Όσα δεν ήξερες για τον Νικόλα

Πόσο συνηθισμένο είναι σαν όνομα και τι σημαίνει; Τι γίνεται με τον Άγιο και ποιες πόλεις προστατεύει;

Όσα θες και δεν θες να ξέρεις για το όνομα Νικόλας, σε μερικές ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε τον 3ο μ.Χ. αιώνα στα Πάταρα της Λυκίας (Μικρά Ασία) και πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου του 325 στα Μύρα της Λυκίας, με τα λείψανά του να μεταφέρονται στο Μπάρι και τη Βενετία.

Οι πόλεις που έχουν πολιούχο τον Άγιο Νικόλαο είναι οι εξής: Αλεξανδρούπολη, Βόλος, Γαλαξείδι, Δελφοί, Κοζάνη, Οινούσσες, Πολύγυρος, Πάργα, Νέα Αλικαρνασσός Κρήτης, Σύρος, Ακρολίμνη Πέλλας, Μεγάλος Βάλτος Κορίνθου, Αστακός, Μεγαλόπολη Αρκαδίας, Κως, Αλεποχώρι Ηλείας, Κάλυμνος και Γαστούνη.

Η ημέρα τιμής του Αγίου Νικολάου είναι επίσημη αργία σε όλα τα ελληνικά πλοία, λιμένες, Υπηρεσίες λιμένων και ναυτιλιακές εταιρείες. Επίσημη επίσης αργία είναι για το Πολεμικό Ναυτικό, το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Λιμενικό Σώμα.

Ετυμολογικά, το όνομα προέρχεται από τις λέξεις «νίκη» και «λαός», αυτός δηλαδή που χαρίζει νίκη στον λαό.

Σύμφωνα με την έρευνα για τα ελληνικά ονόματα που θα βρεις εδώ, στην δημοφιλία των αντρικών ονομάτων ο Νικόλας βρίσκεται στην πέμπτη θέση, πίσω από τον Γιώργο, τον Κώστα, τον Γιάννη και τον Δημήτρη. 

Το όνομα Νικόλαος σε άλλες γλώσσες είναι Nick στα Αγγλικά, Nicolas στα Γαλλικά, Niccolo στα Ιταλικά, Nicolao στα Ισπανικά, Nikolaus στα Γερμανικά, Nikolay στα Ρωσικά και Nikolai στα Βουλγαρικά.

Από παροιμίες, η πιο γνωστή με το όνομα είναι το «Τρέχα γύρευε και Νικολό καρτέρει», ενώ από την Κρήτη μας έρχεται το «Απού ‘χει σερνικό παιδί και δεν το βγάλει Νίκο, κάλλιο να ανέβει στα βουνά να παίζει των περδίκω». Με τον Άγιο πάλι, υπάρχει το «Η αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), ο αϊ-Σάββας σαβανώνει κι ο αϊ-Νικόλας παραχώνει».

Μάλιστα, οι τρεις συνεχόμενες γιορτές της Βαρβάρας στις 4 Δεκεμβρίου, του Σάββα στις 5 Δεκεμβρίου και του Νικόλα στις 6 Δεκεμβρίου λέγονται Νικολοβάρβαρα. Η συγκεκριμένη περίοδος ανά τα χρόνια θεωρούταν αρκετά ψυχρή, εξ ου και η λαϊκή ρήση «Απ’ τα Νικολοβάρβαρα αρχίζει ο χειμώνας».

Για το συγκεκριμένο ζήτημα του χειμώνα μάλιστα, οι Πόντιοι λένε «άε Βαρβάρα φύσα, άε Σάββα βρέξον, αε Νικόλα σόντσον (χιόνισε)».

Μιας και είναι η περίοδος τέτοια, να σημειώσουμε πως κατά την παράδοση, ο Νικόλαος υπήρξε προστάτης των φτωχών, ενώ έδινε και δώρα σε παιδιά και απόρους, συνήθως στα κρυφά, χωρίς να αποκαλύπτει την ταυτότητά του. Για αυτό στη Δύση η γιορτή του Αγίου Νικολάου, που λέγεται Santa Claus (σύντμηση του Santa Nicolaus), συνδέεται με τα Χριστούγεννα και με τις ανταλλαγές δώρων.

Το γραμματάκι «Ν» στο παρμπρίζ των αρχάριων οδηγών, παλαιότερα έδινε τον χαρακτηρισμός ως «Νικολάκης» στον οδηγό του οχήματος.

Και η Νίκη; Ας πούμε κάτι και γι’ αυτήν, αφού γιορτάζει. Η Νίκη ήταν θεά της δόξας του ελληνικού πολιτισμού και είχε αδέρφια το Κράτος, τον Ζήλο και τη Βία. Γνωστότερη αποτύπωσή της, είναι το άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης που φυλάσσεται στο Λούβρο, ενώ σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι… τη φοράνε, αφού σε αυτήν αναφέρεται το όνομα της γνωστής εταιρίας αθλητικών ειδών Nike.

Χρόνια τους πολλά!