Super Market: Οι «παγίδες» και οι έξυπνες αγορές
Ποια τρικ χρησιμοποιούν οι εταιρείες και πότε θα πρέπει να κρατάμε… μικρό καλάθι; Μίνι οδηγός επιβίωσης στην «ζούγκλα» των σούπερ μάρκετ.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Συμβαίνει σε όλες (σχεδόν) τις οικογένειες. Ξεκινάτε με ορισμένο budget τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ και με ξεκάθαρη λίστα αγορών, όμως το τελικό… ξεκαθάρισμα με την κυρία στο ταμείο σας φέρνει απότομα αντιμέτωπο με την πραγματικότητα. «Μα, πως γίνεται αφού αγόρασα μόνο αυτά που χρειαζόμουν!», αναρωτιέστε με θυμό. Δεν είστε οι μόνοι.
Από την τοποθέτηση των προϊόντων μέχρι την μουσική, ακόμα και το… άρωμα του χώρου, στα σούπερ μάρκετ τίποτα δεν είναι τυχαίο και όλα αποσκοπούν σε ένα και μοναδικό στόχο: να αγοράσετε όσο το δυνατόν περισσότερα προϊόντα τα οποία πιθανώς και να μην σας χρειάζονται άμεσα.
Μια ζωή στο ράφι
«Οι προωθητικές ενέργειες των εταιρειών μέσα στα σούπερ μάρκετ έχουν επιλεκτικές θέσεις ανάλογα με το τι πληρώνει η κάθε εταιρεία. Γίνεται δηλαδή μια δημοπρασία προβολών από τις βιομηχανίες προς τα σούπερ μάρκετ και όποιος πληρώσει περισσότερα έχει καλύτερη θέση, η οποία είναι συνήθως στην δεξιά πλευρά και στο ύψος του ματιού», αναφέρει σχετικά ο κ. Γιώργος Λεχουρίτης, Πρόεδρος του ΙΝΚΑ.
Επίσης, κατά κύριο λόγο τα φτηνά προϊόντα τοποθετούνται στα κάτω ράφια ενώ τα ακριβά τοποθετούνται πιο ψηλά, στο ύψος και πάλι των ματιών. Είναι πιο πιθανό να βρείτε την σούπερ gourmet (και πιο ακριβή) μουστάρδα «φάτσα – κάρτα» στο ράφι, παρά την πιο φθηνή απλή εναλλακτική της η οποία συνήθως βρίσκεται σε χαμηλότερο σημείο.
Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη, οι βιομηχανίες μπορεί να πληρώσουν επιπλέον μέχρι και 40 χιλιάδες ευρώ για να τοποθετηθεί για μια βδομάδα το προϊόν τους σε συγκεκριμένη θέση στο σούπερ μάρκετ. Το ίδιο συμβαίνει και αν κάποιο προϊόν διαφημίζεται στην τηλεόραση, θα πρέπει να είναι «χτυπητό» στο ράφι και στο μάτι του καταναλωτή.
Τα παιδία αγοράζει
Έχετε παρατηρήσει ότι στα ψυγεία τα κάθε λογής παριζάκια είναι κατά κύριο λόγο στο πιο κάτω ράφι; Ότι τα πατατάκια και τα κάθε λογής γαριδάκια το ίδιο; Όχι, δεν σας αναγκάζει κάποιος να σκύψετε για να τα πάρετε και να επιβαρύνεται την μέση σας, αυτό μπορούν άνετα να το κάνουν τα πιτσιρίκια για εσάς χωρίς να πάθουν το παραμικρό. Είναι κανόνας τα προϊόντα που απευθύνονται σε μικρά παιδιά, να τοποθετούνται σε χαμηλότερο ράφι έτσι ώστε να μπορούν να τα αρπάξουν τα πιτσιρίκια χωρίς να ζητήσουν την βοήθεια των γονιών.
Το ίδιο ισχύει και για τις τσίχλες/καραμέλες/ ζελεδάκια, τα οποία είναι κρεμασμένα συνήθως κοντά στο ταμείο. Ένα επιπλέον, περιττό, έξοδο πριν κάνετε… λογαριασμό. Επίσης κοντά στο ταμείο βρίσκονται συνήθως προϊόντα όπως μπαταρίες και ξυραφάκια τα οποία είναι προϊόντα υψηλού κέρδους και αποτελούν το τελευταίο «χτύπημα» για τον καταναλωτή.
