Ένας άνθρωπος ερωτευμένος με την επιστήμη
Γράφει ο Δημήτρης Β. Νανόπουλος*
Ζούμε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εποχή, παρόλο που ίσως μερικοί δεν το έχουν συνειδητοποιήσει παγιδευμένοι στις αντιξοότητες – πραγματικές ή πλασματικές – του μικρόκοσμού τους. Αναφέρομαι βέβαια στην απίστευτη εξέλιξη των θεμελιωδών επιστημών, όπως η Φυσική και Βιολογία και στις πολυποίκιλες εφαρμογές τους. Δεν νομίζω ότι υπάρχει σκεπτόμενος άνθρωπος σήμερα που να μην έχει ακούσει για το σωματίδιο Higgs ή για τον δορυφόρο-τηλεσκόπιο PLANCK της ESA (European Space Agency). Ξεχωριστά αλλά και συσχετισμένα, θεμελιωμένα πάνω στους βασικούς φυσικούς νόμους, τέτοια επιστημονικά επιτεύγματα μας οδηγούν σε μια πραγματική βαθειά κατανόηση του Σύμπαντος, από την απαρχή του, μέχρι και τη σημερινή του εξέλιξή.
Πώς όμως έννοιες σαν αυτή του μηχανισμού του Higgs ή του κοσμικού πληθωρισμού, που ακούγονται πολύ εξειδικευμένες και για λίγους μυημένους, έχουν πάρει τέτοια έκταση στον πολύ κόσμο; Εδώ είναι που άνθρωποι σαν τον Carl Sagan και τον Richard Feynman έχουν παίξει έναν πολύ μεγάλο ρόλο στο να πετύχουν τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης αγγίζοντας τον απλό άνθρωπο. Πιστεύω ακράδαντα ότι όσο περισσότερο η κοινωνία μας ασχολείται με επιστημονικά θέματα, τόσο περισσότερο η έννοια της αμοιβαίας κατανόησης και του κοινού σκοπού για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τις συνήθεις ανθρώπινες αδυναμίες θα διαδίδεται, με την ελπίδα ότι στο τέλος, η λογική θα βασιλέψει και το αυτονόητο θα πάψει να ακούγεται «περίεργο».
Ο Carl Edward Sagan (9 Νοεμβρίου 1934 - 20 Δεκεμβρίου 1996) υπήρξε μια από τις πιο σπουδαίες προσωπικότητες στον χώρο της επικοινωνίας και της εκλαΐκευσης της επιστήμης. Εξαιρετικός καθηγητής αστροφυσικής, δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Harvard και του Cornell εμπνέοντας χιλιάδες φοιτητές να εξερευνήσουν τα θαύματα της επιστήμης και του Σύμπαντος. Ταυτόχρονα, ως ερευνητής βιολογίας ήταν από τους λίγους ερευνητές εκείνη την εποχή που εξέταζε σοβαρά τις πιθανότητες ύπαρξης ζωής πέρα από τη γη. Παρόλο όμως που πίστευε ότι υπάρχει νοήμων ζωή σε άλλους κόσμους, ήταν πολύ σκεπτικός με την ιδέα ότι ΑΤΙΑ επισκέπτονται τη Γή.
Το μοναδικό χάρισμα που είχε ως παιδαγωγός να εκφράζει ακόμα και τις πιο δυσνόητες έννοιες με απλούς όρους, του έδωσε τη δυνατότητα να αναδειχθεί ως ένας από τους ευαγγελιστές της επιστήμης μέσα από την παρουσίαση επιστημονικών ντοκιμαντέρ και τη συγγραφή βιβλίων και δοκιμίων. Μέσω του Sagan εκατομμύρια άνθρωποι έμαθαν για το Σύμπαν, για τη δημιουργία της ζωής και για τα συστατικά από τα οποία αποτελείται. Η επιστημονική σειρά 13 επεισοδίων Cosmos A Personal Voyage που παρουσίαζε τη δεκαετία του 1980, απέσπασε βραβεία Emmy και αναμεταδόθηκε σε περισσότερα από 600 εκατομμύρια άτομα σε πάνω από 60 χώρες. Το έργο του επιστημονικής φαντασίας Contact (1985) αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία της ομώνυμης ταινίας του 1997. Μέσα από τα γραπτά του και τις τηλεοπτικές παραγωγές που συμμετείχε, προκάλεσε τον ενθουσιασμό για την επιστημονική ανακάλυψη και τη συμβολή της στην ανθρώπινη ευημερία μπαίνοντας στα σπίτια εκατομμύρια οικογενειών.
Ο Carl Sagan ήταν ένας άνθρωπος ερωτευμένος με την επιστήμη. Σύμφωνα μάλιστα με μια δήλωσή του "όταν είσαι ερωτευμένος θέλεις να το φωνάξεις παντού". Αυτό έκανε και ο ίδιος, μετέδιδε την επιστημονική γνώση ανά πάσα στιγμή, με κάθε μέσο επικοινωνίας.
