Ολυμπιακοί Αγώνες: Στιγμές που άφησαν εποχή

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν το κορυφαίο αθλητικό γεγονός του πλανήτη. Ο λόγος; Περιλαμβάνουν «λίγο από όλα» και σε…. χορταστικές ποσότητες : Ρεκόρ, γέλιο, ατυχήματα, χαρά, λύπη, απάτες. Για αυτό ακριβώς, στα εκατό (και βάλε) χρόνια ύπαρξής τους μας έχουν προσφέρει ουκ ολίγες αξιομνημόνευτες στιγμές. Με αφορμή λοιπόν την αντίστροφη μέτρηση για τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, θυμόμαστε τις χαρακτηριστικότερες εξ’ αυτών.

Ένα δεκάρι, μα τι δεκάρι

18 Ιουλίου 1976. H Ρουμάνα Νάντια Κομανέτσι πραγματοποιεί εκπληκτική εμφάνιση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ και καταφέρνει να αποσπάσει το πρώτο "τέλειο δεκάρι" των κριτών, στην ιστορία της ενόργανης γυμναστικής. Η ηλικία της τότε; 14 χρονών.



Ένα τέλειο άλμα

Η 18η Οκτωβρίου του 1968 είναι η μέρα την οποία θυμούνται περισσότερο από κάθε άλλη όσοι παρακολούθησαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968. Ο 22χρονος Αμερικάνος Bob Beamon, ύστερα από έναν αφηνιασμένο καλπασμό, κάνει το πιο χαρακτηριστικό άλμα στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Το κορμί του ανυψώνεται, τα χέρια του τεντώνουν στον ουρανό, τα άκρα του συνεχίζουν τους διασκελισμούς στον αέρα αψηφώντας κάθε νόμο της βαρύτητας και ο ίδιος προσγειώνεται στα 8,90 μέτρα αφήνοντας το κοινό άφωνο. Η επίδοσή του αυτή ήταν ικανή να τον κατατάξει ανάμεσα στους κορυφαίους αθλητές του 20ου αιώνα και το όνομα του να γίνει η βάση της λέξης «Beamonesque», η οποία σημαίνει κάτι το αναπάντεχο, κάτι το μοναδικό.



Το photo finish και το 7ο μετάλλιο

Μπορεί ο Michael Phelp να έγραψε ιστορία στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου το 2008, όμως καμία κούρσα του δεν ήταν τόσο εντυπωσιακή όσο αυτή ενάντια στον Σέρβο Milorad Cavic στα εκατό μέτρα πεταλούδα. Ο Cavic προπορευόταν στο μεγαλύτερο μέρος της κούρσας, όμως στα τελευταία μέτρα ο Phelps ανέβασε την απόδοσή του και κατάφερε να τερματίσει πρώτος με διαφορά… ενός δεκάτου του δευτερολέπτου από τον αντίπαλό του. Η διαφορά τους ήταν τόσο μικρή, που οι Σέρβοι έκαναν ένσταση για το αποτέλεσμα, όπως το photo finish ήταν ξεκάθαρο: ο Phelps είχε τερματίσει πρώτος και αυτό ήταν το 7ο κατά σειρά μετάλλιό του στην Ολυμπιάδα του Πεκίνου. Λίγες ημέρες μετά κατέρριψε το ρεκόρ του Mark Spitz, κερδίζοντας και το 8o.



Μια πολιτική χειρονομία

Καλοκαίρι του 1968, και οι φυλετικές διακρίσεις δεν έχουν ακόμη εξαλειφθεί. Οι μαύροι Αμερικανοί αθλητές Tommie Smith και John Carlos κατακτούν το χρυσό και το χάλκινο μετάλλιο στα 200 μέτρα στους Ολυμπιακούς του Μεξικό, και αποφασίζουν να πραγματοποιήσουν μια συμβολική κίνηση διαμαρτυρίας πάνω στο βάθρο. Την ώρα που ακούγεται ο αμερικανικός εθνικός ύμνος, φορούν μαύρο γάντι, υψώνουν το χέρι τους και σκύβουν το κεφάλι, χαιρετώντας με τον τρόπο που επίτασσε και το γνωστό κίνημα των Μαύρων Πανθήρων. Το αποτέλεσμα; Το κοινό τους γιουχάρει κατά την αποχώρησή τους και η Ολυμπιακή Επιτροπή τους αποπέμπει από τους Αγώνες. «Όταν κερδίζουμε, είμαστε Αμερικανοί αθλητές. Όταν χάνουμε, είμαστε απλώς νέγροι», δήλωσε αργότερα ο Smith.



