Θεατρικός χειμώνας 2013: Τι θα δούμε φέτος επί σκηνής;

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

Ο φετινός θεατρικός χειμώνα δεν δείχνει τα σημάδια της κρίσης που εμφανίζονται σε όλα τα φάσματα της ελληνικής κοινωνίας. Αν και κάτι αλλάζει, σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Παρατηρείται μια γενναία ανακατανομή των δυνάμεων, οι οποίες για να διασωθούν μπήκαν σε νέες, απρόσμενες συνεργασίες. Βλέπουμε επίσης την ανάγκη για τη δημιουργία σταθερών ομάδων, ακόμα και μέσα σε εμπορικά πλαίσια. Κυρίως όμως, σημειώνεται μια ηχηρή στροφή στο κλασικό και στην ελληνική δραματουργία.

Ας ρίξουμε μια ματιά στις τάσεις και τις παραστάσεις που θα συζητηθούν. 

Ένα αντιφασιστικό ρεύμα άρχισε να δημιουργείται και στη σκηνή, πολύ πριν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον Ρινόκερο του Ιονέσκο (Θησείον) στον οποίο περιγράφεται ευφυώς η αφομοίωση των φασιστικών προταγμάτων και μηχανισμών από την κοινωνία. Στη δράση της Χρυσής Αυγής, χωρίς να την κατονόμαζει, αναφέρεται το «Όλη η πόλη το συζητάει» των Αντώνη και Κωνσταντίνου Κούφαλη που θα ανεβεί στο θέατρο Τέχνης. Με τα αντιφασιστικά αντανακλαστικά μας παίζει και το Reich της ομάδας Ανθρωπάκια, η παράσταση που προέκυψε από τον εκκωφαντικά επίκαιρο διαγωνισμό «Πόσο ρατσιστής είσαι;» που θα ανεβεί στον Kινητήρα Στούντιο. Αυτή την ώρα ετοιμάζονται και νέα έργα για να περιγράψουν την φρίκη της ανόδου του νεοφασισμού στην Ελλάδα. Αναμένουμε.

Είναι από τα παράδοξα της ελληνικής σκηνής: Χωρίς παράδοση στο είδος, ούτε «εκπαιδευμένο» κοινό, το θέατρό μας ποντάρει στο μιούζικαλ με πανάκριβες παραγωγές. Επαναλαμβάνεται το Σικάγο στο Παλλάς που θα δώσει τη σκυτάλη στο Μερικοί το προτιμούν καυτό με τη Ζέτα Μακρυπούλια και τον Κώστα Βουτσά, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος, ο πιο σχετικός με το είδος, μαζί με τη Μαρία Ναυπλιώτου και την Τάνια Τσανακλίδου, έχει βάλει πλώρη για το Καμπαρέ (στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών).

Από τα καλά των δύσκολων καιρών μας είναι οι νέες συνεργασίες, οι συσπειρώσεις που δεν θα συνέβαιναν αν δεν είχαμε δει τα ζόρικα. Ο Γιώργος Κιμούλης συναντά τον Σταμάτη Φασουλή στο Χορν για δυο διαμάντια της παγκόσμιας δραματουργίας, τον Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν του Ίψεν και τον Επιστάτη του Πίντερ.

Η Ρένη Πιττακή συναντά τη Ράνια Οικονομίδου. Και οι δυο, ελεύθεροι σκοπευτές –η πρώτη νωρίτερα, από τη «διάλυση» του πυρήνα του θεάτρου Τένχης, η δεύτερη μετά το κλείσιμο του Απλού Θεάτρου του Αντώνη Αντύπα, συμπράττουν για ένα σύγχρονο έργο του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, τον Αέρα (στο θέατρο Πόλη, σε σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου). Η Στεφανία Γουλιώτη συστρατεύεται με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο στο Θέατρο του Νέου Κόσμου για τους σύγχρονους Αστερισμούς του Νικ Πέιν.

Το κλασικό στο θέατρο ανέκαθεν υπήρξε, υπό μια έννοια, μια εγγύηση -συμπεριλαμβανομένης της θεατροποίησης κορυφαίων λογοτεχνικών έργων. Ειδικά φέτος τα κλασικά έργα δίνουν το στίγμα της σεζόν. Τον Μέγα Ιεροεξεταστή από τους ντοστογιεφσκικούς Αδελφούς Καραμαζώφ σκηνοθετεί στο Εθνικό Θέατρο ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Σωτήρης Χατζάκης, ενώ στη δαντική «Κόλαση» θα βουτήξει (πάλι για το Εθνικό) ο Δημήτρης Μαυρίκιος. Τον Φάουστ σκηνοθετεί ο Μιχαήλ Μαρμαρινός στη Στέγη, με τον Ακύλλα Καραζήση και την Εύη Σαουλίδου, και τον Έμπορο της Βενετίας ο Σπύρος Ευαγγελάτος στο Ακροπόλ, με τον Νικήτα Τσακίρογλου. Μεταξύ των Βρικολάκων του Ίψεν (Θέατρο οδού Κεφαλληνίας, με την Μπέτυ Αρβανίτη) και της Όπερας της πεντάρας (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά) θα μοιραστεί ο Στάθης Λιβαθινός.

Πέρα από τα μιούζικαλ, υπάρχουν και δυο κινηματογραφικές επιτυχίες που θα γίνουν πρώτη ύλη για τη σκηνή, αποκαλύπτοντας ότι και φέτος επιμένει η περσινή μόδα «σινεμά στη σκηνή». Το Κουρδιστό πορτοκάλι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, μια ταινία που προκάλεσε κοινωνική «έκρηξη» στην εποχή της, ανεβάζει ο Γιάννης Κακλέας στο Αποθήκη, με τον Άρη Σερβετάλη. Το Όλα για τη μητέρα μου, μια από τις ταινίες-φετίχ του Πέδρο Αλμοδόβαρ σκηνοθετεί ο Πέτρος Ζούλιας στο Ακροπόλ, με τις Νένα Μεντή και Γωγώ Μπρέμπου. Θα είναι δύσκολη η σύγκριση.