Ελληνική μυθολογία: Ιστορίες με ζουμί από πολύ παλιά
Ο Βελλεροφόντης και η Χίμαιρα, μια σπουδαία γυναίκα στο πλήρωμα του Ιάσονα, και μερικοί ακόμα ήρωες της ελληνικής μυθολογίας που δεν είχατε (;) ακουστά.
της Ηρώς Κουνάδη
Τα βασικά τα ξέρετε: Η Ευρώπη ήταν η ομορφούλα που απήγαγε ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο, ο Ορφέας πήγε στον κάτω κόσμο για να φέρει πίσω την Ευριδίκη, η Μήδεια ήταν εκείνη η βάρβαρη που έσφαζε τα παιδιά της. Και η Κίρκη μεταμόρφωσε τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρούνια, λίγο πριν (ή μήπως ήταν λίγο μετά;) αυτός τυφλώσει τον μονόφθαλμο γιο του Ποσειδώνα και καταδικαστεί να κάνει δέκα χρόνια να φτάσει στην Ιθάκη. Ωραία. Καιρός να περάσουμε στα… προχωρημένα επίπεδα της ελληνικής μυθολογίας, και να γνωρίσουμε μερικούς ήρωες που πιθανότατα δεν ξέρετε –ή δεν ξέρετε ότι ξέρετε.
Ο Βελλεροφόντης και η Χίμαιρα
Ο ήρωάς μας γεννήθηκε στην Κόρινθο, όταν ο Ποσειδώνας πλάγιασε (για να το θέσουμε κομψά) με την γυναίκα του βασιλιά Γλαύκου, την Ευρημήδη. Μικρός ακόμα, φάνηκε να έχει υπερφυσικές δυνάμεις, όταν έπιασε και δάμασε τον μυθικό Πήγασο που είχε κάνει μια στάση από τα ταξίδια του για να ξεδιψάσει σε μια κορινθιακή πηγή. Όταν ήταν έφηβος, ο Βελλεροφόντης εξορίστηκε από την πατρίδα του επειδή σκότωσε έναν κορίνθιο ευγενή, και κατέληξε στο Άργος, όπου τον ερωτεύτηκε σφόδρα η γυναίκα του βασιλιά Προίτου, Σθενέβοια.
Θυμωμένη που οι ερωτικές της κρούσεις βρήκαν τοίχο, εκείνη κατηγόρησε στον σύζυγό της τον Βελλεροφόντη ότι αποπειράθηκε να την βιάσει. Έτσι, ο βασιλιάς τον έστειλε στον φίλο του (κι επίσης βασιλιά) Ιοβάτη, στη Λυκία, με ένα γράμμα στο οποίο του διεμήνυε να τον σκοτώσει. Ο Ιοβάτης, όμως, που δεν ήθελε να λερώσει τα χέρια του με αίμα, ανέθεσε στο αγόρι την αποστολή να σκοτώσει την Χίμαιρα, το τέρας που ξερνούσε φλόγες και ταλαιπωρούσε τους κατοίκους του βασιλείου του. Λογάριαζε, όμως, χωρίς την ευφυΐα του πιτσιρίκου, ο οποίος κατάφερε να σκοτώσει το θεριό με το δόρυ του.
Ακολούθησαν διάφορες άλλες μάχες (μία εκ των οποίων με τις Αμαζόνες) από τις οποίες ο Βελλεροφόντης έβγαινε πάντα αλώβητος, μέχρι που τελικά κατάλαβε ότι ο Ιοβάτης δεν τον δοκίμαζε, αλλά προσπαθούσε να τον σκοτώσει. Φώναξε τότε τον παιδικό του φίλο, τον Πήγασο, για να τον ανεβάσει στον ουρανό. Ο Δίας όμως θύμωσε με την αλαζονεία του, χτύπησε το φτερωτό άλογο και έστειλε έναν από τους μεγαλύτερους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας πίσω στη γη, να περάσει την υπόλοιπη ζωή του περιπλανώμενος, με θεούς και ανθρώπους να τον αποφεύγουν. Κι αν αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν να μην έχετε ακουστά «έναν από τους μεγαλύτερους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας», σας λέμε ότι τον έχετε, απλώς με άλλο όνομα –κι αυτή εδώ η απεικόνιση μπορεί να βοηθήσει τη μνήμη σας.
