Ο Σταύρος Ξαρχάκος τιμά τον Τσιτσάνη στην Ιερά Οδό

της Δώρας Αμαραντίδου

Το πρώτο όνομα στην «Ιερά Οδό» είναι ο Βασίλης Τσιτσάνης. Εκεί, Παρασκευή ή Σάββατο, θα πας να ακούσεις τον Τσιτσάνη, με μια 10μελή λαϊκή ορχήστρα επίλεκτων μουσικών, που θα σου παίξουν… και φίνο μπαγλαμά. Μην νομίσεις ότι θα διασκεδάσεις με τη γνωστή νοοτροπία που συνηθίζεται σε ένα από τα πολλά νυχτερινά κέντρα της περιοχής.

Στην «Ιερά Οδό» είδαμε μια μουσική παράσταση που αποδίδει ανάγλυφη την έμπνευση, τη μουσική και τη στιχουργική ταυτότητα του Βασίλη Τσιτσάνη. Μέσα από τη θεματολογία των τραγουδιών του επανέρχονται και κάποιες άρχουσες αντιλήψεις μιας κοινωνίας, οι οποίες… δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολύ, 77 χρόνια μετά τα πρώτα τραγούδια του κορυφαίου λαϊκού δημιουργού.

Αυτό είναι το σχέδιο του Σταύρου Ξαρχάκου. Να επαναφέρει αθάνατα, πολυαγαπημένα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη, 30 χρόνια μετά το θάνατό του και αυτούσια την ιστορία τους. Και το υλοποιεί με αυστηρότητα και ακρίβεια. Τον ακολουθεί η Ελένη Βιτάλη, που τραγουδά «Νυν και αεί… Τσιτσάνης» με απόλυτη πειθαρχία και σεβασμό απέναντι στο μαέστρο που διευθύνει και τα τραγούδια που αποδίδει. Προκαλεί θαυμασμό, για άλλη μια φορά, με το καλλιτεχνικό της ήθος. Το σχέδιο του Σταύρου Ξαρχάκου ακολουθεί και η Ηρώ Σαΐα, που μπαίνοντας στο ρόλο μιας μετρημένης στις κινήσεις της λαϊκής τραγουδίστριας, βγάζει εις πέρας το ερμηνευτικό οδοιπορικό στα τραγούδια του Τσιτσάνη.

Η έναρξη γίνεται στις έντεκα το βράδυ με την ορχήστρα και τους τέσσερις βιρτουόζους στο μπουζούκι, Μανώλη Πάππο, Ηρακλή Ζάκκα, Αρίστο Βαμβακούση και Διαμαντή Σιδερίδη να παίζουν και να τραγουδούν οι ίδιοι «Αραπίνες», «Χωρίσαμε ένα δειλινό», «Η δροσούλα», «Μάγκας βγήκε για σεργιάνι» και «Μπαξέ Τσιφλίκι». Στις 11.30 βγαίνει και τραγουδά η Ηρώ Σαΐα «Της κοινωνίας η διαφορά», το τραγούδι που λέει «δυο δρόμοι τη χωρίζουνε την κοινωνία τούτη και φέρνουν μαύρη συμφορά η φτώχεια και τα πλούτη».

Για μία ώρα ερμηνεύει πασίγνωστα τραγούδια όπως «Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα», «Είμαι μια δυστυχισμένη», «Ακρογιαλιές δειλινά», «Το όνειρο της αδελφής», «Τα ξένα χέρια», «Αργοσβήνεις μόνη», «Η εβδομάδα» φτάνοντας στη «Ζημιά» και στην αληθινή ιστορία της Στέλλας από τα Δολιανά, το «Στέλλα μωρ’ Στέλλα», ένα δημοτικό ηπειρώτικο τραγούδι που το έκανε θρυλικό μέσα από την ερμηνεία του ο Βασίλης Τσιτσάνης.

Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα βγαίνει η Ελένη Βιτάλη και τραγουδά «Συννεφιασμένη Κυριακή». Το χειροκρότημα και οι επευφημίες του κόσμου πέφτουν βροχή. Τραγουδά με την ψυχή της Τσιτσάνη και ευχαριστεί με νεύματα τους θεατές κάθε τόσο. Δείχνει, όμως, σαν να μη θέλει να οικειοποιηθεί το χειροκρότημα. Σαν να μη θέλει να φαίνεται εκείνη το πρώτο όνομα. Τραγουδά «Το παράπονο του ξενιτεμένου», «Τα λερωμένα τ’ άπλυτα», «Σερσέ λα φαμ», «Φτώχεια που με κουρέλιασες», «Γεννήθηκα για να πονώ», «Θα κάνω ντου βρε πονηρή», «Ό,τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ», «Κάνει λιγάκι υπομονή», «Μη μου ξαναφύγεις πια», «Κάποια μάνα αναστενάζει», «Της μαστούρας ο σκοπός», «Αχάριστη», «Απόψε κάνεις μπαμ», «Για κοίτα κόσμε ένα κορμί».

Στις δύο τα ξημερώματα εμφανίζεται για πρώτη φορά ο Σταύρος Ξαρχάκος για να διευθύνει την ορχήστρα, στο δεύτερο μέρος του προγράμματος, όπου εντάσσονται κάποια διαχρονικά δικά του λαϊκά τραγούδια. Διευθύνει πηγαίνοντας ακριβώς δίπλα ή μπροστά από τον κάθε μουσικό ξεχωριστά, «τονίζοντας» την κάθε νότα, τον κάθε χτύπο και την κάθε λέξη του τραγουδιού. Η Ελένη Βιτάλη τραγουδά «Μάνα μου Ελλάς», το εμβληματικό τραγούδι του, σε στίχους Νίκου Γκάτσου. Στην εισαγωγή δεν ακούγεται άχνα από το κοινό για να ξεσπάσουν οι θεατές σε ηχηρό χειροκρότημα και ρυθμικά παλαμάκια μετά, τραγουδώντας «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα». Ο κόσμος ενθουσιάζεται, μα σαν να μην υπάρχει για το Σταύρο Ξαρχάκο που μπαίνει απερίσπαστος στο τραγούδι και στον ήχο του.

Συνεχίζει η Ηρώ Σαΐα την ερμηνεία σε τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου, όπως «Στης πίκρας τα ξερόνησα», «Καίγομαι καίγομαι» και «Μπουρνοβαλιά». Για να βγει στις δυόμιση το πρωί η Ελένη Βιτάλη και με τη φωνή της στα αθάνατα τραγούδια «Το δίχτυ» και «Το πρακτορείο» να φτάσει την παράσταση στο τέλος της. Κάνει νόημα στο κόσμο βαθιάς ευχαρίστησης με τα χέρια στην καρδιά της και τραγουδά μαζί με την Ηρώ Σαϊα και τους μουσικούς «Της αμύνης τα παιδιά». Ο Σταύρος Ξαρχάκος υποδεικνύει το χαιρετισμό του κόσμου στους σολίστες Νεοκλή Νεοφυτίδη (πιάνο), Βασίλη Δρογκάρη (ακορντεόν), Σωτήρη Μαργώνη (βιολί), Νίκο Σαμπαζιώτη (κιθάρα), Δημήτρη Σιάμπο (κιθάρα), Χάρη Μέρμηγκα (κοντραμπάσο) και στους τέσσερις μετρ του μπουζουκιού και φεύγει διακριτικά απ’ τη σκηνή...

Πρέπει να αναφέρουμε ότι το… σοκ είναι μεγάλο, όταν βγαίνεις από το μαγαζί τα ξημερώματα και αντιλαμβάνεσαι πού βρίσκεσαι. Περπατάς με δυσκολία ανάμεσα σε στοιβαγμένα, παρκαρισμένα αυτοκίνητα, μπροστά από την πόρτα άλλων νυχτερινών κέντρων, όπου η διασκέδαση του σύγχρονου λαϊκό-ποπ χτυπάει ακόμα κόκκινο. Και νιώθεις σαν να βγήκες από το χρονοντούλαπο και βρέθηκες τυχαία στην περιοχή…