Νίκος Χατζηπαπάς: «Πολίτης σημαίνει σκέφτομαι, συμμετέχω, δρω, υπάρχω»

Συνδυάζει το θέατρο του δρόμου, το χοροθέατρο, την performance και την τεχνολογία, αναβλήθηκε λόγω πανδημίας, όμως επιστρέφει για δύο μοναδικές παραστάσεις την Παρασκευή 9 και το Σάββατο 10 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ, στον Πολυχώρο Λιπασμάτων.

Το Kaspar Machine του Νίκου Χατζηπαππά, χρησιμοποιεί ως αφετηρία τα κείμενα του Αυστριακού συγγραφέα Πέτερ Χάντκε «Βρίζοντας το κοινό», «Κάσπαρ» και «Κραυγές» βοήθειας και με τη συνεισφορά ενός πολυμελή και πολυεθνικού θιάσου μιλά με τόλμη για τον εγκλεισμό.

Δείτε τι είπε ο σκηνοθέτης για το έργο του, αλλά και εν γένει για τις πειραματικές μορφές τέχνης και την έννοια του πολίτη.

Τι είναι το Kaspar Μachine; Ποια είναι η ταυτότητά του και ποια η καλλιτεχνική του μηχανική; Πώς «λειτουργεί;»

Το θέαμα Kaspar Machine είναι ένα εικαστικό δρώμενο, μία site specific εγκατάσταση που συνδυάζει το θέατρο του δρόμου, το χοροθέατρο, την performance και την τεχνολογία. Την αφετηρία του θεάματος αποτελούν ορισμένα κείμενα του Aυστριακού συγγραφέα της πρωτοπορίας Πέτερ Χάντκε: ένα μικρό απόσπασμα από το Βρίζοντας το κοινό, ψηφίδες από τον θεατρικό μονόλογο Κάσπαρ και αυτούσιο το κείμενο Κραυγές βοήθειας. Τα κείμενα αυτά ως κείμενα αγόρευσης, όπως τα ονομάζει ο συγγραφέας τους, ορίζουν τη σχέση του ηθοποιού με το κοινό ως μετωπική, κάτι που προσιδιάζει στο λαϊκό δρώμενο και στο θέατρο του δρόμου.

 Το Kaspar Machine θα πραγματοποιηθεί στον Πολυχώρο Λιπασμάτων Δραπετσώνας, μπροστά από τα σιλό του εργοστασίου υαλουργίας, όπου για πρώτη φορά παρουσιάζεται εκεί κάποιο καλλιτεχνικό γεγονός. Τα εντυπωσιακά σιλό, πάνω στα οποία θα προβληθεί και το εντυπωσιακό 3D Animation που έχουμε ετοιμάσει, συνεισφέρουν στην εξέλιξη του έργου, γίνονται ένας χώρος δυστοπικός που θυμίζει εργοστάσιο, όπου παράγονται μαζικά οι Κάσπαρ, ανθρώπινοι κλώνοι με σκοπό την καταναγκαστική εργασία. Το θέαμα αποτελεί την κορύφωση του ομώνυμου Ευρωπαϊκού πρότζεκτ που έχει ως στόχο του την κοινωνική ευαισθητοποίηση.

Σε ποιο βαθμό υβριδικές και πειραματικές μορφές τέχνης έχουν εμπόδιο να φτάσουν σε λαϊκά ακροατήρια;

Δεν είμαι υπέρ του διαχωρισμού του κοινού. Ο καθένας μπορεί και πρέπει να έχει πρόσβαση σε κάθε είδους πολιτιστικό γεγονός και να επιλέγει τι θα παρακολουθήσει. Η κοινωνική ευαισθητοποίηση καθώς και το ζήτημα του εγκλεισμού με το οποίο ασχολείται η παράσταση, φυσικά μας αφορά όλους.

Το Kaspar Machine είναι μια πολυεθνική παραγωγή. Ό,τι έχετε να πείτε θα μπορούσε να απευθυνθεί και σε άλλα κοινά, πέρα από το ελληνικό; Πόσο κοινά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τους λαούς σήμερα και πώς μπορεί η τέχνη να τους απευθυνθεί;

Όπως αναφέρει ο Χάντκε «Δεν υπάρχει άλλος κόσμος εκτός από τον δικό σας. Δεν είστε πια οι επισκέπτες που παρεισέφρησαν. Είστε εσείς το θέμα. Εσείς είστε το επίκεντρο. Ο πυρήνας των λόγων μας». Το Kaspar Machine, με πυρήνα το ζήτημα του εγκλεισμού όσον αφορά στο περιεχόμενο, στοχεύει να ορίσει αυτή την διαφορετική σχέση της σκηνής με το ακροατήριο, τοποθετώντας το κοινό εντός του χώρου των γεγονότων. Αφετέρου, επιχειρεί να μεταφέρει τα γεγονότα εκτός συμβατικού θεατρικού χώρου, στο δημόσιο χώρο, ωστόσο σε έναν χώρο σε εκκρεμότητα ανάμεσα σε ένα παρελθόν που αναμένει την έκβαση ενός απροσδιόριστου μέλλοντος. Το θέαμα προσπαθεί να επιστήσει την προσοχή σε ένα ανησυχητικό παρόν, μεταθέτει τα γεγονότα από τον θεατρικό χώρο στο χώρο της πόλης, και επιχειρεί να καταστήσει το αδρανές ακροατήριο συμμέτοχους πολίτες, τοποθετώντας τους στο κέντρο του θεάματος και στον πυρήνα της παράστασης. Επιπλέον, μέσα από πραγματικές ιστορίες κοινωνικού αποκλεισμού, φέρνει στη σκηνή τις αποκλεισμένες και περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες για να μοιραστούν με την κοινωνία την απογοήτευσή τους, να δημιουργήσουν ελπίδα και να προβάλουν το «συμμετοχικό θέατρο».

Το «Kaspar Machine», μετά από την Αθήνα, θα παρουσιαστεί στις πόλεις Μόντενα της Ιταλίας και Πόζναν της Πολωνίας. Εντάσσεται στο ευρύτερο ομώνυμο project (Kaspar Machine), μία διακρατική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας, Πολωνίας και Ρουμανίας και υλοποιείται από την καλλιτεχνική εταιρία Labillusions (Ελλάδα) ως leader και coordinator του προγράμματος, τους θεατρικούς οργανισμούς Teatro dei Venti (Ιταλία), Teatr Biuro Podrozy (Πολωνία), Fusion of Arts (Ρουμανία), το Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών Prisma (Ελλάδα) και την Helix Action Theatre (Ελλάδα) ως partners. Πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του προγράμματος Creative Europe Culture, την υποστήριξη της Περιφέρειας Αττικής, την αιγίδα και τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και την υποστήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, καθώς επίσης με την υποστήριξη του Δήμου Κερατσινίου - Δραπετσώνας, του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, της SAE Institute και της Επαγγελματικής Σχολής Χορού Άννα Πέτροβα – Μάρω Μαρμαρινού.

Στο σημείωμά σας χρησιμοποιείται την έννοια του «πολίτη». Τι σημαίνει για εσάς αυτή;

Πολίτης σημαίνει σκέφτομαι, διερωτώμαι, συμμετέχω, δρω, υπάρχω.