Πώς να την παλέψεις με τους εσωστρεφείς
Καλωσήρθες στον κόσμο των ακυρωμένων πλάνων και των απρόσμενων σιωπών. Προσδεθείτε, θα έχουμε αναταράξεις.
της Ηρώς Κουνάδη
«Τι πάει να πει ‘να την παλέψω’ με έναν συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου, τι έχω να παλέψω δηλαδή, οι άνθρωποι είναι όπως είναι, γούστο τους και καπέλο τους, δεν επηρεάζουν σε κανέναν βαθμό και με κανέναν τρόπο την δική μου ζωή/ διάθεση/ καθημερινότητα/ ψυχοσύνθεση» σ’ ακούμε να λες. Και από αυτό μαντεύουμε εύκολα ότι δεν χρειάστηκε ποτέ να μοιραστείς τη ζωή σου με έναν εσωστρεφή. Και γελάμε πικρά από μέσα μας. Γιατί όλοι τα ίδια λέμε, και τα πιστεύουμε, τι ωραία που είμαστε όλοι διαφορετικοί, τι βαρετός θα ήταν ο κόσμος αλλιώς, τι ενδιαφέρουσα προσωπικότητα θα ‘ναι αυτός ο Στάθης που ήρθε προχτές στο γραφείο και δε μιλάει σχεδόν καθόλου.
Μέχρι να αρχίσεις να κάνεις παρέα με τον Στάθη ή –ακόμα χειρότερα, ω μη γένοιτο– να τον ερωτευτείς, και να αρχίσεις πρώτα να απορείς και μετά λίγο να ενοχλείσαι, που θέλει και δεν θέλει να κανονίσει πράγματα μαζί σου, που κανονίζετε τελικά και ακυρώνει την τελευταία στιγμή, που δεν ξέρεις σχεδόν ποτέ τι σκέφτεται, που χτες το βράδυ βγήκατε και περάσατε σούπερ, οπότε σήμερα γιατί είναι μουτρωμένος, που σταματάει ξαφνικά να μιλάει στη μέση μιας συζήτησης και ψάχνεις να βρεις τι μπορεί να τον πείραξε, οπότε σταματάς να μιλάς κι εσύ γιατί ο εγκέφαλός σου είναι απασχολημένος με την επίλυση του γρίφου, και μετά νιώθεις άσχημα επειδή α. είσαι χαζός και δεν καταλαβαίνεις και β. χαλάς και τη συζήτηση για τους υπόλοιπους στην παρέα.
Θα θέλαμε πολύ να σου πούμε ότι κουράγιο, όλα θα πάνε καλά, αλλά δεν είμαστε και σίγουροι. Εξαρτάται πόσο υπέροχη είναι η (αρσενική ή θηλυκή, δεν έχει σημασία) βερσιόν του «Στάθη» σου, και πόσο οπλισμένος/η με υπομονή, κατανόηση και καλή διάθεση ξεκινάς να βουτήξεις σε έναν απόλυτα καινούριο κόσμο, όπου ό,τι σκέφτεσαι είναι εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι σκέφτεται ο άλλος/ η άλλη. Πάρε κι αυτό το βιβλίο για σωσίβιο, κόλλησε και τα παρακάτω στην πόρτα του ψυγείου, και καλή τύχη.
Δεν έχει να κάνει μαζί σου
Ετοιμάσου να το επαναλαμβάνεις αυτό στον εαυτό σου εφτά φορές τη μέρα, χτύπα το τατουάζ αν χρειαστεί για να το έχεις πρόχειρο, βάλε φίλους να σ’ το υπενθυμίζουν κάθε φορά που το ξεχνάς. Γιατί θα το ξεχνάς –επειδή στην πραγματικότητα, βαθιά μέσα σου, ποτέ δεν θα το πιστέψεις. Είναι, όμως, αλήθεια: Ένας εσωστρεφής άνθρωπος που σου φαίνεται μουτρωμένος/ κακόκεφος/ απότομος/ αμίλητος, απλά είναι στη φάση που δεν θέλει να μιλάει. Όχι μαζί σου –γενικώς. Κι αυτό δε σημαίνει τίποτα κακό, ούτε για τη διάθεσή του, ούτε για εσένα.
