Violet Louise, τι κάνει το κορίτσι με τα σπίρτα στην Αθήνα του σήμερα;

«Το Κορίτσι με τα σπίρτα», μεταφορά του κλασικού παραμυθιού στη σύγχρονη εποχή σε μια multimedia παράσταση για ενήλικες, παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία της Violet Louise, από τις 15 Δεκεμβρίου στο Θησείον, ένα Θέατρο για τις Τέχνες, για 15 μόνο παραστάσεις.

Η Violet Louise, σκηνοθέτης, ηθοποιός, μουσικός και multimedia artist, αντλεί έμπνευση από το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και με τη χρήση ήχων, μουσικής και εικόνας μας μεταφέρει στην Αθήνα του σήμερα, όπου ζει το Κορίτσι με τα σπίρτα. Μιλήσαμε μαζί της για την πρωτότυπη ιδέα της παράστασης, μέρος των εσόδων της οποίας θα δοθεί στο περιοδικό σχεδία.

Πώς προέκυψε η ιδέα της μεταφοράς ενός κλασικού παραμυθιού σε μια multimedia παραγωγή για ενήλικες;
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε διαβάσει το κλασικό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν τo κοριτσάκι με τα σπίρτα. Η μικρή πεθαίνει ανήμερα Πρωτοχρονιάς χωρίς να έχει πουλήσει ούτε ένα σπίτρτο όλη την ημέρα. Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για μία θλιβερή ιστορία. Ο Δανός παραμυθάς επιλέγει να τοποθετήσει την ιστορία του μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων, θέλοντας να υπογραμμίσει με ακόμη πιο τραγικό τρόπο την αντίθεση ανάμεσα σε αυτούς που ζουν στα στολισμένα σπίτια τους με ασφάλεια και ευμάρεια και σε αυτούς που αγωνίζονται στο δρόμο για την καθημερινή τους επιβίωση. To κοριτσάκι με τα σπίρτα γράφτηκε το 1845. Είναι η εποχή που ξεκινά η βιομηχανική επανάσταση, άντρες, γυναίκες και παιδιά, συνωστίζονται στις πόλεις και δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί. Το μικρό κορίτσι πεθαίνει από το κρύο γιατί δε μπορεί να γυρίσει σπίτι χωρίς να έχει πουλήσει το εμπόρευμα της.

Διάβαζοντας ξανά το παραμύθι, το ανακάλυψα και πάλι στην παλιά μου βιβλιοθήκη ένα χρόνο αφού είχε ξεκινήσει η πανδημία, αναρρωτήθηκα ποιο θα μπορούσε να είναι το κοριτσάκι αυτό σήμερα. Και σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να είναι ένα κορίτσι που ζει σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο, γιατί όχι στην Αθήνα, που επίσης είναι ορφανή, χωρίς δουλειά και χωρίς καμία οικονομική βοήθεια ή υποστήριξη. Ένα κορίτσι που παλεύει να επιβιώσει κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της μεγαλούπολης και έρχεται αντιμέτωπη με όλα τα προβλήματα της εποχής μας: Το οικονομικό αδιέξοδο, την απομόνωση, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την αδιαφορία, τη σκληρότητα. Ένα κοριτσάκι που φαινομενικά έχει επιλογές αλλά που δε θέλει να ζει στο περιθώριο μίας ζωής που ποτέ της δε τη διάλεξε. Ένα κοριτσάκι που θέλει πάση θυσία να υπερασπιστεί την ελευθερία της να ονειρεύεται όπως και το κοριτσάκι στο παραμύθι του Άντερσεν.

Δημιουργήσαμε λοιπόν αρχικά με το συνεργάτη μου Βασίλη Κουντούρη από το Studio19 ένα ψηφιακό ταινιάκι μικρού μήκους με τίτλο το Κορίτσι με τα Σπίρτα που ήταν το δεύτερο μέρος μίας τριλογίας με τίτλο Ιστορίες Εγκλεισμού (Το Ημερολόγιο ενός σκύλου, Το κορίτσι με τα σπίρτα, Παράξενες Ιστορίες ΙΙ). Και τα τρία αυτά ψηφιακά έργα, επιχορήθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού και διακρίθηκαν σε φεστιβάλ του εξωτερικού. Και τώρα δύο χρόνια μετά παρουσιάζουμε στο Θέατρο Θησείο, Το κορίτσι με τα σπίρτα, με τη μορφή πολυμεσικής παράστασης για ενηλίκες. Πιο σωστά θα έλεγα πως η παράσταση αυτή απευθύνεται σε εφήβους και ενήλικες. Εξάλλου όποιος έχει διαβάσει το παραμύθι του Άντερσεν, μπορεί να καταλάβει πως δεν απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδιά.

