Backup: Τα δεδομένα και… τα μάτια σας!

του Χρήστου Τζώρτζη 

Μπορεί να μην σας έχει συμβεί ακόμα, αλλά μπορεί κάλλιστα να συμβεί στο μέλλον. Είναι πιθανό να ανοίξετε τον υπολογιστή σας και να αντικρύσετε μαύρη οθόνη, να διαγράψετε κατά λάθος κάποιον φάκελο που περιέχει αναντικατάστατα αρχεία ή ακόμα να “χτυπήσει” απροειδοποίητα ο σκληρός σας δίσκος. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η πιθανότητα να χάσετε κάποια στιγμή σημαντικά αρχεία είναι υπαρκτή, οπότε το backup αποτελεί το μοναδικό σας σύμμαχο.

Ως γνωστόν, τα αρχεία του υπολογιστή σας καθημερινά εκτίθενται σε έναν μεγάλο αριθμό κινδύνων, όπως για παράδειγμα δυσλειτουργίες του hardware, ιοί και άλλες δικτυακές απειλές. Η απώλεια δεδομένων μπορεί να συμβεί στον καθένα και είναι κάτι που δεν θα πρέπει να ρισκάρετε. Σήμερα, οι υπολογιστές διατηρούν αποθηκευμένα πολλά σημαντικά αρχεία, από οικογενειακές φωτογραφίες μέχρι επαγγελματικά passwords. Αν μάλιστα έχετε αντιμετωπίσει στο παρελθόν μια παρόμοια καταστροφή, τότε γνωρίζετε από πρώτο χέρι πόσο σημαντική είναι η διαφύλαξη των προσωπικών μας ψηφιακών δεδομένων.

Τα βασικά του backup

Το backup είναι απλά η αντιγραφή ενός αρχείου, φακέλου ή ενός ολόκληρου σκληρού δίσκου, η οποία γίνεται συνήθως σε ένα δεύτερο αποθηκευτικό μέσο, ξεχωριστά από τον σκληρό δίσκο του υπολογιστή σας. Είναι πολύ εύκολο να κάνετε backup στο PC σας και υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το κάνετε. Μπορείτε, για παράδειγμα, απλώς να μεταφέρετε με drag and drop τα αρχεία που θέλετε σε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο ή να προχωρήσετε σε ένα ολοκληρωμένο backup του συστήματός σας, αντιγράφοντας το image αρχείο του δίσκου σας σε ένα DVD. Όσο πιο συχνά κάνετε backup, τόσο το καλύτερο, αν και δεν χρειάζεται να κρατάτε κάθε φορά αντίγραφα ασφαλείας για όλα τα αρχεία του δίσκου σας. Σημειώστε επίσης, ότι υπάρχουν πολλά προγράμματα που αυτοματοποιούν την όλη διαδικασία, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να την κάνετε “με το χέρι”.

Το πιο κατάλληλο είδος backup εξαρτάται από τη συχνότητα χρήσης του υπολογιστή, καθώς και από το πόσα νέα αρχεία αποθηκεύονται στο δίσκο σας καθημερινά. Αν για παράδειγμα χρησιμοποιείτε το PC για τυπικές εργασίες, όπως αποστολή και λήψη e-mail ή επεξεργασία κειμένων και λογιστικών φύλλων, τότε μια απλή αντιγραφή του φακέλου My Documents είναι αρκετή. Όλα τα σύγχρονα PCs διαθέτουν ενσωματωμένο DVD-RW, οπότε το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αντιγράψετε το συγκεκριμένο φάκελο σε έναν οπτικό δίσκο.

Ένα εγγράψιμο DVD μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερα από 4GBs δεδομένων και φυσικά κοστίζει ελάχιστα, κάτι που το καθιστά μάλλον το ιδανικότερο μέσο για το backup των αρχείων σας. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για το backup σας ένα USB flash drive μεγάλης χωρητικότητας αλλά και έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο USB. Με χωρητικότητες που αγγίζουν τα 2 Terabytes, οι εξωτερικοί σκληροί δίσκοι θα αποθηκεύσουν όλα τα πολύτιμα δεδομένα σας, images των Windows, multimedia αρχεία κ.ο.κ.

