Πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και μπλε: Ποιο τιμολόγιο να διαλέξω;

Πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί και μπλε, τιμολογιάκια για το ρεύμα μάς μπερδεύουνε καλέ.

Και πώς να μην μας μπερδέψουν, αφού σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να μεταμορφωθείς σε Σέρλοκ Χολμς για να βρεις ποιο συμφέρει καλύτερα το σπιτικό σου;

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, και με τη βοήθεια του Ενεργειακού Επιθεωρητή Βασίλη Μπούτση, επιχειρούμε να λύσουμε τον ενεργειακό γρίφο. 

Ας δούμε λοιπόν τι προσφέρει το κάθε χρώμα.

Το πράσινο…

Είναι το τιμολόγιο στο οποίο «πέφτουν» όσοι δεν έχουν κάνει αίτηση για να αλλάξουν και πιθανότατα αυτό θα έχεις κι εσύ αυτή τη στιγμή που γράφουμε. Σε αυτό ο προμηθευτής θα ανακοινώνει την τιμή χρέωσης έως την πρώτη ημέρα του μήνα εφαρμογής, δηλαδή θα γνωρίζεις κάθε 1η του μηνός την τιμή που θα πληρώνεις.

Οι τιμές χρέωσης σε αυτό διαμορφώνονται με βάση τη βασική τιμή προμήθειας του ρεύματος του κάθε παρόχου, την οποία θα βρεις στην ιστοσελίδα του αλλά και στον συγκριτικό πίνακα της ΡΑΕΕΥ. Το πράσινο τιμολόγιο περιλαμβάνει επιπλέον της βασικής τιμής προμήθειας και ένα μηχανισμό διακύμανσης της τιμής της KWh, ο οποίος μοιάζει με το μηχανισμό της ρήτρας αναπροσαρμογής που ίσχυε πριν το καλοκαίρι του 2022.

Είσαι έτοιμος για τον μηχανισμό διακύμανσης;

Για το τι σημαίνει το κάθε τι, δες στο box στο τέλος του κειμένου.

Μπερδεύτηκες; Λογικό. Μοιάζει με γρίφο.

Σύμφωνα με το ΦΕΚ, ο Προμηθευτής ορίζει περιοχή μη ενεργοποίησης του μηχανισμού διακύμανσης επιλέγοντας ένα άνω όριο (Lu ) και ένα κάτω όριο (Ll ). Ο μηχανισμός διακύμανσης ενεργοποιείται όταν η ΤΕΑ Μ-1 είναι μικρότερη του κάτω ορίου ή μεγαλύτερη του άνω ορίου. Τα άνω (Lu ) και κάτω (Ll ) όρια επιλέγονται ελεύθερα από τον κάθε προμηθευτή. Οι συντελεστές α, Lu και Ll του μηχανισμού διακύμανσης, παραμένουν σταθεροί κατ’ ελάχιστον για τρεις μήνες και, μετά το χρονικό αυτό διάστημα, μπορούν να τροποποιηθούν κατόπιν ανακοίνωσης.

Δώσε βάση σε αυτούς τους τρεις συντελεστές, γιατί έχουν όλο το «ζουμί».

Πάμε να το δούμε με παραδείγματα.

Παράδειγμα 1:

Χρέωση παγίου 5 ευρώ/ μήνα

Βασική τιμή χρέωσης 0,115 ευρώ/kWh

Έκπτωση: Χωρίς έκπτωση

Όρια της περιοχής ασφαλείας: Li=0,09 ευρώ/kWh και Lu=0,12 ευρώ/kWh

Συντελεστής α: 1,25

Μέσος όρος τιμών Εκκαθάρισης προηγούμενου μήνα ΤΕΑ Μ-1: 0,14 ευρώ/kWh

Μέσος όρος τιμών Εκκαθάρισης προ-προηγούμενου μήνα ΤΕΑ Μ-2: 0,12 ευρώ/kWh

Είμαστε εκτός των ορίων της περιοχής ασφαλείας ΤΕΑ Μ-1 >  Lu = 0,12, άρα ενεργοποιείται ο μηχανισμός Διακύμανσης, επομένως β=1,25Χ(0,14-0,12 ) = 0,025 ευρώ/kWh και ο Μηχανισμός Διακύμανσης = 1,25 (0,14-0,12)+0,025= 0,050 ευρώ/kWh

Η Τελική Τιμή Προμήθειας= Βασική Τιμή Προμήθειας + Μηχανισμός Διακύμανσης, άρα η Τελική Τιμή Προμήθειας=0,115 ευρώ/kWh +0,050 ευρώ/kWh , άρα = 0,165 ευρώ/kWh

Παράδειγμα 2:

Χρέωση παγίου 5 ευρώ/ μήνα

Βασική τιμή χρέωσης 0,115 ευρώ/kWh

Έκπτωση: Χωρίς έκπτωση

Όρια της περιοχής ασφαλείας: Li=0,09 ευρώ/kWh και Lu=0,12 ευρώ/kWh

Συντελεστής α: 1,25

Μέσος όρος τιμών Εκκαθάρισης προηγούμενου μήνα ΤΕΑ Μ-1: 0,118 ευρώ/kWh

Μέσος όρος τιμών Εκκαθάρισης προ-προηγούμενου μήνα ΤΕΑ Μ-2: 0,110 ευρώ/kWh

Σε αυτήν την περίπτωση είμαστε εντός των ορίων της περιοχής ασφαλείας, άρα δεν ενεργοποιείται ο μηχανισμός Διακύμανσης, επομένως Μηχανισμός Διακύμανσης = 0.

