Έλενα Καρακούλη, πώς είναι να μεταφέρεις τον Μπέργκμαν στο θέατρο;

Το σπαρακτικό αριστούργημα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν «Σκηνές από ένα Γάμο» σε σκηνοθεσία της Έλενας Καρακούλη με το Νίκο Ψαρρά και τη Μαρίνα Ασλάνογλου, συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία του στο Σύγχρονο Θέατρο, μετά την ενθουσιώδη υποδοχή από το κοινό στη Σκηνή Ωμέγα του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.

Οι «Σκηνές από ένα γάμο» γράφηκαν ακριβώς 50 χρόνια πριν, αρχικά ως τηλεοπτική σειρά και έπειτα ως κινηματογραφική ταινία με παγκόσμια επιτυχία. «Χρειάστηκαν δυόμισι μήνες για να γράψω αυτές τις σκηνές. Μου πήρε μια ολόκληρη ενήλικη ζωή για να τις ζήσω» έλεγε ο Μπέργκμαν.

Μιλήσαμε με την σκηνοθέτρια της παράστασης, για το πώς είναι να μεταφέρεις τον Μπέργκμαν στο θέατρο, και το αν τελικά είμαστε όλοι μας λίγο σαν τον Γιόχαν και τη Μαριάννε.

Πώς προέκυψε η ιδέα της θεατρικής μεταφοράς του "Σκηνές από ένα γάμο";
Θα ξεκινήσω από το τέλος: “Όλα μπορούν να συμβούν. Όλα είναι πιθανά”, το τέλος της παράστασής μας, από το Φάνυ και Αλέξανδρος του Μπέργκμαν. Οι Σκηνές από ένα γάμο μπορεί να γράφτηκαν πριν από 50 χρόνια, παραμένουν όμως μια βουτιά στο κενό. Τι μπορεί να συμβεί στη σχέση, στη ζωή, όταν νομίζεις ότι έχεις οργανώσει και προβλέψει τα πάντα με έναν ιδανικό τρόπο; Το έργο θέτει ερωτήματα που σε βάζουν να αντιμετωπίσεις τη ζωή σου κατάματα, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα.

Η αρχική τηλεοπτική σειρά του Μπέργκμαν είναι έξι ώρες. Πώς καταφέρατε να επεξεργαστείτε το υλικό που είχατε στα χέρια σας, ώστε να προκύψει ένα σφιχτό δραματουργικά έργο δύο ωρών, χωρίς να χάνεται η ιστορία και η ουσία του Μπέργκμαν;
Ξεκίνησα από τις σκηνές και τις στιγμές που δεν έπρεπε να χαθούν και αναγκάστηκα να θυσιάσω κάποιες άλλες. Οδηγήθηκα σε μια συμπύκνωση προσώπων- το ζευγάρι- και χώρων-στο σπίτι- που περιέχει τις ζωές τους, τις σκηνές από το γάμο τους. Ήθελα να ζωντανέψω το σπίτι, την φωλιά και την παγίδα -δίνοντας χώρο στα μικρά καθημερινά πράγματα, όπως είναι ο ήχος ενός βραστήρα την ώρα που συμβαίνει κάτι μεγάλο, ένας χωρισμός ας πούμε. Μέλημά μου ήταν να μη χαθεί σε καμία περίπτωση ο πυρήνας του έργου- το βάθος και η ουσία του- αλλά να αναδειχτεί με σύγχρονους όρους η σύγκρουση μέχρι θανάτου αυτού του εμβληματικού ζευγαριού.

Ο Νίκος και η Μαρίνα να είναι- και όχι να παίζουν- τον Γιόχαν και τη Μαριάννε κάθε βράδυ, σαν να είναι η πρώτη φορά, μέσα στην ασφυκτική συνθήκη του υπέροχου σπιτιού τους, σε ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο.

Αυτές ήταν οι προθέσεις και αν πετύχαμε κάτι από όλα αυτά, τότε είμαστε ευτυχείς.

Τα τελευταία χρόνια υπογράφετε τη δραματουργία και τη σκηνοθεσία σε επιτυχημένες παραστάσεις. Τι είναι αυτό που σας παρακίνησε να περάσετε από τη φιλολογία και τη θεατρολογία στο προσκήνιο του θεάτρου;
Νομίζω ότι πάντα είχα μια ζωή μέσα από τα βιβλία, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Η φιλολογία, έπειτα οι θεατρικές σπουδές είναι η διαδρομή που με οδήγησε στο σημείο όπου βρίσκομαι σήμερα. Το ένα εμπεριείχε και έφερε το άλλο. Κάποια στιγμή δούλεψα ως δραματολόγος και ως κριτικός θεάτρου- πάνε χρόνια από τότε. Γράφοντας κριτικές ένιωσα την ανάγκη να περάσω στη θεατρική πράξη γιατί ένιωσα ότι υπάρχει ένας μόχθος, μια μαγική διαδικασία που οδηγεί στο αποτέλεσμα που εγώ καλούμαι να κρίνω μέσα σε δύο ώρες. Το μαγικό με το θέατρο είναι ότι οι ωραίες λέξεις πρέπει να ζωντανέψουν. Προσωπικά θεωρώ το θέατρο τον καλύτερο τρόπο που ξέρω να προσεγγίζω την πραγματικότητα με ειλικρίνεια.

Πιστεύετε ότι η ιστορία του Γιόχαν και της Μαριάννε είναι μια ιστορία στην οποία όλα τα ζευγάρια μπορούν να βρουν στοιχεία ταύτισης;
Το έργο αφορά τους παντρεμένους, τους διαζευγμένους, αυτούς που το σκέφτονται ή νιώθουν για κάποιο λόγο μακριά από τη συνθήκη του γάμου. Είναι ένα έργο όχι μόνο για τον γάμο αλλά για το πως σχετιζόμαστε με τους άλλους, για τα λάθη, τις παραλείψεις, τις μεγάλες προσδοκίες και τις καθοριστικές συναντήσεις.

Ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση - Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία: Έλενα Καρακούλη
Σκηνικά: Αλέγια Παπαγεωργίου
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Επιμέλεια Κίνησης: Φαίδρα Σούτου
Μουσική σύνθεση-Video:Violet Louise
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Ανθή Φουντά
Βοηθός σκηνογράφου: Κωνσταντίνα Παπαθανασίου
Φωτογραφίες promo: Σπύρος Περδίου
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Χατζηνικολάου
Τρέιλερ παράστασης: Στέφανος Κοσμίδης
Οπτική ταυτότητα παράστασης: Ιωάννης Κ. Τσίγκας
Social Media: Δανάη Γκουτκίδου
Διεύθυνση Παραγωγής: Μαρία Αναματερού
Οργάνωση παραγωγής: Μάρα Κονάκα

Παίζουν
Μαρίνα Ασλάνογλου, Νίκος Ψαρράς
Φιλική συμμετοχή στο βίντεο της παράστασης:
Καρυοφυλλιά Καραμπέτη