Πώς θα αναβαθμίσετε το laptop και το PC σας φθηνά
Μνήμες, σκληροί δίσκοι, περιφερειακές συσκευές και όσα χρειάζεται να ξέρετε για να αναβαθμίσετε τον υπολογιστή σας εύκολα και, κυρίως, οικονομικά.
του Χρήστου Τζώρτζη
Παρ' όλο που τα PCs και τα laptops γίνονται ολοένα και πιο οικονομικά για τα χαρακτηριστικά που προσφέρουν, δυστυχώς ο οικιακός προϋπολογισμός παραμένει "μετρημένα κουκιά". Η εναλλακτική σε αυτή την περίπτωση ίσως είναι τελικά απλή: να αναβαθμίσετε το hardware στο ήδη υπάρχον σύστημα, επιτυγχάνοντας αύξηση των επιδόσεών του, αλλά και… μακροημέρευση.
Είναι σαφές πως η αναβάθμιση στα PCs είναι πιο εύκολη, μιας και οι επιλογές hardware είναι περισσότερες, όπως είναι και πιο απλή η τοποθέτηση των σχετικών components. Αντίθετα, στα laptops η διαδικασία είναι κάπως πιο απαιτητική -όχι σε βαθμό που να καθίσταται αδύνατη, βεβαίως- γι' αυτό θα εστιάσουμε περισσότερο σε αυτή. Σε κάθε περίπτωση, να γνωρίζετε πως με λίγα χρήματα και σχετική τεχνογνωσία, θα δώσετε στο σύστημά σας την απαραίτητη παράταση ζωής. Ακόλουθα, εστιάζουμε σε κάποια από τα components τα οποία μπορείτε να αναβαθμίσετε.
Μνήμη RAM
Η προσθήκη μνήμης RAM έχει ως άμεσο αποτέλεσμα μεγιστοποίηση της ταχύτητας λειτουργίας, ιδίως στις περιπτώσεις όπου δουλεύετε με πολλαπλά προγράμματα ταυτόχρονα, αλλά και απαιτητικές εφαρμογές όπως επεξεργασία βίντεο π.χ. Αν και στη περίπτωση των desktop PCs η αλλαγή μιας μνήμης είναι απλή υπόθεση τοποθέτησής τους στη motherboard, στα laptops η διαδικασία είναι διαφορετική. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ενός πάνελ στη βάση του laptop, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται η απομάκρυνση του πληκτρολογίου προκειμένου να αποκτήσετε πρόσβαση. Από εκεί και μετά, η τοποθέτηση γίνεται απλά – τοποθετούμε τη μνήμη στη θέση της εφαρμόζοντάς τη. Μιας και οι μνήμες δεν είναι ιδιαίτερα ακριβές και τοποθετούνται εύκολα, η εγκατάστασή τους είναι συνήθως η πρώτη κατά σειρά αναβάθμιση.
Οι περισσότερες motherboards υποστηρίζουν πλέον έναν τύπο RAM (οι DDR3 είναι οι πιο κοινές, αν και κάποια παλιότερα μοντέλα ακόμα χρησιμοποιούν τις DDR2). Μπορείτε να συνδυάσετε άφοβα διαφορετικές ταχύτητες, αρκεί το voltage (τάση) τους να είναι το ίδιο. Να γνωρίζετε βέβαια πως στην περίπτωση που έχετε μνήμες με διαφορετικές ταχύτητες, τότε το σύστημά σας αυτόματα θα περιοριστεί στην ταχύτητα της πιο αργής RAM. Εάν θέλετε το μέγιστο της ταχύτητας, επιλέξτε μνήμες με ίδιες ταχύτητες. Σε κάθε περίπτωση, θα προτείναμε ένα μίνιμουμ 2GB για τις βασικές σας εργασίες και στην περίπτωση που επιθυμείτε επιδόσεις, τα 4GB και πλέον, αποτελούν μονόδρομο (κάποια laptops υποστηρίζουν μέχρι 12GB επέκταση).
Σκληροί δίσκοι και SSD
Μια από τις πιο συχνές αναβαθμίσεις είναι αυτή του αποθηκευτικού χώρου, η οποία συνεπάγεται για PCs και laptops την απόκτηση ενός μεγαλύτερης χωρητικότητας σκληρού δίσκου ή την αλλαγή του κλασικού δίσκου με έναν ταχύτερο SSD. Η διαδικασία αλλαγής σκληρού δίσκου απαιτεί απλά τη χρήση ενός κατσαβιδιού, αν και προτού προχωρήσετε στην αναβάθμιση αυτή, θα πρέπει πρώτα να κάνετε backup στα δεδομένα σας. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο να πετάξετε τον παλιό σκληρό δίσκο σας – απλά τοποθετήστε τον σε μια θήκη εξωτερικού σκληρού δίσκου. Ακόλουθα, μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε για το backup σας ή ως απλή επέκταση αποθηκευτικού χώρου.