Πώς συνδυάζονται η μουσική, η αφήγηση και η εικόνα στο συγκεκριμένο project;
Η μουσική, η εικόνα, ο ήχος, το φως, η αφήγηση είναι κομμάτια του ίδιου μηχανισμού που εγώ τον αποκαλώ πολυμεσική αφήγηση. Λειτουργούν σαν ενός είδους καλειδοσκόπιο, φωτίζοντας διαφορετικές πτυχές της παράστασης. Τα στοιχεία αυτά ενεργοποιούν τις αισθήσεις του θεατή με ένα τρόπο βιωματικό ,ενώ του επιτρέπουν να κάνει τους δικούς του συνειρμούς και τον καθιστούν συμμέτοχο στην αφήγηση.

Στη διαδικασία παραγωγής του υλικού της παράστασης, προσπαθήσαμε να έχουμε ένα πλουραλισμό γι' αυτό και χρησιμοποιήσαμε διαφορετικές μεθόδους: Κινηματογράφηση, ψηφιακές επεξεργασίες, σύνθεση ήχου και μουσικής, led φωτισμούς. Αυτά τα πρωτότυπα υλικά, τα ελέγχω και τα διαχειρίζομαι εγώ ζωντανά επι σκήνης. Και αυτή είναι και η ιδαιτερότητα της παραστάσης. Γίνομαι ένας νέου τύπου παραμυθάς που έχω στην υπηρεσία μου την τεχνολογία, σα να έπαιζα ένα μουσικό όργανο. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι μία παράσταση που κινείται μεταξύ θέατρου, μουσικής συναυλίας και οπτικοακουστικής εγκατάστασης.

Πώς αποφασίσατε να μεταφέρετε την υπόθεση στη σύγχρονη Αθήνα και να αναδείξετε έτσι τους ανθρώπους του περιθωρίου που ζουν σε αυτή;
Τις πιο πολλές φορές η δημιουργική διαδικασία προκύπτει από τις βιωματικές μας εμπειρίες. Η Αθήνα είναι μία σκληρή πόλη, ή που θα καταφέρεις να επιβιώσεις ή που θα σε καταπιεί. Βγαίνεις από τον ηλεκτρικό, κατεβαίνεις στο μετρό, περπατάς στους δρόμους της και βλέπεις ανθρώπους εγκαταλελειμμένους στο έλεος της μοίρας τους. Ηλικιωμένους, παιδιά, ανθρώπους με προβλήματα υγείας, σκιές του κάποτε εαυτού τους. Τους προσπερνάμε σαν να είναι αόρατοι, σα να μην υπάρχουν. Συνηθίσαμε σε αυτές τις εικόνες, δε μας κάνουν πια εντύπωση. Και αυτό είναι το χειρότερο. Αισθάνομαι ντροπή για τον εαυτό μου και για την πόλη που ζω. Ακόμα κι αν ο κρατικός μηχανισμός απουσιάζει, υπάρχουμε όλοι εμείς. Γιατί η πόλη δεν είναι μία αόριστη έννοια. Η πόλη είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι της. Και όταν η πόλη γίνεται απάνθρωπη, στην πραγματικότητα, εμείς οι ίδιοι έχουμε αποκτηνωθεί.

Το παραμύθι του Άντερσεν μου έδωσε την ευκαιρία να μιλήσω για τα μελανά σημεία της εποχής μας. Την αδιαφορία, την ανθρωποφοβία, την απομόνωση, την αδιαλλαξία, την επίφαση της αγάπης, τις διαρκείς πιέσεις ενός κοινωνικού συστήματος που φροντίζει τα παιδιά του και ξεχνά όσους απομακρύνονται από αυτό. Η Αθήνα όπως είναι σήμερα, υπήρξε για μένα το ιδανικό σκηνικό για να μεταφέρω το παραμύθι και να το διασκευάσω σύμφωνα με τα δικά μου βιώματα και ερεθίσματα. Το κλασικό παραμύθι του Άντερσεν και το δικό μου πρωτότυπο κείμενο συναντιούνται και δημιουργούν μία νέα ιστορία με φόντο από τη μία πλευρά τα λαμπάκια, τα φωτάκια, τα στολισμένα δέντρα, τα χριστουγγενιάτικα παιχνίδια και από την άλλη την παρακμή, την εγκατάλειψη, την απελπισία των ανθρώπων που ζουν στο περιθώριο της αθηναϊκής πρωτεύουσας.