Μίλα (μου για εσωστρέφεια)
Μην πέσεις στην κλασική παγίδα «αφού δε μου μιλάς, δε σου μιλάω». Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να πείσεις περισσότερο τον εαυτό σου ότι όντως κάτι κακό συμβαίνει μεταξύ σας. Αν ανησυχείς, ρώτα –και προσπάθησε όσο μπορείς να πιστέψεις την απάντηση, η οποία στοιχηματίζουμε πως θα είναι κάτι στο πλαίσιο του «απλά δεν είμαι σε φάση».
Μάθε, παιδί μου, ψυχολογία
Λίστες σαν τη δικιά μας εδώ και το μισό περιεχόμενο του Buzzfeed (ενδεικτικά παραδείγματα εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ) είναι μια πρώτη ξενάγηση γνωριμίας με τις σκέψεις ενός εσωστρεφούς ανθρώπου. Δεν είναι εύκολο, αλλά μετά από λίγη εξάσκηση –και αν πραγματικά θέλεις– μαθαίνεις να καταλαβαίνεις (ή τουλάχιστον να μην απορείς πολύ με) τον τρόπο σκέψης του άλλου. Δες το σαν ξένη γλώσσα, αν μη τι άλλο έχει ενδιαφέρον.
Μη γεμίζεις τα κενά
Η βασική αρχή της εσωστρέφειας λέει ότι, σε αντίθεση με εσένα, που παίρνεις ενέργεια από την συναναστροφή με ανθρώπους, ένας εσωστρεφής δίνει, ή χάνει αν προτιμάς, ενέργεια στη συναναστροφή με ανθρώπους, και χρειάζεται μετά ένα διάστημα «επαναφόρτισης» στο οποίο θα είναι μόνος του. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι πιθανότατα δεν θα πάτε για brunch τη μέρα μετά το τεράστιο πάρτι των γενεθλίων σου για να συζητήσετε πόσο τέλειο ήταν. Όχι επειδή δεν του φάνηκε όντως τέλειο, ή επειδή κάτι τον πείραξε, ή επειδή σε ψιλοβαριέται για να μη θέλει να σε βλέπει συχνά, όπως σκέφτεσαι τώρα, αλλά επειδή δεν μπορεί. Θα το επαναλαμβάνουμε μέχρι να το πιστέψεις.
Προ-τε-ραι-ό-τη-τες
Στη συνέχεια του ως άνω σεναρίου (αυτού με το τεράστιο πάρτι) εσύ μπορεί να θέλεις την άλλη μέρα τετράωρο μεσημεριανό καφέ με τους κολλητούς, και το βράδυ να φάτε με τους γονείς σου, και την μεθεπόμενη έχει γενέθλια η ξαδέρφη σου, και το Σάββατο είναι το πάρτι της εταιρείας… Επειδή η τέλεια εβδομάδα σου του ακούγεται εφιάλτης, διάλεξε σε τι απ’ όλα αυτά θέλεις πραγματικά να έρθει μαζί σου. Διαφορετικά σε βλέπουμε να περνάς μαζί του τα γενέθλια της ξαδέρφης σου και όχι τα δικά σου, στα οποία θα έρθει μεν, δεν θα του έχει μείνει ενέργεια να βγάλει κιχ δε.
Δεν θα περάσει, γιατρέ μου…
Άλλη κλασική παγίδα: Όταν πρωτοξεκινάς να κάνεις παρέα με έναν εσωστρεφή άνθρωπο, και περνάτε ωραία, επειδή τον βλέπεις μόνο στις καλές του φάσεις, αρχίζεις να πιστεύεις πως «μαζί σου δεν είναι εσωστρεφής». Είσαι η σωτηρία του, η γιατρειά του, αυτό το πολύ χαρωπό, λίγο τρελούτσικο κορίτσι που χρησιμοποιεί το Χόλιγουντ στα χιλιάδες σενάρια με τον εσωστρεφή νέρντουλα που ερωτεύεται τη βασίλισσα του χορού, το δημοφιλέστερο άτομο του σχολείου ή της γειτονιάς του, και μέχρι το τέλος της ταινίας έχει μεταμορφωθεί στο απόλυτο party animal, και βάζει υποψηφιότητα για Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ξέρεις πού είναι το πρόβλημα με αυτό (εκτός του ότι δεν έχει συμβεί ποτέ στην πραγματική ζωή); Ότι η εσωστρέφεια δεν είναι πάθηση, δεν είναι ασθένεια, δεν είναι κάτι που «θεραπεύεται». Είναι εγγενές στοιχείο του χαρακτήρα. Κανένας εσωστρεφής δεν ονειρεύεται τη μέρα που θα ξυπνήσει χαρούμενος επειδή έχει να πάει σε πάρτι το βράδυ, ακριβώς όπως κι εσύ δεν ονειρεύτηκες ποτέ τη μέρα που θα προτιμήσεις να κάτσεις να χαζέψεις στο ίντερνετ από το να βγεις με τους φίλους σου για ποτό. Δεν θα φτιάξει, και δεν θα αλλάξει, και δεν «εξαρτάται ποιον άνθρωπο έχεις απέναντί σου». Μην ελπίζεις, θα απογοητευτείς.
