Περιηγήσεις: Από τον Κάφκα στη σύγχρονη μητρόπολη

Η Πράγα είναι χωρισμένη σε 15 διαμερίσματα, τα νούμερα των οποίων χρησιμοποιούνται για να καθορίσουν την αντίστοιχη περιοχή. Έτσι, η παλιά πόλη είναι γνωστή και ως Praha 1, η νέα πόλη Praha 2, το Ζίζκοφ Praha 3 και ούτω καθεξής.

Παρά το γεγονός ότι η παλιά πόλη συγκεντρώνει τα περισσότερα αξιοθέατα και, συνεπώς, το μεγαλύτερο αριθμό τουριστών, κάθε περιοχή παρουσιάζει το δικό της, ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τη δική της ιστορία και ατμόσφαιρα και θα ήταν μέγιστη παράλειψη να μην τις επισκεφθείτε όλες, έστω και αν ο χρόνος σας είναι περιορισμένος.

Ξεκινώντας από… εκεί που ξεκινούν όλοι, την πλατεία της παλιάς πόλης –θα τη βρείτε στους χάρτες ως Starometske Namesti– και πριν αρχίσετε την περιπλάνηση στα γύρω σοκάκια, αφιερώστε εδώ λίγα λεπτά. Κάθε κτίριο που περιστοιχίζει την πλατεία είναι μια ολόκληρη ιστορία, και όλα μαζί συνθέτουν μια εικόνα απαράμιλλης ομορφιάς, η οποία, ειδικά τα βράδια, με τον ατμοσφαιρικό φωτισμό, θυμίζει σκηνικό παραμυθιού.

Η δημοφιλέστερη, ίσως, ατραξιόν της πλατείας, είναι το ρολόι του παλιού δημαρχείου. Κατασκευασμένο το 1410, μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας της εποχής –προσπαθήστε να αγνοήσετε το γεγονός ότι ο κατασκευαστής του τυφλώθηκε όταν το ολοκλήρωσε, για να μην μπορέσει να επαναλάβει το αριστούργημά του κάπου αλλού– το ρολόι ”μετράει” την ώρα σύμφωνα με το παλιό σύστημα της Βοημίας (24 ώρες, ξεκινώντας από το ηλιοβασίλεμα), το βαβυλωνιακό (12 ώρες που ποικίλλουν ανάλογα με την εποχή του χρόνου) και το σύγχρονο σύστημα, ενώ ακριβώς κάτω το αστρονομικό ρολόι απεικονίζει τους μήνες, τη θέση της σελήνης και των πλανητών.

Κάθε ώρα, πλήθη τουριστών μαζεύονται κάτω από το ρολόι για να παρακολουθήσουν την ”παράσταση”, που αποτελείται από την παρέλαση των Αποστόλων, το Χάρο που χτυπάει την καμπάνα, κρατώντας μία κλεψύδρα και συμβολίζοντας το πέρασμα του χρόνου, τον Φιλάρεσκο, σύμβολο της ματαιοδοξίας, τον Τούρκο, που συμβολίζει το κακό και τον Εβραίο.

Άλλα αξιοθέατα της πλατείας είναι η εκκλησία της Tyn, οι δύο πύργοι της οποίας είναι ίσως οι ωραιότεροι της Πράγας, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και το άγαλμα του Jan Hus.

Ακολουθώντας τις ταμπέλες που γράφουν Karluv Most, περιπλανώμενοι στα σοκάκια της παλιάς πόλης, ανάμεσα σε πλήθη ντόπιων και επισκεπτών, φτάνουμε στην πολυσύχναστη Γέφυρα του Καρόλου. Ίσως η δημοφιλέστερη από τις εννέα γέφυρες που περνούν πάνω από τον Βλτάβα –η ελληνική μετάφραση του δυσπρόφερτου τσέχικου ονόματος του ποταμού της Πράγας είναι Μολδάβας, άγνωστο γιατί– η Γέφυρα του Καρόλου είναι κάθε ώρα της ημέρας γεμάτη επισκέπτες, μουσικούς που παίζουν παραδοσιακή τσέχικη ή κλασσική μουσική και καλλιτέχνες που ζωγραφίζουν το μαγευτικό σκηνικό.

