Χριστούγεννα: Γιατί αγαπάμε και γιατί μισούμε τις γιορτές

του Γιώργου Κόκουβα

Άγιος Βασίλης ή Εμπενήζερ Σκρουτζ; Κάλαντα ή ατάλαντα; Πάρτι ή κατάθλιψη; Τα Χριστούγεννα μας δίνουν πολλούς λόγους να χαμογελάσουμε. Αλλά ταυτόχρονα καταφέρνουν και πολλά χτυπήματα στο νευρικό μας σύστημα.

Τα βάλαμε κάτω, τα ζυγίσαμε, και καταλήξαμε γιατί χαιρόμαστε που έφτασε η περίοδος των γιορτών. Και γιατί παράλληλα νιώθουμε και μια μικρή επιφύλαξη για όλα αυτά. Εσείς λατρεύετε ή μισείτε αυτή την περίοδο του χρόνου; Διαβάστε την λίστα μας και συμπληρώστε τους δικούς σας λόγους που αγαπάτε (να μισείτε) τα Χριστούγεννα.


Αγαπάμε: Τα γλυκά
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, ο άγιος φούρνος της μαμάς βγάζει κουραμπιέδες, μελομακάρονα, μπισκότα, κουλούρια, βασιλόπιτες, κέικ, δίπλες – ως και τρίπλες, γλυκά του κουταλιού, του πιρουνιού, της κουτάλας, του καζανιού, και κάνει τον Παρλιάρο να κουρνιάσει στην γωνιά του ταπεινωμένος για την ποταπή παραγωγή του.
Μισούμε: Τις θερμίδες των γλυκών
Με όλα τα παραπάνω να σε περιτριγυρίζουν όπου πηγαίνεις αυτές τις ημέρες, δεν είναι να απορεί κανείς που το πρώτο πράγμα που σπεύδεις να γράψεις αμέσως μετά στα resolutions της νέας χρονιάς είναι «να χάσω λίγο βάρος». Και να κάνεις πολλούς κοιλιακούς, θα προσθέσουμε, γιατί οι δίπλες στην πιατέλα έγιναν δίπλες λίπους στη σαμπρέλα που μόλις απέκτησες.


Αγαπάμε: Την ανθρώπινη ατμόσφαιρα
Κάτι τα bazaars για φιλανθρωπικούς σκοπούς παντού, κάτι οι δράσεις για συγκέντρωση υλικών αγαθών για ανθρώπους που έχουν ανάγκη, το πνεύμα των Χριστουγέννων μοιάζει να ξυπνά σε όλους μας τον πιο ανθρώπινο εαυτό μας. Και πολύ σωστά ξυπνά, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που, ακόμη και με δεδομένο τον μειωμένο μας μισθό, την ανεργία μας, την γκρίνια μας, περνούν χειρότερες γιορτές από εμάς.
Μισούμε: Την φιλανθρωπία με ημερομηνία λήξης
Δυστυχώς, αυτός ο ανθρώπινος εαυτός μας μάλλον νυστάζει κάποια στιγμή μετά το δεύτερο ρεβεγιόν και τον κορεσμό από το διακοσιοστό μελομακάρονο. Και πέφτει για ύπνο, ξεχνώντας ότι οι ίδιοι άνθρωποι δεν περνούν χειρότερα από εμάς μόνο κατά την διάρκεια των γιορτών, αλλά μέχρι και τις επόμενες γιορτές.


Αγαπάμε: Τις αργίες
Οι οποίες μας έκαναν επιτέλους την χάρη να πέσουν μεσοβδόμαδα, χαρίζοντας σε όσους από εμάς εργάζονται, τρεις (τουλάχιστον) επιπλέον ημέρες ξεκούρασης. Όσοι μάλιστα έχουν κάνει τα κουμάντα τους, μπορούν να οργανώσουν και μια μίνι-εξόρμηση για διήμερο (ή πολυήμερο, αναλόγως κεφιών και αφεντικού) ταξιδάκι.
Μισούμε: Τις τιμές των ξενοδοχείων και των καταστημάτων
Ακόμη και τώρα, πολλά από αυτά δεν δείχνουν να αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει γύρω τους. Και κάπως έτσι βλέπουμε δωμάτια που υπό κανονικές συνθήκες στοιχίζουν 40€, αυτόν τον μήνα να κοστίζουν τα τετραπλάσια, μόνο και μόνο επειδή είναι Χριστούγεννα. Προφανώς, αυτό ακριβώς είχε στο μυαλό του ο Χριστός κατά την γέννησή του σε έναν μονόκλινο στάβλο -την οποία υποτίθεται πως γιορτάζουμε αυτές τις ημέρες- να τιμάμε δηλαδή το γεγονός με 150€ για ένα δίκλινο στην Αράχοβα.


