Αν είχατε ή έχετε γατάκι, πιθανώς να έχετε ακούσει την αδυσώπητη νόσο που ονομάζεται λοιμώδης περιτονίτιδα ή FIP. Ίσως να έχετε φτάσει στην ψυχοφθόρα απόφαση να αποχαιρετίσετε τον μικρό σας φίλο ή φίλη μέσα σε θάλασσα δακρύων, αφού πρόκειται για μια θανατηφόρα νόσο.
Σας καταλαβαίνουμε απόλυτα. Το FIP είναι θανατική ποινή – ή τουλάχιστον ήταν.
Τι είναι η λοιμώδης περιτονίτιδα;
Πρόκειται για μια ασθένεια που προκαλείται από μια μετάλλαξη του εντερικού κορωνοΐου, η οποία ξεφεύγει από το έντερο και στην συνέχεια μολύνει τα μακροφάγα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Η μετάλλαξη αυτή, αφορά ένα μικρό ποσοστό των ζώων που έχουν τον εντερικό κορωνοΐό – περί το 10%.
Η ασθένεια οδηγεί σε – βασανιστικό στην πλειοψηφία των περιπτώσεων - θάνατο σε σχεδόν 100% των περιπτώσεων και περιλαμβάνει δύο κύριες μορφές, ενώ ένα ζώο μπορεί να εμφανίζει πάνω από έναν τύπο περιτονίτιδας ταυτόχρονα ή να υποτροπιάσει από το ένα στο άλλο:
* Η υγρή μορφή έχει ως αποτέλεσμα στην συσσώρευση υγρού σε κοιλότητες του σώματος όπως η κοιλιά και ο θώρακας, προκαλώντας διάταση της κοιλίας ή / και δυσκολία στην αναπνοή. Συχνά συνυπάρχουν ανορεξία, κατάπτωση και απώλεια βάρους.
* Στην ξηρά μορφή, οι φλεγμονώδεις βλάβες εντοπίζονται σε όλο το σώμα της γάτας όπως τα μάτια, τα νεφρά, το συκώτι, τα λεμφογάγγλια και το νευρικό σύστημα. Στην περίπτωση του νευρικού συστήματος, η υποκατηγορία αναφέρεται συχνά ως «νευρολογικό» FIP.
Ο λόγος που ο ιός μεταλλάσσεται δεν έχει διευκρινιστεί εντελώς. Βάσει ερευνών, μερικές γάτες έχουν μια γενετική προδιάθεση που τις κάνει να είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη FIP. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα διαγνωστικά τεστ αντισωμάτων που είναι θετικά στο FIP IgG type 1 ΔΕΝ αρκούν για να γίνει η διάγνωση της λοιμώδους περιτονίτιδας, κι αυτό γιατί το γατάκι σας μπορεί να είναι σε αυτή την εξέταση και απλώς να έχει προσβληθεί από τον εντερικό κορωνοϊό, ο οποίος δεν είναι θανατηφόρος.
Υπάρχει θεραπεία;
Μέχρι πρότινος δεν υπήρχε. Η μόνη επιλογή που είχαν οι κηδεμόνες είναι να παρέχουν υποστηρικτική φροντίδα στο γατάκι, ώστε να αισθάνεται όσο το δυνατόν καλύτερα και να μην έχει πόνο, εξασφαλίζοντας του ποιότητα ζωής για όσο αντέξει.
Όμως θαύματα συμβαίνουν, και το 2019 ο Δρ. Niels Pedersen, ομότιμος καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια UC Davis, που έχει αφιερώσει την 50χρονη καριέρα του στη μελέτη του FIP και στην αναζήτηση θεραπείας, χρησιμοποίησε σε γάτες με FIP ένα φάρμακο γνωστό ως GS-441524.
Πρόκειται για έναν μεταβολίτη της ρεμδεσιβίρης, η οποία έγινε γνωστή τους τελευταίους μήνες λόγω της συμμετοχής της σε κλινικές μελέτες έναντι του Covid-19. Ο μεταβολίτης αυτός, είναι αρκετά πιο ισχυρός και λιγότερο τοξικός από τη ρεμδεσιβίρη, ενώ τα αποτελέσματα της μελέτης του ήταν εντυπωσιακά: η δοκιμή έγινε σε 31 γάτες και κατάφεραν να θεραπεύσουν 24 από αυτές.
Τέλεια! Πού την βρίσκω;
Τα καλά νέα τελειώνουν – σχεδόν. Για οικονομικούς λόγους η φαρμακευτική εταιρία που κατασκεύασε τον μεταβολίτη, η Gilead, δεν έχει δώσει ως τώρα το πράσινο φως για να εγκριθεί το φάρμακο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι απελπισμένοι γατογονείς που θέλουν να σώσουν τα «παιδιά» τους να στρέφονται σε κινέζικα γενόσημα, τα οποία είναι αποκλειστικά διαθέσιμα στη μαύρη αγορά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος της θεραπείας και την τσέπη τους.
Σημαντική βοήθεια στους γατοτονείς, προσφέρει η ομάδα των FIP warriors, ένα παγκόσμιο δίκτυο εθελοντών φιλόζωων και κτηνιάτρων, οι οποίοι έθεσαν ως στόχο να βοηθήσουν τους κηδεμόνες των γατιών να βρουν το φάρμακο και να τους κατευθύνουν έτσι ώστε να ακολουθήσουν τη θεραπεία με ασφάλεια.
Το ελάχιστο διάστημα που διαρκεί η θεραπεία είναι 84 ημέρες, με καθημερινές ενέσεις οι οποίες γίνονται υποδόρια, στη ράχη. Και λέμε ελάχιστο γιατί ενδέχεται να υπάρξουν υποτροπές, ενώ σημαντικό ρόλο για το πότε θα τερματιστεί η θεραπεία παίζουν τα αποτελέσματα των αιματολογικών εξετάσεων, η διακύμανση του βάρους, το σκορ σώματος και η γενικότερη κλινική εικόνα του ζώου.
Το κόστος εξαρτάται από τα κιλά της γάτας. Ενδεικτικά για υγρό FIP, η συνολική θεραπεία κοστίζει 420€ ανά κιλό, τιμή που μπορεί να αυξηθεί αφού αν το γατάκι ανταποκριθεί θετικά παίρνει γρήγορα βάρος και άρα η δόση θα πρέπει να επαναπροσαρμόζεται προς τα πάνω. Τελευταία, έχουν βγει στην αγορά και χάπια με την δραστική ουσία, τα οποία όμως κοστίζουν περίπου 50% παραπάνω από τις ενέσεις.
Στο γκρουπ των FIP Warriors οι φωτογραφίες των γατιών πριν και μετά τη θεραπεία είναι εντυπωσιακές και μέχρι στιγμής έχουν σωθεί χιλιάδες γατάκια σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Ευελπιστούμε κάποια στιγμή το φάρμακο να εγκριθεί και να κυκλοφορήσει ελεύθερα στην αγορά, ανακουφίζοντας έτσι εκατομμύρια κηδεμόνες γατιών ανά τον κόσμο.