«Η Ιοκάστη Γιουξουάν στη χώρα της κλιμακτηρίου» στο Vault

Πάντα υπάρχουν γεγονότα που πυροδοτούν ξεσπάσματα, εξομολογήσεις και απολογισμούς. Κάπως έτσι προέκυψε και στην Ιοκάστη. Αποχωρισμός, ένα σπίτι που κλείνει, η απώλεια της μητέρας, το γύρισμα μιας σελίδας και όλα αυτά συνοδεύουν την καίρια για τη γυναίκα ηλικία των πενήντα χρόνων.

Το έργο

Η Ιοκάστη ( Άντρια Ράπτη) μιλά στη νεκρή μητέρα της, κάνει  αναδρομή της ζωής της. Θυμάται το ύφος της μητέρας της, μιλά με τη φωνή της, ανασκαλεύει τις μνήμες.   Συνειδητοποιεί ότι μετά τον θάνατο της μητέρας παύει πια να είναι παιδί, παύουν πια οι κριτικές και οι επικρίσεις από τη μεριά της μητέρας. Μια οδυνηρή απελευθέρωση, που συμπίπτει με την κλιμακτήριο της ηρωίδας. Ανεβοκατεβαίνει η θερμοκρασία του σώματός της και μαζί και η διάθεσή της. Μεσούσης της ζωής της βασανίζεται από τα συμπτώματα της κλιμακτηρίου, τη μια ζει στους φούρνους της κολάσεως και την άλλη στα κρύα του Κιλιμάτζαρο. Νιώθει ότι δεν την καταλαβαίνει κανείς. Νιώθει «σαν ένα εγκαταλελειμμένο παιδί εξωγήινων.» Δεν την καταλαβαίνει ούτε η μητέρα της, εξάλλου εκείνη πέθανε δυο άνδρες,  τον πατέρα της και τον πατριό της. Η μάνα της διατηρούσε  πάντα  μια ηρεμία του Βούδα. «Τη μάνα της όχι μάνα Μήδεια θα έπρεπε να τη φωνάζουν».

Δοκιμάζει τα ρούχα της μάνας της, τα μαζεύει σε βαλίτσες, μιλά στην πολυθρόνα όπου συνήθως καθόταν εκείνη. Της χαϊδεύει το χέρι, χαϊδεύοντας το χέρι της πολυθρόνας. Καταλαβαίνει ότι αυτό είναι η πρώτη φορά που το κάνει, αφού η μητέρα της ήταν απρόσιτη και στεκόταν σε απόσταση απέναντι στο παιδί της.

Διηγείται την ιστορία του Γιουξουάν, του κινέζου που παντρεύτηκε τελικά και έμελλε να γίνει και ο πατέρας του παιδιού της. Όταν άκουσε το όνομα του γαμπρού η μητέρα της,  θυμήθηκε ότι έτσι έκαναν στα κοράκια και στις κότες για να τα τρομάξουν και να φύγουν. Την περιέπαιζε λέγοντας ότι αυτοί σαν τον Γιουξουάν τρώνε σκυλιά, της πρόσαπτε  ότι δεν τα βρίσκει ούτε με κινέζο, και ότι αγοράζει άντρα από τα κινέζικα. Μια φορά πεθαίνει ο άνθρωπος και εκατό φορές πεθαίνει τους άλλους. Την συμβούλευε κιόλας να μην δίνει φόβο στη ζωή, γιατί φόβος θα της επιστραφεί. Παρέβλεπε όμως ότι αυτό της τον έχει εμφυσήσει η ίδια.

Η μάνα της ήταν μια γυναίκα που ήξερε να επιβιώνει. Μετά από τους δυο γάμους είχε κουράγιο να χαριεντίζεται με νεαρό γυμναστή στο γυμναστήριό της.

Η Ιοκάστη προκειμένου να διαχειριστεί όσα της συνέβαιναν, απευθύνθηκε σε ψυχολόγο, που ακολουθούσε τη μέθοδο Λακάν, προσπαθώντας να την κάνει να επικεντρωθεί στο παρόν, στη στιγμή. Μια συναναστροφή με νεώτερο άνδρα της έδωσε στιγμιαία ελπίδα και την κέρασε απόρριψη. Σχέσεις ζωής κατακρημνίζονται, αρκετοί εκμεταλλεύονται όσο μπορούν  και η απογοήτευση είναι μεγάλη.

Η παράσταση

Η Κική Μαυρίδου, συγγραφέας του έργου, η Άντρια  Ράπτη, η πρωταγωνίστρια και η Βάνα  Πεφάνη, η σκηνοθέτης συνεργάζονται για πρώτη φορά, για μια καθαρά γυναικεία υπόθεση και δημιουργούν, με αφορμή ένα γυναικείο μονόλογο, στον οποίο η ηρωίδα αποφασίζει να βγει από τον κοινωνικό κλοιό του καθωσπρεπισμού και να κοιτάξει στα μάτια όσους της είπαν: «μη!». Η ηθοποιός σε μια διαρκή κίνηση δοκιμάζει ρούχα, έρχεται αντιμέτωπη με τον εαυτό της, τη μητέρα της, τις μνήμες της.

Η εναλλαγή μουσικών θεμάτων από τον Μάνο Αντωνιάδη, ακολουθεί τις διακυμάνσεις της ηρωίδας με μεγάλη επιτυχία.

Η κούκλα με το κόκκινο φόρεμα που ήθελε να φορέσει η μητέρα της στην κηδεία της, συνεχώς πάνω στην σκηνή. Δεν μαζεύεται σε βαλίτσα. Το φορά η ηρωίδα στο τέλος πρόχειρα πάνω από τα ρούχα της, έτσι σαν υπενθύμιση της βραχείας ζωής όλων, της αλλαγής των αποφάσεων, γιατί δεν έγινε τελικά το σάβανο που επιθυμούσε η μητέρα της και  επισήμανση της μεταμόρφωσης των πραγμάτων.

Ένα συγκινητικό κείμενο με πολλά χιουμοριστικά στοιχεία, μια καταπληκτική ερμηνεία της Άντριας Ράπτη, κίνηση, δυναμική,  συγκίνηση, προβληματισμός και βέβαια μια ευφυέστατη σκηνοθεσία από την Βάνα Πεφάνη.

Ο θεατής ταυτίζεται, χαμογελά και συγκινείται βαθιά. Μια παράσταση καθρέφτης μιας καθημερινότητας, που καθορίζει και νοηματοδοτεί την σύντομη ζωή μας.