Ο Ερυσίχθονας ο Θεσσαλός
Ο Ερυσίχθων ήταν βασιλιάς της Θεσσαλίας, γιος του Μυρμιδόνα και εγγονός του Ποσειδώνα. Άπληστος και ασεβής, ξεκίνησε μια μέρα παρέα με είκοσι δούλους για το ιερό άλσος που είχαν αφιερώσει οι Πελασγοί στη θεά Δήμητρα. Εκεί, διέταξε τους δούλους του να κόψουν τα δέντρα γιατί το οικοπεδάκι του φαινόταν ιδανικό για παλάτι όπου θα οργάνωνε τις γιορτές του. Όταν, όμως, έφτασαν στην πανύψηλη λεύκα που ήταν το αγαπημένο δέντρο της θεάς, εκείνη εμφανίστηκε μπροστά τους μεταμορφωμένη σε ιέρεια και τους διέταξε να σταματήσουν. Ο Ερυσίχθων, όμως, την απείλησε με την αξίνα του, και τότε η θεά τον καταράστηκε να πεινά αιώνια και να μην χορταίνει ποτέ.
Επιστρέφοντας στο παλάτι, ο βασιλιάς έφαγε όλα του τα φαγητά και όλα του τα ζώα. Συνέχιζε, όμως, να πεινάει, κι έτσι άρχισε να γυρνά στους δρόμους και να κλέβει τα φαγητά από τους βωμούς. Έφτασε κάποια στιγμή στο σημείο να πουλήσει την κόρη του, Μήστρα, ως σκλάβα για να αγοράσει φαγητό. Εκείνη, που ήταν μάγισσα, χρησιμοποίησε την ικανότητά της να μεταμορφώνεται για να πωλείται συνεχώς και να βοηθά τον πατέρα της, ο οποίος όμως και πάλι δεν μπορούσε να χορτάσει. Οι γονείς του Ερυσίχθονα έφτασαν μέχρι τον Ποσειδώνα, να τον παρακαλέσουν να κάνει κάτι για την περίπτωση του γιου τους, ο παππούς όμως δήλωσε ανήμπορος μπροστά στη μήνη της θεάς. Όταν η κόρη του γέρασε, και μην έχοντας πια καμία ελπίδα να βρει φαγητό, ο Ερυσίχθων ξεκίνησε να τρώει την ίδια του τη σάρκα. Δεν σταμάτησε μέχρι που πέθανε.
Η Αταλάντη και ο Ιππομένης
Η Αταλάντη ήταν κόρη του βασιλιά της Αρκαδίας Ίασου, ο οποίος ήθελε τόσο απεγνωσμένα έναν γιο, που έφτασε στο σημείο να εγκαταλείψει την νεογέννητη κόρη του στο δάσος, έξω από μια σπηλιά. Εκεί την βρήκε μια αρκούδα που την θήλασε και εν συνεχεία την άφησε σε κάποιους περιπλανώμενους κυνηγούς να την μεγαλώσουν. Η Αταλάντη μεγάλωσε και έγινε αξεπέραστη στο κυνήγι και το τρέξιμο. Ορκίστηκε στη θεά Άρτεμη ότι θα παρέμενε παρθένα για όλη της τη ζωή, και τήρησε τον λόγο της σκοτώνοντας τους Κενταύρους που επιχείρησαν να την βιάσουν. Αργότερα πήρε μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία (ναι, είχε και γυναίκες ο Ιάσονας στο πλοίο) και νίκησε στην πάλη τον Πηλέα, στις γιορτές που διοργανώθηκαν προς τιμήν του Πελία.
Τα κατορθώματά της έφτασαν κάποια στιγμή στα αυτιά του πατέρα της, ο οποίος συγκινημένος που ξαναβρήκε την κόρη του και μετανιωμένος για όσα της είχε κάνει, έβαλε σκοπό της ζωής του να την παντρέψει. Η Αταλάντη όμως ούτε να ακούσει για γάμο. Έθεσε, λοιπόν, έναν όρο για να είναι όλοι ευχαριστημένοι: Θα παντρευόταν εκείνον που θα την νικούσε σε έναν αγώνα δρόμου. Αν, όμως, ο επίδοξος γαμπρός τερμάτιζε δεύτερος, θα τον σκότωναν.
Κάπου εδώ εμφανίζεται ο Ιππομένης, τρελά ερωτευμένος με την ατίθαση κορασίδα, και ζητά από την Αφροδίτη να τον βοηθήσει. Εκείνη του δίνει τρία πανέμορφα χρυσά μήλα, και τον συμβουλεύει να τα ρίξει ένα-ένα πίσω του την ώρα που θα τρέχουν. Τέτοια ήταν η ομορφιά τους, που η Αταλάντη δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό να σταματήσει να τα μαζέψει, κι έτσι καθυστερεί και τερματίζει δεύτερη. Οι δυο τους παντρεύονται, και πάνω στην έξαψη της πρώτης τους συνεύρεσης δεν προσέχουν ότι βρίσκονται στον ιερό πορτοκαλεώνα του Δία, ο οποίος θυμώνει που του τον μαγαρίζουν και μεταμορφώνει και τους δύο σε λιοντάρια. Καρπός του έρωτά τους ήταν ο Παρθενόπαιος, ένας από τους επτά στρατηλάτες που επιτέθηκαν στη Θήβα μαζί με τον αδερφό της Αντιγόνης, Πολυνείκη.