Για ακόμα ταχύτερες επιδόσεις, χρόνους εκκίνησης συστήματος (boot) αλλά και πιο ελαφριά σε βάρος laptops, σκεφτείτε την αντικατάσταση του σκληρού δίσκου σας με έναν SSD. Κάνοντας χρήση μνήμης flash, παρόμοιας με αυτής που χρησιμοποιείται στις μνήμες RAM, ένας δίσκος SSD μπορεί να τοποθετηθεί τόσο απλά όσο ένας παραδοσιακός σκληρός δίσκος. Επιπλέον, μιας και ο SSD δεν διαθέτει μηχανικά μέρη όπως ο σκληρός δίσκος αλλά μνήμη, δεν "χτυπάει" και ως εκ τούτου, είναι σαφώς πιο ασφαλής για τα δεδομένα σας. Τα πλεονεκτήματα αυτά βεβαίως έχουν ένα βασικό τίμημα: σε βάση σύγκρισης ανά GB, ένας SSD είναι σαφώς πιο ακριβός από τον αντίστοιχο σκληρό δίσκο, οπότε μπορείτε να ξεχάσετε χωρητικότητες τύπου 1TB. Θα πρέπει να "ζυγίσετε" καλά τα πλεονεκτήματα των ταχύτερων επιδόσεων των SSD σε σχέση με την τιμή τους προτού προχωρήσετε στη σχετική αναβάθμιση.
Μπαταρία – Ασύρματη κάρτα
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές, οι μπαταρίες ενός laptop τείνουν σταδιακά να χάνουν τη δυνατότητα συγκράτησης ηλεκτρικού φορτίου. Το αποτέλεσμα είναι η ολοένα και μικρότερη διάρκεια ζωής τους. Σε κάθε περίπτωση, η απόκτηση νέας μπαταρίας για σχεδόν κάθε μοντέλο στην αγορά είναι απλή υπόθεση. Σε περιπτώσεις, κάποιες μπαταρίες προσφέρουν ακόμα και διπλάσια διάρκεια ζωής για το σύστημά σας. Απλά πρέπει να προσέξετε ώστε το μοντέλο που θα επιλέξετε να αντιστοιχεί στο laptop σας, ώστε να αποφύγετε πρόκληση φθοράς στο σύστημά σας.
Εάν έχετε "κολλήσει" με ένα παλιού τύπου 802.11b ασύρματο adapter δικτύου, μπορείτε εύκολα να αναβαθμίσετε σε ένα Pre-n/802.11g adapter, για να επιτύχετε μεγαλύτερη εμβέλεια και συνολικά αναβαθμισμένες ασύρματες επιδόσεις. Θα πρέπει βέβαια να βρείτε την κατάλληλη διαθέσιμη κάρτα για το laptop σας, οπότε τσεκάρετε το εγχειρίδιο του κατασκευαστή ή ρωτήστε σε ένα εξειδικευμένο κατάστημα υπολογιστών.
Οπτικά drives – Εξωτερικοί σκληροί δίσκοι
Εφόσον διαθέτετε ένα laptop με drive που μπορεί να απομακρυνθεί, έχετε δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να βρείτε ένα συμβατό Blu-ray drive για να αντικαταστήσετε το "γερασμένο" DVD εγγραφής σας, ενώ η δεύτερη είναι να αντικαταστήσετε το drive εντελώς με έναν επιπρόσθετο σκληρό δίσκο ή SSD για να επεκτείνετε τον αποθηκευτικό χώρο του laptop σας. Εφόσον λοιπόν το drive σας μπορεί να απομακρυνθεί εύκολα και να αντικατασταθεί σε λογική τιμή, τότε η αναβάθμιση αυτή αξίζει τον κόπο.
