Μεγάλη Τρίτη: Τι γιορτάζουμε;

Η Μεγάλη Τρίτη είναι η τρίτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, της περιόδου που οδηγεί στη Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού. Είναι ημέρα περισυλλογής, βαθιάς πνευματικής σημασίας, και προετοιμασίας των πιστών για τα κορυφαία γεγονότα του Θείου Πάθους. Η Εκκλησία, μέσα από τον υμνολογικό της πλούτο, προσκαλεί τους πιστούς να στοχαστούν πάνω στις έννοιες της εγρήγορσης, της μετάνοιας και της πνευματικής προετοιμασίας.

Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας επικεντρώνεται σε δύο παραβολές του Ιησού: Την παραβολή των Δέκα Παρθένων και την παραβολή των Ταλάντων. Η πρώτη αναφέρεται σε δέκα κοπέλες που περιμένουν τον Νυμφίο (τον Χριστό). Οι πέντε από αυτές ήταν φρόνιμες και είχαν μαζί τους λάδι για τις λυχνίες τους, ενώ οι άλλες πέντε, μωρές, δεν είχαν φροντίσει να είναι έτοιμες. Όταν ο Νυμφίος ήρθε, οι φρόνιμες μπήκαν μαζί του στον γάμο, ενώ οι μωρές έμειναν απέξω. Η παραβολή αυτή αποτελεί σύμβολο της πνευματικής εγρήγορσης και της ετοιμότητας που πρέπει να έχει κάθε χριστιανός μπροστά στον ερχομό του Θεού.

Η παραβολή των Ταλάντων, από την άλλη, υπογραμμίζει τη σημασία της ευθύνης και της δημιουργικής αξιοποίησης των χαρισμάτων που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο. Σε αυτή την παραβολή, ένας κύριος, φεύγοντας για ταξίδι, εμπιστεύτηκε την περιουσία του σε τρεις δούλους: έδωσε στον πρώτο πέντε τάλαντα, στον δεύτερο δύο και στον τρίτο ένα, «ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν».

Οι δύο πρώτοι δούλοι εργάστηκαν και διπλασίασαν τα τάλαντα που τους δόθηκαν. Ο τρίτος όμως, από φόβο, έκρυψε το τάλαντο στο χώμα. Όταν επέστρεψε ο κύριος και ζήτησε λογαριασμό, επαίνεσε τους δύο πρώτους και τους αντέμειψε λέγοντάς τους: «Εὐ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ, ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω». Αντιθέτως, τον τρίτο τον αποκάλεσε «πονηρὸν καὶ ὀκνηρὸν» και διέταξε να του αφαιρέσουν το τάλαντο.

Η παραβολή αυτή έχει βαθιά πνευματική σημασία. Τα τάλαντα δεν είναι μόνο χρήματα· είναι τα χαρίσματα, οι ικανότητες, ο χρόνος, η πίστη που εμπιστεύεται ο Θεός στους πιστούς. Ο κάθε πιστός καλείται να μην τα αφήσει αδρανή, αλλά να τα αξιοποιήσει για το κοινό καλό, τη δόξα του Θεού και τη σωτηρία της ψυχής του. Η παραμέληση αυτών των δώρων δεν είναι απλώς απώλεια ευκαιριών, αλλά πράξη πνευματικής αμέλειας και φόβου που οδηγεί στην απομάκρυνση από τη Βασιλεία των Ουρανών.

Κεντρική θέση στη βραδινή Ακολουθία του Νυμφίου κατέχει το τροπάριο της Κασσιανής, που ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης. Η συγκλονιστική αυτή μελωδία, ποίημα της μοναχής Κασσιανής, αφηγείται την ιστορία της αμαρτωλής γυναίκας που πλησίασε τον Χριστό με δάκρυα μετανοίας, αλείφοντάς του τα πόδια με πολύτιμο μύρο. Ο ύμνος συνδέει βαθιά τη μετάνοια με τη συγχώρεση και την άνευ όρων αγάπη του Θεού, προτρέποντας κάθε ψυχή να επιστρέψει στον Θεό με ταπείνωση.

Έτσι, η Μεγάλη Τρίτη δεν είναι μόνο μια μέρα μνήμης και αναφοράς στο Ευαγγέλιο, αλλά ένα ουσιαστικό κάλεσμα προς τους πιστούς να αφυπνιστούν πνευματικά, να προετοιμαστούν και να σταθούν άξιοι μπροστά στο μυστήριο της Σταύρωσης και της Ανάστασης. Είναι μια μέρα υπενθύμισης πως ο Χριστός έρχεται –ως Νυμφίος– αιφνιδιαστικά, και η καρδιά του πιστού πρέπει να είναι έτοιμη να τον υποδεχτεί.