Τελική Τιμή Προμήθειας= Βασική Τιμή Προμήθειας + Μηχανισμός Διακύμανσης, άρα η Τελική Τιμή Προμήθειας=0,115 ευρώ/kWh +0,000 ευρώ/kWh ήτοι Τελική Τιμή Προμήθειας= 0,115 ευρώ/kWh.

Όπως βλέπεις, τα Li και Lu είναι αυτά που… Liνουν και δένουν για το πόσο θα σου βγει η τελική κιλοβατώρα. Αν τα όριά τους είναι καθορισμένα χαμηλά από τον πάροχο (π.χ. 0,09 – 0,10) και η αγορά (χονδρική τιμή) ενέργειας παραπάνω (π.χ. 0,12), τότε σίγουρα θα βγεις έξω από τα όρια προς τα πάνω, και ο τύπος θα λειτουργήσει υπέρ του προμηθευτή.

Όμως δεν είναι μόνο αυτά. Ο συντελεστής α, είναι επίσης «σκληρός» στην τελική τιμή της κιλοβατώρας. Όσο μεγαλύτερος από την μονάδα είναι σε κάθε πάροχο, τόσο μεγαλύτερη θα σου έρθει η λυπητερή. Τι επιλογή έχεις για να μην πληρώνεις πολλά ή τελοσπάντων να ελέγχεις πόσα πληρώνεις;

Θα πρέπει να είσαι πάνω από την ιστοσελίδα του παρόχου κάθε μήνα, να τσεκάρεις τη βασική τιμή προμήθειας, το άλφα και τα Li και Lu και να επιλέγεις σε ποιον πάροχο θα πας αναλόγως τις τιμές τους, αφού δεν σε περιορίζει κάποια ρήτρα αποχώρησης.

Το κίτρινο…

Προσφέρει μεταβλητή τιμή χρέωσης (έχει μηχανισμό διακύμανσης ανάλογα με την τιμή της αγοράς ενέργειας) και περιλαμβάνει ουσιαστικά όλα τα λοιπά κυμαινόμενα τιμολόγια, στα οποία περιλαμβάνονται εκείνα με κυμαινόμενη χρέωση προμήθειας (€/kWh), όπου η τιμή μεταβάλλεται σύμφωνα με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και άρα είναι εξίσου ή και περισσότερο «επιρρεπές» σε μεταβολές σε σχέση με το πράσινο. Με το κίτρινο δηλαδή, ακολουθείς πιο πιστά τις μεταβολές του χρηματιστηρίου ενέργειας, σε αντίθεση με το πράσινο, όπου τις ακολουθείς με βάση τον προηγούμενο και τον προ-προηγούμενο μήνα.

Και εδώ παίζουν οι μεταβλητές α, Li, και Lu, με τη διαφορά ότι ο Μηχανισμός Διακύμανσης (βλ. εξίσωση-μακρινάρι του πράσινου) ορίζεται από τον εκάστοτε πάροχο. Μπορεί να λαμβάνει υπόψιν του τις διακυμάνσεις του προηγούμενου και του προ-προηγούμενου μήνα, μπορεί να λαμβάνει υπ’ όψει και τις διακυμάνσεις ακόμα και στον τρέχοντα μήνα. Με βάση αυτήν την κυμαινόμενη χρέωση, η τιμή της κιλοβατώρας διαμορφώνεται στο τέλος του μήνα ή στην αρχή του ή με μεικτό συνδυασμό σταθερής και μεταβλητής χρέωσης.

Αν έχεις το κίτρινο τιμολόγιο, μπορείς να αλλάζεις πάροχο ακόμα και κάθε μήνα, χωρίς ρήτρα. Ο τύπος αυτός τιμολογίου μοιάζει αρκετά με το πράσινο, με τη διαφορά ότι οι εταιρείες μπορούν να προσφέρουν περισσότερα τιμολόγια με διαφορετικά α, Li και Lu, κάτω από την «ομπρέλα» του κίτρινου.

Άρα και σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να κάνεις τον ντετέκτιβ κάθε μήνα για να βλέπεις στις σελίδες τους τις τιμές των μεταβλητών που δίνουν και άρα ποιο τιμολόγιο/ πάροχος σε συμφέρει περισσότερο.

