Παράξενα παιχνίδια που παίζει το μυαλό σου
Είναι μυστήριο πράγμα ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Και καμιά φορά, η σχέση του με την πραγματικότητα δεν είναι αυτό που θα έλεγες κανονική.
Φαντάσου, λέει, να υπήρχε ένα μέρος όπου στοιβάζονται όλες οι απαντήσεις για τη ζωή, το σύμπαν και τα πάντα, και όταν έφτανες εκεί να σου έλεγαν πως ό,τι καταλαβαίνεις για τον κόσμο γύρω σου είναι λάθος –είναι η στρεβλή εικόνα του μυαλού σου για τα πράγματα και όχι τα πράγματα καθεαυτά. Και γίνεται χειρότερο: Δεν θα μπορούσες ποτέ να το ξέρεις αυτό, γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι το ισχυρότερο όργανο στο σύμπαν… σύμφωνα με τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Θα σε αφήσουμε μια στιγμή να το επεξεργαστείς αυτό.
Είσαι ακόμα εδώ μαζί μας; Ωραία. Δες τώρα μερικούς τρόπους με τους οποίους το μυαλό σου σού παίζει παιχνίδια, απλά και μόνο επειδή μπορεί.
Η όραση επηρεάζει τη γεύση σου. Αυτό εξηγεί γιατί πολύς κόσμος έχει «αγαπημένη» κούπα για τον καφέ του, ή γιατί τα μικρά παιδιά επιμένουν να τρώνε σε ένα συγκεκριμένο πιάτο. Αυτή εδώ η έρευνα έδειξε πως τα χρώματα των πιάτων, ποτηριών και λοιπών σκευών που χρησιμοποιούμε, μπορούν να αλλάξουν την (αντίληψή μας για) τη γεύση του φαγητού ή του ποτού που καταναλώνουμε.
Το δεξί σου χέρι το νιώθεις μακρύτερο από το αριστερό (αν είσαι δεξιόχειρας). Όταν θέλεις να φτάσεις κάτι που είναι μακριά σου, η παρόρμησή σου είναι να τείνεις το δεξί χέρι, και όχι το αριστερό, λες και τα χέρια σου διαφέρουν σε μήκος μεταξύ τους.
Η εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου στο μέλλον δεν είσαι εσύ. Για την ακρίβεια, σκέφτεσαι τη μελλοντική εκδοχή του εαυτού σου περίπου με τον ίδιο τρόπο που σκέφτεσαι έναν άνθρωπο που δεν ξέρεις καλά. Αυτό εξηγεί γιατί πολλές φορές πριν από ένα σημαντικό διαγώνισμα/ project/ παρουσίαση στη δουλειά έχεις την τάση να χαζεύεις αντί να προετοιμάζεσαι ως όφειλες –στο μυαλό σου η μελλοντική, βελτιωμένη εκδοχή του εαυτού σου θα τα βγάλει πέρα ως διά μαγείας, δε χρειάζεται εσύ να κάνεις κάτι.
Τις αλλαγές που δεν σε αφορούν άμεσα έχεις την τάση να τις αγνοείς. Σε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα, έγινε το εξής: Οι συμμετέχοντες έφτασαν στην υποδοχή, πήραν από έναν γραμματέα κάτι χαρτιά να συμπληρώσουν, επέστρεψαν και τα έδωσαν σε έναν άλλο γραμματέα που καθόταν πίσω από το ίδιο γραφείο φορώντας διαφορετικά ρούχα. Σχεδόν κανείς δεν πρόσεξε πως επρόκειτο για έναν άλλο άνθρωπο. Υπάρχει και σχετικό βιντεάκι, αν ενδιαφέρεσαι:
Όσο χαμηλότερη αυτοπεποίθηση έχεις, τόσο ωραιότεροι μοιάζουν οι άλλοι άνθρωποι. Αυτή εδώ η έρευνα διαπίστωσε κάτι πολύ ενδιαφέρον: Οι συμμετέχοντες έβλεπαν τρεις φωτογραφίες του ίδιου διάσημου, μία αληθινή και δύο «πειραγμένες» έτσι ώστε η μία να τον/την παχαίνει και η άλλη να τον/την αδυνατίζει. Αυτό που τους ζητήθηκε, ήταν να βρουν ποια από τις τρεις φωτογραφίες ήταν η πραγματική. Ε, μάντεψε. Οι άνθρωποι που ανησυχούσαν ότι οι ίδιοι είναι πολύ χοντροί ή πολύ αδύνατοι, διάλεξαν τις φωτογραφίες που είχαν το αντίθετο από το δικό τους «πρόβλημα». Όσοι ήταν εντάξει με το σώμα τους, δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να αναγνωρίσουν την κανονική φωτογραφία. Κι αυτό, κυρίες και κύριοι, αποδεικνύει περίτρανα πως όλοι μας βλέπουμε τον κόσμο φιλτραρισμένο μέσα από τις ανασφάλειές μας.
Το μυαλό σου δεν έχει τρόπο να διαχωρίσει την φαντασία από την πραγματικότητα. Κοίτα τώρα κάτι απίστευτο: Οι ορμόνες που παράγει ο εγκέφαλός σου, η σεροτονίνη ας πούμε που είναι η ορμόνη της χαράς, ή η κορτιζόλη που είναι η ορμόνη του στρες, παράγονται ανεξάρτητα από το αν αυτό που ζεις είναι όντως αντίστοιχα καταπληκτικό ή στρεσογόνο. Αρκεί να σκεφτείς κάτι που σε αγχώνει για να αρχίσει ο εγκέφαλος να παράγει κορτιζόλη, και αντίστοιχα, να φανταστείς πως συμβαίνει κάτι καταπληκτικό (φτιάχνοντας ολόκληρο το σενάριο στο μυαλό σου, με διαλόγους και απ’ όλα) για να στείλεις μήνυμα στον εγκέφαλο να ξεκινήσει την παραγωγή σεροτονίνης.