Άρωμα… κατανάλωσης
Σύμφωνα με ειδικούς, η όσφρηση θεωρείται πολύ πιο δυνατό «όπλο» για να καταναλώσει κάποιος αφού αποτυπώνεται καλύτερα στον εγκέφαλο απ, ό,τι ένα οπτικό ερέθισμα (δείτε εδώ μια πρόσφατη έρευνα πάνω σε αυτό) Δεν είναι σύμπτωση λοιπόν, ότι σε αρκετές περιπτώσεις στα σούπερ μάρκετ ο φούρνος με το φρεσκοψημένο ψωμί βρίσκεται στο πίσω μέρος του χώρου, έτσι ώστε οι όμορφες μυρωδιές να μας ανοίξουν την όρεξη για περισσότερα ψώνια.
Το μανάβικο στην αρχή, τα γαλακτοκομικά πίσω
Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει ότι στα περισσότερα σούπερ μάρκετ, ο πάγκος με τα λαχανικά και τα φρούτα βρίσκεται δίπλα από την είσοδο. Γιατί; Θα αναρωτηθείτε. Ο λόγος είναι ότι αφ’ ενός τα φρούτα και τα λαχανικά θεωρούνται παρορμητικές αγορές και η εμφάνισή τους «ανεβάζει» την εικόνα του καταστήματος, αφ’ ετέρου έρευνες σε καταναλωτές έχουν δείξει ότι ότι το να αγοράζει κανείς υγιεινές τροφές τον κάνει να νοιώθει καλύτερα και απαλύνει τις ενοχές από την αγορά ανθυγιεινών προϊόντων.
Όσον αφορά το γάλα, το οποίο αποτελεί είδος καθημερινής ανάγκης, συνήθως είναι επίτηδες τοποθετημένο σε κάποιο σημείο στο πίσω μέρος του χώρου έτσι ώστε οι εταιρείες να σιγουρευτούν ότι για να φτάσετε σε αυτό, θα έχετε πρώτα περάσει από όλα τα μηνύματα προσφορών που θα βρεθούν στον δρόμο σας, από τα κατάλληλα τοποθετημένα προϊόντα τους.
Επίσης…
* Τροφές που «ταιριάζουν» τοποθετούνται συνήθως στο ίδιο σημείο για να τις αγοράσετε μαζί. Για παράδειγμα, δίπλα στα μαναβικά είναι σίγουρο ότι θα υπάρχουν dressing και κρουτόν για να φτιάξετε μια υπέροχη σαλάτα ή δίπλα στα νάτσος, θα βρίσκεται και μια σειρά από συνοδευτικές σάλτσες.
* Η μουσική παίζει καθοριστικό ρόλο στο πόσο θα κάτσετε μέσα στο σούπερ μάρκετ. Αν έπαιζε ροκ ή metal, τότε πιθανότατα να βιαζόσασταν να τελειώσετε τις αγορές σας γρήγορα, αν όμως από τα ηχεία του κατασήματος ηχούν χαλαρωτικές μουσικές τότε το πιθανότερο είναι να «αράξετε» περισσότερο και φυσικά να ψωνίσετε περισσότερα.
Μυαλωμένοι καταναλωτές
Δεν υπονοούμε ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ διοικούνται από αδίστακτα μυαλά που θέλουν πάση θυσία να μας υποχρεώσουν να καταναλώσουμε σαν να μην υπάρχει αύριο. Όμως έχει σημασία, όπως εξηγεί ο κ. Λεχουρίτης, να μην μπαίνουμε μέσα στο σούπερ μάρκετ σαν πρόβατα προς… σφαγή, αλλά να κάνουμε πρώτα ένα γύρο στα ράφια, μια προσεκτική έρευνα, να δούμε ποια προϊόντα μας ενδιαφέρουν και να τα αγοράσουμε όχι με το που θα μπούμε μέσα, αλλά στην πορεία. «Επιλέγοντας για παράδειγμα προϊόντα προσφορών, μπορούμε να έχουμε ένα σημαντικό όφελος στην τσέπη μας, της τάξης του 20 ή ακόμα και 30 τοις εκατό», καταλήγει.
