Είδαμε τα ορφανά, το συγκλονιστικό έργο του Ντένις Κέλι στο μικρό Γκλόρια

Ένα σπίτι. Μια οικογένεια. Ένα ζευγάρι: ένας άνδρας και μία γυναίκα. Ο αδερφός της. Τρεις άνθρωποι που μέχρι το τέλος του έργου θα ανακαλύψουν τι σημαίνει όριο και πώς ξεπερνιέται. Το δραματικά επίκαιρο έργο του Ντένις Κέλι, μιας από τις πιο σημαντικές φωνές της σύγχρονης βρετανικής δραματουργίας. 

 Σε μια υποβαθμισμένη γειτονιά του Λονδίνου, η Έλεν και ο Ντάνυ ετοιμάζονται να δειπνήσουν στο διαμέρισμά τους γιορτάζοντας την είδηση ότι η Έλεν είναι έγκυος για δεύτερη φορά. Η εμφάνιση του αδελφού της Έλεν, Λίαμ, με ρούχα βουτηγμένα στο αίμα, θα ανατρέψει τις, όποιες, προσδοκίες για μια ειρηνική βραδιά.

Έπειτα από την επιτυχία των έργων που σκηνοθέτησε o Κωνσταντίνος Μάρκελλος ”Η Απαγωγή της Τασούλας” και “Χορευτική Πανούκλα”, επιστρέφει στην ευρωπαϊκή δραματουργία, μεταφράζοντας και σκηνοθετώντας ένα από τα πιο αγαπημένα σύγχρονα έργα, τα “Ορφανά” του Ντένις Κέλι , που ανεβαίνει στη σκηνή του μικρού Gloria  με συνεργάτες του την Ελένη Στεργίου- Έλεν  και τον Χρήστο Παπαδόπουλο- Λίαμ.

Σε μια υποβαθμισμένη και με υψηλό δείκτη εγκληματικότητας γειτονιά του Λονδίνου, όπως προκύπτει στη συνέχεια, η Έλεν και ο Ντάνυ ετοιμάζονται να δειπνήσουν στο διαμέρισμά τους, γιορτάζοντας την είδηση ότι η Έλεν είναι έγκυος για δεύτερη φορά. Έχουν ήδη ένα γιο τον Σέιν. Η απροσδόκητη εμφάνιση του αδελφού της Έλεν, Λίαμ, με ρούχα βουτηγμένα στο αίμα, θα ανατρέψει τις, όποιες, προσδοκίες τους για μια  ήρεμη βραδιά. Αρχικά ανησυχούν, κυρίως η αδελφή του, για την ασφάλειά του Λίαμ. Αν έχει ο ίδιος τραυματιστεί ή κινδυνεύει η ζωή του. Στη συνέχεια ακούν τη διήγησή του, ότι βρήκε έναν αιμόφυρτο άνθρωπο στο πεζοδρόμιο και τον μετέφερε πιο πέρα, όμως αυτός μόλις ένιωσε καλύτερα, φοβισμένος εξαφανίστηκε. Η αδελφή του του δίνει μια άλλη μπλούζα του Ντάνυ για να αλλάξει, μια από τα άπλυτα γιατί ο Ντάνυ  είναι απρόθυμος να δώσει τα ρούχα του.

