«Φαίδρας Άτοπος» της Δήμητρας Μήττα στο Θέατρο Εν Αθήναις

Μετά την θριαμβευτική υποδοχή του κοινού στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας το έργο της Δήμητρας Μήττα «Φαίδρας Άτοπος», σε σκηνοθεσία Αντώνη Καραγιάννη, με την Ηρώ Μουκίου στον ομώνυμο ρόλο, έρχεται στην Αθήνα στο θέατρο Εν Αθήναις σε παραγωγή του VAULT Theatre Plus, με την σύμπραξη του εξαιρετικού μουσικού Νίκου Ξανθούλη και μελωδίες αρχαίας επτάχορδης λύρας επί σκηνής. Από την Κυριακή 21 Ιανουαρίου, και κάθε Κυριακή στις 18:00, για περιορισμένες παραστάσεις. Πρόκειται για ένα ρεσιτάλ για δύο σολίστ, μια ηθοποιό και έναν μουσικό.

Το έργο

Η Φαίδρα ήταν κόρη του Μίνωα, βασιλιά της αρχαίας Κρήτης, και της Πασιφάης. Η Πασιφάη για τον Μίνωα ήταν ό,τι η Ήρα για τον Δία. Οι δύο Θεοί, άστατοι στην ερωτική τους ζωή, έχουν απέναντι συζύγους, που δεν τους συγχωρούν για την εξωσυζυγική τους ζωή. Δεν διστάζουν να τιμωρήσουν αυτούς και τις ερωμένες τους. Η Φαίδρα, κατά κάποιο τρόπο ημίθεα, γίνεται θύμα και θύτης την ίδια στιγμή. Νιώθει επιβαρυμένη από τη γονιδιακή της κληρονομιά και αυτό της δημιουργεί βασανιστικές τύψεις.  Έγινε η δεύτερη γυναίκα του ήρωα και βασιλιά της Αθήνας, Θησέα. Ο κανονισμένος γάμος της σφράγισε την ειρήνη μεταξύ Αθήνας και Κρήτης. Έχει ανάγκη να μιλήσει, να μην θυμάται ο κόσμος μόνο τα λόγια των άλλων, που λένε ότι ήταν φόνισσα.

Σε όλη την παράσταση συνομιλεί σκηνικά με το σύμβολο της μουσικής, την  αρχαία επτάχορδη λύρα, η οποία εμφανίζεται για πρώτη φορά στο θέατρο μετά από 1600 χρόνια. Συνομιλεί με τη μουσική του μοναδικού Νίκου Ξανθούλη και την υπέροχη ερμηνεία του, που ξεδιπλώνει τις πτυχές του ψυχισμού της.

Η Φαίδρα, φαεινή, φωτεινή, πανέμορφη, μια νέα γυναίκα 23 ετών, ένας συμφωνημένος γάμος με τον σαραντάρη Θησέα και γίνεται μητέρα δυο αγοριών. Ερωτεύεται τον μόλις λίγα χρόνια μικρότερό της γιο του άνδρα της, τον Ιππόλυτο. Έναν όμορφο νέο, με υπέροχο αθλητικό σώμα, γιο της αμαζόνας Αντιόπης. Αυτός και οι φίλοι του ήταν η απόλυτη έκφραση της νεότητας, της δύναμης και της ελπίδας. Ξεσήκωναν μέσα της ένα αίσθημα ελευθερίας. Ήταν φυσικό και εντελώς αναμενόμενο να  τον ερωτευτεί.  Δεν θα ήθελε να πεθάνει προτού ερωτευτεί.  Εκείνος όμως είναι ταγμένος στην Άρτεμη. Η Φαίδρα την ζηλεύει και την εξόρισε από τις προσευχές της, γιατί απαιτούσε την απόλυτη αφοσίωση του Ιππόλυτου, που εκείνη διεκδικούσε και δεν μπορούσε να έχει.

Θέλει να τιμωρήσει κατά βάθος αυτούς που σίγασαν το πάθος της, αυτούς που της «φόρεσαν» τον ρόλο και εκείνη θα έπρεπε να τον υποδυθεί.

Η πράξη της είναι καταστροφική για όλους γύρω της, για τους υπαίτιους του κακού και για τον εαυτό της βέβαια. Η Φαίδρα είναι όπως ο « επαναστατημένος άνθρωπος» του Αλμπέ Καμύ. Αμφισβητεί την προτεσταντική ηθική, διεκδικεί το δικαίωμά της να υπάρξει σα γυναίκα, οικτίρει αυτόν που δεν  ένιωσε το πάθος και την ερωτική αφοσίωση κι σαν Μινωίτισσα απαντά σε αυτή την βεντέτα.

