Η Λυδία Κονιόρδου μιλά στο in2life
Λίγο πριν την παράστασή της στην Επίδαυρο, η Λυδία Κονιόρδου μας μιλά για τον Ιππόλυτο και τον πολιτισμό σε καιρούς κρίσης.
της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη
Η Λυδία Κονιόρδου για πρώτη φορά θα εμφανιστεί επί σκηνής με ξανθή κόμη. Δεν αποφάσισε να κάνει μία δραστική αλλαγή στην εμφάνισή της η κορυφαία μας τραγωδός, ούτε πρόκειται για σκηνοθετική «άποψη». «Στην τραγωδία η ίδια η Φαίδρα αναφέρεται στα ξανθά της μαλλιά. Θελήσαμε να ακολουθήσουμε την υπόδειξη του Ευριπίδη για το ρόλο», εξηγεί η μεγάλη πρωταγωνίστρια που επωμίζεται την Φαίδρα στην παράσταση του «Ιππολύτου», η οποία σε δική της σκηνοθεσία, θα παρουσιαστεί μέσα σε ένα εντυπωσιακό υδάτινο σκηνικό σύμπαν, στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου την Παρασκευή και το Σάββατο. Τον ρόλο του Ιππολύτου επωμίζεται ο Νίκος Κουρής.
Η πραγματικά πολυαναμενόμενη ανάγνωσή της –κυρίως, για όποιον έχει παρακολουθήσει παλαιότερες σκηνοθετικές δοκιμές της πάνω στο αρχαίο δράμα- για την πρώτη επιδαυρική παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου (έπονται την ερχόμενη εβδομάδα οι αριστοφανικοί «Βάτραχοι») συντονίζει την τραγωδία με την προσωπική της κοσμοθεωρία. «Οι λέξεις που χρειαζόμαστε να έχουμε στο στόμα και στην καρδιά σήμερα είναι Αλληλεγγύη, Συμπόνια, Συγχώρεση», τονίζει η ηθοποιός.«Αφού η θνητή μας φύση μάς επιτρέπει να βλέπουμε μόνο ένα μέρος της αλήθειας, ορατό μόνο στις δυνάμεις του σύμπαντος. Κάνουμε λοιπόν σφάλματα. Υπέρβαση του περιορισμού της ύπαρξής μας, με την επίγνωση ότι αποτελούμε μέρη ενός Όλου. Αυτό μάς λέει το έργο, έντεχνα καλυμμένο πίσω από ένα ερωτικό μύθο».
Πώς δουλέψατε τα Χορικά, το μείζον ζήτημα στις σύγχρονες παραστάσεις αρχαίου δράματος;
Τα Χορικά έχουν αφ’ ενός την σύνδεση με έναν μη ηρωικό άνθρωπο, χωρίς ακραίες απόψεις, όμως μέσω του λυρισμού της ποίησης και του μέλους, αποκαλύπτουν βαθύτερες πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας, όμως με την απλότητα και την αμεσότητα ενός τραγουδιού.
Ο «Ιππόλυτος» ειδικά έχει δυο Χορούς.
Είναι οι γυναίκες της Τροιζήνας και οι νέοι ακόλουθοι του Ιππολύτου. Εχουμε δυο αντίθετα, όχι μόνο ως φύλο αλλά και ως στάση ζωής.
Με ποιο τρόπο;
Ο γυναικείος χορός είναι αυτός που σήμερα θα λέγαμε σιωπηρά πλειοψηφία. Η σιωπή είναι το όπλο επιβίωσης αλλά και το μερτικό συνενοχής στην καταστροφή.
Η παρουσία του είναι επομένως καθοριστική στην έκβαση του έργου.
Εντελώς. Ο αντρικός Χορός από την άλλη, όπως και ο Ιππόλυτος είναι ταγμένος στην αναζήτηση μιας ζωής ελεύθερης από τις κοσμικές συμβάσεις και τις δεσμεύσεις του σώματος και της ύλης. Πιστοί της Άρτεμης ζουν μια ελεύθερη μη συμβατική ζωή.