Οι εξωτερικοί σκληροί δίσκοι αποτελούν ένα σταθερό "κεφάλαιο" στο θέμα της αναβάθμισης, καθώς προσφέρουν τον απαραίτητο, πρόσθετο αποθηκευτικό χώρο. Μπορείτε να επιλέξετε από μεγάλη ποικιλία μοντέλων, αν και στην περίπτωση των laptops, ίσως είναι βολικότερος ένας δίσκος 2.5" που τροφοδοτείται μέσω του USB και δεν χρειάζεται πρόσθετο καλώδιο ρεύματος. Όσον αφορά στη χωρητικότητα, μπορείτε να φτάσετε ακόμα και τα 4TB, αρκεί να το "σηκώνει" η τσέπη σας.
Περιφερειακές συσκευές
Εκτός από αναβαθμίσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στις επιδόσεις του συστήματός σας, υπάρχουν και κάποιες άλλες περισσότερο "διακοσμητικές", οι οποίες όμως βελτιώνουν τη συνολική εμπειρία χρήσης του υπολογιστή σας. Για παράδειγμα, σκεφτείτε την αγορά μιας Web camera HD, αντί της κλασικής και μειωμένων δυνατοτήτων ενσωματωμένης κάμερας που διαθέτει το laptop σας. Εάν κάνετε χρήση skype ή γενικώς βιντεο-συνομιλίας, τότε ένα μοντέλο που προσφέρει ανάλυση HD (720p), θα αποτελέσει σημαντική αναβάθμιση.
Εφόσον πάλι είστε μουσικόφιλοι, και επιθυμείτε κάτι παραπάνω από τα αδύναμα ηχεία του κάποιων ετών laptop σας, τότε μπορείτε να αποκτήσετε ένα ηχείο "βέργα" (rod). Το στερεοφωνικό αυτό ηχείο είναι ειδικά σχεδιασμένο για laptop, καθώς "κουμπώνει" επάνω στην οθόνη του, ενώ απαιτεί μόνο μια σύνδεση USB.
Μια ακόμα ενδιαφέρουσα αναβάθμιση είναι η απόκτηση μιας βάσης στήριξης (docking station) για laptop. Οι βάσεις αυτές λειτουργούν συνήθως ως coolers, καθότι διαθέτουν ανεμιστήρες για ρύθμιση θερμοκρασίας, αλλά και ειδική αλουμινένια επιφάνεια. Επιπλέον, οι βάσεις στήριξης διαθέτουν θύρες USB για να τοποθετείτε τις περιφερειακές συσκευές σας απευθείας σε αυτές (USB hub). Οι βάσεις στήριξης κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη και μοντέλα για να επιλέξετε αυτή που σας ταιριάζει.
Παρ' όλο που τα PCs και τα laptops γίνονται ολοένα και πιο οικονομικά για τα χαρακτηριστικά που προσφέρουν, δυστυχώς ο οικιακός προϋπολογισμός παραμένει "μετρημένα κουκιά". Η εναλλακτική σε αυτή την περίπτωση ίσως είναι τελικά απλή: να αναβαθμίσετε το hardware στο ήδη υπάρχον σύστημα, επιτυγχάνοντας αύξηση των επιδόσεών του, αλλά και… μακροημέρευση.
Είναι σαφές πως η αναβάθμιση στα PCs είναι πιο εύκολη, μιας και οι επιλογές hardware είναι περισσότερες, όπως είναι και πιο απλή η τοποθέτηση των σχετικών components. Αντίθετα, στα laptops η διαδικασία είναι κάπως πιο απαιτητική -όχι σε βαθμό που να καθίσταται αδύνατη, βεβαίως- γι' αυτό θα εστιάσουμε περισσότερο σε αυτή. Σε κάθε περίπτωση, να γνωρίζετε πως με λίγα χρήματα και σχετική τεχνογνωσία, θα δώσετε στο σύστημά σας την απαραίτητη παράταση ζωής. Ακόλουθα, εστιάζουμε σε κάποια από τα components τα οποία μπορείτε να αναβαθμίσετε.
Μνήμη RAM
Η προσθήκη μνήμης RAM έχει ως άμεσο αποτέλεσμα μεγιστοποίηση της ταχύτητας λειτουργίας, ιδίως στις περιπτώσεις όπου δουλεύετε με πολλαπλά προγράμματα ταυτόχρονα, αλλά και απαιτητικές εφαρμογές όπως επεξεργασία βίντεο π.χ. Αν και στη περίπτωση των desktop PCs η αλλαγή μιας μνήμης είναι απλή υπόθεση τοποθέτησής τους στη motherboard, στα laptops η διαδικασία είναι διαφορετική. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ενός πάνελ στη βάση του laptop, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται η απομάκρυνση του πληκτρολογίου προκειμένου να αποκτήσετε πρόσβαση. Από εκεί και μετά, η τοποθέτηση γίνεται απλά – τοποθετούμε τη μνήμη στη θέση της εφαρμόζοντάς τη. Μιας και οι μνήμες δεν είναι ιδιαίτερα ακριβές και τοποθετούνται εύκολα, η εγκατάστασή τους είναι συνήθως η πρώτη κατά σειρά αναβάθμιση.