Αγαπάμε: Τις μουσικές
Όχι κάποιες συγκεκριμένες μουσικές, αλλά αυτόν τον χαριτωμένο, feel-good ήχο μικρού κουδουνιού που συνοδεύει όλα τα χριστουγεννιάτικα soundtracks, όλα τα τραγουδάκια που κυκλοφορούν τον Δεκέμβριο, όλα τα σήματα των ραδιοφωνικών σταθμών, ακόμη και των διαφημίσεων του Jumbo.
Μισούμε: Τα κάλαντα στους πολιτικούς
Πόσο αποκρουστικό θέαμα αυτό που αναγκαζόμαστε να αντικρίζουμε τις Παραμονές κάθε γιορτής στις ειδήσεις; Πρώτο θέμα σε όλα τα κανάλια –μετά, φυσικά, από το ότι πήραμε άλλο ένα δάνειο που μας έσωσε/το Eurogroup συνεδριάζει/η Τρόικα είπε ότι καλά πάμε αλλά ίσως χρειαστούν μερικά ακόμη μέτρα- είναι «τα επτανησιακά κάλαντα που άκουσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας», τα «παραδοσιακά κάλαντα της Πρωτοχρονιάς στο Μέγαρο Μαξίμου», και άλλες ανάλογες περιπτώσεις αισχρής παιδικής εκμετάλλευσης για να δείξουν οι ελεεινοί πολιτικοί το «εθιμοτυπικό» τους πρόσωπο. Στο τέλος, ο πρωθυπουργός μας θα αγκαλιάσει ένα δύστυχο παιδάκι από την χορωδία, θα του δώσει για δώρο ένα ομόλογο ελληνικής τράπεζας και θα το ευχαριστήσει και για τον ρόλο του στην άθλια προεκλογική διαφήμιση, όπου ρωτούσε «και η Ελλάδα, δεν είναι στο ευρώ; Γιατί κύριε;»


Αγαπάμε: Τις ταινίες που βγαίνουν αυτή την εποχή
Ο Δεκέμβριος σηματοδοτεί την καλύτερη περίοδο για την διανομή κινηματογραφικών ταινιών κάθε χρονιάς: Κάτι τα νέα έπη του Peter Jackson που θα μας κρατούν συντροφιά για τα επόμενα τρία Χριστούγεννα, κάτι οι πολυβραβευμένες ταινίες (βλ. “The Master”, “Cloud Atlas”, “Life of Pi”, “Holy Motors”, “Amour”, “The Hunt” που προβάλλονται αυτόν τον καιρό στις αίθουσες, κάτι η ευημερία των κινηματογράφων με εμπορικές πνοές τύπου “Skyfall” και “Αν…”, και, τέλος, κάτι η παρέλαση των καλύτερων ταινιών της χρονιάς που περιμένουν να έρθει ο χειμώνας και να πλησιάζουν τα Όσκαρ για να δουν το φως της μηχανής προβολής, όρεξη για σινεμά να’ χουμε και μπορούμε να περάσουμε όλες τις γιορτές με ένα κουτί ποπ κορν στο χέρι.
Μισούμε: Τις κινηματογραφικές αρπαχτές
Εννοούμε όλες εκείνες τις χριστουγεννιάτικες ταινιούλες, με σενάρια που γράφονται όπως τα τραγούδια του Παντελή Παντελίδη (δηλαδή κατά την διάρκεια μιας επίσκεψης στην τουαλέτα για το «χοντρό» μας), και δικαιολογούν την ύπαρξή τους τοποθετώντας την δράση κάπου που υπάρχουν ένας νέος μελαχρινός άνδρας, μια νέα ξανθιά γυναίκα και πολύ χιόνι. Απ’ το να σπαταλάτε τα χρήματά σας σε αυτά, καλύτερα δείτε για εικοστή φορά το «Love Actually» στον καναπέ σας.