…Αλλά δεν είναι και τόσο άσχημα, τελικά
Δεν είναι μόνο ότι μαθαίνεις, σαν ξένη γλώσσα, έναν ξένο τρόπο σκέψης, κι αυτό σε κάνει καλύτερο άνθρωπο –και πιο ενδιαφέροντα στις συζητήσεις. Είναι, κυρίως, ότι οι εσωστρεφείς είναι σπάνιοι άνθρωποι: Έχουν μάθει να ακούν πολύ περισσότερο απ’ όσο μιλάνε, έχουν απεριόριστη κατανόηση και τεράστια αποθέματα στήριξης για τους ανθρώπους τους (αρκεί να μην ορίζεις την στήριξη μόνο ως «έρχομαι να σε πάρω να πάμε για ποτό») και δεν θα σου πουν ποτέ τίποτα που δεν το εννοούν «πάνω στα νεύρα τους» ή «πάνω στον ενθουσιασμό της στιγμής», γιατί ό,τι λένε το έχουν σκεφτεί εφτά κι οχτώ φορές –οι προχωρημένες περιπτώσεις το έχουν προβάρει και μπροστά στον καθρέφτη. Κι αν τα καταφέρεις και την παλέψεις όντως μαζί τους, θα είναι για μια ζωή. Ξέρεις πόσο δύσκολο είναι να βρουν ανθρώπους που τους αντέχουν, για να νιώσουν άνετα μαζί τους;
«Τι πάει να πει ‘να την παλέψω’ με έναν συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου, τι έχω να παλέψω δηλαδή, οι άνθρωποι είναι όπως είναι, γούστο τους και καπέλο τους, δεν επηρεάζουν σε κανέναν βαθμό και με κανέναν τρόπο την δική μου ζωή/ διάθεση/ καθημερινότητα/ ψυχοσύνθεση» σ’ ακούμε να λες. Και από αυτό μαντεύουμε εύκολα ότι δεν χρειάστηκε ποτέ να μοιραστείς τη ζωή σου με έναν εσωστρεφή. Και γελάμε πικρά από μέσα μας. Γιατί όλοι τα ίδια λέμε, και τα πιστεύουμε, τι ωραία που είμαστε όλοι διαφορετικοί, τι βαρετός θα ήταν ο κόσμος αλλιώς, τι ενδιαφέρουσα προσωπικότητα θα ‘ναι αυτός ο Στάθης που ήρθε προχτές στο γραφείο και δε μιλάει σχεδόν καθόλου.
Μέχρι να αρχίσεις να κάνεις παρέα με τον Στάθη ή –ακόμα χειρότερα, ω μη γένοιτο– να τον ερωτευτείς, και να αρχίσεις πρώτα να απορείς και μετά λίγο να ενοχλείσαι, που θέλει και δεν θέλει να κανονίσει πράγματα μαζί σου, που κανονίζετε τελικά και ακυρώνει την τελευταία στιγμή, που δεν ξέρεις σχεδόν ποτέ τι σκέφτεται, που χτες το βράδυ βγήκατε και περάσατε σούπερ, οπότε σήμερα γιατί είναι μουτρωμένος, που σταματάει ξαφνικά να μιλάει στη μέση μιας συζήτησης και ψάχνεις να βρεις τι μπορεί να τον πείραξε, οπότε σταματάς να μιλάς κι εσύ γιατί ο εγκέφαλός σου είναι απασχολημένος με την επίλυση του γρίφου, και μετά νιώθεις άσχημα επειδή α. είσαι χαζός και δεν καταλαβαίνεις και β. χαλάς και τη συζήτηση για τους υπόλοιπους στην παρέα.