Το κίτρινο τιμολόγιο πάντως, φαίνεται να «ταιριάζει» καλύτερα σε επιχειρήσεις με μεγάλα κόστη παραγωγής, τις οποίες τις συμφέρει να λύνουν κάθε μήνα το γρίφο και να επιλέγουν το κατάλληλο τιμολόγιο.

Πάντως, μέχρι στιγμής, φαίνεται να υπάρχουν κίτρινα τιμολόγια που να οδηγούν σε χαμηλότερη χρέωση από τα αντίστοιχα πράσινα, κάτι που όμως μπορεί να μεταβληθεί απότομα.

Το μπλε…

Είναι ένα σταθερό τιμολόγιο, με σταθερή τιμή προμήθειας (€/kWh) για όλη την περίοδο της σύμβασης. Συγκεκριμένα, είναι αυτό που έχει κλειδωμένη τιμή χρέωσης της KWh για όσο διάστημα διαρκεί η σύμβαση σου με τον πάροχο, «στανταράκι» θα λέγαμε.

Επειδή ο συγκεκριμένος τύπος τιμολογίου δεν περιέχει κυμαινόμενες χρεώσεις ούτε μηχανισμούς διακύμανσης, (δηλαδή ρήτρες αναπροσαρμογής), θεωρητικά πάντα, θα έχει την υψηλότερη τιμή χρέωσης σε σχέση με όλους τους άλλους τύπους τιμολογίων. Ο λόγος είναι ότι κανένας πάροχος δεν θα θέλει να λαμβάνει μόνος του το ρίσκο απροσδόκητων αυξήσεων της χονδρεμπορικής αγοράς του ρεύματος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε αυτό το τιμολόγιο, υπάρχει τέλος πρόωρης αποχώρησης ως εγγύηση για την εταιρεία, καθώς αυτή αναλαμβάνει να «κλειδώσει» για σένα σταθερή τιμή για μια μακρά περίοδο.

Το μπλε θα το επιλέξεις αν θέλεις να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο και ας πληρώνεις περισσότερα. Αν, για παράδειγμα, γίνει κάποιος πόλεμος (τουκ-τουκ, χτύπα ξύλο) ή υπάρξει κάποια άλλη κρίση και οι τιμές ανέβουν στα ουράνια, ή έρθουν οι εξωγήινοι και φέρουν τη δική τους μορφή ενέργειας, εσύ θα ξέρεις ότι θα πληρώνεις στάνταρ τιμή κιλοβατώρας, ο κόσμος να χαλάσει.

Παράδειγμα: το μπλε τιμολόγιο μας εταιρίας θα προσφέρει για παράδειγμα σταθερή χρέωση για 6 μήνες με 0,155 ευρώ/ kWh με ρήτρα αποχώρησης σε περίπτωση πρόωρης διακοπής και αλλαγής παρόχου.

Φαίνεται να είναι ακριβότερο προς το παρόν από τα αντίστοιχα πράσινα ή κίτρινα μιας εταιρίας παρόχου αλλά δεν πρόκειται να επηρεαστεί για τους επόμενους έξι μήνες από οποιαδήποτε μεταβολή στο χρηματιστήριο ενέργειας.

Το πορτοκαλί…

Είναι ένα είδος δυναμικού τιμολογίου, στο οποίο η τιμή της κιλοβατώρας μεταβάλλεται, με βάση τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εντός της ημέρας. Προϋπόθεση για να έχεις αυτό το τιμολόγιο είναι να έχεις αγοράσει και εγκαταστήσει έναν «έξυπνο» μετρητή στο σπίτι σου.

Παράδειγμα:

Τις μεσημεριανές ώρες του καλοκαιριού οπότε κορυφώνεται η παραγωγή των φωτοβολταϊκών και η χρηματιστηριακή τιμή πέφτει, θα μπορούν να ισχύουν αντίστοιχα χαμηλότερες τιμές καταναλωτή. Αντίστοιχα τις ώρες αιχμής όταν ταυτόχρονα εκλείπει η παραγωγή των φωτοβολταϊκών (π.χ. απογεύματα), οι χρεώσεις θα είναι ακριβότερες.

Οι καταναλωτές θα μπορούν να εξοικονομούν χρήματα μεταφέροντας την κατανάλωση κατά τις ώρες χαμηλής χρέωσης και αποφεύγοντας τη χρήση ενεργοβόρων συσκευών τις ώρες αιχμής και τις ώρες υψηλής χρέωσης.

Στόχος του ΔΕΔΔΗΕ είναι να έχουν όλοι οι καταναλωτές έναν έξυπνο μετρητή έως το 2030 ενώ ως το τέλος του 2024 εκτιμάται ότι πάνω από τη μισή ενέργεια (55%) που διακινείται στο δίκτυο θα καταγράφεται με έξυπνους μετρητές (τηλεμέτρηση).