Steve Jobs: Το μήλο ερρίφθη…

του Γιώργου Κόκουβα

Κρύβεται πίσω από τα πιο εξελιγμένα gadgets του πλανήτη, αλλά και από τα πιο διασκεδαστικά… κινούμενα σχέδια που έχουν δημιουργηθεί. Οι συνάδελφοί του τον «απομόνωσαν» λόγω δυσοσμίας, ενώ οι υπάλληλοί του τρέμουν και μόνο στην ιδέα να βρεθούν στο ίδιο ασανσέρ μαζί του. Ο μισθός του είναι 1 δολάριο ετησίως, αλλά συγκαταλέγεται στους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη. Ως έφηβος, κοιμόταν σε πατώματα και έτρωγε από συσσίτια για να συγκεντρώσει χρήματα για το μεγάλο βουδιστικό του ταξίδι. Πάλεψε με τον καρκίνο, έφερε την Apple στην κορυφή και ξαφνικά… παραιτείται από τα ηνία. Πόσα ακόμη μπορεί να κρύβει η προσωπικότητα που άλλαξε τον ρου της τεχνολογίας; … Πολλά.

Από τα πατώματα… στην Ινδία

Η κάθε άλλο παρά φυσιολογική ζωή του Steve Jobs «από το πρωί» φάνηκε: Σε μικρή ηλικία, υιοθετείται από μία οικογένεια Αμερικανών, ενώ παράλληλα γνωρίζει τους βιολογικούς τους γονείς, έναν Σύριο φοιτητή και μία Αμερικανίδα από την Καλιφόρνια. Η δυσλεξία του δεν τον απέτρεψε από το να παρίσταται σε καλοκαιρινά σεμινάρια της Hewlett Packard, όπου και γνώρισε τον μετέπειτα συνιδρυτή της Apple, Steve Wozniak. Στα 18 του αποφασίζει να εγγραφεί στο Reed College του Oregon, ωστόσο τα παρατάει από το πρώτο κιόλας εξάμηνο –ναι, ο Steve Jobs δεν έχει καν πτυχίο.

Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει αποσπασματικά να παρακολουθεί μαθήματα καλλιγραφίας στο ίδιο κολλέγιο, ένας αγαπημένος του τομέας, χωρίς τον οποίο οι γραμματοσειρές των σημερινών υπολογιστών μας δεν θα ήταν οι ίδιες, σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου. Είναι η εποχή που κοιμάται στο πάτωμα, σε δωμάτια συμφοιτητών του, γίνεται διανομέας μπουκαλιών Coca Cola και τρέφεται σε βουδιστικά συσσίτια για να ζήσει. Παράλληλα, πιάνει δουλειά ως τεχνικός στην εταιρία Atari (της γνωστής ρετρό κονσόλας βιντεοπαιχνιδιών) για να συγκεντρώσει χρήματα και να ταξιδέψει στην Ινδία με προορισμό την πνευματική ισορροπία. Σύμφωνα με τους συναδέλφους του εκείνη την εποχή, ο Jobs δεν τα πήγαινε καθόλου καλά με το… σαπούνι του – μάλιστα μεταφέρθηκε στην νυχτερινή βάρδια για να μην ενοχλεί πολλούς λόγω… δυσοσμίας.

Τα χρήματα, ωστόσο, συγκεντρώθηκαν και ο Jobs ξεκίνησε για την Ινδία, για να επιστρέψει λίγο καιρό αργότερα με ξυρισμένο κεφάλι και παραδοσιακή ινδική ενδυμασία, λέγοντας πως έχει ζήσει μία από τις κορυφαίες εμπειρίες της ζωής του. Μάλλον το ταξίδι πέτυχε τον σκοπό για τον οποία έγινε, καθώς λίγο αργότερα, το 1976, ο εμπνευσμένος Jobs συνιδρύει με τον Wozniak και μερικούς ακόμη φίλους τους την εταιρία που έμελλε να αλλάξει την… υπολογιστική μας εμπειρία, την Apple.