Οι περισσότερες motherboards υποστηρίζουν πλέον έναν τύπο RAM (οι DDR3 είναι οι πιο κοινές, αν και κάποια παλιότερα μοντέλα ακόμα χρησιμοποιούν τις DDR2). Μπορείτε να συνδυάσετε άφοβα διαφορετικές ταχύτητες, αρκεί το voltage (τάση) τους να είναι το ίδιο. Να γνωρίζετε βέβαια πως στην περίπτωση που έχετε μνήμες με διαφορετικές ταχύτητες, τότε το σύστημά σας αυτόματα θα περιοριστεί στην ταχύτητα της πιο αργής RAM. Εάν θέλετε το μέγιστο της ταχύτητας, επιλέξτε μνήμες με ίδιες ταχύτητες. Σε κάθε περίπτωση, θα προτείναμε ένα μίνιμουμ 2GB για τις βασικές σας εργασίες και στην περίπτωση που επιθυμείτε επιδόσεις, τα 4GB και πλέον, αποτελούν μονόδρομο (κάποια laptops υποστηρίζουν μέχρι 12GB επέκταση).
Σκληροί δίσκοι και SSD
Μια από τις πιο συχνές αναβαθμίσεις είναι αυτή του αποθηκευτικού χώρου, η οποία συνεπάγεται για PCs και laptops την απόκτηση ενός μεγαλύτερης χωρητικότητας σκληρού δίσκου ή την αλλαγή του κλασικού δίσκου με έναν ταχύτερο SSD. Η διαδικασία αλλαγής σκληρού δίσκου απαιτεί απλά τη χρήση ενός κατσαβιδιού, αν και προτού προχωρήσετε στην αναβάθμιση αυτή, θα πρέπει πρώτα να κάνετε backup στα δεδομένα σας. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο να πετάξετε τον παλιό σκληρό δίσκο σας – απλά τοποθετήστε τον σε μια θήκη εξωτερικού σκληρού δίσκου. Ακόλουθα, μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε για το backup σας ή ως απλή επέκταση αποθηκευτικού χώρου.
Για ακόμα ταχύτερες επιδόσεις, χρόνους εκκίνησης συστήματος (boot) αλλά και πιο ελαφριά σε βάρος laptops, σκεφτείτε την αντικατάσταση του σκληρού δίσκου σας με έναν SSD. Κάνοντας χρήση μνήμης flash, παρόμοιας με αυτής που χρησιμοποιείται στις μνήμες RAM, ένας δίσκος SSD μπορεί να τοποθετηθεί τόσο απλά όσο ένας παραδοσιακός σκληρός δίσκος. Επιπλέον, μιας και ο SSD δεν διαθέτει μηχανικά μέρη όπως ο σκληρός δίσκος αλλά μνήμη, δεν "χτυπάει" και ως εκ τούτου, είναι σαφώς πιο ασφαλής για τα δεδομένα σας. Τα πλεονεκτήματα αυτά βεβαίως έχουν ένα βασικό τίμημα: σε βάση σύγκρισης ανά GB, ένας SSD είναι σαφώς πιο ακριβός από τον αντίστοιχο σκληρό δίσκο, οπότε μπορείτε να ξεχάσετε χωρητικότητες τύπου 1TB. Θα πρέπει να "ζυγίσετε" καλά τα πλεονεκτήματα των ταχύτερων επιδόσεων των SSD σε σχέση με την τιμή τους προτού προχωρήσετε στη σχετική αναβάθμιση.
Μπαταρία – Ασύρματη κάρτα
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές, οι μπαταρίες ενός laptop τείνουν σταδιακά να χάνουν τη δυνατότητα συγκράτησης ηλεκτρικού φορτίου. Το αποτέλεσμα είναι η ολοένα και μικρότερη διάρκεια ζωής τους. Σε κάθε περίπτωση, η απόκτηση νέας μπαταρίας για σχεδόν κάθε μοντέλο στην αγορά είναι απλή υπόθεση. Σε περιπτώσεις, κάποιες μπαταρίες προσφέρουν ακόμα και διπλάσια διάρκεια ζωής για το σύστημά σας. Απλά πρέπει να προσέξετε ώστε το μοντέλο που θα επιλέξετε να αντιστοιχεί στο laptop σας, ώστε να αποφύγετε πρόκληση φθοράς στο σύστημά σας.