Τα βασικά τα ξέρετε: Η Ευρώπη ήταν η ομορφούλα που απήγαγε ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο, ο Ορφέας πήγε στον κάτω κόσμο για να φέρει πίσω την Ευριδίκη, η Μήδεια ήταν εκείνη η βάρβαρη που έσφαζε τα παιδιά της. Και η Κίρκη μεταμόρφωσε τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρούνια, λίγο πριν (ή μήπως ήταν λίγο μετά;) αυτός τυφλώσει τον μονόφθαλμο γιο του Ποσειδώνα και καταδικαστεί να κάνει δέκα χρόνια να φτάσει στην Ιθάκη. Ωραία. Καιρός να περάσουμε στα… προχωρημένα επίπεδα της ελληνικής μυθολογίας, και να γνωρίσουμε μερικούς ήρωες που πιθανότατα δεν ξέρετε –ή δεν ξέρετε ότι ξέρετε.
Ο Βελλεροφόντης και η Χίμαιρα
Ο ήρωάς μας γεννήθηκε στην Κόρινθο, όταν ο Ποσειδώνας πλάγιασε (για να το θέσουμε κομψά) με την γυναίκα του βασιλιά Γλαύκου, την Ευρημήδη. Μικρός ακόμα, φάνηκε να έχει υπερφυσικές δυνάμεις, όταν έπιασε και δάμασε τον μυθικό Πήγασο που είχε κάνει μια στάση από τα ταξίδια του για να ξεδιψάσει σε μια κορινθιακή πηγή. Όταν ήταν έφηβος, ο Βελλεροφόντης εξορίστηκε από την πατρίδα του επειδή σκότωσε έναν κορίνθιο ευγενή, και κατέληξε στο Άργος, όπου τον ερωτεύτηκε σφόδρα η γυναίκα του βασιλιά Προίτου, Σθενέβοια.
Θυμωμένη που οι ερωτικές της κρούσεις βρήκαν τοίχο, εκείνη κατηγόρησε στον σύζυγό της τον Βελλεροφόντη ότι αποπειράθηκε να την βιάσει. Έτσι, ο βασιλιάς τον έστειλε στον φίλο του (κι επίσης βασιλιά) Ιοβάτη, στη Λυκία, με ένα γράμμα στο οποίο του διεμήνυε να τον σκοτώσει. Ο Ιοβάτης, όμως, που δεν ήθελε να λερώσει τα χέρια του με αίμα, ανέθεσε στο αγόρι την αποστολή να σκοτώσει την Χίμαιρα, το τέρας που ξερνούσε φλόγες και ταλαιπωρούσε τους κατοίκους του βασιλείου του. Λογάριαζε, όμως, χωρίς την ευφυΐα του πιτσιρίκου, ο οποίος κατάφερε να σκοτώσει το θεριό με το δόρυ του.
Ακολούθησαν διάφορες άλλες μάχες (μία εκ των οποίων με τις Αμαζόνες) από τις οποίες ο Βελλεροφόντης έβγαινε πάντα αλώβητος, μέχρι που τελικά κατάλαβε ότι ο Ιοβάτης δεν τον δοκίμαζε, αλλά προσπαθούσε να τον σκοτώσει. Φώναξε τότε τον παιδικό του φίλο, τον Πήγασο, για να τον ανεβάσει στον ουρανό. Ο Δίας όμως θύμωσε με την αλαζονεία του, χτύπησε το φτερωτό άλογο και έστειλε έναν από τους μεγαλύτερους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας πίσω στη γη, να περάσει την υπόλοιπη ζωή του περιπλανώμενος, με θεούς και ανθρώπους να τον αποφεύγουν. Κι αν αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν να μην έχετε ακουστά «έναν από τους μεγαλύτερους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας», σας λέμε ότι τον έχετε, απλώς με άλλο όνομα –κι αυτή εδώ η απεικόνιση μπορεί να βοηθήσει τη μνήμη σας.
Ο Ερυσίχθονας ο Θεσσαλός
Ο Ερυσίχθων ήταν βασιλιάς της Θεσσαλίας, γιος του Μυρμιδόνα και εγγονός του Ποσειδώνα. Άπληστος και ασεβής, ξεκίνησε μια μέρα παρέα με είκοσι δούλους για το ιερό άλσος που είχαν αφιερώσει οι Πελασγοί στη θεά Δήμητρα. Εκεί, διέταξε τους δούλους του να κόψουν τα δέντρα γιατί το οικοπεδάκι του φαινόταν ιδανικό για παλάτι όπου θα οργάνωνε τις γιορτές του. Όταν, όμως, έφτασαν στην πανύψηλη λεύκα που ήταν το αγαπημένο δέντρο της θεάς, εκείνη εμφανίστηκε μπροστά τους μεταμορφωμένη σε ιέρεια και τους διέταξε να σταματήσουν. Ο Ερυσίχθων, όμως, την απείλησε με την αξίνα του, και τότε η θεά τον καταράστηκε να πεινά αιώνια και να μην χορταίνει ποτέ.
