Μιλώντας στα παιδιά για τα χρήματα

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία διατείνονται πως ανάμεσα στα «καλά» που μπορεί να φέρει η οικονομική κρίση είναι ότι, λιγότερο εμείς και περισσότερο τα παιδιά μας, θα μάθουμε να διαχειριζόμαστε με μεγαλύτερη σύνεση το χρήμα.

Οδηγώντας την άποψη αυτή ένα βήμα παραπέρα, η επικεφαλής της αμερικανικής Επιτροπής Νέας Γενιάς σε θέματα οικονομικής συμβουλευτικής και συγγραφέας του βιβλίου Get a Financial Life, Beth Kobliner, παρέδωσε τον περασμένο Νοέμβριο στον Αμερικανό πρόεδρο Obama και στους κορυφαίους οικονομικούς σύμβουλους του προσχέδιο σχετικά με το τι πρέπει να γνωρίζουν για τα χρήματα παιδιά κάθε ηλικίας.

Το αρχείο βρίσκεται ακόμα σε εξελικτικό στάδιο, όμως τα πρώτα στοιχεία που προκύπτουν, αφού μελετήθηκαν εκατοντάδες σελίδες ερευνών και δεκάδες ανεξάρτητες πηγές, καταλήγουν σε είκοσι απλά «οικονομικά ορόσημα».

Σύμφωνα με τα εισαγωγικά της έρευνας, προσδιορίζοντας τι θα πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά σχετικά με τα χρήματα και σε ποια ηλικία αποτελεί κρίσιμο βήμα στην παγκόσμια ώθηση για αύξηση των ποσοστών προσωπικού οικονομικού αλφαβητισμού. «Βρίσκοντας τρόπους να δημιουργηθεί στους νέους ανθρώπους ένα καλύτερο σκεπτικό για τα χρήματα, πριν υποκύψουν σε κακές συνήθειες, μπορούμε να τους κάνουμε να μάθουν τον προϋπολογισμό και την αποταμίευση με τον ίδιο τρόπο που μαθαίνουν να βουρτσίζουν τα δόντια τους», αναφέρει η Kobliner.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ειδικοί επιχειρούν να συντάξουν λίστες με «οικονομικά ορόσημα» ανάλογα με την κάθε ηλικία. Το αρχείο, όμως, που ο πρόεδρος Obama και η ομάδα του μελετούν αυτές τις μέρες έχει καταφέρει να συγκεντρώσει και να απλοποιήσει τις σημαντικότερες πληροφορίες που έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί. Όταν μάλιστα, σε έναν περίπου χρόνο από τώρα, ο Λευκός Οίκος δώσει τις ευλογίες του για την κυκλοφορία του εγγράφου σε μορφή βιβλίου, αυτό αναμένεται να διανεμηθεί σε εκπαιδευτικούς και ακαδημαϊκούς οικονομικών τμημάτων, προκειμένου να διδαχθεί σε σχολεία και πανεπιστήμια.

Δείτε λοιπόν πώς κατηγοριοποιούνται τα οικονομικά ορόσημα ανά ηλικία σύμφωνα με την εν λόγω μελέτη:

-Ηλικίες 3-5: Το παιδί πρέπει να κατανοήσει ότι χρειαζόμαστε χρήματα για να αγοράζουμε πράγματα. Ότι κερδίζουμε χρήματα με την εργασία μας. Ότι ίσως χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι να μπορέσουμε να αγοράσουμε αυτό που θέλουμε. Ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε αυτά που θέλουμε και σε αυτά που χρειαζόμαστε.

-Ηλικίες 6-10: Το παιδί πρέπει να κατανοήσει ότι πρέπει να κάνεις επιλογές σχετικά με το πώς θα ξοδέψεις τα χρήματά σου. Ότι πρέπει να αναζητάς την καλύτερη ευκαιρία όταν αποφασίζεις να ψωνίσεις. Ότι είναι επικίνδυνο και κοστοβόρο να μοιράζεσαι πολλές πληροφορίες στο διαδίκτυο. Ότι βάζοντας τα χρήματά σου σε τραπεζικό λογαριασμό τα προστατεύεις και κερδίζεις και τόκο.

