Χρήστος Θάνος: «Το θέατρο είναι η πιο ανεπτυγμένη μορφή τέχνης στην Ελλάδα»

Οι Απόγονοι είναι μια ιστορία για δύο αδέλφια που δεν γνωρίστηκαν ποτέ. Μια devised μουσική παράσταση σε δραματουργική σύνθεση και ερμηνεία Ηρώς Μπέζου και Χρήστου Θάνου, βασισμένη σε κείμενα του Γιάννη Ρίτσου, των αρχαίων τραγικών αλλά και πρωτότυπα, τοποθετημένα μέσα σε ένα μουσικό σύμπαν. Λίγο πριν την πρεμιέρα της παράστασης, που ανεβαίνει στο ΠΛΥΦΑ από τις 11 Ιανουαρίου 2024, μιλήσαμε με τον Χρήστο Θάνο για όλα όσα θα δούμε επί σκηνής.

Ποιο είναι το θέμα της παράστασης «Οι απόγονοι»;
Στους Απογόνους ασχολούμαστε με την προδιαγεγραμμένη πορεία της ζωής μας που οι πράξεις των προγόνων μας έχουν ορίσει, καθώς και με τον αγώνα που απαιτείται για μια κάποια παρέκκλιση από την πορεία αυτή. Κεντρικά πρόσωπα του έργου είναι η Ηλέκτρα και ο Ορέστης, αφού θεωρούμε πως αποτελούν τους πιο βεβαρημένος απογόνους της παγκόσμιας δραματουργίας.

Συνεργάζεστε και πάλι με την Ηρώ Μπέζου, τόσο στη δραματουργία της παράστασης όσο κι επί σκηνής. Πώς προέκυψε η συνεργασίας σας;
Με την Ηρώ είμαστε πρώτα ξαδέλφια, γεγονός άλλωστε που αποτέλεσε σημαντικό έναυσμα για την ενασχόλησή μας με το συγκεκριμένο θέμα, αφού μοιραζόμαστε κοινούς προγόνους.

Παρ’ όλα αυτά, η πρώτη μας σύμπραξη προέκυψε το 2020 με το «Όφις και κρίνο» του Νίκου Καζαντζάκη, αφού είχαμε ήδη διανύσει για αρκετά χρόνια παράλληλες πορείες σε κοινά καλλιτεχνικά πεδία και συνειδητοποιώντας ότι ξεκινάμε από συγγενικές αισθητικές αφετηρίες και πως έχουμε κοινές δημιουργικές αγωνίες. Κυρίως όμως μας συνδέει βαθιά αγάπη.

Το έργο είναι μια δραματουργική σύνθεση από κείμενα των αρχαίων τραγικών, του Γιάννη Ρίτσου και πρωτότυπων δικών σας. Πώς έγινε η επιλογή των κειμένων και ποιος ο ρόλος της μουσικής στην παράσταση;
Με το κείμενο ασχολούμαστε τα δύο τελευταία χρόνια. Έχουμε διαβάσει σχεδόν όλα τα λογοτεχνικά έργα που αναφέρονται στην Ηλέκτρα και τον Ορέστη αλλά και στους προγόνους τους. Ακολουθώντας τη δομή του μύθου καταλήξαμε στα κείμενα που μπορούσαν να συνδεθούν μεταξύ τους δραματουργικά αλλά και αισθητικά. Παράλληλα, γράψαμε και τρία μέρη τα οποία και εντάξαμε στην όλη σύνθεση.

Μου αρέσει να προσεγγίζω το θέατρο μουσικά, χρησιμοποιώντας ως βάση τον ρυθμό και την αρμονία. Η μουσική δομή δημιουργεί μία σκηνική ασφάλεια και νιώθω ότι μπορεί να αγγίξει τον θεατή με τρόπο που δεν μπορεί να εξηγήσει.

Στη συγκεκριμένη παράσταση έχω τη χαρά να συνεργάζομαι με δύο εξαιρετικούς μουσικούς, τον Παναγιώτη Γκίκα και τον Τεό Φοινίδη, οι οποίοι μπήκαν σε αυτή τη διαδικασία με ορμή και δημιουργικότητα.

«Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα». Pόσο συμφωνείτε με αυτή τη φράση;
Αμαρτίες, γονέων, γιαγιάδων, προπαππούδων, αλλά και αμαρτίες νεοελλήνων, Οθωμανών, χριστιανών, αρχαίων και προϊστορικών. Αμαρτίες που, εκτός ευτυχούς απροόπτου, αργά ή γρήγορα θα μετουσιωθούν και σε δικές μας αμαρτίες. Για να μην είμαστε όμως άδικοι με τους προγόνους μας, δεν μας κληροδοτούν μονάχα αμαρτίες, αλλά και φωτεινή γνώση και χαρίσματα. Σε γενικές γραμμές πάντως δεν είμαστε παρά κρίκοι μιας αιώνιας κυτταρικής οδύσσειας.

Πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε το παρελθόν μας και τελικά αυτό είναι δεκανίκι ή εμπόδιο για να προχωρήσουμε μπροστά;
Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε πού μπορεί να ριζώνουν οι διάφοροι κόμποι που πιθανώς να μας εμποδίζουν να κάνουμε ένα επόμενο βήμα. Όπως είναι σημαντικό να έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίζουμε τα πιθανώς αξιοθαύμαστα χαρακτηριστικά και ικανότητες των προγόνων μας, αφού είναι πιθανό μέσω αυτής της γνώσης να καταφέρουμε να ανακαλύψουμε αυτά τα γνωρίσματα στους ίδιους μας τους εαυτούς.

Λαμβάνοντας αυτά τα δεδομένα, οφείλουμε στη συνέχεια να επιδιώξουμε να τα αποτινάξουμε από πάνω μας, γεννώντας, απελευθερωμένοι πλέον, μια δική μας ιδέα, ένα φρέσκο βλέμμα, ένα φωτεινό χαμόγελο. Έτσι, σε αυτό το κυτταρικό ταξίδι, εμείς δεν θα μεταφέρουμε απλώς τους προγόνους μας, αλλά θα προσφέρουμε μια κάποια νέα ορμή προς το άγνωστο ταξίδι.

Είστε ηθοποιός, σκηνοθέτης και μουσικός. Πόσο σημαντικό είναι να χρησιμοποιείτε και τις τρεις αυτές ιδιότητες για τη δημιουργία μιας παράστασης;
Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να διαχωρίσω αυτές τις τρεις ιδιότητες στον τρόπο με τον οποίον προσεγγίζω τη δημιουργική διαδικασία. Στο μυαλό μου παρουσιάζονται ως μία αδιαίρετη συνθήκη.

Είναι γεγονός πως θεωρώ τη μουσική ως τη σημαντικότερη ανθρώπινη εφεύρεση. Πιστεύω πως αν κάποιος/α καταφέρει να συγκινηθεί με την 3η σουίτα από Ρε μείζονα του Μπαχ τότε έχει εκπληρώσει τον σκοπό του/της.

Το θέατρο το λατρεύω ως διαδικασία και πιστεύω πως είναι η πιο ανεπτυγμένη, αν όχι η μόνη ανεπτυγμένη, μορφή τέχνης στην Ελλάδα. Συνεπώς, επιθυμώ να είμαι δημιουργικός σε αυτό το πεδίο.

Η συμμετοχή μου ως ηθοποιός στις παραστάσεις που σκηνοθετώ προκύπτει κυρίως από τη γνώση της θεατρικής αυτής προσέγγισης και από μια κάποια ικανότητα απόδοσης της προσέγγισης αυτής. Παράλληλα, μου αρέσει πολύ να παίζω με την Ηρώ!

Ταυτότητα της παράστασης
Ηθοποιοί: Ηρώ Μπέζου, Χρήστος Θάνος
Μουσικοί επί σκηνής: Παναγιώτης Γκίκας, Τεό Φοινίδης

Δραματουργική Σύνθεση: Ηρώ Μπέζου – Χρήστος Θάνος
Σκηνοθεσία - Μουσική: Χρήστος Θάνος
Σκηνικά - Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου
Σχεδιασμός φωτισμών: Κώστας Μπεθάνης
Οργάνωση Παραγωγής: Λητώ Τριανταφυλλίδου
Φωτογραφίες-teaser: Πάτροκλος Σκαφίδας
Γραφιστικά: REBECCA D3SIGN