Επιστρέφοντας στο παλάτι, ο βασιλιάς έφαγε όλα του τα φαγητά και όλα του τα ζώα. Συνέχιζε, όμως, να πεινάει, κι έτσι άρχισε να γυρνά στους δρόμους και να κλέβει τα φαγητά από τους βωμούς. Έφτασε κάποια στιγμή στο σημείο να πουλήσει την κόρη του, Μήστρα, ως σκλάβα για να αγοράσει φαγητό. Εκείνη, που ήταν μάγισσα, χρησιμοποίησε την ικανότητά της να μεταμορφώνεται για να πωλείται συνεχώς και να βοηθά τον πατέρα της, ο οποίος όμως και πάλι δεν μπορούσε να χορτάσει. Οι γονείς του Ερυσίχθονα έφτασαν μέχρι τον Ποσειδώνα, να τον παρακαλέσουν να κάνει κάτι για την περίπτωση του γιου τους, ο παππούς όμως δήλωσε ανήμπορος μπροστά στη μήνη της θεάς. Όταν η κόρη του γέρασε, και μην έχοντας πια καμία ελπίδα να βρει φαγητό, ο Ερυσίχθων ξεκίνησε να τρώει την ίδια του τη σάρκα. Δεν σταμάτησε μέχρι που πέθανε.
Η Αταλάντη και ο Ιππομένης
Η Αταλάντη ήταν κόρη του βασιλιά της Αρκαδίας Ίασου, ο οποίος ήθελε τόσο απεγνωσμένα έναν γιο, που έφτασε στο σημείο να εγκαταλείψει την νεογέννητη κόρη του στο δάσος, έξω από μια σπηλιά. Εκεί την βρήκε μια αρκούδα που την θήλασε και εν συνεχεία την άφησε σε κάποιους περιπλανώμενους κυνηγούς να την μεγαλώσουν. Η Αταλάντη μεγάλωσε και έγινε αξεπέραστη στο κυνήγι και το τρέξιμο. Ορκίστηκε στη θεά Άρτεμη ότι θα παρέμενε παρθένα για όλη της τη ζωή, και τήρησε τον λόγο της σκοτώνοντας τους Κενταύρους που επιχείρησαν να την βιάσουν. Αργότερα πήρε μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία (ναι, είχε και γυναίκες ο Ιάσονας στο πλοίο) και νίκησε στην πάλη τον Πηλέα, στις γιορτές που διοργανώθηκαν προς τιμήν του Πελία.
Τα κατορθώματά της έφτασαν κάποια στιγμή στα αυτιά του πατέρα της, ο οποίος συγκινημένος που ξαναβρήκε την κόρη του και μετανιωμένος για όσα της είχε κάνει, έβαλε σκοπό της ζωής του να την παντρέψει. Η Αταλάντη όμως ούτε να ακούσει για γάμο. Έθεσε, λοιπόν, έναν όρο για να είναι όλοι ευχαριστημένοι: Θα παντρευόταν εκείνον που θα την νικούσε σε έναν αγώνα δρόμου. Αν, όμως, ο επίδοξος γαμπρός τερμάτιζε δεύτερος, θα τον σκότωναν.
Κάπου εδώ εμφανίζεται ο Ιππομένης, τρελά ερωτευμένος με την ατίθαση κορασίδα, και ζητά από την Αφροδίτη να τον βοηθήσει. Εκείνη του δίνει τρία πανέμορφα χρυσά μήλα, και τον συμβουλεύει να τα ρίξει ένα-ένα πίσω του την ώρα που θα τρέχουν. Τέτοια ήταν η ομορφιά τους, που η Αταλάντη δεν μπορεί να αντισταθεί στον πειρασμό να σταματήσει να τα μαζέψει, κι έτσι καθυστερεί και τερματίζει δεύτερη. Οι δυο τους παντρεύονται, και πάνω στην έξαψη της πρώτης τους συνεύρεσης δεν προσέχουν ότι βρίσκονται στον ιερό πορτοκαλεώνα του Δία, ο οποίος θυμώνει που του τον μαγαρίζουν και μεταμορφώνει και τους δύο σε λιοντάρια. Καρπός του έρωτά τους ήταν ο Παρθενόπαιος, ένας από τους επτά στρατηλάτες που επιτέθηκαν στη Θήβα μαζί με τον αδερφό της Αντιγόνης, Πολυνείκη.