-Ηλικίες 11-13: Το παιδί πρέπει να κατανοήσει ότι είναι έξυπνη τακτική να αποταμιεύεις το 10% των χρημάτων που κερδίζεις. Ότι το να καταχωρείς προσωπικά στοιχεία και τον αριθμό της πιστωτικής σου κάρτας στο διαδίκτυο σε κάνει ευάλωτο σε κλοπές. Ότι όσο νωρίτερα ξεκινάς να αποταμιεύεις τόσο περισσότερα θα έχεις συγκεντρώσει μακροπρόθεσμα. Ότι η πιστωτική κάρτα είναι μία μορφή δανείου και ότι θα χρωστάς περισσότερα από όσα ξοδεύεις αν δεν πληρώνεις ολόκληρο τον λογαριασμό της πιστωτικής κάθε μήνα.

-Ηλικίες 14-18: Ο έφηβος πρέπει να κατανοήσει ότι η ιδιωτική εκπαίδευση κοστίζει ακριβά και ότι πρέπει να επιλέξει με προσοχή πού θα συνεχίσει τις σπουδές του, γνωρίζοντας κατά πόσο έχει η οικογένεια την οικονομική δυνατότητα να το στείλει σε κάποιο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο. Ότι θα πρέπει να αποφεύγει να χρησιμοποιεί την πιστωτική του κάρτα για να αγοράσει πράγματα που δε μπορεί να πληρώσει με μετρητά. Ότι πληρώνουμε φόρους ανάλογα με το εισόδημά μας και ότι ο προϋπολογισμός μας πρέπει να βασίζεται στον καθαρό εισόδημά μας και όχι στο ακαθάριστο. Ότι αν θέλει να επενδύσει κάπου η καλύτερη ιδέα είναι ένα πρόγραμμα συνταξιοδότησης.

-Ηλικίες άνω των 18: Ο νέος ενήλικας πρέπει να κατανοήσει ότι πρέπει να χρησιμοποιεί την πιστωτική του κάρτα μόνο αν μπορεί να αποπληρώνει τον λογαριασμό κάθε μήνα. Ότι πρέπει να εξασφαλίσει ασφάλεια για την υγεία του. Ότι πρέπει πάντα να διαφοροποιούμε τις επενδύσεις μας και να προσέχουμε τα έξοδα που σχετίζονται με διάφορα επενδυτικά προϊόντα.

Τα παραπάνω σημεία έχουν σχεδιαστεί για να καλύπτουν ευρεία κλίμακα και να είναι απλά. Σκοπός τους είναι να προωθήσουν την επίγνωση των προσωπικών οικονομικών θεμάτων τα οποία πιθανώς για κάποιους θεωρούνται δεδομένα, όμως για σημαντικό μέρος του πληθυσμού παραμένουν άγνωστα.

Παιδιά που μεγαλώνουν με έστω βασικές γνώσεις πάνω σε θέματα επιτοκίων και επενδυτικών προϊόντων θα ξέρουν, ως ενήλικες καταναλωτές, με ποιον τρόπο να επενδύσουν αποτελεσματικότερα τα χρήματά τους όταν χρειαστεί. Αυτός είναι ο ελάχιστος στόχος της οικονομικής εκπαίδευσης –και, σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται για σωστή προσέγγιση.

Ας ελπίσουμε ότι όλο αυτό θα εξελιχθεί σε ένα καλό μάθημα για τους νεώτερους, το οποίο, όπως οι τωρινές καταστάσεις δείχνουν, οι μεγαλύτεροι δεν κατάφεραν να (παρ)ακολουθήσουν.

Επιμέλεια: Έλενα Μπούλια