Συμβαίνει σε όλες (σχεδόν) τις οικογένειες. Ξεκινάτε με ορισμένο budget τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ και με ξεκάθαρη λίστα αγορών, όμως το τελικό… ξεκαθάρισμα με την κυρία στο ταμείο σας φέρνει απότομα αντιμέτωπο με την πραγματικότητα. «Μα, πως γίνεται αφού αγόρασα μόνο αυτά που χρειαζόμουν!», αναρωτιέστε με θυμό. Δεν είστε οι μόνοι.
Από την τοποθέτηση των προϊόντων μέχρι την μουσική, ακόμα και το… άρωμα του χώρου, στα σούπερ μάρκετ τίποτα δεν είναι τυχαίο και όλα αποσκοπούν σε ένα και μοναδικό στόχο: να αγοράσετε όσο το δυνατόν περισσότερα προϊόντα τα οποία πιθανώς και να μην σας χρειάζονται άμεσα.
Μια ζωή στο ράφι «Οι προωθητικές ενέργειες των εταιρειών μέσα στα σούπερ μάρκετ έχουν επιλεκτικές θέσεις ανάλογα με το τι πληρώνει η κάθε εταιρεία. Γίνεται δηλαδή μια δημοπρασία προβολών από τις βιομηχανίες προς τα σούπερ μάρκετ και όποιος πληρώσει περισσότερα έχει καλύτερη θέση, η οποία είναι συνήθως στην δεξιά πλευρά και στο ύψος του ματιού», αναφέρει σχετικά ο κ. Γιώργος Λεχουρίτης, Πρόεδρος του ΙΝΚΑ.
Επίσης, κατά κύριο λόγο τα φτηνά προϊόντα τοποθετούνται στα κάτω ράφια ενώ τα ακριβά τοποθετούνται πιο ψηλά, στο ύψος και πάλι των ματιών. Είναι πιο πιθανό να βρείτε την σούπερ gourmet (και πιο ακριβή) μουστάρδα «φάτσα – κάρτα» στο ράφι, παρά την πιο φθηνή απλή εναλλακτική της η οποία συνήθως βρίσκεται σε χαμηλότερο σημείο.
Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη, οι βιομηχανίες μπορεί να πληρώσουν επιπλέον μέχρι και 40 χιλιάδες ευρώ για να τοποθετηθεί για μια βδομάδα το προϊόν τους σε συγκεκριμένη θέση στο σούπερ μάρκετ. Το ίδιο συμβαίνει και αν κάποιο προϊόν διαφημίζεται στην τηλεόραση, θα πρέπει να είναι «χτυπητό» στο ράφι και στο μάτι του καταναλωτή.
Τα παιδία αγοράζει
Έχετε παρατηρήσει ότι στα ψυγεία τα κάθε λογής παριζάκια είναι κατά κύριο λόγο στο πιο κάτω ράφι; Ότι τα πατατάκια και τα κάθε λογής γαριδάκια το ίδιο; Όχι, δεν σας αναγκάζει κάποιος να σκύψετε για να τα πάρετε και να επιβαρύνεται την μέση σας, αυτό μπορούν άνετα να το κάνουν τα πιτσιρίκια για εσάς χωρίς να πάθουν το παραμικρό. Είναι κανόνας τα προϊόντα που απευθύνονται σε μικρά παιδιά, να τοποθετούνται σε χαμηλότερο ράφι έτσι ώστε να μπορούν να τα αρπάξουν τα πιτσιρίκια χωρίς να ζητήσουν την βοήθεια των γονιών.
Το ίδιο ισχύει και για τις τσίχλες/καραμέλες/ ζελεδάκια, τα οποία είναι κρεμασμένα συνήθως κοντά στο ταμείο. Ένα επιπλέον, περιττό, έξοδο πριν κάνετε… λογαριασμό. Επίσης κοντά στο ταμείο βρίσκονται συνήθως προϊόντα όπως μπαταρίες και ξυραφάκια τα οποία είναι προϊόντα υψηλού κέρδους και αποτελούν το τελευταίο «χτύπημα» για τον καταναλωτή.