Ο Jesse Owen ταπεινώνει τον Χίτλερ

Το 1936 στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου, ο Αδόλφος Χίτλερ είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες για προσωπικό όφελος, θέλοντας να αναδείξει την «ανωτερότητα της άριας φυλής». Ένας Αφρο-Αμερικανός όμως, του χάλασε τα σχέδια. Ο Jesse Owens κατέκτησε τέσσερα χρυσά μετάλλια αναγκάζοντας τον Χίτλερ να αποχωρήσει από το στάδιο.



Ο ξυπόλητος Ολυμπιονίκης
 
Στους Ολυμπιακούς της Ρώμης το 1960, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως ο Αιθίοπας Abebe Bikila θα έγραφε ιστορία ως ο πρώτος αφρικανός μαραθωνοδρόμος που κέρδισε χρυσό μετάλλιο τρέχοντας… ξυπόλητος. Ο Bikila συμπεριλήφθηκε στην αποστολή της χώρας του την τελευταία στιγμή αντικαθιστώντας τον τραυματία Wami Biratu δοκίμασε τα παπούτσια που του έδωσαν για να τρέξει στο μαραθώνιο αλλά δεν ήταν άνετα γι’αυτόν. Έτσι αποφάσισε να τρέξει ξυπόλητος. Κανένα πρόβλημα όπως φάνηκε.



Η «παράλυτη» Ολυμπιονίκης

Η Wilma Rudolph ήταν τεσσάρων ετών όταν προσβλήθηκε από πνευμονία και οστρακιά που την άφησε παράλυτη με πολυομελίτιδα. Ακολουθούσε φαρμακευτική αγωγή και ο γιατρός της είπε ότι δεν θα μπορέσει να περπατήσει ξανά. Δεν το έβαλε κάτω. Στα 13 της συμμετείχε στον πρώτο της αγώνα, στα 15 γνώρισε τον προπονητή της Ed Temple και πλέον τα πράγματα είχαν πάρει τον δρόμο τους. Στους Ολυμπιακούς της Ρώμης το 1960, η Rudolph έγινε η πρώτη Αμερικανίδα που κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια (100,200 και 4 *100 μέτρα), αποδεικνύοντας πως οι επιτυχημένοι άνθρωποι τα καταφέρνουν με τα προβλήματά τους και όχι χωρίς αυτά.



Τα χρυσά παπούτσια του σπριντ

Στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα, ο «άνθρωπος με τα χρυσά παπούτσια» Michael Johnson έγινε ο πρώτος αθλητής στην ιστορία που κέρδισε το χρυσό τόσο στα 200 όσο και στα 400 μέτρα, καταρρίπτοντας το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ στα 200 μέτρα κατά περισσότερο από τρία δέκατα του δευτερολέπτου. Χαρακτηριστικό του επίσης, πλην των χρυσών παπουτσιών, το στιλ τρεξίματος: ίσια πλάτη, μικρά βήματα. «Σπάνια σοκάρομαι από τις επιδόσεις μου», δήλωσε μετά την κούρσα. «Και τώρα είμαι σοκαρισμένος».



Ένας ζωντανός θρύλος ανάβει τη δάδα

Δεν πρόκειται για κάποιο εντυπωσιακό ρεκόρ. Ούτε για κάποιο αμφιλεγόμενο αποτέλεσμα που προκάλεσε συζητήσεις . Η σκηνή ήταν απλή και συγκινητική. Ο θρύλος του μποξ και ταλαιπωρημένος από τη νόσο του Πάρκινσον Μοχάμεντ Άλι επελέγη για να ανάψει την ολυμπιακή δάδα στη τελετή έναρξης των αγώνων της Ατλάντα το 1996. (6:26 στο παρακάτω βίντεο).