Θα θέλαμε πολύ να σου πούμε ότι κουράγιο, όλα θα πάνε καλά, αλλά δεν είμαστε και σίγουροι. Εξαρτάται πόσο υπέροχη είναι η (αρσενική ή θηλυκή, δεν έχει σημασία) βερσιόν του «Στάθη» σου, και πόσο οπλισμένος/η με υπομονή, κατανόηση και καλή διάθεση ξεκινάς να βουτήξεις σε έναν απόλυτα καινούριο κόσμο, όπου ό,τι σκέφτεσαι είναι εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι σκέφτεται ο άλλος/ η άλλη. Πάρε κι αυτό το βιβλίο για σωσίβιο, κόλλησε και τα παρακάτω στην πόρτα του ψυγείου, και καλή τύχη.
Δεν έχει να κάνει μαζί σου
Ετοιμάσου να το επαναλαμβάνεις αυτό στον εαυτό σου εφτά φορές τη μέρα, χτύπα το τατουάζ αν χρειαστεί για να το έχεις πρόχειρο, βάλε φίλους να σ’ το υπενθυμίζουν κάθε φορά που το ξεχνάς. Γιατί θα το ξεχνάς –επειδή στην πραγματικότητα, βαθιά μέσα σου, ποτέ δεν θα το πιστέψεις. Είναι, όμως, αλήθεια: Ένας εσωστρεφής άνθρωπος που σου φαίνεται μουτρωμένος/ κακόκεφος/ απότομος/ αμίλητος, απλά είναι στη φάση που δεν θέλει να μιλάει. Όχι μαζί σου –γενικώς. Κι αυτό δε σημαίνει τίποτα κακό, ούτε για τη διάθεσή του, ούτε για εσένα.
Μίλα (μου για εσωστρέφεια)
Μην πέσεις στην κλασική παγίδα «αφού δε μου μιλάς, δε σου μιλάω». Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να πείσεις περισσότερο τον εαυτό σου ότι όντως κάτι κακό συμβαίνει μεταξύ σας. Αν ανησυχείς, ρώτα –και προσπάθησε όσο μπορείς να πιστέψεις την απάντηση, η οποία στοιχηματίζουμε πως θα είναι κάτι στο πλαίσιο του «απλά δεν είμαι σε φάση».
Μάθε, παιδί μου, ψυχολογία
Λίστες σαν τη δικιά μας εδώ και το μισό περιεχόμενο του Buzzfeed (ενδεικτικά παραδείγματα εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ) είναι μια πρώτη ξενάγηση γνωριμίας με τις σκέψεις ενός εσωστρεφούς ανθρώπου. Δεν είναι εύκολο, αλλά μετά από λίγη εξάσκηση –και αν πραγματικά θέλεις– μαθαίνεις να καταλαβαίνεις (ή τουλάχιστον να μην απορείς πολύ με) τον τρόπο σκέψης του άλλου. Δες το σαν ξένη γλώσσα, αν μη τι άλλο έχει ενδιαφέρον.
Μη γεμίζεις τα κενά
Η βασική αρχή της εσωστρέφειας λέει ότι, σε αντίθεση με εσένα, που παίρνεις ενέργεια από την συναναστροφή με ανθρώπους, ένας εσωστρεφής δίνει, ή χάνει αν προτιμάς, ενέργεια στη συναναστροφή με ανθρώπους, και χρειάζεται μετά ένα διάστημα «επαναφόρτισης» στο οποίο θα είναι μόνος του. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι πιθανότατα δεν θα πάτε για brunch τη μέρα μετά το τεράστιο πάρτι των γενεθλίων σου για να συζητήσετε πόσο τέλειο ήταν. Όχι επειδή δεν του φάνηκε όντως τέλειο, ή επειδή κάτι τον πείραξε, ή επειδή σε ψιλοβαριέται για να μη θέλει να σε βλέπει συχνά, όπως σκέφτεσαι τώρα, αλλά επειδή δεν μπορεί. Θα το επαναλαμβάνουμε μέχρι να το πιστέψεις.
