Δημήτρης Φοινίτσης: "Δεν γίνεται τέχνη με ξένα κόλλυβα"

της Κατερίνας Σφοντούρη

Ταλαντούχος, δημιουργικός κι ανοιχτός σε νέες ιδέες, ο νεαρός σκηνοθέτης και συγγραφέας Δημήτρης Φοινίτσης μιλάει στο in2life για την πρωτότυπη ιδέα του θεάτρου σε "μυστική" γκαρσονιέρα, η διεύθυνση της οποίας αποκαλύπτεται στους θεατές που έχουν εκδηλώσει τηλεφωνικά ενδιαφέρον, λίγη ώρα πριν την παράσταση, αλλά και για τη θεατρική μεταφορά του Φιλοκτήτη του Γιάννη Ρίτσου. 

Σε γνωρίσαμε ως σκηνοθέτη, τώρα βλέπουμε ότι καταπιάνεσαι και με τη συγγραφή του δικού σου έργου. "Dominatrix" λοιπόν ο τίτλος. Τι συμβαίνει στο έργο αυτό και πώς προέκυψε η συγγραφική δραστηριότητα;
Γράφω από καιρό, πολύ πριν περάσω στο μεταπτυχιακό της Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που ανεβάζω δικό μου έργο. Είναι η τρίτη. Το έκανα ως τώρα χρησιμοποιώντας φιλολογικά ψευδώνυμα. Με την ευκαιρία της έκδοσης της πρώτης μου τετραλογίας από τις Εκδόσεις Αιγόκερως κλείνει ένας κύκλος κρυψίνοιας ή υπερβολικής συστολής, αν θέλεις. Ήρθε η ώρα να παραδεχτώ δημόσια πως -καλώς ή κακώς- λειτουργώ με πολλαπλές ταυτότητες.

Το αντικείμενο ωστόσο παραμένει το ίδιο και είναι το Θέατρο. Το έργο που ανεβαίνει τώρα δεν έχει μεγάλη σχέση με την παράσταση. Κειμενικά πρόκειται για ένα σχόλιο στην ενδο-οικογενειακή αποξένωση και στην αποχαύνωση που χαρίζει απλόχερα το χαζοκούτι. Μια μητέρα, μόνη για ώρες στο σπίτι επιστρατεύει τη φαντασία της για να αντιμετωπίσει τη μοναξιά, προσδίδοντας τολμηρές ερωτικά ιδιότητες στα μέλη της οικογένειάς της, υποκινούμενη από τις σαπουνόπερες της τηλεόρασης.

Θέατρο σε… γκαρσονιέρα. Παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια μια αυξανόμενη τάση εύρεσης εναλλακτικών χώρων, όπως αποθήκες, μουσεία κ.ά. Εσύ γιατί επιλέγεις τη γκαρσονιέρα;
Διότι το έργο (και η παράσταση) διαδραματίζεται σε διαμέρισμα, σε ιδιωτικό χώρο. Επίσης, στην εποχή της κρίσης ο μόνος «ορθός» τρόπος ύπαρξης μιας μη επιχορηγούμενης ομάδας είναι να κινηθούμε σε άλλα μονοπάτια αποφεύγοντας τις ακριβοπληρωμένες «λεωφόρους» του κατεστημένου. Από την άλλη, 300 και 350 ευρώ νοίκι για μια βραδιά σε ένα Χ τύπου θεατράκι εκτός από απαράδεκτο γεγονός είναι και απαγορευτικό.

Καλώ, επί τη ευκαιρία, όλες τις ομάδες που έχουν κάτι να πουν μέσω της δουλειάς τους να ψάξουν άλλους δρόμους και να σταματήσουν να κάνουν πλουσιότερους τους θεατρώνες με το υστέρημά τους. Αρκετά έφαγαν από τους άστεγους καλλιτέχνες. Ας αλλάξουν κι αυτοί ρότα, ας μπουν στη λογική της συμπαραγωγής ή τέλος πάντων ας κατεβάσουν τα ενοίκια και ας σεβαστούν στην πράξη τους νέους δημιουργούς. Μου προκαλούν απέχθεια αυτοί οι τύποι, είναι σαν τους γερολαδάδες στην Κατοχή.

