Ερωτόκριτος: Ο θρίαμβος του θεατρικού λυρισμού

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

Μια «μεγάλη» παράσταση η οποία, σε αντίθεση με τις στρατιές των μέτριων κι αδιάφορων θεατρικών προτάσεων που κατακλύζουν τις σκηνές της υπερκορεσμένης Αθήνας, έχει το εκτόπισμα να διχάσει το κοινό –στην κυριολεξία, είτε τη λατρεύουν είτε την μισούν– είναι ο πολυαναμενόμενος «Ερωτόκριτος» του Στάθη Λιβαθινού.

Εραστής της ποίησης αυτής καθ’εαυτής αλλά και εμμανής στη μεταφορά της στη σκηνή (ας θυμηθούμε τις αλησμόνητες παραστάσεις Ποίησης που είχε «χτίσει» στο γκαράζ του Εθνικού Θεάτρου), ο σκηνοθέτης κονταροχτυπήθηκε με κέφι και χωρίς στεγανά με τους δέκα και πλέον χιλιάδες στίχους του αναγεννησιακού αριστουργήματος του Βιτσέντζου Κορνάρου που τραγουδά τις περιπέτειες του έρωτα του Ερωτοκρίτου και της Αρετούσας, φτάνοντας στο σημείο να επιστρατεύσει ακόμη και τους κώδικες της τζαζ μουσικής. Τα αποτελέσματα είναι αξιοπρόσεκτα.

Το μέγιστο ωστόσο κατόρθωμα της συναρπαστικά πληθωρικής παράστασης κατ’αρχάς είναι ένα, και αφορά ένα γλωσσικό όργανο κυριολεκτικά απόλυτο: τον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο. Μουσική παρτιτούρα υψηλών απαιτήσεων, η οποία αναπνέει και απογειώνεται από τα εύπλαστα γαϊτανάκια που συνθέτουν οι καλά ασκημένοι ηθοποιοί, είτε στο προσκήνιο, σε ελάχιστα τετραγωνικά σκηνής μπροστά από την αυλαία, είτε πάνω, μπρος και πλάι από το φυσικών διαστάσεων κυρίαρχο καρουσέλ. Τόπο πολυσήμαντο που μεταμορφώνεται σε παλάτι, φυλακή, θεωρείο, πεδίο μάχης και αγώνων.

Ο λυρισμός σαν αύρα σκηνής χτυπάει «κόκκινο», καθώς οι ηθοποιοί υποβάλλονται σε μια επιπρόσθετη δοκιμασία. Μπαινοβγαίνουν ασθματικά, χωρίς όμως να χαλαρώνει ο ρυθμός της ποίησης, από την αφήγηση στο διάλογο. Στα επιτεύγματά τους αθροίζεται και η κάπως ακραία σωματικότητα. Υπάρχουν σκηνές στις οποίες αισθάνεσαι πως εκτελούν μια χορογραφία. Δεν υπάρχει κενό, γλωσσικό ή οπτικό, στη σκηνική απόδοση της ποιητικής μυθιστορίας. Μια καλοκουρδισμένη «μηχανή» την εκτελεί χωρίς να χάνεται ημιτόνιο.

Η παράσταση, καρπός μιας γόνιμης συλλογικότητας που αγαπά τον αυτοσχεδιασμό και παραπέμπει στις μεγάλες στιγμές της θαυματουργής Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου όπου ηγείτο ο Λιβαθινός, είναι ασφαλώς ο θρίαμβος της ομάδας. Αλλωστε στον «Ερωτόκριτο» συναντάμε, πιο ώριμους, παλιούς καλούς γνώριμους της Πειραματικής, όπως ο Δημήτρης Ήμελλος, η Μαρία Σαββίδου, η Μαρία Ναυπλιώτου, ο Νίκος Καρδώνης, ο Αρης Τρουπάκης κι ο Στέλιος Ιακωβίδης .

Η έκπληξη ωστόσο δεν είναι άλλη από την έφηβη Αρετούσα της Νεφέλης Κουρή. Ένας παλλόμενος χείμαρρος συναισθήματος που, μολονότι μονόχορδος, εκρήγνυται παρασύροντάς μας. Συγκρατείστε το όνομά της, σε μια σεζόν που διαπρέπουν τα πρωτοεμφανιζόμενα κορίτσια-φιντάνια. Ικανοποιητικός στο πλευρό της και ο Ερωτόκριτος παρτενέρ της Γιώργος Χριστοδούλου. Σκηνικά στέρεοι και οι Γιώτα Φέστα, Πηνελόπη Μαρκοπούλου και Ηλίας Μελέτης.

Σημειολογικά θα χαρακτήριζα ενδιαφέρουσα την ιδέα να αποδοθούν τα ερωτοχτυπημένα ζευγάρια από τρεις δυάδες ηθοποιών που καλύπτουν όλη την γκάμα των ενεργών ηλικιών -σχηματικά, εφηβική, νεανική και πρώιμη… ώριμη. Ο έρωτας και τα πάθη του δεν έχουν ηλικία, μας κλείνει το μάτι η σκηνοθεσία.

Υπάρχει ωστόσο κι ένα στοιχείο κατώτερο της παράστασης, αν και αποδεικνύεται εξαιρετικά «εύληπτο» για το μεγάλο κοινό. Αναφέρομαι στις τζαζ μουσικές του Δημήτρη Μαραμή, που μελοποιούν στίχους του «Ερωτοκρίτου». Εκτός από «εύκολες», αποδεικνύονται σύντομα και αφάνταστα επαναλαμβανόμενες.

Κατ’εξαίρεση και μια παρατήρηση για την πλατεία και όχι τη σκηνή: δυστυχώς μερίδα του κοινού δυσανασχετεί στην κρητική διάλεκτο του πρωτοτύπου. Άραγε θα αρεσκόταν σε μια αντιποιητική μεταφορά του στη νέα ελληνική, που θα το βίαζε; Για άλλη μια φορά διαπιστώνουμε πώς η τηλεόραση έχει αλώσει ανεπανόρθωτα τα ήθη του σύγχρονου θεατή. Κρίμα.

Info:
Θέατρο «Ακροπόλ», Ιπποκράτους 9-11, τηλέφωνο: 210-3643700
 
Παραστάσεις:
Απόγευματινή: Τετάρτη, Κυριακή 7.30 μ.μ. Από 15/2 Τετάρτη 7.30 μ.μ., Σάββατο, Κυριακή 6 μ.μ.
Βραδυνή: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο. 8.30 μ.μ. Από 15/2 Πέμπτη. 8.30 μ.μ.

Εισιτήρια: 15€ (Τετ., Πέμ.), 18€ και 13€ (Παρ., Σάβ., Κυρ.).
Διάρκεια: 130'