Μετά την πρώτη ταραχή ο Ντάνυ αναρωτιέται τι να έγινε ο τραυματίας και τι πρέπει να κάνουν για αυτό , όταν ξέρουν ότι εκεί έξω κυκλοφορεί κάποιος που αιμορραγεί. Δεν μπορούν να αδιαφορήσουν. Η Έλεν  ξέροντας το  ποινικό παρελθόν του αδελφού της, προτιμά να μην «σκαλίσουν» τα πράγματα. Υπάρχει ένα ηθικό ζήτημα που είναι πρόθυμη να παραγνωρίσει για την ασφάλεια του αδελφού της και γι’ αυτό κάνει ό,τι μπορεί για να μεταπείσει τον άντρα της. Η Ελένη Στεργίου ( Έλεν) συνεχώς στο ρόλο, απόλυτα δοσμένη σε ό,τι κάνει, συμπονετική, ενέχεται κάθε λεπτό με φόβο  στην περιπέτεια του αδελφού της, γίνεται χειριστική απέναντι στον άνδρα της για να σώσει τον αδελφό της, κλονίζεται εντέλει η εμπιστοσύνη της και όταν πρέπει να πάρει απόφαση θα λειτουργήσει μια φορά για το καλό της νέας οικογένειας που έχει δημιουργήσει με το Ντάνυ, αφού πρώτα θα έχει περάσει από χίλια κύματα η ίδια και μοιραία και ο άντρας της. Ο Ντένις Κέλι  χτίζει με επιμέλεια το έργο του και δημιουργεί  σαπένς. Ο θεατής καλείται να διαλέξει, να δικαιολογήσει την Έλεν και τον Λίαμ, ή να συμπαρασταθεί στον Ντάνυ που επιμένει να διαφυλάττει την καθαρότητα της ψυχής και τη συνείδηση του.

 Όμως ο τρόπος ομιλίας του Λίαμ, χωρίς ειρμό, με χάσματα, καθώς δείχνει να σκέφτεται  ό,τι λέει, δηλώνει ότι κάτι δε λέει σωστά και σταδιακά αποκαλύπτεται η σκληρή αλήθεια. Ο Λίαμ για λόγους που δεν μπόρεσε να υπερβεί, μετά που έχασαν τους γονείς τους,  υπέπεσε σε μια παραβατικότητα, που εξηγεί και την αγωνία της αδελφής του για αυτόν και βέβαια για το πόσο  κάθε του πράξη θα χαρακτήριζε και θα επιβάρυνε και την ίδια. Μικροί στο ίδρυμα είχαν προταθεί για υιοθεσία και η Έλεν είχε σχεδόν υιοθετηθεί από μια οικογένεια καλοβαλμένη και πλούσια, που όμως όταν πληροφορήθηκαν ότι ο αδελφός της είναι βίαιος και ταραξίας, την απέρριψαν. Είναι φυσιολογικό, γιατί αυτό θα παρέμενε πάντα αδελφός της και εκείνοι θα κινδύνευαν να εμπλακούν σε δυσάρεστες καταστάσεις όπως τώρα η Έλεν και ο Ντάνυ. Η ερμηνεία του ηθοποιού βάζει τον θεατή να μην μπορεί να αποφασίσει αν ο Λίαμ είναι απλά ανώριμος και απλοϊκός, ή όπως αποκαλύπτεται στη συνέχεια, ένας στυγνός ρατσιστής με έντονα παθογενή στοιχεία.

Ο Λίαμ στην κυριολεξία εισβάλει στο σπίτι τους, εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι η αδελφή του τον αγαπά, τους διαλύει την στιγμή, που για εκείνους είναι σημαντική, τελικά τους τρώει το γεύμα και είναι απολύτως τοξικός για το ζευγάρι και για την κοινωνία, Όμως το κοινωνικό σύνολο είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία της παραβατικότητας του Λίαμ. Επίσης είναι υπεύθυνο για τη φτώχεια  των ανθρώπων αυτών που νιώθουν εγκλωβισμένοι σε μια λαϊκή, υποβαθμισμένη και επικίνδυνη γειτονιά, γιατί δεν αντέχουν οικονομικά να μεταβούν σε μια καλύτερη. Δεν μπορούν να υπερβούν τις δυσκολίες της ζωής τους.