Software backup

Τα Windows 7 διαθέτουν ένα χρήσιμο, ενσωματωμένο εργαλείο για backup: το Backup and Restore, το οποίο μπορείτε να βρείτε εύκολα πληκτρολογώντας “backup” στο πεδίο αναζήτησης του μενού Έναρξη. Μόλις εμφανιστεί το παράθυρο του προγράμματος, κάντε κλικ στο link Set up backup. Ακόλουθα, επιλέξτε αν θα κάνετε backup σε κάποιον από τους διαθέσιμους σκληρούς δίσκους ή στο DVD-RW σας.



Εκτός όμως από το εργαλείο των Windows, υπάρχουν εξαιρετικά προγράμματα που μπορείτε να επιλέξετε. Βασικό χαρακτηριστικό ενός καλού backup software είναι πως σχεδιάζει τακτικά backups που διενεργούνται αυτόματα σε τακτά διαστήματα. Πρόκειται για χρήσιμη επιλογή στην περίπτωση που χρησιμοποιείτε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο, συνδεδεμένο στο PC σας. Στην περίπτωση που χρησιμοποιείτε δισκάκια DVD, το software θα μοιράσει αυτόματα τα αρχεία και τους φακέλους ώστε να καλύψει πλήρως την αποθηκευτική δυνατότητά τους. Ανάλογα με το πρόγραμμα, θα εμφανίσει ένα και μοναδικό αρχείο που μπορεί να διαβαστεί από το ίδιο το πρόγραμμα ή ακόμα και από τα Windows.

Μια επίσης σημαντική λειτουργία αυτών των εφαρμογών είναι το incremental backup, το οποίο σας επιτρέπει να αντιγράψετε μόνο τα αρχεία και τους φακέλους που έχουν αλλάξει από την προηγούμενη φορά που κάνατε backup. Αυτό προϋποθέτει φυσικά να έχετε κάνει τουλάχιστον μία φορά backup συγκεκριμένων αρχείων ή φακέλων και πρόκειται σε γενικές γραμμές για μια λειτουργία που θα σας εξοικονομήσει σημαντικό χρόνο αλλά και χώρο στο δίσκο.

Κάποια δοκιμασμένα και επιτυχημένα backup προγράμματα που θα προτείναμε είναι τα εξής: 

Altaro Oops!Backup (€29) 

Πλήρες πρόγραμμα backup και αυτόματης δημιουργίας versions εγγράφων, φωτογραφιών και λοιπών αρχείων, που επιτρέπει την προεπισκόπηση και την αποκατάσταση εκδόσεων των αρχείων σας από διαφορετικές χρονικές στιγμές. Πλέον, δεν θα έχετε το πρόβλημα της κατά λάθος αποθήκευσης πάνω από άλλα αρχεία, της διαγραφής ενός ολοκληρωμένου εγγράφου κλπ. 

Easeus ToDo Backup Free (Δωρεάν) 
 
Αυτή τη στιγμή είναι το πλέον δημοφιλές πρόγραμμα backup με πάνω από 2 εκατομμύρια οικιακούς χρήστες στον κόσμο. Προστατεύει το σύστημά σας από κρασαρίσματα και άλλες καταστροφές, κάνοντας συνεχώς backup των δεδομένων σας. 

Paragon Backup & Recovery 2012 Free (Δωρεάν) 

Εξαιρετικά εύχρηστο πρόγραμμα backup που διαθέτει αρκετά χρήσιμα εργαλεία αυτοματοποίησης της διαδικασίας, όπως το Backup Capsule, για να τοποθετήσετε σε ένα ειδικό σημείο του σκληρού δίσκου σας τα αρχεία σας.

Εναλλακτικά, το backup μέσω προγραμμάτων image θεωρείται από πολλούς η πιο ολοκληρωμένη λύση -θα σας προσφέρει τη δυνατότητα να επαναφέρετε τον υπολογιστή σας σε μια πλήρως λειτουργική κατάσταση σε περίπτωση που κάτι “χαλάσει”.