Αγάλματα αγίων και αναπαραστάσεις σκηνών της Βίβλου πλαισιώνουν τη γέφυρα, η οποία καταλήγει στη Μικρή Συνοικία, Mala Strana, γνωστή και ως Μικρή Βενετία, στους πρόποδες του κάστρου. Η θέα του φωτισμένου κάστρου από τη γέφυρα τα βράδια και οι αντανακλάσεις στα νερά του ποταμού δημιουργούν ένα σκηνικό που η λέξη ”ονειρικό” δε φτάνει για να περιγράψει.

Το ίδιο το κάστρο αποτελεί μια ολόκληρη πόλη μέσα στην πόλη. Έδρα της τσέχικης κυβέρνησης, φιλοξενεί το προεδρικό μέγαρο, αρκετά γραφεία και υπηρεσίες, καθώς και αμέτρητα κτίρια ιστορικής σημασίας, με κυριότερα τον επιβλητικό γοτθικό ναό του Αγίου Βίτο και τα παλάτια των βασιλικών οικογενειών που κυβέρνησαν τη Βοημία.

Το μεγαλύτερο κάστρο της Ευρώπης είναι κτισμένο στο λόφο που υψώνεται πάνω από το ποτάμι, προσφέροντας πανοραμική θέα σε ολόκληρη την Πράγα. Από εδώ μπορείτε να δοκιμάσετε να μετρήσετε τις κορυφές των πύργων της πόλης, να θαυμάσετε το πολύχρωμο μωσαϊκό που δημιουργούν τα κτίριά της και να αφήσετε τον εαυτό σας να αναρωτηθεί πώς μπορεί τόση ομορφιά να συγκεντρώνεται σε ένα μόνο μέρος.

Κατεβαίνοντας από το κάστρο, περιηγηθείτε στους κήπους που το περιστοιχίζουν και στον παρακείμενο λόφο του Petrin –ιδιαίτερα αν επισκέπτεστε την πόλη το φθινόπωρο, οι χρυσοκίτρινες πλαγιές του, σε συνδυασμό με τα λιθόκτιστα δρομάκια που τις διασχίζουν και την απαράμιλλη θέα αναμφισβήτητα θα σας μαγέψουν. Στην κορυφή του λόφου, ο πύργος του Petrin είναι ουσιαστικά ένα όχι ιδιαίτερα καλαίσθητο αντίγραφο του πύργου του Άιφελ, αλλά ο λαβύρινθος που βρίσκεται δίπλα θα σας αποζημιώσει.

Η νέα πόλη, που οριοθετείται από την πλατεία Βεγκεσλάου (Vaclavske Namesti) αποτελεί το σύγχρονο κομμάτι της Πράγας, με τους εμπορικούς δρόμους, τα εστιατόρια, τα club και τις πλατείες να σφύζουν από ζωή όλες τις ώρες τις ημέρας. Η ατμόσφαιρα ευρωπαϊκής μητρόπολης είναι διάχυτη εδώ, σε αντίθεση με την παλιά πόλη, στην οποία δεν κυκλοφορούν σχεδόν καθόλου αυτοκίνητα, με αποτέλεσμα να μοιάζει ανέγγιχτη από το χρόνο.

Art nouveau κτίρια, δημοφιλή αξιοθέατα, καταπράσινα πάρκα, πολύβουοι δρόμοι, εμπορικά καταστήματα, θέατρα και… ghetto συνθέτουν το προφίλ μιας πόλης που πολύ σύντομα θα κλέψει το χαρακτηρισμό ”νέο Λονδίνο” από το Βερολίνο, ως η ευρωπαϊκή μητρόπολη όπου συμβαίνουν όλα.

