της Ίριδος Κρητικού
Κυκλοφόρησε πρόσφατα το λεύκωμα ”Charliko in Greece, Αναμνήσεις ενός Άγγλου κριτικού τέχνης” των εκδόσεων Gema. Διατίθεται σε αγγλική και ελληνική έκδοση, μεταφρασμένη από το στενό φίλο του συγγραφέα, Στάθη Σκλαβουνάκο, και αποτελεί μια γοητευτική περιήγηση στο καλλιτεχνικό τοπίο της Ελλάδας των τελευταίων δεκαετιών.
Ο Τσάρλς Σπένσερ (εικονιζόμενος), έγκριτος κριτικός τέχνης, συγγραφέας, και επιμελητής εκθέσεων γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1920 από γονείς Ρώσο-Πολωνικής καταγωγής. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Courtauld Institute) και στo Πανεπιστήμιο της Ρώμης.
Συνεργάστηκε με ευρωπαϊκές και αμερικανικές εφημερίδες όπως τους Times της Ν. Υόρκης, και την Daily Mail του Λονδίνου και με περιοδικά τέχνης όπως τα Studio International, Apollo, Connoisseur, Arts Review. Δίδαξε και έχει δώσει πλήθος διαλέξεων σε Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα και Γκαλερί ενώ διοργάνωσε και επιμελήθηκε πλήθος εκθέσεων στην Ευρώπη και την Αμερική (Whitechapel Art Gallery, National Theatre, Royal Opera House, Old Vic Theatre στο Λονδίνο, Μουσεία County του Λος Άντζελες και Μακ Άλλεν του Τέξας, Βρετανικό Συμβούλιο, Γκαλερί Δεσμός και Ζουμπουλάκη στην Αθήνα), και Μουσικά – Θεατρικά Φεστιβάλ σε όλη την Αγγλία.
Έχει εκδώσει οκτώ ακόμη βιβλία για το χορό και τις εικαστικές τέχνες. Ζει στο κεντρικό Λονδίνο και εξακολουθεί να επισκέπτεται την Ελλάδα τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο.
To λεύκωμα, διανθισμένο από το πολλές φορές αιχμηρό χιούμορ του συγγραφέα για αρκετούς από τους διακεκριμένους Έλληνες ζωγράφους και γλύπτες που γνώρισε στο διάστημα των 50 περίπου ετών που επισκέπτεται τη χώρα μας, ξεδιπλώνει γενναιόδωρα αναμνήσεις από τις στιγμές που ο συγγραφέας μοιράστηκε με τους Έλληνες καλλιτέχνες που τον τίμησαν με τη φιλία τους: άρθρα, κριτικές και εισαγωγικά σημειώματα για το έργο τους, σκέψεις για τις διαφορές ανάμεσα στην αγγλική και την ελληνική κουλτούρα, τα έθιμα και τη διατροφή (πρόκειται για δεινό μάγειρα), τις απόψεις του για τη μοντέρνα τέχνη, τις γυναίκες και άλλα πολλά, που αποδίδονται με γραφή άμεση και γοητευτική.
Γραμμένο σε προσωπικό, σχεδόν καθημερινό ύφος, το βιβλίο πλαισιώνεται από πλήθος ιδιωτικών φωτογραφικών στιγμιότυπων με καλλιτέχνες αλλά και με φωτογραφίες έργων τους.
Ο Τσαρλς Σπένσερ επισκέφτηκε, για πρώτη φορά την Ελλάδα στα τέλη του ΄50, έχοντας στην τσέπη μια σύσταση από έναν λονδρέζο γκαλερίστα, για το ζωγράφο Γιάννη Σπυρόπουλο και τη σύζυγό του Ζωή (μικρή φωτό).
Έγιναν οι πρώτοι Έλληνες φίλοι του, και οικοδεσπότες του στις επόμενες επισκέψεις του. Το χαϊδευτικό ”Charliko” του τίτλου του βιβλίου, προέρχεται από την αληλογραφία του Σπένσερ με την Ζωή, που τον προσφωνούσε έτσι χαϊδευτικά.
Αργότερα ο Σπένσερ συνάντησε ακόμη τον Καπράλο, τον Απέργη, τον Ζογγολόπουλο, την Καναγκίνη, τον Τάκι, τον Κεσσανλή, τον Χριστοφόρου, τον Φασιανό, τον Μόραλη (μικρή φωτό), τον Θεόδωρο, τον Σαχίνη, τον Δρούγκα, τη Μιχαλέα.
Τα σχόλιά του περιλαμβάνουν τόσο εκείνους που στάθηκαν στενοί φίλοι του, όπως η Καναγκίνη ή η Μιχαλέα, την οποία αγαπούσε βαθύτατα, όσο και αυτούς των οποίων το έργο κρίνει μάλλον ως υπερτιμημένο...
Στο περισσότερο προσωπικό μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας αναφέρεται στο στενό του φίλο Νίκο Γεωργιάδη και συνεργάτες του όπως τον Κένεθ Μακ Μίλαν ή τον Ρούντολφ Νουρέγιεφ.
Καταγράφει επίσης τα ταξίδια και τις περιπέτειές του στην Ελλάδα, τη συνεργασία του με το Μάνο Παυλίδη της θρυλικής Γκαλερί ”Δεσμός” και τον Τάσο και την Πέγκυ Ζουμπουλάκη, τη στενή φιλία του με το Γιάννη Μέτση, το Διονύση Φωτόπουλο, τη γνωριμία του με την Μελίνα Μερκούρη και τον Ζυλ Ντασέν, την Ντόλλυ Γουλανδρή, τον Ανδρέα Βουτσινά, τον Ανδρέα Ρικάκη και πολλούς άλλους.
Είναι η Ελλάδα μιας ολόκληρης εποχής, μιας εποχής όπου η καινούρια τέχνη υπερασπιζόταν εαυτόν με ενθουσιασμό και αθωότητα, κι όπου ”το νέο” ήταν στα αλήθεια ενδιαφέρον. Όσοι κατανοούν το τελευταίο σχόλιο, όσοι έζησαν ή γοητεύονται από τα συστατικά της εποχής στην οποία αναφέρεται το βιβλίο, αξίζει πραγματικά να το διαβάσουν.
Το λεύκωμα ”Charliko in Greece, Αναμνήσεις ενός Άγγλου κριτικού τέχνης” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gema.
