Ορέστη Τάτση, ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;

Ο σκηνοθέτης Ορέστης Τάτσης παρουσιάζει στο Από Μηχανής Θέατρο το μνημειώδεις έργο του Έντουαρντ Άλμπι, το πάντα επίκαιρο ψυχολογικό θρίλερ «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γούλφ;» στην ιστορική μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη, με έναν εξαιρετικό πρωταγωνιστικό θίασο. Ανυπομονώντας να το δούμε στην σκηνή μιλήσαμε μαζί του για το έργο και την παράσταση.

Το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο γύρω από το έργο- Η Αμερική τη δεκαετία του ’60. Πόσα κοινά σημεία βρίσκουμε με την σύγχρονη εποχή;
Ο Άλμπι υπήρξε προφητικός. Η κοινωνική αλλαγή που βιώνουμε στις μέρες μας γεννήθηκε στην εποχή του. Η κοινωνία της επίδοσης γεννιέται εκεί που ο καπιταλισμός ξεφεύγει από τα όρια κάθε ηθικού καταναγκασμού. Νομίζω ότι στους ήρωες του Άλμπι μπορούμε να δούμε την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της χώρας μας διαχρονικά και όχι μόνο σήμερα.

Το συγκεκριμένο έργο του Έντουαρντ Άλμπι, είναι πλούσιο σε αναφορές, κρυμμένα νοήματα και συμβολισμούς που καλύπτουν όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής. Μπορείτε να μας πείτε μερικά από αυτά;
Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γούλφ και το φανταστικό της ή άλλως ουτοπικό κόσμο; Δεν θα αναφερθώ σε όλους τους συμβολισμούς αλλά μόνο στο φανταστικό παιδί που συμβολικά πεθαίνει. Αλήθεια πόσα και ποια οράματα χάθηκαν τον 20ο αιώνα; Πάντως αν με ρωτάτε εγώ τώρα τον 21ο παραμένω ουτοπιστής που θα πει εμπνευστής της πραγματικότητας.

Άλλο ένα έργο που αναπαριστά την «κόλαση του οικιακού βίου»;
Δεν θα το περιέγραφα έτσι ακριβώς. Νομίζω πως όσο οι άλλοι είναι η κόλαση άλλο τόσο κόλαση είναι αυτός που πιστεύει κάτι τέτοιο. Μέσα σε αυτό το σπίτι (του Τζωρζ και της Μάρθας) υπάρχει αγάπη και αυτό λυτρώνει τους ήρωες. Δεν είναι μεταφυσικό, είναι ρομαντικό με την φιλοσοφική έννοια του όρου.

Και η Μάρθα, όσο και ο Τζωρτζ, επιδεικνύουν μια αυταρχική συμπεριφορά που στόχο έχει να καθηλώσει και να υποδουλώσει το χαρακτήρα και την προσωπικότητα του άλλου. Παλιό το φαινόμενο της κακοποιητικής συμπεριφοράς και της έμφυλης βίας. Πόσο είναι η κοινωνία υπεύθυνη για αυτά τα φαινόμενα;
Η Μάρθα και ο Τζώρτζ είναι ή μοιάζουν αυταρχικοί γιατί καλούν δύο ανθρώπους να παίξουν σε μία παράσταση χωρίς να ξέρουν ότι θα βρεθούν στη σκηνή και ότι από κάτω θα έχει κοινό. Είναι σκληρό αλλά θέλω να πιστεύω ότι η αποκάλυψη των ζωτικών ψευδών δεν είναι κακοποιητική αλλά σίγουρα είναι επώδυνη. Και απαντώντας στην ερώτησή σας: Η κοινωνία είναι υπεύθυνη για κάθε κοινωνικό φαινόμενο. Το θέμα που προκύπτει είναι πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τι είναι κακοποιητικό. Κινδυνεύουμε εξισώνοντας «το δύσκολο» με το κακοποιητικό να αδιαφορούμε και για τα δύο. Αυτό είναι καταστροφικό.

Κατά τον Φρομ, «η ευτυχία ταυτίζεται με τη συνεχή κατανάλωση αγαθών, οινοπνευματωδών ποτών, τσιγάρων, σεξ αλλά και καλλιτεχνικών έργων, όπως δίσκοι μουσικής και κινηματογραφικές ταινίες». Αποτυπώνεται αυτό στο έργο κατά τη γνώμη σας;
Νομίζω πως η σωστή μετάφραση ή ερμηνεία στα ελληνικά θα ήταν αναλώνονται κι όχι καταναλώνουν. Η κατανάλωση με παραπέμπει στην αγορά με όρους καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά υπάρχει κι αγορά ως τόπος δημοκρατίας. Η ανάλωση με όρους δημοκρατικής αγοράς αποτυπώνεται στην παράσταση.

Οι ήρωες νιώθουν ένοχοι, η Μάρθα γιατί απογοήτευσε τον πατέρα της, ο Τζωρτζ γιατί δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις του περιβάλλοντός του, ο Νικ γιατί παντρεύτηκε τη γυναίκα του για την προίκα, και η Χάνι γιατί κατάφερε τον γάμο της με δόλο. Πώς προσεγγίσατε όλες αυτές τις παραμέτρους του πολυσχιδούς αυτού έργου;
Δεν είναι ακριβώς έτσι νομίζω. Δεν ξέρω αν η ενοχή είναι η κατάλληλη λέξη. Όπως και να το εξετάσει κάποιος είναι ένα ερώτημα που στην πραγματικότητα απευθύνεται σε ηθοποιούς, αλλά όπως και να έχει η προσέγγιση μας είναι διαφορετική. Νομίζω ότι την απάντηση θα δώσει η παράσταση.

Πώς φέρατε, αν το φέρατε, το μνημειώδες αυτό έργο στο σήμερα;
Το ανεβάζουμε!

Ταυτότητα
Μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη
Σκηνοθεσία: Ορέστης Τάτσης
Σκηνικά - Κοστούμια: Κωσταντίνος Ζαμάνης
Μουσική Σύνθεση: Θοδωρής Αμπαζής
Σχεδιασμός φωτισμών: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δημήτρης Κακαβούλας
Βοηθός Σκηνογράφος – ενδυματολόγος: Αλέγια Παπαγεωργίου
Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Γιακουμάτου
Φωτογράφος: Άλεξ Κατ
Video trailer: Θωμάς Παλυβός
Μακιγιάζ: Μικαέλα Πανηγυροπούλου
Γραφιστικά: Λήδα Αέξανδρή
Διεύθυνση Παραγωγής: Δημήτρης Κακαβούλας
Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης
Παραγωγή: ΡΕΟΝ

Πρωταγωνιστούν
Μάρθα: Ναταλία Στυλιανού
Τζώρτζ: Δημήτρης Ξανθόπουλος
Νίκ: Αγγελος Ανδριόπουλος
Χάνι: Σεμίνα Πανηγυροπούλου