Ποια είναι η σχέση των νεοελλήνων με τον πολιτισμό;
Τον πολιτισμό μας αφήσαμε να τον διαχειριστούν για μας οι ξένοι. Υπάρχουν ιστορικές αιτίες και δικαιολογίες, όμως τα μάρμαρα της Ακρόπολης και η αρπαγή τους είναι ένα σύμβολο της παραμέλησης του πλούτου αυτής της χώρας, και σήμερα από την πολιτεία, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, της δυσανάλογης με την αξία τους οικονομικής στήριξης των αρχαιολογικών χώρων.
Κι ωστόσο ο πολιτισμός επιβιώνει σε κάθε έκφανσή του.
Ο πολιτισμός επιβιώνει γιατί είναι ανάγκη.
Η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας δεν έχει προκαλέσει τις αναμενόμενες αντιδράσεις;
Ο τόπος μας αυτό που έχει σαν κύριο κεφάλαιό του είναι η απίστευτη φυσική του ομορφιά και η σύνδεση με ένα μοναδικό πολιτισμό. Το πρώτο, οι περισσότεροι, το πήραμε σαν δεδομένο, το αμελήσαμε, το ρυπάναμε, το λεηλατήσαμε, το αφήσαμε με εγκληματική αδιαφορία, και τώρα θέλουν να μας το πάρουν. Θα το δεχτούμε ή θα ξυπνήσουμε πριν είναι αργά; Θεωρώ την δημόσια περιουσία της χώρας περιουσία των πολιτών που την πληρώσαν, επομένως δεν μπορεί να πουληθεί χωρίς την συγκατάθεσή τους.
Ωστόσο, πρέπει να αναπτυχθεί το δημόσιο αίσθημα που δεν υπάρχει στον ατομικιστή Έλληνα. Το δημόσιο ανήκει σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά, πρέπει λοιπόν να το φροντίζουμε, όπως φροντίζουμε για την ιδιωτική μας περιουσία. Τι να σου κάνει η μικρή σου περιουσία όταν θα χάσεις την μεγάλη, των ανοικτών αιγιαλών, την ελευθερία των δασών, τον πολιτισμό που είναι περιουσία και δικαίωμα όλων; Όμως αυτό απαιτεί αυξημένη επαγρύπνηση από τους πολίτες, φροντίδα, προσφορά, μέσω του εθελοντισμού, για να παραμείνει το δημόσιο κοινή περιουσία όλων. Φοβάμαι ότι από ανοησία και μικροσυμφέροντα το αμελήσαμε και τώρα έρχονται τα μεγαλοσυμφέροντα να μας το αρπάξουν».
Είστε από τις πιο ενσυνείδητες οικολόγους, μάλιστα πολιτευτήκατε με τα οικολογικά κινήματά μας. Η σχέση των Ελλήνων με την Οικολογία βελτιώνεται τα τελευταία χρόνια;
Ο Έλληνας έχει μειωμένη οικολογική συνείδηση, κάτι που ισχύει και με τον πολιτισμό, γιατί τα θεωρεί όλα αυτά πολυτέλεια και τα παίρνει ως δεδομένα. Όταν όμως τα χάσει, θα είναι χωρίς γυρισμό. Είναι πολυτέλεια ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, η τροφή; Η ποιότητα ζωής δεν έρχεται από μόνη της, χρειάζεται να ενώσουμε τις δυνάμεις μας συνειδητά. Αλλιώς οι δυνάμεις που έχουν μοναδικό στόχο το κέρδος θα μας αρπάξουν το αυτονόητο. Για τούτο θεωρώ προτεραιότητα πολιτική την οικολογία, γιατί η καταστροφή και ο πόνος που θα πληρώσουμε από την αμέλεια μας θα είναι πολύ πιο μεγάλος από την οικονομική κρίση. Κάτι που έχει να κάνει με τις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της γης και του σύμπαντος που αλαζονικά υποτιμούμε.
