Στην Ελλάδα των διαρκών εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, το βασικό θέμα της υποδομής των σχολικών κτιρίων είναι φαίνεται καταδικασμένο να ακολουθεί τη γραφειοκρατία της δημόσιας διοίκησης- εσχάτως δε, και τον περιορισμό των οικονομικών της πόρων.
Τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ για την τραγική κατάσταση ορισμένων σχολείων, ακόμη και από πλευράς στατικής, εγγυώνται τηλεθεάσεις στο εξωτερικό όπου οι τηλεθεατές φαίνεται να μην χορταίνουν εικόνες από τη «μπανανία της Ευρώπης».
Πρόσφατα, η Coca Cola Τρία Έψιλον, στο πλαίσιο της δράσης της για την κοινωνική υπευθυνότητα ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος με τίτλο «Το σχολείο που θέλεις είναι στο χέρι σου».
Εν ολίγοις, η Coca Cola θα χρηματοδοτήσει επισκευές και βελτιωτικές εργασίες σε ένα από τα οκτώ σχολεία που έχουν υποδείξει ως χρήζοντα βοηθείας οι Δήμοι Θεσσαλονίκης, Παύλου Μελά και Κορδελιού- Ευόσμου.
Η συγκεκριμένη κίνηση συνάντησε την αντίδραση εκπαιδευτικών φορέων, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, ισχυρίστηκαν ότι «γνωστή εταιρία εμφιάλωσης με προκλητικό τρόπο επιχειρεί να αξιοποιήσει την τρέχουσα οικονομική κρίση και την οικονομική δυσπραγία των δήμων για να οργανώσει διαφημιστική καμπάνια προβολής των δραστηριοτήτων της».
Αν και τα κίνητρα του συγκεκριμένου συνδικαλιστικού φορέα εδράζονται προφανώς σε μια ευρύτερη ιδεολογική στρατηγική, δεν είναι σαφές το πώς μια τέτοια αντίδραση θα βοηθήσει πρακτικά να μην καταπέσει μια στέγη σχολείου. Από την άλλη, είναι ίσως εύκολο να διακρίνει κάποιος το όφελος «προβολής», και δύσκολο να διακρίνει μη εμπορικές προθέσεις στην προσφορά αυτή της Coca-Cola Τρία Έψιλον. Αλλά, γιατί χρειάζεται το κίνητρο να είναι εντελώς… αλτρουιστικό;
Για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) είναι χρήσιμο να έχει κανείς υπόψη του δύο πράγματα: Πρώτον, πρόκειται για δράση εταιρικής προβολής, και δεύτερον είναι ένα από τα λίγα σημεία που το επιχειρηματικό συμφέρον τέμνεται με το κοινωνικό. Οι δράσεις της ΕΚΕ που έχουν χαρακτηριστεί και «κοινωνικό μέρισμα», θεωρούνται σε όλο τον «δυτικό» κόσμο απολύτως ευπρόσδεκτες, αν ξεκινήσει κανείς από την παραδοχή ότι οι επιχειρήσεις είναι… αναγκαίες. Αν υποθέσουμε ότι μπορεί να υπάρξει άλλο οικονομικό μοντέλο που ενδεχομένως δεν θα περιλαμβάνει τις ιδιωτικές εταιρίες, οι κοινωφελείς δράσεις τους είναι όντως περιττές. Περιττές θα είναι επίσης και στην περίπτωση που το κράτος φτάσει σε τόσο υψηλά επίπεδα επάρκειας παροχών, ώστε οι όποιες επιχειρηματικές «φιλανθρωπίες» θα είναι παντεσπάνι.
Έως τότε, δεν συμφέρει την κοινωνία να αγνοεί την προσφορά της επιχειρηματικότητας, αφού βεβαίως διασφαλίσει ότι δεν θα θιγεί η αξιοπρέπεια θεσμών και αξιών με το να κληθούν αυτοί να φιγουράρουν δίπλα σε ένα λογότυπο.
Έτσι, το να μη δούμε έξω από το υπουργείο παιδείας «Ελληνική παιδεία sponsored by Coca Cola» θα πρέπει να είναι όριο, όπως όριο θα πρέπει να είναι και το να μην δούμε σε κάθε σχολικό βιβλίο ότι «Το χαρτί για αυτό το βιβλίο είναι μια προσφορά της Kleenex» ή μέσα στις σχολικές αίθουσες την προτροπή «Σουβλάκια μόνο από τον Κάβουρα». Αυτά είναι κοινή λογική.
Κοινή λογική όμως είναι και το ότι αν μια εταιρία θέλει να χρηματοδοτήσει την επισκευή ενός ετοιμόρροπου σχολείου και μετά να περάσει το έξοδο στον ισολογισμό της, πρέπει να μπορεί να το κάνει.
Και αυτό είναι χρήσιμο να γίνει μπούσουλας και για τις μετά την κρίση εποχές. Τουλάχιστον για όσο θα εξακολουθούν να υπάρχουν ιδιωτικές εταιρίες που βγάζουν κέρδη και που, έστω για δικούς τους λόγους, θα επιστρέφουν στους καταναλωτές ένα μερίδιο από αυτά.
Δημήτρης Γλύστρας
