Η ιστορία των ζωδίων και της αστρολογίας
Από πού λες ότι ξεκίνησε η αστρολογία; Από την Αίγυπτο μάλλον θα πεις… και θα κάνεις λάθος. Η ιστορία ξεκινά πολύ, πολύ πιο παλιά.
Σε αυτή την σχετικά νέα, και εξαιρετικά διασκεδαστική, λειτουργία του Google που μαζεύει στην αγγλική του βερσιόν τις δημοφιλέστερες ερωτήσεις που κάνουν οι χρήστες του για ένα θέμα, διαβάζουμε: Ποιος εφηύρε την αστρολογία; Ποιος είναι ο πατέρας της αστρολογίας; Για τι πράγμα χρησιμοποιούταν αρχικά η αστρολογία; Υπάρχει καθόλου επιστήμη στη βάση της αστρολογίας; Δεν θέλουμε να σε στεναχωρήσουμε, αλλά η απάντηση σε αυτό το τελευταίο είναι όχι. Για τα υπόλοιπα, όμως, κάτι μπορούμε να κάνουμε.
«Πατέρας» της αστρολογίας, που λες, δεν υπάρχει, ή τουλάχιστον δεν γνωρίζουμε το όνομά του. Ξέρουμε όμως πως αστρολογία υπάρχει ήδη από την τρίτη χιλιετία π.Χ.: Την ανέπτυξαν πρώτοι οι Βαβυλώνιοι, και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλους τους λαούς της Δυτικής Ευρασίας.
Μέχρι τον 17ο αιώνα, η αστρολογία θεωρούνταν επιστημονική παράδοση και βοήθησε στην ανάπτυξη της αστρονομίας. Ήταν κοινώς αποδεκτή σε πολιτικούς και πολιτιστικούς κύκλους, και ορισμένες από τις έννοιές της χρησιμοποιήθηκαν σε άλλα πεδία, όπως η αλχημεία, η μετεωρολογία, ακόμα και η ιατρική.
Μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα, οι αναδυόμενες επιστημονικές έννοιες στην αστρονομία, όπως ο ηλιοκεντρισμός, υπονόμευσαν τη θεωρητική βάση της αστρολογίας, η οποία στη συνέχεια έχασε την ακαδημαϊκή της υπόσταση και θεωρήθηκε ψευδοεπιστήμη. Τον 20ο αιώνα, ωστόσο, η δημοτικότητά της επανήλθε ως προϊόν της ποπ κουλτούρας, με ωροσκόπια να δημοσιεύονται ακόμα και σε παραδοσιακά ΜΜΕ.
Οι πρώτες ενδείξεις πως οι άνθρωποι κατέγραφαν τους κύκλους της σελήνης, στους οποίους κατά πάσα πιθανότητα βάσιζαν κάποιου τύπου ημερολόγιο, έχουν βρεθεί σε σπήλαια και χρονολογούνται έως και 25.000 πριν.
Στη νεολιθική γεωργική επανάσταση, παρατηρείται αυξανόμενη γνώση των αστερισμών, των οποίων η εμφάνιση στον νυχτερινό ουρανό αλλάζει ανάλογα με τις εποχές, και συσχετίζεται με τις βροχές, τις πλημμύρες, και τις εποχιακές δραστηριότητες. Αρχίζεις να βλέπεις την συσχέτιση, έτσι; Αν η εμφάνιση ενός πλανήτη στον ουρανό συμπέφτει πάντα με την έναρξη πχ των βροχών, η συσχέτισή του με γεγονότα που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων δεν απέχει και πολύ.
Μέχρι την 3η χιλιετία π.Χ., οι ευρέως διαδεδομένοι πολιτισμοί έχουν αναπτύξει περίπλοκη γνώση των ουράνιων σωμάτων, και χτίζουν τους ναούς τους έτσι ώστε να είναι ευθυγραμμισμένοι με την ανατολή συγκεκριμένων άστρων.
Οι πρώτες αστρολογικές αναφορές που μας είναι γνωστές χρονολογούνται από τότε, από το 2000-τόσο προ Χριστού, και μας έρχονται από τα βασίλεια των Σουμέριων, των Ακκάδων, των Ασσύριων και των Βαβυλώνιων –την ευρύτερη περιοχή της Μεσοποταμίας δηλαδή. Μία από αυτές, που δείχνει μια πρώιμη χρήση της εκλογικής αστρολογίας (ναι υπάρχει τέτοιο πράγμα, ακόμα και σήμερα) αποδίδεται στη βασιλεία του Σουμερίου ηγεμόνα Gudea του Lagash (στο σημερινό Ιράκ, περί το 2144–2124 π.Χ.) και περιγράφει πώς οι θεοί του αποκάλυψαν σε ένα όνειρο τους αστερισμούς που θα ήταν πιο ευνοϊκοί για την προγραμματισμένη κατασκευή ενός ναού.
Η αστρολογία όπως την ξέρουμε σήμερα έχει τα θεμέλιά της στην Αίγυπτο, και συγκεκριμένα στην Αλεξάνδρεια των Πτολεμαίων (305 π.Χ.-30 π.Χ.) όπου τα βαβυλωνιακά αστρολογικά συστήματα αναμείχθηκαν με την αιγυπτιακή παράδοση, και η ένωσή τους μας έδωσε αυτό που λέμε σήμερα Ωροσκοπική Αστρολογία.
Ιδιαίτερα σημαντικός για την ανάπτυξη της ωροσκοπικής αστρολογίας ήταν ο ελληνορωμαίος αστρολόγος και αστρονόμος Πτολεμαίος, ο οποίος έζησε στην Αλεξάνδρεια κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Το έργο του Πτολεμαίου, η Τετράβιβλος έθεσε τη βάση της δυτικής αστρολογικής παράδοσης και μάλιστα λέγεται ότι «απολάμβανε σχεδόν την εξουσία μιας Βίβλου μεταξύ των αστρολόγων για χίλια και πλέον χρόνια».
Όπως εύκολα μπορείς να μαντέψεις, η αστρολογία ταξίδεψε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, και από εκεί στη Ρώμη, της οποίας οι αυτοκράτορες γρήγορα άρχισαν να συμβουλεύονται τους προσωπικούς τους αστρολόγους για τα πάντα, από τα οικογενειακά τους (εύσχημος τρόπος να πούμε «γκομενικά τους») μέχρι τις εκστρατείες τους. Δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα, η παράδοση καλά κρατεί.
«Πατέρας» της αστρολογίας, που λες, δεν υπάρχει, ή τουλάχιστον δεν γνωρίζουμε το όνομά του. Ξέρουμε όμως πως αστρολογία υπάρχει ήδη από την τρίτη χιλιετία π.Χ.: Την ανέπτυξαν πρώτοι οι Βαβυλώνιοι, και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλους τους λαούς της Δυτικής Ευρασίας.
Μέχρι τον 17ο αιώνα, η αστρολογία θεωρούνταν επιστημονική παράδοση και βοήθησε στην ανάπτυξη της αστρονομίας. Ήταν κοινώς αποδεκτή σε πολιτικούς και πολιτιστικούς κύκλους, και ορισμένες από τις έννοιές της χρησιμοποιήθηκαν σε άλλα πεδία, όπως η αλχημεία, η μετεωρολογία, ακόμα και η ιατρική.
Μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα, οι αναδυόμενες επιστημονικές έννοιες στην αστρονομία, όπως ο ηλιοκεντρισμός, υπονόμευσαν τη θεωρητική βάση της αστρολογίας, η οποία στη συνέχεια έχασε την ακαδημαϊκή της υπόσταση και θεωρήθηκε ψευδοεπιστήμη. Τον 20ο αιώνα, ωστόσο, η δημοτικότητά της επανήλθε ως προϊόν της ποπ κουλτούρας, με ωροσκόπια να δημοσιεύονται ακόμα και σε παραδοσιακά ΜΜΕ.
