Είδαμε: Θάνο Μικρούτσικο στον Σταυρό του Νότου

της Δώρας Αμαραντίδου

«Λυπήσου αυτούς που δεν ονειρεύονται» είναι το μήνυμα που δίνουν ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Γιάννης Κότσιρας και η Ρίτα Αντωνοπούλου, με μια μουσική παράσταση σπάνιας συναισθηματικής και νοητικής αξίας, στο Σταυρό του Νότου. Επί τρεις ώρες, σε 37 τραγούδια- ψυχοτονικές ενέσεις, οι τρεις τους μαζί, δεμένοι σφικτά, καταθέτουν πάθος, γενναιοφροσύνη, υπερηφάνεια, αξιοπρέπεια, συγκίνηση, με κάθε εκφραστικό μέσο. Ήμαστε εκεί στην πρώτη τους παράσταση για το 2014 και νιώσαμε πολύ τυχεροί.

Ο Θάνος Μικρούτσικος παίρνει τους θεατές του απ’ το χέρι και τους πάει μια τεράστια «βόλτα» σε τοπία τέχνης και πολιτισμού, με οδηγό λογοτεχνικά κείμενα και στίχους υψηλής ποίησης, που έχει μελοποιήσει και καταθέσει δημοσίως, αρχής γενομένης τη δεκαετία του ’70. Με τον συνθέτη στο πιάνο και ενίοτε στην ερμηνεία, γίνονται στάσεις σε ηχοτόπια από «Τα Πολιτικά τραγούδια», το «Σταυρό του Νότου», το «Εμπάργκο», τη «Μουσική πράξη στον Brecht», του «Αιώνα τη Παράγκα» ως τον «Άμλετ της Σελήνης», που κάνουν τη «βόλτα» του κόσμου συναρπαστική. Αποδίδονται τραγούδια διαχρονικού και επίκαιρου πολιτικού λόγου, μουσικά έργα με λόγο μεγάλων ποιητών και κομμάτια με το λαϊκό μας ήχο, όπως κάποια αθάνατα ζεϊμπέκικα, που έχουν ταυτιστεί με τη φωνή και την ψυχή του μεγάλου απόντα (αλλά παρόντα σε αυτή την παράσταση και με αφιερωματική στη μνήμη του δήλωση του Θάνου Μικρούτσικου) Δημήτρη Μητροπάνου.

Ο Γιάννης Κότσιρας συνδέεται άμεσα με το μουσικό κόσμο του Θάνου Μικρούτσικου αλλά δεν μένει μόνο στην ερμηνεία στιγμών του συνθέτη. Καταθέτει τραγούδια από την προσωπική δισκογραφική του πορεία, από το 1996 μέχρι και κομμάτια από το πρόσφατο άλμπουμ του «Μουσικό κουτί», που φέρουν τη δική του υπογραφή στη μουσική. Η Ρίτα Αντωνοπούλου ερμηνεύει κομμάτια του συνθέτη που αντιπροσωπεύουν πολλές πτυχές της δημιουργίας του, διαθέτοντας δυναμισμό και καθαρότητα στη φωνή της και έντονη κίνηση στη σωματική της έκφραση.

Η έναρξη γίνεται με τον Θάνο Μικρούτσικο στα πλήκτρα και τον Γιάννη Κότσιρα δίπλα του να τραγουδούν μαζί «Μικρές νοθείες», το τραγούδι του συνθέτη, που σε στίχους Οδυσσέα Ιωάννου, λέει «τι νόημα έχει το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες». Ο Θάνος Μικρούτσικος μιλάει στον κόσμο. Αναφέρεται στις «βάρβαρες στιγμές που όλοι μας ζούμε και που αλίμονο, αν χάσουμε τα όνειρά μας». Καταθέτει και ένα σύνθημα που είδε γραμμένο σε έναν τοίχο: «Μόνος σου μπορείς να πας γρήγορα. Μαζί μπορούμε να πάμε μακριά».