Στο έργο αυτό η Φαίδρα δεν είναι το πιόνι της Αφροδίτης, που θέλει να εκδικηθεί τον Ιππόλυτο γιατί την περιφρονεί, είναι το ίδιο το πάθος σε σώμα, που στροβιλίζεται σαν  περιστρεφόμενο Δερβίση για να απελευθερωθεί από τη «σκλαβιά» του σώματος.

Η παράσταση

Η Ηρώ Μουκίου αποδίδει με την έκφρασή, την κίνησή της πάνω στην σκηνή το σκοτάδι της ψυχής της Φαίδρας, το αδιέξοδο του πόθου της, την αμηχανία της μπροστά στο πάθος, που την ξεσηκώνει και την ίδια στιγμή την κυλά στην άβυσσο της απελπισίας. Δεν μπορεί να δαμάσει το πάθος της.

Διανύει τη σκηνή ζητώντας βοήθεια από τους θεατές από τους θεούς, από τον μουσικό, όμως δυστυχώς δεν υπάρχει σωτηρία. Προσπαθεί άδοξα να κατακτήσει τον Ιππόλυτο. Γιατί βιάστηκαν να την κατηγορήσουν; Δεν είχε καμιά συγγενική σχέση μαζί του. Για εκείνη ήταν ένας ξένος. Απλά γιος του άντρα της. Η μοίρα την δέσμευσε απόλυτα, την αποδυνάμωσε, την τύφλωσε.

Καθώς δικαιολογείται μαρτυρά αλήθειες για τον Θησέα, που  αρχικά ήταν ερωτευμένος με την αδελφή της, την Αριάδνη, που τον βοήθησε να σωθεί από τον Μινώταυρο και συχνά την αποκαλούσε με το όνομά εκείνης στις οικείες στιγμές τους.

Είναι καταπληκτική και πολύ μελετημένη η ερμηνεία της Μουκίου και ίσως να μην χρειαζόταν κάποιες στιγμές η κινησιολογική πολυλογία. Νιώθεις όμως ότι ερμηνεύει μια τεράστια χορογραφία.

Το κόκκινο φόρεμά της, υποδηλώνει το πάθος της και αφήνει γυμνά τα στήθη τα οποία προβάλλονται έντονα, όπως στις τοιχογραφίες της Κνωσού. Στη συνέχεια τροποποιείται όταν πια εντάσσεται στην Αθήνα, όπου σκεπάζει το μπούστο της, γίνεται αστή, κίνηση που υποδηλώνει μια σεμνοτυφία και έναν συντηρητισμό.

Νομίζουμε ότι εμείς κατευθύνουμε και ορίζουμε την τύχη μας και όμως «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον.» Η μοίρα είναι μια προσπάθεια ισορροπίας πάνω σε μία δοκό, σαν μια ακροβασία ενορχηστρωμένη από τον Νίκο Ξανθούλη.

Εξαιρετικά τα σημεία που επισημαίνει ο σκηνοθέτης Αντώνης Καραγιάννης. Η σκηνή πάνω στη δοκό, αυτή η φαντασίωση της συνεύρεσης με τον Ιππόλυτο κάνει τη Φαίδρα τόσο αληθινή, τόσο τρωτή και ευάλωτη. Η ίδια σκηνή γίνεται και το τέλος το δικό του και το δικό της πνιγμένο σε ένα ποτάμι αίματος στο οποίο παραπέμπει το κοστούμι της Φαίδρας.

Τα κοστούμια και τα απλά και λειτουργικά σκηνικά ORI M στήριξαν την ερμηνεία της ηθοποιού, την σκηνοθετική ματιά και την συγγραφική πρόθεση.

Ταυτότητα της παράστασης

Κείμενο: Δήμητρα Μήττα
Σκηνοθεσία: Αντώνης Καραγιάννης
Σκηνικά: ORI M
Κοστούμια: ORI M & ΒΕΣΤΙΑΡΙΟ
Κίνηση / Σχεδιασμός φώτων / Video Trailer: Αντώνης Καραγιάννης
Γραφιστικά: Αντρέας Βούλγαρης για την CreatADV
Φωτογραφίες: Γιώργος Ζαρζώνης, Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Επικοινωνία / Προώθηση παράστασης: Νταίζη Λεμπέση
Παραγωγή: VAULT Theatre Plus

Φαίδρα η Ηρώ Μουκίου

Πρωτότυπη μουσική με αρχαία επτάχορδη λύρα και εκτέλεση επί σκηνής: Νίκος Ξανθούλης

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 60' (χωρίς διάλειμμα)

*ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