Οι πρώτες ενδείξεις πως οι άνθρωποι κατέγραφαν τους κύκλους της σελήνης, στους οποίους κατά πάσα πιθανότητα βάσιζαν κάποιου τύπου ημερολόγιο, έχουν βρεθεί σε σπήλαια και χρονολογούνται έως και 25.000 πριν.
Στη νεολιθική γεωργική επανάσταση, παρατηρείται αυξανόμενη γνώση των αστερισμών, των οποίων η εμφάνιση στον νυχτερινό ουρανό αλλάζει ανάλογα με τις εποχές, και συσχετίζεται με τις βροχές, τις πλημμύρες, και τις εποχιακές δραστηριότητες. Αρχίζεις να βλέπεις την συσχέτιση, έτσι; Αν η εμφάνιση ενός πλανήτη στον ουρανό συμπέφτει πάντα με την έναρξη πχ των βροχών, η συσχέτισή του με γεγονότα που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων δεν απέχει και πολύ.
Μέχρι την 3η χιλιετία π.Χ., οι ευρέως διαδεδομένοι πολιτισμοί έχουν αναπτύξει περίπλοκη γνώση των ουράνιων σωμάτων, και χτίζουν τους ναούς τους έτσι ώστε να είναι ευθυγραμμισμένοι με την ανατολή συγκεκριμένων άστρων.
Οι πρώτες αστρολογικές αναφορές που μας είναι γνωστές χρονολογούνται από τότε, από το 2000-τόσο προ Χριστού, και μας έρχονται από τα βασίλεια των Σουμέριων, των Ακκάδων, των Ασσύριων και των Βαβυλώνιων –την ευρύτερη περιοχή της Μεσοποταμίας δηλαδή. Μία από αυτές, που δείχνει μια πρώιμη χρήση της εκλογικής αστρολογίας (ναι υπάρχει τέτοιο πράγμα, ακόμα και σήμερα) αποδίδεται στη βασιλεία του Σουμερίου ηγεμόνα Gudea του Lagash (στο σημερινό Ιράκ, περί το 2144–2124 π.Χ.) και περιγράφει πώς οι θεοί του αποκάλυψαν σε ένα όνειρο τους αστερισμούς που θα ήταν πιο ευνοϊκοί για την προγραμματισμένη κατασκευή ενός ναού.
Η αστρολογία όπως την ξέρουμε σήμερα έχει τα θεμέλιά της στην Αίγυπτο, και συγκεκριμένα στην Αλεξάνδρεια των Πτολεμαίων (305 π.Χ.-30 π.Χ.) όπου τα βαβυλωνιακά αστρολογικά συστήματα αναμείχθηκαν με την αιγυπτιακή παράδοση, και η ένωσή τους μας έδωσε αυτό που λέμε σήμερα Ωροσκοπική Αστρολογία.
Ιδιαίτερα σημαντικός για την ανάπτυξη της ωροσκοπικής αστρολογίας ήταν ο ελληνορωμαίος αστρολόγος και αστρονόμος Πτολεμαίος, ο οποίος έζησε στην Αλεξάνδρεια κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Το έργο του Πτολεμαίου, η Τετράβιβλος έθεσε τη βάση της δυτικής αστρολογικής παράδοσης και μάλιστα λέγεται ότι «απολάμβανε σχεδόν την εξουσία μιας Βίβλου μεταξύ των αστρολόγων για χίλια και πλέον χρόνια».
Όπως εύκολα μπορείς να μαντέψεις, η αστρολογία ταξίδεψε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, και από εκεί στη Ρώμη, της οποίας οι αυτοκράτορες γρήγορα άρχισαν να συμβουλεύονται τους προσωπικούς τους αστρολόγους για τα πάντα, από τα οικογενειακά τους (εύσχημος τρόπος να πούμε «γκομενικά τους») μέχρι τις εκστρατείες τους. Δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα, η παράδοση καλά κρατεί.
