Είδαμε το Λεωφορείο ο Πόθος του Δ. Καραντζά στο θέατρο Προσκήνιο

Ο Δημήτρης Καραντζάς και το θέατρο Προσκήνιο συνεχίζουν και φέτος τα πολύ επιτυχημένα ανεβάσματα κλασικών έργων. Μετά τον εξαιρετικό περσινό τσεχοφικό Γλάρο, σειρά έχει πάρει φέτος το Λεωφορείο ο Πόθος του Τ. Γουίλιαμς, το οποίο σημειώνει το ένα sold out μετά το άλλο.

Υπάρχει εδώ κάποια «συνταγή» επιτυχίας; Η διεισδυτική ματιά του Δ. Καραντζά φαίνεται ότι καταλήγει σε μια ουσιαστική ανάγνωση των έργων, σε μια ασφαλή κατάδυση στον πυρήνα τους. Έτσι, γνωρίζει τι θέλει να παρουσιάσει και γνωρίζει τον τρόπο να το αποδώσει με αμεσότητα και θεατρική ποιότητα, προσθέτοντας τις προσωπικές του οπτικές σε λίγα καίρια σημεία, που ωστόσο αρκούν για να δώσουν στον θεατή περισσότερα από ένα αναμενόμενο ακαδημαϊκό ανέβασμα.

Στο φετινό «Λεωφορείο ο Πόθος», ο θεατής θα ακούσει το εκπληκτικό θεατρικό λογοτέχνημα του Γουίλιαμς και θα παρατηρήσει από κοντά τους θρυλικούς χαρακτήρες, κάθε ένας εκ των οποίων θα άξιζε πιθανότατα ένα ολόκληρο ξεχωριστό έργο. Η Μπλανς της Αλεξίας Καλτσίκη είναι μια καταραμένη φιγούρα στα όρια της παρακμής, η οποία κουβαλά την μεγαλοαστική της ανατροφή και την ταξική της έπαρση. Είναι σκοτεινή και μοιραία και κρατιέται από τις ονειροπολήσεις και τις φαντασιώσεις της. Επιβιώνει συναισθηματικά χάρη στην απροθυμία της να δει την πραγματικότητα. Για πόσο όμως; 

Ο Στάνλεϋ Κoβάλσκι, το διαχρονικό σύμβολο του αγοραίου ανδρισμού είναι η νέμεση της φαντασμένης και λάγνας Μπλανς Ντυμπουά. Η επιλογή του Άρη Μπαλή από τον Δ. Καραντζά σημαίνει ότι ο σκηνοθέτης δεν θέλησε έναν Κόβαλσκι τύπου Μάρλον Μπράντο, αλλά μια πιο εκλεπτυσμένη φιγούρα λαϊκού τύπου από την εργατική τάξη των ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτόν η προσοχή του θεατή κατευθύνεται περισσότερο στα όσα λέει ο χαρακτήρας και λιγότερο στην κυρίαρχη σωματικότητά του- παρότι αυτή παίζει κομβικό ρόλο στις πιο έντονες στιγμές του έργου. Ο Κοβάλσκι του Άρη Μπαλή και του Δημήτρη Καρατζά εκπροσωπεί πιο πολύ και από την τοξική πατριαρχία, τον κυνικό ρεαλισμό, την απομαγεμένη Αμερική και την χυδαία καθημερινότητα όπου δεν χωρούν οράματα.

Την Στέλλα Κοβάλσκι υποδύεται με μαεστρία και σωστά κρατήματα η Δήμητρα Βλαγκοπούλου. Αποδίδει με σωματικότητα την προσπάθεια της ηρωίδας να κρατήσει τις ισορροπίες της περνώντας ανάμεσα στις συναισθηματικές συμπληγάδες του Κοβάλσκι και της Μπλανς· του παρελθόντος και του παρόντος της. Εύθραυστη και η ίδια μα αποφασισμένη να μείνει στην όχθη του ρεαλισμού ακόμη και με τύψεις.

Πολύ καλές και οι ερμηνείες των Γιάννη Κόραβου και Ιωάννας Ραμπαούνη, ενώ ξεχώρισε ως Μιτς ο Βασίλης Μαγουλιώτης, ο οποίος όμως από τις 11 Ιανουαρίου 2025 έχει αντικατασταθεί στον ρόλο από τον Γιώργο Ζηγούρη.

Το έξυπνο σκηνικό της Ιωάννας Πανουργιά είναι κομβικό για την επιτυχία της παράστασης. Φτιάχνει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το πλαίσιο της ζωής των ηρώων: ανύπαρκτος προσωπικός χώρος, χαμηλή ποιότητα ζωής, αναγκαστική σωματική επαφή και εφαπτόμενες τροχιές. Το ασφυκτικό διαμέρισμα αντιπαρατίθεται στην άνεση της επαρχιακής έπαυλης όπου μεγάλωσαν οι αδελφές Ντιμπουά. Το παρελθόν τους βαραίνει ακόμη περισσότερο τη σημερινή τους ζωή, καθώς έτσι η πτώση τους βρίσκεται διαρκώς στο μυαλό του θεατή.  

Η πορεία της Μπλανς προς την ψυχική ασθένεια, έναν ιδιότυπο «θάνατο», θα σηματοδοτηθεί από το σκηνικό της πέρασμα σε έναν κρυφό ανθισμένο κήπο, σε έναν μακάριο τόπο, όπου οι φαντασιώσεις της θα την κρατούν ευτυχισμένη και ο ρεαλισμός δεν θα μπορεί να την φτάσει- ένα ενδιαφέρον  σκηνοθετικό εύρημα για το τέλος του έργου.      

Συνολικά η παράσταση διατηρεί ωραίο ρυθμό παρά την όχι μικρή της διάρκεια. Η σκηνοθεσία της ελέγχει απόλυτα τις εντάσεις και τις κατανέμει με οικονομία και δραματουργική σύνεση. Το αποτέλεσμα είναι ένα καλοκουρδισμένο ανέβασμα το οποίο δίνει χώρο στο αριστουργηματικό έργο, υπηρετώντας το με σεβασμό αλλά και το δημιουργικό νεύρο της προσωπικής ματιάς.

Λόγω της έναρξης της Εντα Γκάμπλερ του Ίψεν από τις 30 Ιανουαρίου -επίσης σε σκηνοθεσία Δ. Καραντζά- το Λεωφορείο θα παίζεται κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη)

Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Σκηνικό: Μαρία Πανουργιά
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος
Μουσική: Γιώργος Ραμαντάνης
Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Παναγιώτης Γκιζώτης
Βοηθοί σκηνογράφου: Σοφία Θεοδωράκη, Μαρία Σταθοπούλου