Μέρος των εσόδων θα δοθούν στο περιοδικό σχεδία. Μιλήστε μας για την απόφασή σας αυτή.
Στην προσπάθειά μας να βρούμε το ανάλογο του μικρού κοριτσιού από το παραμύθι του Άντερσεν που πουλά σπίρτα για να ζήσει, μου ήρθε στο μυαλό η εικόνα των ανθρώπων με τα κόκκινα γιλέκα, των ανθρώπων που πουλούν το περιοδικό Σχεδία σε διάφορα σημεία της πόλης. Αποφασίσαμε λοιπόν να αποδώσουμε μέρος των εσόδων της παράστασης σε αυτούς τους πωλητές που αγωνίζονται να επιβιώσουν τις δύσκολες αυτές εποχές κάτω από αντίξοες συνθήκες. ΄Ηταν μία ελάχιστη χειρονομία αγάπης και ένδειξης σεβασμού σε αυτούς ανθρώπους.Επίσης κατά τη διάρκεια των παράστασεων έξω από το θέατρο θα υπάρχουν πωλητές του περιοδικού σχεδία και οι θεατές θα μπορούν να το αγοράσουν.

Το κορίτσι στο παραμύθι του Άντερσεν δεν υπήρξε τόσο τυχερό. Ο Άντερσεν τοποθετεί το σύνολο της κοινωνίας απέναντί του. Κανείς δε θα λυπηθεί το παιδί. Δε θα αγοράσει ούτε ένα σπίρτο. Ας δημιουργήσουμε τουλάχιστον όλοι εμείς σήμερα μία ομπρέλα προστασίας για όσους έχουν την ανάγκη μας και ας διαψεύσουμε αυτούς που ισχυρίζονται με κυνισμό ότι ο άνθρωπος είναι homo homini lupus.

Σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη, μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος ακόμα να ονειρεύεται;
Είμαστε από τη φύση μας φτιαγμένοι για να κατοικούμε σε δύο κόσμους ταυτόχρονα. Τον κόσμο του εδώ και του τώρα και των κόσμο των ονείρων.Πολλές φορές σκέφτομαι ότι δε μας έχουν απομείνει παρά μόνο τα όνειρά μας, Η πραγματικότητα είναι ένας τόπος γεμάτος νάρκες, έτοιμες να εκραγούν στο κάθε βήμα μας.Το μυαλό μας βάλλεται διαρκώς από πληροφορίες και εικόνες τρομακτικές. Η διαφυγή στο φαντασιακό είναι η μόνη έξοδος. Εκεί κατοικεί ο πραγματικός μας εαυτός. Αν χάσουμε και αυτό το το τελευταίο κομμάτι ελευθερίας, είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε μισές ζωές σε μία πραγματικότητα που δεν προδιαθέτει τίποτα καλό.

Το κοριτσάκι με τα σπίρτα είναι παράδειγμα προς μίμηση για όλους μας Ένα μικρό παιδί καταφέρνει να μετατρέψει τις τελευταίες του μαρτυρικές στιγμές σε γιορτή. Κάθε σπίρτo είναι κι ένα όνειρο: Tο πανέμορφο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το υπέροχο δέντρο, η γιαγιά της που την πέρνει αγκαλιά και να την οδηγεί στο φως. Είναι πραγματικά αποκαλυπτική η τελευταία φράση του παραμυθιού: «Όμως κανένας δε μπορούσε να φανταστεί τα υπέροχα οράματα που είχε δει, ούτε ότι από κάπου εκεί ψηλά χαιρόταν την ωραιότερη Πρωτοχρονιά της».

Συντελεστές
Σύλληψη, μουσική, πρωτότυπο κείμενο & διασκευή κειμένου, χειρισμός πολυμέσων επί σκηνής, τραγούδι: Violet Louise
Ερμηνευτής επί σκηνής: Violet Louise
Ερμηνευτής σε βίντεο: Aγλαϊα Παππά
Voice over: Εύη Kούσουλα – Xριστίνα Πολυχρονιάδου – Νίκος Κορτέσης –Γιάννης.Μ
Hχοληψία & mastering: Kώστας Μπώκος (Studio19)
Σχεδιασμός & προγραμματισμός πολυμέσων – χειρισμός drone – green screen – ψηφιακός σχεδιασμός εικόνας: Βασίλης Κουντοὐρης (studio19)
Εικονοληψία - Βίντεο: Violet Louise - Bασίλης Κουντούρης (studio19)
Σχεδιασμός συστήματος led φωτισμού: Studio 19 (Βασίλης Κουντούρης), Violet Louise
Tεχνικός Συντονισμός παραγωγής (Τhe Perfect Team)
Βοηθός Σκηνοθέτη: Oυρανία Οικονόμου
Βοηθός παραγωγής: Eυάγγελος Γιαννόπουλος
Social Media: Renegade Media