Προ-τε-ραι-ό-τη-τες
Στη συνέχεια του ως άνω σεναρίου (αυτού με το τεράστιο πάρτι) εσύ μπορεί να θέλεις την άλλη μέρα τετράωρο μεσημεριανό καφέ με τους κολλητούς, και το βράδυ να φάτε με τους γονείς σου, και την μεθεπόμενη έχει γενέθλια η ξαδέρφη σου, και το Σάββατο είναι το πάρτι της εταιρείας… Επειδή η τέλεια εβδομάδα σου του ακούγεται εφιάλτης, διάλεξε σε τι απ’ όλα αυτά θέλεις πραγματικά να έρθει μαζί σου. Διαφορετικά σε βλέπουμε να περνάς μαζί του τα γενέθλια της ξαδέρφης σου και όχι τα δικά σου, στα οποία θα έρθει μεν, δεν θα του έχει μείνει ενέργεια να βγάλει κιχ δε.
Δεν θα περάσει, γιατρέ μου…
Άλλη κλασική παγίδα: Όταν πρωτοξεκινάς να κάνεις παρέα με έναν εσωστρεφή άνθρωπο, και περνάτε ωραία, επειδή τον βλέπεις μόνο στις καλές του φάσεις, αρχίζεις να πιστεύεις πως «μαζί σου δεν είναι εσωστρεφής». Είσαι η σωτηρία του, η γιατρειά του, αυτό το πολύ χαρωπό, λίγο τρελούτσικο κορίτσι που χρησιμοποιεί το Χόλιγουντ στα χιλιάδες σενάρια με τον εσωστρεφή νέρντουλα που ερωτεύεται τη βασίλισσα του χορού, το δημοφιλέστερο άτομο του σχολείου ή της γειτονιάς του, και μέχρι το τέλος της ταινίας έχει μεταμορφωθεί στο απόλυτο party animal, και βάζει υποψηφιότητα για Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ξέρεις πού είναι το πρόβλημα με αυτό (εκτός του ότι δεν έχει συμβεί ποτέ στην πραγματική ζωή); Ότι η εσωστρέφεια δεν είναι πάθηση, δεν είναι ασθένεια, δεν είναι κάτι που «θεραπεύεται». Είναι εγγενές στοιχείο του χαρακτήρα. Κανένας εσωστρεφής δεν ονειρεύεται τη μέρα που θα ξυπνήσει χαρούμενος επειδή έχει να πάει σε πάρτι το βράδυ, ακριβώς όπως κι εσύ δεν ονειρεύτηκες ποτέ τη μέρα που θα προτιμήσεις να κάτσεις να χαζέψεις στο ίντερνετ από το να βγεις με τους φίλους σου για ποτό. Δεν θα φτιάξει, και δεν θα αλλάξει, και δεν «εξαρτάται ποιον άνθρωπο έχεις απέναντί σου». Μην ελπίζεις, θα απογοητευτείς.
…Αλλά δεν είναι και τόσο άσχημα, τελικά
Δεν είναι μόνο ότι μαθαίνεις, σαν ξένη γλώσσα, έναν ξένο τρόπο σκέψης, κι αυτό σε κάνει καλύτερο άνθρωπο –και πιο ενδιαφέροντα στις συζητήσεις. Είναι, κυρίως, ότι οι εσωστρεφείς είναι σπάνιοι άνθρωποι: Έχουν μάθει να ακούν πολύ περισσότερο απ’ όσο μιλάνε, έχουν απεριόριστη κατανόηση και τεράστια αποθέματα στήριξης για τους ανθρώπους τους (αρκεί να μην ορίζεις την στήριξη μόνο ως «έρχομαι να σε πάρω να πάμε για ποτό») και δεν θα σου πουν ποτέ τίποτα που δεν το εννοούν «πάνω στα νεύρα τους» ή «πάνω στον ενθουσιασμό της στιγμής», γιατί ό,τι λένε το έχουν σκεφτεί εφτά κι οχτώ φορές –οι προχωρημένες περιπτώσεις το έχουν προβάρει και μπροστά στον καθρέφτη. Κι αν τα καταφέρεις και την παλέψεις όντως μαζί τους, θα είναι για μια ζωή. Ξέρεις πόσο δύσκολο είναι να βρουν ανθρώπους που τους αντέχουν, για να νιώσουν άνετα μαζί τους;
