Είδαμε το Οξυγόνο του Γιώργου Κουτλή στη Στέγη

Στην θεατρική Αθήνα των 1000+ παραστάσεων είναι λογικό να υπάρχουν ορισμένες πειραματικές δουλειές που επιχειρούν νέου τύπου αναγνώσεις κλασικών έργων ή υπηρετούν θεατρικά έργα νέων μορφών και νέου ύφους. Εκείνο που δεν είναι ίσως τόσο αναμενόμενο είναι οι αναπάντεχες αυτές απόπειρες να προέρχονται από καλλιτέχνες που έχουν ήδη βρει την αποδοχή από το κοινό- τόσο εκείνοι όσο και η δουλειά τους.

 Ο Γιώργος Κουτλής με τους συγκλονιστικούς προπέρσινους Παίκτες του, τον εξαιρετικό Άνθρωπο από το Παντόλσκ και τον σούπερ επιτυχημένο Άσχημο που εξακολουθεί να προκαλεί κοσμοσυρροή, μοιάζει να έχει βρει τη συνταγή για να γοητεύει κοινό, κριτικούς ή, συνήθως, και τους δύο. Ωστόσο, στο Οξυγόνο του Ιβάν Βιριπάγιεφ, που ανεβαίνει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, ο σκηνοθέτης φεύγει από τις βεβαιότητες της επιτυχίας του. Ξεβολεύεται για να συναντηθεί με άλλο ένα έργο της αγαπημένης του ρωσικής θεατρικής γραμματείας – αυτή τη φορά της νέας γενιάς, με μια εξαιρετικά σύγχρονη ματιά στις απαιτήσεις, τις αγωνίες και τις αναρωτήσεις της Generation Z. Ο Γιώργος Κουτλής μετέγραψε το έργο είκοσι χρόνια μετά την συγγραφή του προσθέτοντας και δικές του αναρωτήσεις γύρω από τη γενιά αυτή.

Το Οξυγόνο διαδραματίζεται σε ένα rave party, η αρένα του οποίου καταλαμβάνει ολόκληρη τη σκηνή. Εκεί 25 νέοι, άνδρες και γυναίκες, χορεύουν πυρετικά και ξέφρενα, στους ρυθμούς -θα έλεγε κάποιος- της ξέφρενης καθημερινότητας που περιμένει από αυτούς πάρα πολλά και της εποχής που τους άφησε  χωρίς απαντήσεις και λαχανιασμένους, χωρίς ανάσα. Η αναζήτηση ξεκάθαρης υπαρξιακής ταυτότητας, η στάση τους απέναντι σε νέες πολιτισμικές νόρμες, η σχέση τους με το παλιότερο πλαίσιο και η προσπάθειά τους να ενταχθούν σε αυτό κουβαλώντας και τις αμφισβητήσεις τους -όλα σκιαγραφούν «μια εφηβεία επιεική που γίνεται τριάντα» και δεν νιώθει πάντα άνετα με αυτό. Και πώς να νιώθει άνετα όταν της λείπει το οξυγόνο; «Πλάσματα που δονούνται στη μουσική των DJ, αναζητώντας μια χαμένη θρησκευτικότητα και δίνοντας την εντύπωση ότι, αν σταματήσουν να χορεύουν, θα σταματήσουν να αναπνέουν», γράφει ο Γ. Κουτλής στο σκηνοθετικό του σημείωμα.   

Η τολμηρή σκηνοθεσία του συνθέτει τις ζωηρές, λυρικές και κάποιες φορές έμμετρες αφηγήσεις διαφορετικών χαρακτήρων που παρελαύνουν από τα κεντρικά μικρόφωνα, με τη μουσική του πάρτι που παίζουν επί σκηνής ζωντανά δύο DJs, οι Reign of Time. Ο θεατής έχει την αίσθηση ότι ο ένας ή δύο κάθε φορά πρωταγωνιστές παγώνουν για λίγο τη συμμετοχή τους στην εκστασιακή διασκέδαση και επανέρχονται στην πραγματικότητα για να αφηγηθούν με νεύρο και ταχύτητα και να επιστρέψουν σβέλτα στο ηλεκτρονικό διονυσιακό γλέντι.