Εάν έχετε "κολλήσει" με ένα παλιού τύπου 802.11b ασύρματο adapter δικτύου, μπορείτε εύκολα να αναβαθμίσετε σε ένα Pre-n/802.11g adapter, για να επιτύχετε μεγαλύτερη εμβέλεια και συνολικά αναβαθμισμένες ασύρματες επιδόσεις. Θα πρέπει βέβαια να βρείτε την κατάλληλη διαθέσιμη κάρτα για το laptop σας, οπότε τσεκάρετε το εγχειρίδιο του κατασκευαστή ή ρωτήστε σε ένα εξειδικευμένο κατάστημα υπολογιστών.
Οπτικά drives – Εξωτερικοί σκληροί δίσκοι Εφόσον διαθέτετε ένα laptop με drive που μπορεί να απομακρυνθεί, έχετε δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να βρείτε ένα συμβατό Blu-ray drive για να αντικαταστήσετε το "γερασμένο" DVD εγγραφής σας, ενώ η δεύτερη είναι να αντικαταστήσετε το drive εντελώς με έναν επιπρόσθετο σκληρό δίσκο ή SSD για να επεκτείνετε τον αποθηκευτικό χώρο του laptop σας. Εφόσον λοιπόν το drive σας μπορεί να απομακρυνθεί εύκολα και να αντικατασταθεί σε λογική τιμή, τότε η αναβάθμιση αυτή αξίζει τον κόπο.
Οι εξωτερικοί σκληροί δίσκοι αποτελούν ένα σταθερό "κεφάλαιο" στο θέμα της αναβάθμισης, καθώς προσφέρουν τον απαραίτητο, πρόσθετο αποθηκευτικό χώρο. Μπορείτε να επιλέξετε από μεγάλη ποικιλία μοντέλων, αν και στην περίπτωση των laptops, ίσως είναι βολικότερος ένας δίσκος 2.5" που τροφοδοτείται μέσω του USB και δεν χρειάζεται πρόσθετο καλώδιο ρεύματος. Όσον αφορά στη χωρητικότητα, μπορείτε να φτάσετε ακόμα και τα 4TB, αρκεί να το "σηκώνει" η τσέπη σας.
Περιφερειακές συσκευές Εκτός από αναβαθμίσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στις επιδόσεις του συστήματός σας, υπάρχουν και κάποιες άλλες περισσότερο "διακοσμητικές", οι οποίες όμως βελτιώνουν τη συνολική εμπειρία χρήσης του υπολογιστή σας. Για παράδειγμα, σκεφτείτε την αγορά μιας Web camera HD, αντί της κλασικής και μειωμένων δυνατοτήτων ενσωματωμένης κάμερας που διαθέτει το laptop σας. Εάν κάνετε χρήση skype ή γενικώς βιντεο-συνομιλίας, τότε ένα μοντέλο που προσφέρει ανάλυση HD (720p), θα αποτελέσει σημαντική αναβάθμιση.
Εφόσον πάλι είστε μουσικόφιλοι, και επιθυμείτε κάτι παραπάνω από τα αδύναμα ηχεία του κάποιων ετών laptop σας, τότε μπορείτε να αποκτήσετε ένα ηχείο "βέργα" (rod). Το στερεοφωνικό αυτό ηχείο είναι ειδικά σχεδιασμένο για laptop, καθώς "κουμπώνει" επάνω στην οθόνη του, ενώ απαιτεί μόνο μια σύνδεση USB.
Μια ακόμα ενδιαφέρουσα αναβάθμιση είναι η απόκτηση μιας βάσης στήριξης (docking station) για laptop. Οι βάσεις αυτές λειτουργούν συνήθως ως coolers, καθότι διαθέτουν ανεμιστήρες για ρύθμιση θερμοκρασίας, αλλά και ειδική αλουμινένια επιφάνεια. Επιπλέον, οι βάσεις στήριξης διαθέτουν θύρες USB για να τοποθετείτε τις περιφερειακές συσκευές σας απευθείας σε αυτές (USB hub). Οι βάσεις στήριξης κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη και μοντέλα για να επιλέξετε αυτή που σας ταιριάζει.