Η θυμωμένη και βίαιη συμπεριφορά του Λίαμ αποτέλεσε τροχοπέδη για την Έλεν. Έτσι ξεκινά η σύγκριση με άλλους και ο ρατσισμός, απέναντι στον άλλον, τον ίσο με αυτόν στη φτώχεια, αυτόν  που είναι αλλοδαπός και Λίαμ θεωρεί ότι τον ανταγωνίζεται, ότι του περιορίζει τις ευκαιρίες. Η κοινωνική παράνοια και ο σπαραγμός αποκρυσταλλώνεται στο πρόσωπο του Λίαμ. Συγκλονιστικός ο Χρήστος Παπαδόπουλος. Πυροδοτεί την ένταση ανάμεσα στο ζευγάρι. Η Έλεν πράγματι είναι αφοσιωμένη στον αδελφό της και προφυλάσσει την οικογένειά της, μέχρι τη στιγμή που αντιλήφθηκε ότι ο θυμός αυτός είναι κυλιόμενος και η συναναστροφή του μεγάλου της γιου με τον Λίαμ θα μπορούσε να αποβεί καταστροφική για τον μικρό, οπότε καλείται να πάρει σοβαρές και κάθετες αποφάσεις. Η ερμηνεία της Ελένης Στεργίου, οι εκφράσεις της είναι τόσο επιμελημένες και εκείνη έχει πραγματικά εμβαθύνει στην επεξεργασία του ρόλου της. Η παρουσία του παιδιού της, του Σέιν, λειτούργησε σαν καταλύτης και έτσι βρήκε τον δρόμο που έπρεπε να διαλέξει εξαρχής και να βάλει τα όριά της.

Ο πρωταγωνιστής στο έργο δεν είναι ο Λίαμ, αλλά ο Ντάνυ (Κωνσταντίνος Μάρκελλος). Αυτόν έχει βάλει στο στόχαστρο ο συγγραφέας. Από την πρώτη στιγμή δοκιμάζεται και καλείται να υπερβεί τα οικογένειακά του ζητήματα, να αποδεχτεί τη γυναίκα του και το περιβάλλον της για το οποίο δεν ήταν προετοιμασμένος, να δεχτεί να απειλούνται οι αρχές του για να δεχτεί να υποθάλψει έναν εγκληματία, να διολισθήσει τελικά σε στυγνό εκβιαστή για να μην διαλυθεί η ζωή του. Στο τέλος του έργου έχει ανεπανόρθωτα μεταμορφωθεί. Ως ηθοποιός ο Κωνσταντίνος Μάρκελλος έχει κάποιες δυνατές στιγμές, όπως αυτές που μιλά για τα ιδανικά του  και μετά την τελική σκηνή, που αναζητά τον αιμόφυρτο μετανάστη. Και εκείνος και η Έλεν  είναι πολύ στοργικοί με το παιδί τους. Όταν αυτό έρχεται μόνο με την αθόρυβη παρουσία του, φορώντας στη μπλούζα του το μήνυμα “love your life”  δίνει άλλη τροπή και κατορθώνει να εξοστρακίσει την τοξικότητα, χωρίς βέβαια να μπορούμε να μιλήσουμε για happy end.

Πολύ ενδιαφέρουσα και απολύτως λειτουργική η σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μάρκελλου, σ’ ένα μοντέρνο και αφαιρετικό σκηνικό (Αρετή Μουστάκα), γύρω από ένα τραπέζι ρινγκ, όπου διαμείβονται όλες οι εντάσεις.

Μια παράσταση που προβληματίζει για τις αρχές του κάθε ανθρώπου, για το μέχρι που μπορεί να φτάσει κάποιος επεμβαίνοντας στη ζωή του άλλου, για το τι σημαίνει οικογένεια και πόσες παραχωρήσεις μπορεί να κάνει κάποιος για αυτή. Αν η Μαφία είναι οικογένεια, η οικογένεια δεν είναι μαφία. Η κοινωνία είναι αναγκαίο να λάβει μέτρα για να συμπεριλάβει όλα τα  μέλη της και να δημιουργεί προϋποθέσεις εξέλιξης και συμπερίληψης.