* Ο Δημήτρης Β. Νανόπουλος είναι Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και Διακεκριμένος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Texas A&M University.
Ζούμε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εποχή, παρόλο που ίσως μερικοί δεν το έχουν συνειδητοποιήσει παγιδευμένοι στις αντιξοότητες – πραγματικές ή πλασματικές – του μικρόκοσμού τους. Αναφέρομαι βέβαια στην απίστευτη εξέλιξη των θεμελιωδών επιστημών, όπως η Φυσική και Βιολογία και στις πολυποίκιλες εφαρμογές τους. Δεν νομίζω ότι υπάρχει σκεπτόμενος άνθρωπος σήμερα που να μην έχει ακούσει για το σωματίδιο Higgs ή για τον δορυφόρο-τηλεσκόπιο PLANCK της ESA (European Space Agency). Ξεχωριστά αλλά και συσχετισμένα, θεμελιωμένα πάνω στους βασικούς φυσικούς νόμους, τέτοια επιστημονικά επιτεύγματα μας οδηγούν σε μια πραγματική βαθειά κατανόηση του Σύμπαντος, από την απαρχή του, μέχρι και τη σημερινή του εξέλιξή.
Πώς όμως έννοιες σαν αυτή του μηχανισμού του Higgs ή του κοσμικού πληθωρισμού, που ακούγονται πολύ εξειδικευμένες και για λίγους μυημένους, έχουν πάρει τέτοια έκταση στον πολύ κόσμο; Εδώ είναι που άνθρωποι σαν τον Carl Sagan και τον Richard Feynman έχουν παίξει έναν πολύ μεγάλο ρόλο στο να πετύχουν τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης αγγίζοντας τον απλό άνθρωπο. Πιστεύω ακράδαντα ότι όσο περισσότερο η κοινωνία μας ασχολείται με επιστημονικά θέματα, τόσο περισσότερο η έννοια της αμοιβαίας κατανόησης και του κοινού σκοπού για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τις συνήθεις ανθρώπινες αδυναμίες θα διαδίδεται, με την ελπίδα ότι στο τέλος, η λογική θα βασιλέψει και το αυτονόητο θα πάψει να ακούγεται «περίεργο».
Ο Carl Edward Sagan (9 Νοεμβρίου 1934 - 20 Δεκεμβρίου 1996) υπήρξε μια από τις πιο σπουδαίες προσωπικότητες στον χώρο της επικοινωνίας και της εκλαΐκευσης της επιστήμης. Εξαιρετικός καθηγητής αστροφυσικής, δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Harvard και του Cornell εμπνέοντας χιλιάδες φοιτητές να εξερευνήσουν τα θαύματα της επιστήμης και του Σύμπαντος. Ταυτόχρονα, ως ερευνητής βιολογίας ήταν από τους λίγους ερευνητές εκείνη την εποχή που εξέταζε σοβαρά τις πιθανότητες ύπαρξης ζωής πέρα από τη γη. Παρόλο όμως που πίστευε ότι υπάρχει νοήμων ζωή σε άλλους κόσμους, ήταν πολύ σκεπτικός με την ιδέα ότι ΑΤΙΑ επισκέπτονται τη Γή.
Το μοναδικό χάρισμα που είχε ως παιδαγωγός να εκφράζει ακόμα και τις πιο δυσνόητες έννοιες με απλούς όρους, του έδωσε τη δυνατότητα να αναδειχθεί ως ένας από τους ευαγγελιστές της επιστήμης μέσα από την παρουσίαση επιστημονικών ντοκιμαντέρ και τη συγγραφή βιβλίων και δοκιμίων. Μέσω του Sagan εκατομμύρια άνθρωποι έμαθαν για το Σύμπαν, για τη δημιουργία της ζωής και για τα συστατικά από τα οποία αποτελείται. Η επιστημονική σειρά 13 επεισοδίων Cosmos A Personal Voyage που παρουσίαζε τη δεκαετία του 1980, απέσπασε βραβεία Emmy και αναμεταδόθηκε σε περισσότερα από 600 εκατομμύρια άτομα σε πάνω από 60 χώρες. Το έργο του επιστημονικής φαντασίας Contact (1985) αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία της ομώνυμης ταινίας του 1997. Μέσα από τα γραπτά του και τις τηλεοπτικές παραγωγές που συμμετείχε, προκάλεσε τον ενθουσιασμό για την επιστημονική ανακάλυψη και τη συμβολή της στην ανθρώπινη ευημερία μπαίνοντας στα σπίτια εκατομμύρια οικογενειών.
Ο Carl Sagan ήταν ένας άνθρωπος ερωτευμένος με την επιστήμη. Σύμφωνα μάλιστα με μια δήλωσή του "όταν είσαι ερωτευμένος θέλεις να το φωνάξεις παντού". Αυτό έκανε και ο ίδιος, μετέδιδε την επιστημονική γνώση ανά πάσα στιγμή, με κάθε μέσο επικοινωνίας.
* Ο Δημήτρης Β. Νανόπουλος είναι Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και Διακεκριμένος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Texas A&M University.