Οι παραξενιές ενός οραματιστή

Η εκρηκτική προσωπικότητα και το μεγάλο του «εγώ» δεν άργησαν να φανούν. Τις πρώτες ημέρες στην Apple, η εταιρία τύπωσε καρτελάκια για κάθε εργαζόμενο με έναν αριθμό δίπλα στο όνομα. Ο Jobs αναστατώθηκε τόσο πολύ όταν δίπλα από το όνομα του Wozniak ήδη τον αριθμό #1 και δίπλα από το δικό του τον αριθμό #2, που κίνησε γη και ουρανό και τελικά απέκτησε το καρτελάκι με το νούμερο… #0, γιατί όπως είπε, το μηδέν προηγείται του ενός.

Η επιτυχία δεν άργησε να έρθει με τους πρωτοποριακούς υπολογιστές Apple I και ΙΙ και το concept του graphic user interface (οι απαρχές της χρήσης υπολογιστικού περιβάλλοντος και ποντικιού όπως την γνωρίζουμε σήμερα) έκανε γρήγορα εκατομμυριούχο τον Jobs. Στις αρχές των ‘80s, ο δαιμόνιος επιχειρηματίας «παρασύρει» το στέλεχος της Pepsi-Cola, John Sculley να έρθει στην ομάδα της Apple, λέγοντάς του: «Θέλεις να πουλάς ζαχαρούχο νερό για την υπόλοιπη ζωή σου ή να έρθεις μαζί μου και να αλλάξουμε τον κόσμο;»

Μάλλον ο Jobs δεν θα μπορούσε να φανταστεί πως ο Sculley όχι μόνο θα ερχόταν στην Apple, αλλά λίγα χρόνια μετά, το 1985, θα «έδιωχνε» τον ίδιο από την εταιρία που ίδρυσε, λόγω διαφωνιών περί ηγεσίας. Ο Jobs γίνεται παρελθόν για την Apple και ιδρύει την δική του εταιρία τεχνολογίας, την NeXT Computer, που παρά την αισθητική και τεχνολογική της υπεροχή, δεν γνώρισε ποτέ ευρεία αναγνώριση, εξαιτίας των τσουχτερών τιμών της.

Την ίδια περίοδο, ο Jobs γίνεται διευθύνων σύμβουλος της Pixar, της γνωστής εταιρίας παραγωγής animation αριστουργημάτων, που κέρδισε τις εντυπώσεις από το πρώτο κιόλας τεχνολογική της επίτευγμα, το Toy Story. Αργότερα ο Jobs θα πουλούσε την εταιρία στην Disney, αποκτώντας όμως την διευθυντική καρέκλα, καθώς ακόμη και σήμερα διαθέτει μεγαλύτερο μερίδιο μετοχών και από τους ίδιους τους κληρονόμους του Walt Disney.

Η επιστροφή στην Apple

To 1996 η Apple δηλώνει πως προτίθεται να εξαγοράσει την NeXT. Με συνοπτικές διαδικασίες, η εξαγορά πραγματοποιείται και ο Jobs επιστρέφει άτυπα στο τιμόνι του «Μήλου» - τυπικά, ο τίτλος του CEO του αποδίδεται επισήμως το 2001. Ο δαιμόνιος Αμερικανός αποφασίζει να ξανακάνει την Apple επικερδή επιχείρηση, και τα καταφέρνει με στρατηγικές κινήσεις, όπως το λανσάρισμα του λειτουργικού συστήματος MAC OS X.