Αγαπάμε: Το ότι δεν θα δούμε ελληνική TV
Κι αυτό γιατί τα θλιβερά οικονομικά των τηλεοπτικών σταθμών τους ανάγκασαν να διακόψουν/ακυρώσουν/ξεχάσουν τα ακόμη πιο θλιβερά shows και realities που μας παρουσίαζαν κάθε χρόνο. Σειρές δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου φέτος, στην Τουρκία δεν γιορτάζουν Χριστούγεννα προς λύπη του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή, κι έτσι θα κάνουμε γιορτές με κλειστούς δέκτες και πολύ περισσότερες βόλτες.
Μισούμε: Την διακοπή των ξένων σειρών
Ε ναι, είπαμε ένα μικρό ψεματάκι. Βλέπουμε TV, αλλά όχι ελληνική. Η αγαπημένη μας εβδομαδιαία αμαρτία είναι η παρακολούθηση των αμερικανικών σειρών, που ωστόσο κάνουν κι αυτές break για δύο μήνες από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Ιανουάριο, κι εμείς μένουμε με την όρεξη που μας ανοίγουν τα σπαρταριστά mid-season finale. Ας είναι , δεν πειράζει: Άλλη μια αφορμή για να βγούμε.


Αγαπάμε: Το κρύο
Δεν είμαστε σαδιστές, ούτε κάναμε πάρτι όταν η πολυκατοικία αποφάσισε να μην βάλει φέτος καθόλου πετρέλαιο. Εννοούμε πως μετά από μήνες γκρίνιας («30-βαθμούς-τον-Νοέμβριο-δεν-είναι-φυσιολογικά-πράγματα-αυτά-για-όνομα-του-θεού-λιώνουν-οι-πάγοι-στην-Ανταρκτική») ήρθε ο καιρός που ταιριάζει στον χειμώνα: Αυτός που μας κάνει να φοράμε παλτά και κασκόλ, να παίρνουμε μαζί μας ζεστό καφέ, να τρίβουμε την μύτη μας για να μην παγώσει, και να κάνουμε πατινάζ σε παγοδρόμια που στήνονται σε όλη την πόλη.
Μισούμε: Το αόρατο χιόνι
Όλα τα τραγουδάκια διατείνονται πως «στην πόλη πέφτει χιόνι», όλα τα παραμύθια που λέμε στα παιδιά μας περιλαμβάνουν χιονάνθρωπους, οι ταινίες είναι γυρισμένες σε σαλέ όπου οι πρωταγωνιστές φτυαρίζουν το αφράτο χιόνι και ατενίζουν τα λευκά τοπία με τα ελάφια και τους ταράνδους που απλώνονται μπροστά τους. Εμείς πάλι, στην Αθήνα, ούτε άσπρα τοπία βλέπουμε τα Χριστούγεννα, ούτε χιόνια στο καμπαναριό που Χριστούγεννα σημαίνουν, ούτε ταράνδους έχουμε στην αυλή μας, ούτε βιώνουμε τα “White Christmas” που έχει λυσσάξει να ονειρεύεται κάθε χρόνο ο Frank Sinatra.


Αγαπάμε: Την εορταστική ατμόσφαιρα
Η πόλη στολίζεται και όλοι βλέπουν λίγο διαφορετικά την πόλη, με περισσότερο φως, περισσότερη μουσική, στολισμένα καταστήματα και μυρωδιές Χριστουγέννων να βγαίνουν από κάθε φούρνο, κάθε café, κάθε ζαχαροπλαστείο, κάθε γωνία. Κι όσο κι αν μας φαίνονται περιττή, όλη αυτή η φωταγώγηση στις λεωφόρους, τα χωριά του Άη Βασίλη στις πλατείες και τα παγοδρόμια στα πάρκα, μας αλλάζουν για λίγο καιρό την καθημερινότητα χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Μισούμε: Την εμπορευματοποίηση της εορταστικής ατμόσφαιρας
Προφανώς, κάποια καταστήματα θεωρούν πως επειδή έβαλαν ένα στρέμμα λαμπιόνια στην βιτρίνα, μπορούν και να ανεβάσουν τις τιμές. Κάποιοι σεφ θεωρούν πως επειδή έβαλαν δύο δαμάσκηνα σε κάθε πιάτο ως χριστουγεννιάτικη νότα, μπορούν να χρεώσουν διπλή τιμή. Και εκείνος ο κυριούλης με τα κόκκινα, τη λευκή γενειάδα και την μπάκα, από «αγαπημένος Άγιος των παιδιών», τα οποία καλεί στα γόνατά του, μεταμορφώνεται στην κότα με τα χρυσά εμπορικά αυγά για τους «Αγίους» ιδιοκτήτες των mall. Φυσικά, ούτως ή άλλως είναι δύσκολο να μας «παρασύρουν» όλοι οι παραπάνω, γιατί αντί δώρου Χριστουγέννων, αυτή τη χρονιά έχουμε παραλάβει ειδοποιήσεις για το χαράτσι της ΔΕΗ, την δόση της εφορίας και των φαρμάκων που δεν καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ.