Είδαμε την παράσταση «Η κουκούλα» του Θανάση Τριαρίδη στο Θέατρο Βαφείο

Ο Θανάσης Τριαρίδης είναι ακτιβιστής, συγγραφέας με έντονο προφίλ. Στα έργα του καταθέτει την απανθρωπιά του δυτικού και εξελιγμένου κόσμου, έναντι των  εύκολων προς εκμετάλλευση, φτωχών χωρών και των πολιτών τους. Όλα τα γραπτά του είναι ελεύθερα από κάθε «πνευματικό δικαίωμα» και μπορούν να αναπαραχθούν εν όλω ή εν μέρει δίχως την οποιαδήποτε άδεια. Μυθιστορήματα, αφηγήματα, ποιήματα, θεατρικά έργα του και κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά. Το έργο του «Η κουκούλα», παίζεται στο Θέατρο Βαφείο- Λάκης Καραλής.

Το έργο

Μια γυναίκα πηγαίνει σε ένα Πρατήριο που διανέμει κουκούλες και ζητάει από την υπάλληλο μια κουκούλα – για να την χρησιμοποιήσει, όπως το Έκτακτο Διάταγμα επιβάλλει, στις Συγκεντρώσεις Άμυνας. Στις Συγκεντρώσεις αυτές, όλοι οι ενήλικοι πολίτες της χώρας είναι υποχρεωμένοι να δολοφονήσουν τελετουργικά κρατούμενους μετανάστες – πατώντας ένα κουμπί που ενεργοποιεί ένα σφυρί το οποίο τους συντρίβει το κεφάλι.

Μετά έρχεται μια δεύτερη γυναίκα – απολύτως ίδια με την πρώτη στην μορφή, αλλά εντελώς διαφοροποιημένη στο ύφος και την προσωπική ιστορία που κουβαλά. Κι έπειτα μια τρίτη, μια τέταρτη, μια πέμπτη και ούτω καθεξής. Είναι πάντα το ίδιο πρόσωπο με μια άλλη ιστορία. Συνολικά έρχονται δέκα γυναίκες .

Η πωλήτρια έχει την υποψία πως είναι διαρκώς η ίδια γυναίκα και πως έρχεται εντεταλμένη από το Κράτος για να την ελέγξει.

Στο τέλος όλες και όλοι φεύγουν από το Πρατήριο έχοντας πάρει την κουκούλα που επιθυμούν. Για το έγκλημα δε αυτό σε μια συντεταγμένη πολιτεία, που καλεί τους πολίτες της να εκτελέσουν το «χρέος» τους και να την προασπίσουν από τους ανεπιθύμητους εισβολείς, παύει η πράξη τους να είναι έγκλημα, είναι πολιτικό και κοινωνικό χρέος. Καλύπτονται δε πίσω από την ευφάνταστη και για όλα τα γούστα κουκούλα, σε διάφορα χρώματα και με διάφορα σχέδια και είναι έτοιμοι να εκτελέσουν την αποστολή τους, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους.

Ο Θανάσης Τριαρίδης είναι πολύ ευαίσθητος στο θέμα της «απώθησης» των μεταναστών και το έργο αυτό εκφράζει ακριβώς την αγωνία του, όταν ακόμα και την ίδια ώρα που παρακολουθούμε την παράσταση σκοτώνονται άνθρωποι με την δική μας ανοχή.

Η παράσταση

Για την ερμηνεία του έργου δεν χρειάζονται πολλά πράγματα, μια έδρα για την πώληση της κουκούλας, ένα ράφι, μια καρέκλα και αρκετά έξυπνα και εύκολα κοστούμια για την ηθοποιό που κάθε τόσο έρχεται και ζητά κουκούλα.

Η Αλεξάνδρα Μπαούση υποδύεται την υπάλληλο που διαθέτει τις κουκούλες στους πολίτες για να είναι έτοιμοι για τις Συγκεντρώσεις Άμυνας, που δεν είναι τίποτε άλλο από εξολόθρευση ανθρώπων. Επειδή, αν το αναλάμβανε ένα άτομο θα ήταν έγκλημα, υποκριτικά και λιποτακτικά το διαμοιράζουν στους πολίτες και μάλιστα κρύβουν το πρόσωπό τους, ώστε να θεωρείται απρόσωπη και γενικευμένη απόφαση « άμυνας» και «προάσπισης» της χώρας. Η υπάλληλος, η ενδιαφερόμενη αγοράστρια κουκούλας, όπως και εμείς που το βλέπουμε ή το ξέρουμε, είμαστε το ίδιο συνένοχοι στο έγκλημα.

Η αγοράστρια (Αλεξάνδρα Ραβάνη) άλλοτε δειλή, άλλοτε εκλεκτική, άλλοτε απολογητική, εξωθείται, καθώς νομίζει, υπεύθυνα από τη θέση του πολίτη να ενεργήσει έτσι και να σκοτώσει δέκα χιλιάδες άτομα. Άλλοτε εξουσιάστρια, ψάχνει ένα κιμπάρικο χρώμα κουκούλας, που να την κάνει να ξεχωρίζει από τις «κότες», που στην συγκέντρωση φορούν κόκκινη κουκούλα νομίζοντας ότι θα βρουν γαμπρό, άλλοτε ψάχνει την κουκούλα πολλαπλών χρήσεων, καθώς την χρησιμοποιεί στο σεξ με τον άνδρα της. Η άλλη πελάτης δεν θέλει μαύρη κουκούλα γιατί το μαύρο είναι το χρώμα του χαφιέ και της θυμίζει άσχημα πράγματα. Η ειρωνεία του κειμένου και η ερμηνεία της ηθοποιού, που αγοράζει , αλλά και η απάθεια αυτής που πουλά καταδεικνύουν ένα νοσηρό κοινωνικό σύστημα, που τρέφεται από τις σάρκες των άλλων και που επιβιώνει μέσα από τον θάνατο.

Ο φόβος είναι διάχυτος. Μιλούν για την τεράστια απειλή που δεν είναι άλλη από τους πεινασμένους εισβολείς.

Πόσα εγκλήματα έχουν γίνει στο όνομα της προόδου, και της θρησκείας! Αναφέρεται το πρόσωπο του Λεοπόλδου του Β΄ του Κογκό – έχει γράψει και θεατρικό με το όνομά του ο Τριαρίδης- που είναι από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες του δυτικού πολιτισμού, καθώς αυτός ξεκοίλιασε, ακρωτηρίασε, σκότωσε για την μεγαλύτερη παραγωγή καουτσούκ και μια πελάτισσα το θέλει τυπωμένο στην κουκούλα της. Άλλη συνομωσιολόγος πελάτης θεωρεί ότι όλο αυτό με τις Συγκεντρώσεις Άμυνας δεν είναι αληθινό, δεν σκοτώνουν πραγματικούς ανθρώπους, παρά είναι μια δοκιμασία των πολιτών για να δουν ποιοι είναι οι εκλεκτοί, ποιοι εκτελούν καλύτερα και γρηγορότερα και  με τον διαχωρισμό αυτόν θα είναι οι επίλεκτοι για τη νέα τάξη πραγμάτων, τη νέα πραγματικότητα.

Το παίξιμο των ηθοποιών είναι μπρεχτικό και αποστασιοποιημένο, γεγονός που επιτείνει την ένταση της απειλής και της τραγικής ερώτησης για το μέλλον του ανθρώπου και την άγρια φύση του.

Η σκηνοθεσία  του Γιάννη Μπουραζάνα, ο οποίος έκανε και τη μουσική επιμέλεια, μαζί και τα σκηνικά και κουστούμια της Μελίας Παπαδοπούλου, συντέλεσαν καθοριστικά, ώστε οι δυο ηθοποιοί, Αλεξάνδρα Μπαούση και Αλεξάνδρα Ραβάνη, να κάνουν να ακουστεί δυνατά ο λόγος του Θανάση Τριαρίδη μαζί με την κραυγή τρόμου, απέχθειας και αγανάκτησης.