Οι φιλικά διακείμενοι προς το πάλαι ποτέ σοβιετικό καθεστώς καλό θα ήταν να αποφύγουν την περιήγηση στα ”προάστια”, ήτοι τις περιοχές που φέρουν τους διαμερισματικούς αριθμούς από 6 και πάνω, προς αποφυγήν αναθεώρησης απόψεων. Για να προλάβω χαρακτηρισμούς περί φιλοκαπιταλιστικών συναισθημάτων, διευκρινίζω πως, κατά κοινή ομολογία, τα συγκροτήματα κατοικιών που κατασκευάστηκαν εδώ πριν το 1989, παρά την αναμφισβήτητη λειτουργικότητά τους, θυμίζουν λεκέ από μαύρο μελάνι σε έναν πολύχρωμο πίνακα και, εν πάσει περιπτώσει, δεν ταιριάζουν σε μια πόλη όπως η Πράγα. Οι υπόλοιποι μπορούν απλά να δουν την εμπειρία ως αναδρομή στην ιστορία της πόλης και, επιστρέφοντας στο κέντρο, να προσπαθήσουν να ξεχάσουν την εντυπωμένη στο μυαλό εικόνα.

Άλλες περιοχές που αξίζει να επισκεφθείτε είναι η εβραϊκή συνοικία, Γιόζεφοβ, όπου θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε το σπίτι του Κάφκα και το εβραϊκό νεκροταφείο, το Ζίζκοφ, που πήρε το όνομά του από τον στρατηγό Jan Zizka, ηγετική φυσιογνωμία του εμφυλίου του 1420, και το Βίσεχραντ, την πρώτη έδρα του θρόνου της Βοημίας. Οι δύο τελευταίες έχουν εξελιχθεί σήμερα σε δύο από τα πλέον ζωντανά σημεία της πόλης, με αποτέλεσμα, πέρα από τα ιστορικής σημασίας αξιοθέατα, να προσφέρουν στον επισκέπτη πληθώρα επιλογών διασκέδασης.

Παρά το γεγονός ότι η πόλη προσφέρεται για περπάτημα, καθώς σε κάθε γωνία κρύβει και από μια έκπληξη, καλύπτεται παράλληλα από ένα εκτενέστατο δίκτυο συγκοινωνιών –μετρό, τραμ και λεωφορεία– τα οποία είναι άκρως αξιόπιστα ως προς τα δρομολόγια (αν στη στάση αναγράφεται ώρα άφιξης 4.32 το τραμ αποκλείεται να φτάσει στις 4.33) και εξαιρετικά οικονομικά –η διαδρομή μιας ώρας κοστίζει κάτι λιγότερο από μισό ευρώ, όσα μέσα και αν αλλάξετε.

Οι Τσέχοι είναι ευγενέστατοι, αν και στην αρχή μπορεί να μη σας φανούν ιδιαίτερα φιλικοί, και πρόθυμοι να σας βοηθήσουν ακόμη κι αν δε μιλούν καλά αγγλικά. Λίγη προσοχή χρειάζονται οι πινακίδες των δρόμων που, ιδιαίτερα στην παλιά πόλη, αναγράφουν τα αξιοθέατα μόνο με τα τσέχικα ονόματά τους. Έτσι, για να φτάσετε στο κάστρο ακολουθείτε τις ταμπέλες που γράφουν Prazsky Hrad, για την παλιά πόλη αυτές που λένε Stare Mesto και για τη γέφυρα του Καρόλου τις πινακίδες με την ένδειξη Karluv Most. Καλό θα είναι, επίσης, να έχετε υπ’ όψιν ότι τα ουσιαστικά κλείνονται, επομένως είναι πιθανό να συναντήσετε τα αντίστοιχα τοπωνύμια σε διάφορες παραλλαγές (π.χ. stare mesto, starometska, starometske κλπ).

Καλό θα είναι να υπολογίσετε όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο για τις περιηγήσεις σας και να προσπαθήσετε να συμπεριλάβετε όσο περισσότερες διαφορετικές περιοχές μπορείτε σε αυτές. Το πρώτο από τα δύο συχνότερα ”τουριστικά” λάθη που μπορείτε να κάνετε στην Πράγα είναι να μαγνητιστείτε τόσο από την παλιά πόλη ώστε να μη δείτε τίποτα άλλο. Το δεύτερο είναι να πιστέψετε ότι θα τη δείτε όλη στην πρώτη σας επίσκεψη και δε θα νιώθετε αυτή την ανεξήγητη επιθυμία να επιστρέψετε κάθε χρόνο. Θα έλεγα ”you have been warned”, αλλά το είπε ο Κάφκα πριν από εμένα.