Άρωμα… κατανάλωσης Σύμφωνα με ειδικούς, η όσφρηση θεωρείται πολύ πιο δυνατό «όπλο» για να καταναλώσει κάποιος αφού αποτυπώνεται καλύτερα στον εγκέφαλο απ, ό,τι ένα οπτικό ερέθισμα (δείτε εδώ μια πρόσφατη έρευνα πάνω σε αυτό) Δεν είναι σύμπτωση λοιπόν, ότι σε αρκετές περιπτώσεις στα σούπερ μάρκετ ο φούρνος με το φρεσκοψημένο ψωμί βρίσκεται στο πίσω μέρος του χώρου, έτσι ώστε οι όμορφες μυρωδιές να μας ανοίξουν την όρεξη για περισσότερα ψώνια.
Το μανάβικο στην αρχή, τα γαλακτοκομικά πίσω
Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει ότι στα περισσότερα σούπερ μάρκετ, ο πάγκος με τα λαχανικά και τα φρούτα βρίσκεται δίπλα από την είσοδο. Γιατί; Θα αναρωτηθείτε. Ο λόγος είναι ότι αφ’ ενός τα φρούτα και τα λαχανικά θεωρούνται παρορμητικές αγορές και η εμφάνισή τους «ανεβάζει» την εικόνα του καταστήματος, αφ’ ετέρου έρευνες σε καταναλωτές έχουν δείξει ότι ότι το να αγοράζει κανείς υγιεινές τροφές τον κάνει να νοιώθει καλύτερα και απαλύνει τις ενοχές από την αγορά ανθυγιεινών προϊόντων.
Όσον αφορά το γάλα, το οποίο αποτελεί είδος καθημερινής ανάγκης, συνήθως είναι επίτηδες τοποθετημένο σε κάποιο σημείο στο πίσω μέρος του χώρου έτσι ώστε οι εταιρείες να σιγουρευτούν ότι για να φτάσετε σε αυτό, θα έχετε πρώτα περάσει από όλα τα μηνύματα προσφορών που θα βρεθούν στον δρόμο σας, από τα κατάλληλα τοποθετημένα προϊόντα τους.
Επίσης… * Τροφές που «ταιριάζουν» τοποθετούνται συνήθως στο ίδιο σημείο για να τις αγοράσετε μαζί. Για παράδειγμα, δίπλα στα μαναβικά είναι σίγουρο ότι θα υπάρχουν dressing και κρουτόν για να φτιάξετε μια υπέροχη σαλάτα ή δίπλα στα νάτσος, θα βρίσκεται και μια σειρά από συνοδευτικές σάλτσες.
* Η μουσική παίζει καθοριστικό ρόλο στο πόσο θα κάτσετε μέσα στο σούπερ μάρκετ. Αν έπαιζε ροκ ή metal, τότε πιθανότατα να βιαζόσασταν να τελειώσετε τις αγορές σας γρήγορα, αν όμως από τα ηχεία του κατασήματος ηχούν χαλαρωτικές μουσικές τότε το πιθανότερο είναι να «αράξετε» περισσότερο και φυσικά να ψωνίσετε περισσότερα.
Μυαλωμένοι καταναλωτές
Δεν υπονοούμε ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ διοικούνται από αδίστακτα μυαλά που θέλουν πάση θυσία να μας υποχρεώσουν να καταναλώσουμε σαν να μην υπάρχει αύριο. Όμως έχει σημασία, όπως εξηγεί ο κ. Λεχουρίτης, να μην μπαίνουμε μέσα στο σούπερ μάρκετ σαν πρόβατα προς… σφαγή, αλλά να κάνουμε πρώτα ένα γύρο στα ράφια, μια προσεκτική έρευνα, να δούμε ποια προϊόντα μας ενδιαφέρουν και να τα αγοράσουμε όχι με το που θα μπούμε μέσα, αλλά στην πορεία. «Επιλέγοντας για παράδειγμα προϊόντα προσφορών, μπορούμε να έχουμε ένα σημαντικό όφελος στην τσέπη μας, της τάξης του 20 ή ακόμα και 30 τοις εκατό», καταλήγει.