«Η διεύθυνση της ‘ερωτικής φωλιάς’ θα κρατείται μυστική και θα αποκαλύπτεται λίγη ώρα πριν από την έναρξη της παράστασης» διαβάζουμε στην σχετική ανακοίνωση. Πού αποσκοπεί αυτή η μυστικοπάθεια;
Οι θεατές μπαίνουν σε μια διαφορετική διεργασία που συνάδει με τη συγκεκριμένη ανάγνωση στο κείμενο. Η συνθήκη της κλειδαρότρυπας είναι το κλειδί σε αυτή τη σκηνοθετική αντιμετώπιση. «Τρυπώνουν» σε έναν άγνωστο ιδιωτικό χώρο και παρακολουθούν στα… κρυφά τις προσωπικές στιγμές ενός ζευγαριού. Οι ηθοποιοί δεν τους λαμβάνουν υπόψη τους μέχρι το τέλος του έργου. Είναι σαν το θέατρο της ιδιωτείας. Αμφίσημο, εσωστρεφές, ιδιαίτερο.

Αντί για εισιτήριο προτείνεις την εθελοντική εισφορά. Πρόκειται για μια κίνηση κόντρα στην γενικότερη οικονομική κρίση των ημερών μας;
Οπωσδήποτε κι αυτό. Δεν ζω σε καμιά μεζονέτα στην Πολιτεία. Βλέπω τι γίνεται γύρω μου, πόσο «μαζεμένος» οικονομικά είναι ο κόσμος. Σκέφτεται σε τι και πως θα ξοδέψει. Εμείς του δίνουμε τη δυνατότητα να σηκωθεί από τον καναπέ, να δει τη δουλειά μας, να πιούμε ένα κρασί όλοι μαζί συζητώντας μετά το τέλος της παράστασης. Να επικοινωνήσουμε επί της ουσίας με αφορμή όσα προηγήθηκαν. Το τι θα αποφασίσει να αφήσει φεύγοντας είναι ένα είδους βαρόμετρο για την καλλιτεχνική αξία της πρότασης μας. Ούτε επαιτεία ούτε και... άνεση. Την ίδια ώρα, είναι μια άκρως δημοκρατική κίνηση που μας αντιπροσωπεύει απόλυτα.

Ταυτόχρονα παρουσιάζεται στην Αθήνα o «Φιλοκτήτης», το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου. Πώς αποδίδεται σκηνικά ένα ποίημα;
Με τόλμη και αφαίρεση, πιστεύω. Αλλά και με εμμονή στο λόγο, ο οποίος είναι ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής.

Πόσο σε απασχόλησε η σύνδεση του ποιητή με τον εικαστικό Γιάννη Τσαρούχη;
Είχαν μια βαθιά φιλία στην πραγματικότητα. Ερευνώντας για τον Ρίτσο έπεσα πάνω σε σχετικές μαρτυρίες και φωτογραφικά ντοκουμέντα. Κάτι που μας επιβεβαίωσε και η κόρη του ποιητή, η Έρη Ρίτσου όταν είδε την παράσταση. Ο ένας θαύμαζε τον άλλο. Ήθελα, λοιπόν, να τους «φέρω» επί σκηνής με ένα εύρημα. Το έκανα διασταυρώνοντας τις ιδιότητές τους σε μια σύμβαση που επιστρέφει στη δεκαετία του 1960 κι εξετάζει την αισθητική εκείνων των χρόνων αλλά και τους ερμηνευτικούς κώδικες, τόσο απόμακρους όσο και βασανιστικά παρόντες κάποιες φορές.

Τι στόχους θέτει για τη φετινή χρονιά η ομάδα παραστατικών τεχνών προΤΑΣΗ και για ποιο λόγο δεν ζητά -ιδιωτική ή κρατική- επιχορήγηση;
Να είμαστε δημιουργικοί και να ανοιγόμαστε σε όσους περισσότερους θεατές μπορούμε. Να μην είμαστε τόσο εσωστρεφείς όπως τα προηγούμενα χρόνια, δεν οδηγεί κάπου αυτό. Το θέατρο είναι επικοινωνία μεταξύ άλλων. Όσο για τις επιχορηγήσεις πάντα θεωρούσα πως δεν γίνεται τέχνη με ξένα κόλλυβα. Είμαστε ζωντανοί και πολεμάμε καθημερινά. Αυτά για τους βολεμένους, στους σάπιους θρόνους τους.

INFO:
Dominatrix του Μ. Ρ. Αναστασάκη
Γκαρσονιέρα (Η διεύθυνση αποκαλύπτεται λίγο πριν την έναρξη της παράστασης), τηλ: 6907390333
Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή 21:30
Τιμή εισιτηρίου: Αντί εισιτηρίου θα υπάρχει εθελοντική προσφορά
Διάρκεια: 85’

Φιλοκτήτης
Θεμέλιο: Λένορμαν 82, Κολωνός, τηλ: 210-8643310, για κρατήσεις: 6907390333
Παραστάσεις: Δευτέρα και Τρίτη 21:30
Τιμή εισιτηρίου: 15 €, φοιτητικό 10 €
Διάρκεια: 70’
Βρείτε το θέατρο στο in2life maps.