Η «Περσεφόνη» του Δημήτρη Μαραγκόπουλου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Η «Περσεφόνη» του Δημήτρη Μαραγκόπουλου, σε σύλληψη, λιμπρέτο και σκηνοθεσία της Έλλης Παπακωνσταντίνου, ανεβαίνει σε παγκόσμια πρεμιέρα στη σκηνή Μεγάρου Μουσικής Αθηνών την Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου. Μέσα από τη νέα του δημιουργία, ο καταξιωμένος συνθέτης εξερευνά τα σύνορα ανάμεσα στη νέα όπερα και στο θέατρο, προτείνοντας στο κοινό μια ποιητική αφήγηση που εξελίσσεται σε ένα εικαστικό περιβάλλον, στο οποίο το ζωντανό βίντεο και η όπερα αλληλεπιδρούν και εμπλουτίζονται συναρπαστικά σε αυτό που η σκηνοθέτις αποκαλεί cinematic opera. Τους ρόλους ερμηνεύουν η Σαβίνα Γιαννάτου, ο Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, η Άννα-Αναστασία Σμέρου και ο Ilya Algaer [Ίλυα Αλγκάιερ]. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο Δημήτρης Κτιστάκης.

Η παράσταση διερευνά την αέναη, μυστική σχέση ζωής και θανάτου. Αντλεί έμπνευση από τον κόσμο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και της μυθολογίας, παραμένοντας παράλληλα αγκιστρωμένη στο σήμερα. Η Περσεφόνη, η Δήμητρα, ο Πλούτωνας και ο Ερμής μας οδηγούν στα σταυροδρόμια αρχαίων μύθων, ψυχανάλυσης, οικολογίας και φεμινισμού. Φωνές του κόσμου από την Ινδία, τη Μογγολία, το Θιβέτ, το Μπαλί και τη Μεσόγειο διαπλέκονται με τις φωνές λυρικών τραγουδιστών και χορωδών, αλλά και με απόκοσμους, συγκινησιακά φορτισμένους ηλεκτρονικούς και οργανικούς ήχους. Μια «άλλη» εξιστόρηση της ζωής, με σημείο εκκίνησης την αρπαγή της Κόρης, και τον θάνατο όχι ως πεδίο αποκλεισμού, αλλά ως χώρο αλληλεπίδρασης με την επίγεια ζωή.

Η προπώληση έχει αρχίσει.

Λίγα λόγια για το έργο από τον Δημήτρη Μαραγκόπουλο

«Ο μύθος της Δήμητρας και της Περσεφόνης είναι άρρηκτα δεμένος με τα Ελευσίνια Μυστήρια, δηλαδή με τις μυστικές σχέσεις φθοράς και αναγέννησης. Η αρχαϊκή αυτή πομπή, η οποία αποτελεί την απόλυτη μύηση με όλα τα συμπυκνωμένα μηνύματα της, γίνεται μέσα σε ένα περιβάλλον που κινητοποιεί τη φαντασία και τις φαντασιώσεις της μουσικής δημιουργίας.

Για το ταξίδι των τεσσάρων ηρώων ‒της Περσεφόνης, της Δήμητρας, του Πλούτωνα, του Ερμή‒ και την πλοκή της παράστασης, δημιούργησα ενός είδος μουσικού τελετουργικού, ενός αρχαϊκού δρώμενου που εισχωρεί στον Κάτω Κόσμο, στον βαθύ κόσμο του ασυνείδητου αλλά και στο φως.
Αυθεντικό φωνητικό υλικό από διαφορετικούς πολιτισμούς, ηλεκτρονικοί και φυσικοί ήχοι και ηχοχρώματα μουσικών οργάνων ρέουν μέσα σε ένα μυστηριακό περιβάλλον, στο οποίο συνυπάρχουν μάντρα διαλογισμού, ρυθμικές ιεροτελεστίες, οπερατικοί διάλογοι, μνήμες από ένα απέριττο και αθώο μελωδικό υλικό. Ένα περιβάλλον που συντονίζεται και συνλειτουργεί με τη σκηνοθεσία, την κινούμενη εικόνα, το υποβλητικό ημίφως, τα κοστούμια και τα σκηνικά αντικείμενα».