Είσαι ακόμα εδώ μαζί μας; Ωραία. Δες τώρα μερικούς τρόπους με τους οποίους το μυαλό σου σού παίζει παιχνίδια, απλά και μόνο επειδή μπορεί.
Η όραση επηρεάζει τη γεύση σου. Αυτό εξηγεί γιατί πολύς κόσμος έχει «αγαπημένη» κούπα για τον καφέ του, ή γιατί τα μικρά παιδιά επιμένουν να τρώνε σε ένα συγκεκριμένο πιάτο. Αυτή εδώ η έρευνα έδειξε πως τα χρώματα των πιάτων, ποτηριών και λοιπών σκευών που χρησιμοποιούμε, μπορούν να αλλάξουν την (αντίληψή μας για) τη γεύση του φαγητού ή του ποτού που καταναλώνουμε.
Το δεξί σου χέρι το νιώθεις μακρύτερο από το αριστερό (αν είσαι δεξιόχειρας). Όταν θέλεις να φτάσεις κάτι που είναι μακριά σου, η παρόρμησή σου είναι να τείνεις το δεξί χέρι, και όχι το αριστερό, λες και τα χέρια σου διαφέρουν σε μήκος μεταξύ τους.
Η εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου στο μέλλον δεν είσαι εσύ. Για την ακρίβεια, σκέφτεσαι τη μελλοντική εκδοχή του εαυτού σου περίπου με τον ίδιο τρόπο που σκέφτεσαι έναν άνθρωπο που δεν ξέρεις καλά. Αυτό εξηγεί γιατί πολλές φορές πριν από ένα σημαντικό διαγώνισμα/ project/ παρουσίαση στη δουλειά έχεις την τάση να χαζεύεις αντί να προετοιμάζεσαι ως όφειλες –στο μυαλό σου η μελλοντική, βελτιωμένη εκδοχή του εαυτού σου θα τα βγάλει πέρα ως διά μαγείας, δε χρειάζεται εσύ να κάνεις κάτι.
Τις αλλαγές που δεν σε αφορούν άμεσα έχεις την τάση να τις αγνοείς. Σε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα, έγινε το εξής: Οι συμμετέχοντες έφτασαν στην υποδοχή, πήραν από έναν γραμματέα κάτι χαρτιά να συμπληρώσουν, επέστρεψαν και τα έδωσαν σε έναν άλλο γραμματέα που καθόταν πίσω από το ίδιο γραφείο φορώντας διαφορετικά ρούχα. Σχεδόν κανείς δεν πρόσεξε πως επρόκειτο για έναν άλλο άνθρωπο. Υπάρχει και σχετικό βιντεάκι, αν ενδιαφέρεσαι:
Όσο χαμηλότερη αυτοπεποίθηση έχεις, τόσο ωραιότεροι μοιάζουν οι άλλοι άνθρωποι. Αυτή εδώ η έρευνα διαπίστωσε κάτι πολύ ενδιαφέρον: Οι συμμετέχοντες έβλεπαν τρεις φωτογραφίες του ίδιου διάσημου, μία αληθινή και δύο «πειραγμένες» έτσι ώστε η μία να τον/την παχαίνει και η άλλη να τον/την αδυνατίζει. Αυτό που τους ζητήθηκε, ήταν να βρουν ποια από τις τρεις φωτογραφίες ήταν η πραγματική. Ε, μάντεψε. Οι άνθρωποι που ανησυχούσαν ότι οι ίδιοι είναι πολύ χοντροί ή πολύ αδύνατοι, διάλεξαν τις φωτογραφίες που είχαν το αντίθετο από το δικό τους «πρόβλημα». Όσοι ήταν εντάξει με το σώμα τους, δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να αναγνωρίσουν την κανονική φωτογραφία. Κι αυτό, κυρίες και κύριοι, αποδεικνύει περίτρανα πως όλοι μας βλέπουμε τον κόσμο φιλτραρισμένο μέσα από τις ανασφάλειές μας.
Το μυαλό σου δεν έχει τρόπο να διαχωρίσει την φαντασία από την πραγματικότητα. Κοίτα τώρα κάτι απίστευτο: Οι ορμόνες που παράγει ο εγκέφαλός σου, η σεροτονίνη ας πούμε που είναι η ορμόνη της χαράς, ή η κορτιζόλη που είναι η ορμόνη του στρες, παράγονται ανεξάρτητα από το αν αυτό που ζεις είναι όντως αντίστοιχα καταπληκτικό ή στρεσογόνο. Αρκεί να σκεφτείς κάτι που σε αγχώνει για να αρχίσει ο εγκέφαλος να παράγει κορτιζόλη, και αντίστοιχα, να φανταστείς πως συμβαίνει κάτι καταπληκτικό (φτιάχνοντας ολόκληρο το σενάριο στο μυαλό σου, με διαλόγους και απ’ όλα) για να στείλεις μήνυμα στον εγκέφαλο να ξεκινήσει την παραγωγή σεροτονίνης.