Η Λυδία Κονιόρδου για πρώτη φορά θα εμφανιστεί επί σκηνής με ξανθή κόμη. Δεν αποφάσισε να κάνει μία δραστική αλλαγή στην εμφάνισή της η κορυφαία μας τραγωδός, ούτε πρόκειται για σκηνοθετική «άποψη». «Στην τραγωδία η ίδια η Φαίδρα αναφέρεται στα ξανθά της μαλλιά. Θελήσαμε να ακολουθήσουμε την υπόδειξη του Ευριπίδη για το ρόλο», εξηγεί η μεγάλη πρωταγωνίστρια που επωμίζεται την Φαίδρα στην παράσταση του «Ιππολύτου», η οποία σε δική της σκηνοθεσία, θα παρουσιαστεί μέσα σε ένα εντυπωσιακό υδάτινο σκηνικό σύμπαν, στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου την Παρασκευή και το Σάββατο. Τον ρόλο του Ιππολύτου επωμίζεται ο Νίκος Κουρής.
Η πραγματικά πολυαναμενόμενη ανάγνωσή της –κυρίως, για όποιον έχει παρακολουθήσει παλαιότερες σκηνοθετικές δοκιμές της πάνω στο αρχαίο δράμα- για την πρώτη επιδαυρική παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου (έπονται την ερχόμενη εβδομάδα οι αριστοφανικοί «Βάτραχοι») συντονίζει την τραγωδία με την προσωπική της κοσμοθεωρία. «Οι λέξεις που χρειαζόμαστε να έχουμε στο στόμα και στην καρδιά σήμερα είναι Αλληλεγγύη, Συμπόνια, Συγχώρεση», τονίζει η ηθοποιός.«Αφού η θνητή μας φύση μάς επιτρέπει να βλέπουμε μόνο ένα μέρος της αλήθειας, ορατό μόνο στις δυνάμεις του σύμπαντος. Κάνουμε λοιπόν σφάλματα. Υπέρβαση του περιορισμού της ύπαρξής μας, με την επίγνωση ότι αποτελούμε μέρη ενός Όλου. Αυτό μάς λέει το έργο, έντεχνα καλυμμένο πίσω από ένα ερωτικό μύθο».
Πώς δουλέψατε τα Χορικά, το μείζον ζήτημα στις σύγχρονες παραστάσεις αρχαίου δράματος;
Τα Χορικά έχουν αφ’ ενός την σύνδεση με έναν μη ηρωικό άνθρωπο, χωρίς ακραίες απόψεις, όμως μέσω του λυρισμού της ποίησης και του μέλους, αποκαλύπτουν βαθύτερες πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας, όμως με την απλότητα και την αμεσότητα ενός τραγουδιού.
Ο «Ιππόλυτος» ειδικά έχει δυο Χορούς.
Είναι οι γυναίκες της Τροιζήνας και οι νέοι ακόλουθοι του Ιππολύτου. Εχουμε δυο αντίθετα, όχι μόνο ως φύλο αλλά και ως στάση ζωής.
Με ποιο τρόπο;
Ο γυναικείος χορός είναι αυτός που σήμερα θα λέγαμε σιωπηρά πλειοψηφία. Η σιωπή είναι το όπλο επιβίωσης αλλά και το μερτικό συνενοχής στην καταστροφή.
Η παρουσία του είναι επομένως καθοριστική στην έκβαση του έργου.
Εντελώς. Ο αντρικός Χορός από την άλλη, όπως και ο Ιππόλυτος είναι ταγμένος στην αναζήτηση μιας ζωής ελεύθερης από τις κοσμικές συμβάσεις και τις δεσμεύσεις του σώματος και της ύλης. Πιστοί της Άρτεμης ζουν μια ελεύθερη μη συμβατική ζωή.
Ποια είναι η σχέση των νεοελλήνων με τον πολιτισμό;
Τον πολιτισμό μας αφήσαμε να τον διαχειριστούν για μας οι ξένοι. Υπάρχουν ιστορικές αιτίες και δικαιολογίες, όμως τα μάρμαρα της Ακρόπολης και η αρπαγή τους είναι ένα σύμβολο της παραμέλησης του πλούτου αυτής της χώρας, και σήμερα από την πολιτεία, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, της δυσανάλογης με την αξία τους οικονομικής στήριξης των αρχαιολογικών χώρων.
Κι ωστόσο ο πολιτισμός επιβιώνει σε κάθε έκφανσή του.
Ο πολιτισμός επιβιώνει γιατί είναι ανάγκη.
Η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας δεν έχει προκαλέσει τις αναμενόμενες αντιδράσεις;
Ο τόπος μας αυτό που έχει σαν κύριο κεφάλαιό του είναι η απίστευτη φυσική του ομορφιά και η σύνδεση με ένα μοναδικό πολιτισμό. Το πρώτο, οι περισσότεροι, το πήραμε σαν δεδομένο, το αμελήσαμε, το ρυπάναμε, το λεηλατήσαμε, το αφήσαμε με εγκληματική αδιαφορία, και τώρα θέλουν να μας το πάρουν. Θα το δεχτούμε ή θα ξυπνήσουμε πριν είναι αργά; Θεωρώ την δημόσια περιουσία της χώρας περιουσία των πολιτών που την πληρώσαν, επομένως δεν μπορεί να πουληθεί χωρίς την συγκατάθεσή τους.
Ωστόσο, πρέπει να αναπτυχθεί το δημόσιο αίσθημα που δεν υπάρχει στον ατομικιστή Έλληνα. Το δημόσιο ανήκει σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά, πρέπει λοιπόν να το φροντίζουμε, όπως φροντίζουμε για την ιδιωτική μας περιουσία. Τι να σου κάνει η μικρή σου περιουσία όταν θα χάσεις την μεγάλη, των ανοικτών αιγιαλών, την ελευθερία των δασών, τον πολιτισμό που είναι περιουσία και δικαίωμα όλων; Όμως αυτό απαιτεί αυξημένη επαγρύπνηση από τους πολίτες, φροντίδα, προσφορά, μέσω του εθελοντισμού, για να παραμείνει το δημόσιο κοινή περιουσία όλων. Φοβάμαι ότι από ανοησία και μικροσυμφέροντα το αμελήσαμε και τώρα έρχονται τα μεγαλοσυμφέροντα να μας το αρπάξουν».
Είστε από τις πιο ενσυνείδητες οικολόγους, μάλιστα πολιτευτήκατε με τα οικολογικά κινήματά μας. Η σχέση των Ελλήνων με την Οικολογία βελτιώνεται τα τελευταία χρόνια;
Ο Έλληνας έχει μειωμένη οικολογική συνείδηση, κάτι που ισχύει και με τον πολιτισμό, γιατί τα θεωρεί όλα αυτά πολυτέλεια και τα παίρνει ως δεδομένα. Όταν όμως τα χάσει, θα είναι χωρίς γυρισμό. Είναι πολυτέλεια ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, η τροφή; Η ποιότητα ζωής δεν έρχεται από μόνη της, χρειάζεται να ενώσουμε τις δυνάμεις μας συνειδητά. Αλλιώς οι δυνάμεις που έχουν μοναδικό στόχο το κέρδος θα μας αρπάξουν το αυτονόητο. Για τούτο θεωρώ προτεραιότητα πολιτική την οικολογία, γιατί η καταστροφή και ο πόνος που θα πληρώσουμε από την αμέλεια μας θα είναι πολύ πιο μεγάλος από την οικονομική κρίση. Κάτι που έχει να κάνει με τις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της γης και του σύμπαντος που αλαζονικά υποτιμούμε.