Η επιβλητική του μορφή και η φήμη ότι δεν διστάζει να απολύει προσωπικό κατά βούληση δημιουργεί κλίμα τρόμου μεταξύ των εργαζομένων στην Apple στα τέλη των ‘90s. Σύμφωνα με δηλώσεις υπαλλήλων, έτρεμαν στην ιδέα να μπουν στο ίδιο ασανσέρ με τον Jobs, γιατί δεν ήξεραν αν θα είχαν δουλειά όταν οι πόρτες ξανάνοιγαν. Μάλιστα, ένας συνάδελφός του είχε πει ειρωνικά για την αγέρωχη –ως δύστροπη- περσόνα του: «Θα μπορούσε άνετα να είναι ο βασιλιάς της Γαλλίας».

Την τελευταία, παραγωγικότατη δεκαετία, πρόλαβε να μας συστήσει το iPod, το iTunes, το iPhone και το iPad, αγκαλιάζοντας κάθε τομέα της τεχνολογίας και της μουσικής στην καθημερινότητά μας. Μαζί με την επιτυχία, ωστόσο, την πόρτα του Jobs χτύπησε και ο καρκίνος στο πάγκρεας. Αρχικά, ο δύσπιστος με τις ιατρικές πρακτικές Jobs αρνήθηκε να ακολουθήσει ιατρική θεραπεία και βάλθηκε να θεραπεύσει μόνος του τον καρκίνο, ακολουθώντας συγκεκριμένο μοντέλο διατροφής –ως φανατικός “pescatarian” ήδη τρεφόταν μόνο με ψάρια και φρούτα. Ωστόσο, η επιδείνωση της υγείας του τον ανάγκασε να προχωρήσει σε επέμβαση, κατά την οποία αφαιρέθηκε ολόκληρος ο όγκος του.

Τα επόμενα χρόνια οι φήμες για την υγεία του έδιναν και έπαιρναν, εξαιτίας των σπάνιων δημόσιων εμφανίσεων του φανερά αδυνατισμένου Jobs. Λίγα χρόνια αργότερα, υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση ήπατος, αντιμετωπίζοντας άλλο ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας με επιτυχία. Αυτό δεν εμπόδισε το ειδησεογραφικό δίκτυο Bloomberg να δημοσιεύσει κατά λάθος τον… επικήδειό του, στον οποίο μάλιστα τον κατέκρινε για την ισχνή φιλανθρωπική του δράση, παρά την τεράστια περιουσία του –ο Jobs κατατάσσεται στους 150 πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη, παρότι ο επίσημος ετήσιος μισθός του ως CEO της Apple ήταν ένα(!) δολάριο.

Τέλος εποχής για το «απαγορευμένο Μήλο»

Κάπως έτσι, εν μέσω παρουσιάσεων των τελευταίων μοντέλων iPad και iPhone, ρεκόρ εσόδων για την εταιρία, προετοιμασιών για την μετακόμιση στις πιο σύγχρονες εγκαταστάσεις του πλανήτη και οργίου φημών για την υγεία του, ο Jobs δήλωσε το απόγευμα της Τετάρτης την παραίτησή του από την θέση του διευθύνοντα συμβούλου της Apple. Την θέση του πήρε, μετά από παραίνεσή του, το δεξί του χέρι, Tim Cook, ενώ ο ίδιος έμεινε στην θέση του Προέδρου της εταιρίας.

Και ενώ η δράση του τα τελευταία 15 χρόνια έστειλε την αξία της μετοχής της Apple στα ουράνια, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της παραίτησής του, η ίδια μετοχή «βυθίστηκε» κατά 5,1%, ενώ ο ίδιος αποσυρόμενος, απέσυρε μαζί και πολλά δισεκατομμύρια δολάρια από το «παιχνίδι» της Wall Street.

Ίσως αυτό που του μένει πλέον είναι να προσέξει την υγεία του και την οικογένειά του: Είναι παντρεμένος με τέσσερα παιδιά – το πρώτο από αυτά το απέκτησε με άλλη γυναίκα, στην οποία είχε αρνηθεί αρχικά την αναγνώριση του παιδιού, υποστηρίζοντας πως είναι… στείρος. Ακόμη και οι διάνοιες κάνουν (στιγμιαία) λάθη…