H σκηνοθέτις Έλλη Παπακωνσταντίνου μιλά για την «Περσεφόνη»

«Το έργο γράφτηκε στις βιβλιοθήκες του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, όπου πέρασα έξι μήνες τιμώμενη με το Βραβείο Fulbright το 2019, ανασύροντας άγνωστα αποκρυφιστικά κείμενα που εντάχθηκαν αυτούσια στο έργο. Το λιμπρέτο παρακολουθεί σε ένα βαθμό την ομηρική περιγραφή του μύθου της Δήμητρας και της Κόρης, αλλά εδώ γίνεται αναφορά και σε oρφικούς ύμνους. Έχοντας πρόσβαση σε αρχαία σπαράγματα, άντλησα από την εμπειρική σχέση μου με την εσωτερική σχολή του Σουφισμού για να τα μεταπλάσω σε ένα δίγλωσσο λιμπρέτο προορισμένο να τραγουδηθεί και να αποτελέσει το έναυσμα για μια σύνθεση ποιητική, όπου η ανθρώπινη φωνή κι η εικόνα συναντιούνται.

Η Κόρη στην “Περσεφόνη” είναι ο σπόρος που θα ανθίσει μέσα στη Γη. Η Δήμητρα είναι η εκδοχή της αρχαιότερης θεάς Γαίας. Πλήττεται και αδικείται από τη βία ενάντια σε όλες τις θηλυκότητες, την εκμετάλλευση των αδυνάμων και των ζώων, τον αποστραγγισμό των χυμών της. Ο Πλούτων είναι ο μεγάλος Όφις που καθρεπτίζεται στην κόρη του ματιού της Κόρης. Κι ο Ερμής, ο ψυχοπομπός που διαπερνάει όλες τις διαστάσεις. Στο επίκεντρό της “Περσεφόνης” μου, βρίσκεται η θηλυκότητα, ο σπόρος που θα ανθίσει ως μαλακή δύναμη από τα βάθη του γίγνεσθαι... για να σκάσει στον κόσμο αυτόν με ένα “αχ” τραγουδιστό η μυθική ψυχή.»

«Περσεφόνη»
Μουσική σύνθεση | Δημήτρης Μαραγκόπουλος
Σύλληψη, λιμπρέτο, σκηνοθεσία | Έλλη Παπακωνσταντίνου

Ερμηνεύουν | Σαβίνα Γιαννάτου, Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, Άννα-Αναστασία Σμέρου, Ilya Algaer

Χορωδία GraduΑrti, Απόφοιτοι Αρσακείων Τοσιτσείων Σχολείων
Μουσικός Όμιλος, Παιδική Χορωδία Αρσακείων Τοσιτσείων Σχολείων
Διδασκαλία, διεύθυνση χορωδιών | Χριστίνα Βαρσάμη-Κούκνη

Video Art | Κατερίνα Σαββόγλου, Έλλη Παπακωνσταντίνου
Σκηνογράφος | Λουκία Μάρθα
Ενδυματολόγος | Φωτεινή Γεωργίου
Φωτισμοί | Ζώης Λουμάκης

Βοηθός σκηνοθέτη | Σπύρος Σουρβίνος
Βοηθός σκηνογράφου | Τζάνος Μάζης

Επιμέλεια, συγχρονισμός και μείξη ηλεκτροακουστικών μουσικών μέσων |
Zorzes Katris
Τεχνικός σύμβουλος | Εργαστήριο Ηλεκτροακουστικής Μουσικής Έρευνας και Εφαρμογών Ιονίου Πανεπιστημίου

Μουσική προετοιμασία, πλήκτρα | Σπύρος Σουλαδάκης
Βιολοντσέλο | Στέλλα Τεμπρελή
Μουσική διεύθυνση | Δημήτρης Κτιστάκης