Ακόμα και σε περίπτωση που ο σκληρός σας δίσκος παρουσιάσει πρόβλημα hardware, μπορείτε να επαναφέρετε το σύστημά σας σε έναν νέο σκληρό δίσκο με τη βοήθεια του image αρχείου που δημιουργήσατε. Παράλληλα, μπορείτε ανά πάσα στιγμή να “τραβήξετε” μεμονωμένα αρχεία μέσα από το image file, τοποθετώντας τα στις αρχικές τους θέσεις.
Υπάρχουν, εντούτοις, και ορισμένα μειονεκτήματα. Τα αρχεία image καταλαμβάνουν πολύ μεγαλύτερο χώρο στο δίσκο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως και να μην χωράνε καν σε έναν δίσκο DVD. Ένας συνήθης “προορισμός” των image αρχείων, είναι ένας εξωτερικός σκληρός δίσκος ή κάποια διαδικτυακή τοποθεσία.



Υπάρχουν πολλά καλά προγράμματα imaging που μπορείτε να εμπιστευθείτε, όπως το Norton Ghost 15 (€50), με δυνατότητες FTP backup, Offsite, Incremental και differential backup κλπ. Εξαιρετική επιλογή είναι και το True Image 2013 της Acronis (περίπου €35), το οποίο αποθηκεύει τα αρχεία σας σε ασφαλή online τοποθεσία (cloud storage) και τα συγχρονίζει παράλληλα με τις συσκευές σας.

Tips για backup

Εκτός από τις κλασικές λύσεις που προαναφέραμε, υπάρχουν και κάποιες άλλες για γρήγορο και ασφαλές backup.

Online backup
Η εναλλακτική λύση στο τοπικό backup είναι να μεταφερθείτε στο “σύννεφο” (cloud). Το βασικό πλεονέκτημα είναι η ευκολία – δεν χρειάζεται να ασχοληθείτε καθόλου με τον τύπο των μέσων, με χωρητικότητες κλπ. Επιπλέον, τα δεδομένα σας είναι ασφαλή από προβλήματα δυσλειτουργίας, φυσικών καταστροφών κ.ο.κ. Το βασικό μειονέκτημα στην περίπτωση αυτή είναι ο χρόνος που απαιτείται για το backup, καθώς εξαρτάται απόλυτα από τη σύνδεσή σας. Εξαιρετικές online υπηρεσίες είναι οι Mozy, CrashPlan+, Acronis True Image Online, ADrive, AVG LiveKive, οι οποίες με ένα χαμηλό χρηματικό αντίτιμο θα διασφαλίσουν τα δεδομένα σας.

Tablets, smartphones, laptops
Έχει περάσει ο καιρός που οι χρήστες αποθήκευαν αποκλειστικά όλα τα πολύτιμα δεδομένα τους σε ένα desktop PC. Σε ένα σύγχρονο σπίτι, πιθανόν να υπάρχει παραπάνω από ένα PC, κάποιο laptop, αλλά και οι κλασικές handheld συσκευές όπως τα smartphones και τα tablets. Όλα αυτά διαθέτουν αποθηκευτικό χώρο που μπορείτε να εκμεταλλευτείτε, ενώ χάρη στο software συγχρονισμού μπορείτε να δουλεύετε στα ίδια αρχεία, σε διαφορετικές συσκευές. Όσον αφορά τις συσκευές της Apple, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το iCloud για όλες αυτές τις εργασίες.

Backup φωτογραφιών online
Ανεβάζοντας τις φωτογραφίες σας σε sites όπως το Flickr, όχι μόνο δημιουργείτε online ψηφιακά άλμπουμ, αλλά διατηρείτε ταυτόχρονα και αντίγραφα ασφαλείας για αυτά. Θα πρέπει ωστόσο να σιγουρευτείτε ότι ο λογαριασμός σας είναι ενεργός, αλλιώς θα διαγραφούν οι φωτογραφίες σας. Δοκιμάστε επίσης το Picasa και το Photobucket.