Οι αφηγήσεις είναι οργανωμένες σε δέκα tracks, σε κομμάτια μιας playlist που την βλέπουμε στην αρχή της παράστασης να προβάλλεται με πηχυαία γράμματα στο τεράστιο σκηνικό. Τα κομμάτια αυτά αντιστοιχούν στις 10 εντολές παραπέμποντας στην αναζήτηση της θρησκευτικότητας -ακόμη και της διονυσιακής- που φαίνεται να απασχολεί εδώ τον Έλληνα δημιουργό. Ανάμεσα στις διηγήσεις- περιγραφές παρεμβάλλονται ιντερμέδια πάρτι, στα οποία οι ηθοποιοί συγκροτούνται σε έναν αρχαιοελληνικό χορό τραγωδίας που μοιάζει να αντιπροσωπεύει όχι μια πόλη, αλλά μια γενιά.   

Το ταλέντο των πολύ δουλεμένων ηθοποιών ξεχειλίζει από τη σκηνή της Στέγης, όπως και εκείνο του σκηνοθέτη που επιλέγει να σκηνοθετήσει μια ιδιαίτερη θεατρικά γραφή. Οι σκηνοθετικές εμπνεύσεις του και η προσεκτική ανάγνωση του έργου όμως κάνουν τη συνεύρεση του θεατή με το κείμενο μια ευτυχή θεατρική εμπειρία- πράγμα που δεν συνυπάρχει συχνά με την εντύπωση ότι είδες κάτι καινούριο.

Όσοι έχουν αποφασίσει να ακολουθούν τον Γιώργο Κουτλή βάσει προηγουμένων εξαιρετικά δημοφιλών παραστάσεών του,ίσως ξαφνιαστούν από το Οξυγόνο. Φεύγοντας ωστόσο, θα έχουν λίγο περισσότερο εκτεθεί στην ανήσυχη ματιά ενός δημιουργού που έχει πολλά να δώσει στο ελληνικό θέατρο.

Οι παραστάσεις είναι προγραμματισμένο να διαρκέσουν έως τις 12 Ιανουαρίου.     

(Φωτογραφία Πηνελόπη Γερασίμου)

Σκηνοθεσία, Μετάφραση & Διασκευή
Γιώργος Κουτλής
Δραματουργία & Διασκευή
Βασίλης Μαγουλιώτης
Χορογραφία
Αλέξανδρος Σταυρόπουλος
Κίνηση
Άλκηστις Πολυχρόνη
Μουσική Σύνθεση και Σχεδιασμός Ήχου
Jeph Vanger
Πρόσθετη Μουσική & djs επί σκηνής
Reign of Time
Σκηνικό
Κωνσταντίνος Σκουρλέτης
Σχεδιασμός Βίντεο
Uncharted Limbo Collective
Κοστούμια
Εύα Γουλάκου & Δήμος Κλιμενώφ
Φωτισμοί
Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Ερμηνεύουν (αλφαβητικά)
Γαβριέλα Αντωνοπούλου, Αναστασία Βαλσαμάκη, Νοεμή Βασιλειάδου, Ιάσονας Βροχίδης, Χαρά Γιώτα, Νίκος Γονίδης, Ελευθερία Ηλιοπούλου, Θοδωρής Θεοδωρακόπουλος, Πάνος Κλάδης, Δέσποινα Λαγουδάκη, Μαριάννα Μαθιά, Ηλέκτρα Μπαρούτα, Ιωάννης Μπάστας, Αλέξανδρος Νούσκας Βαρελάς, Εβίνη Παντελάκη, Αντωνία Πιτουλίδου, Γκαλ Α. Ρομπίσα, Κατερίνα Σαμαρά, Ναταλία Σουίφτ, Γιάννης Τομάζος, Κώστας Phoenix, Μάριος Χατζηαντώνη, Νικόλας Χατζηβασιλειάδης