Η συνέχεια δίνεται με την εξαιρετική ερμηνεία του Γιάννη Κότσιρα στα τραγούδια «Είσαι η Πρέβεζα και το Κιλκίς» (σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, που πρωτοείπε η Μαρία Δημητριάδη, το 1977), «Τυμβωρύχος» (σε στίχους Κώστα Λαχά), «Μια πίστα από φώσφορο» (σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου), «Για μια Ντολόρες» (σε στίχους Άλκη Αλκαίου). Εντυπωσιάζει, όπως συμβαίνει εδώ και 7 χρόνια στις παραστάσεις του Θάνου Μικρούτσικου, η πληθωρική ερμηνεία της Ρίτας Αντωνοπούλου σε τραγούδια, όπως «Αυτούς τους έχω βαρεθεί» (σε στίχους Δημοσθένη Κούρτοβικ και Wolf Biermann), «Πίσω μη μ’ αφήνεις» και «Πιτσιρικάς» (σε στίχους Οδυσσέα Ιωάννου).

Εκρηκτική στιγμή της παράστασης: Ο Θάνος Μικρούτσικος μόνος στη σκηνή επιδίδεται σε απίστευτο ερμηνευτικό σόλο. Με τα πλήκτρα, τη φωνή και τη ψυχή του ερμηνεύει το μουσικό του έργο «Οι 7 νάνοι στο S/S Cyrenia» σε ποίηση Νίκου Καββαδία. Χτυπά τα πλήκτρα με μανία και ακρίβεια, τραγουδά και τρέμει ολόκληρος. Το ζει σαν ηλεκτροσόκ και μαζί του όλοι εκείνοι που γέμισαν ασφυκτικά το μαγαζί. «Ο άνθρωπος είναι αληθινός καλλιτέχνης!» ακούγεται αίφνης μια φωνή, ανάμεσα στους προσηλωμένους θεατές, σαν κάποιος να λέει, άθελά του, δυνατά τη σκέψη που τον κατακλύζει…

Ξεχωριστές στιγμές ηχητικής απόλαυσης συμβαίνουν και με την ερμηνεία του Γιάννη Κότσιρα και της Ρίτας Αντωνοπούλου στα τραγούδια «Ο Άμλετ της Σελήνης», «Σταυρός του Νότου», «Federico Garcia Lorca», «Καραντί», «Ένας γέρος θερμαστής από το Τζιμπουτί», «Πάντα γελαστοί», «Ελένη».

Η σφιχτοδεμένη μουσική παράσταση οδεύει προς το τέλος της με τον Γιάννη Κότσιρα να τραγουδά «Τυφλές ελπίδες» (του Πέτρου Δουρδουμπάκη) και να το αφιερώνει στον Παντελή Θαλασσινό για την ιδιαίτερη ερμηνεία του. Οι μουσικοί, εκλεκτοί για αυτή την απαιτητική παράσταση, υποκλίνονται ένας- ένας στο κοινό με την προτροπή του μαέστρου τους Θάνου Μικρούτσικου: Θύμιος Παπαδόπουλος στα πνευστά και στις ενορχηστρώσεις, ο Άκης Κατσουπάκης στο πιάνο και στις ενορχηστρώσεις, ο Άκης Γαβαλάς στα τύμπανα, ο Γιάννης Γρυπαίος στο μπάσο, ο Βαγγέλης Μαχαίρας στο μπουζούκι και ο Κώστας Μιχαλός στην κιθάρα. Ο Γιάννης Κότσιρας μοιράζεται με τον κόσμο το κομμάτι «Φύλακας άγγελος» (σε στίχους Ελένης Ζιώγα, μουσική Αντώνη Μιτζέλο), παίζει φυσαρμόνικα και το αφιερώνει στο Θάνο Μικρούτσικο, γιατί, όπως λέει, είναι ο φύλακας άγγελός του στο τραγούδι.

Το πρόγραμμα κλείνει εκστατικά με δυο εμβληματικά τραγούδια των Θάνου Μικρούτσικου- Άλκη Αλκαίου, το «Ερωτικό» (Με μια πιρόγα) και τη «Ρόζα». Προφανέστατα είναι περιττό να αναφερθούν οι αντιδράσεις του κόσμου… Ευχαριστούμε τον κύριο Θάνο, τον Γιάννη Κότσιρα και τη Ρίτα Αντωνοπούλου που μας κάνουν να ονειρευόμαστε!