Tips και συμβουλές για να κάνετε Format

Οποιοσδήποτε έχει υπολογιστή – αλήθεια, υπάρχει κάποιος που να μην έχει; - σίγουρα θα έχει ακούσει έστω και μία φορά να γίνεται αναφορά στην διαδικασία του format. Πιθανότατα να έχει επιχειρήσει να την κάνει και μόνος του ή να έχει (χρυσό) πληρώσει κάποιον «ειδικό».

Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για μια ιδιαίτερα εύκολη διαδικασία την οποία μπορεί να ολοκληρώσει με επιτυχία και σχετικά εύκολα οποιοσδήποτε έχει τις ελάχιστες τεχνικές γνώσεις υπολογιστών. Δεν θα σας αναλύσουμε την μέθοδο βήμα προς βήμα – υπάρχουν χιλιάδες διευθύνσεις στο Internet για αυτόν τον σκοπό – δεν υπάρχει άλλωστε καμία συγκεκριμένη πατέντα. Αυτό που θα κάνουμε είναι να απαντήσουμε στις πέντε βασικότερες ερωτήσεις γύρω από αυτήν και να σας δώσουμε ορισμένα χρήσιμα tips.

Τι είναι το Format;
Το format, ή Διαμόρφωση Δίσκου ελληνιστί, είναι μια διαδικασία η οποία διαμορφώνει τον σκληρό δίσκο του υπολογιστή, διαγράφοντας όλα τα δεδομένα που υπάρχουν (προγράμματα, αρχεία, λειτουργικό) σε αυτόν και επαναφέροντάς τον σε μια κατάσταση “tabula rasa”, έτσι ώστε να είναι έτοιμος να «ξαναδεχθεί» τα καινούργια δεδομένα. Κατά την διάρκεια του format διαγράφονται όλα τα αποθηκευμένα αρχεία του δίσκου και η επαναφορά τους είναι αδύνατη.

Πότε πρέπει να το κάνω;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Σε γενικές γραμμές, format πρέπει να γίνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή όταν βλέπουμε ότι ο υπολογιστής μας «κολλάει» αδικαιολόγητα. Που μπορεί να οφείλεται αυτό; Σε πολλούς λόγους. Όταν εγκαθιστούμε προγράμματα, εφαρμογές και παιχνίδια στον υπολογιστή μας, αυτά πέρα από χώρο στον σκληρό δίσκο, καταλαμβάνουν και χώρο σε ένα αρχείο που ονομάζεται registry. Όσο «φουσκώνει» το registry, τόσο περισσότερο χρόνο κάνει και ο υπολογιστής για να την «διαβάσει».

Ακόμα όμως και αν απεγκαταστήσουμε οποιοδήποτε πρόγραμμα, αυτό δεν διαγράφεται πλήρως. Αφήνει μερικά «υπολείμματα» στο registry τα οποία όσο περνάει ο καιρός αυξάνονται και επομένως κάποια στιγμή πρέπει να αδειάσει από τις περιττές και άχρηστες καταχωρήσεις που ενδεχομένως να επιβραδύνουν την ταχύτητα του υπολογιστή μας.

Πέρα από την συντήρηση που προαναφέραμε, format πρέπει να γίνεται και σε περιπτώσεις σοβαρών ιών ή σοβαρού προβλήματος στην απόδοση ενός υπολογιστή εξαιτίας κάποιου προγράμματος. Ενδείξεις για κάτι τέτοιο παρέχουν συνήθως οι μπλε οθόνες από το... πουθενά. Σε γενικές γραμμές πάντως, αν χρησιμοποιείτε αρκετά συχνά τον υπολογιστή σας και έχετε εγκαταστήσει αρκετές εφαρμογές η παιχνίδια, μια ενδεικτική χρονική στιγμή για να κάνετε format είναι κάθε έξι μήνες.

Τι πρέπει να προσέξω;
«Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Η γνωστή παροιμία – ελαφρώς παραλλαγμένη- ταιριάζει και στην περίπτωση του format. Σε πρακτικό επίπεδο, κατά την διάρκεια του Format θα πρέπει να φροντίσετε ώστε να μην πέσει το ρεύμα. Μια ενδεχόμενη διακοπή ρεύματος κατά την διάρκεια της διαδικασίας μπορεί να προκαλέσει physical damage στον σκληρό σας δίσκο. Ένα UPS επομένως (συσκευή παροχής ηλεκτρικού σε διακοπή ρεύματος), είναι πάντα χρήσιμο σε τέτοιες περιπτώσεις. Όσον αφορά τις εφαρμογές του υπολογιστή, πριν ξεκινήσετε την διαδικασία του format ανατρέξτε στο μενού της ‘Εναρξης (start menu) και φτιάξτε μια λίστα με τα προγράμματα τα οποία θα θέλατε να έχετε στον υπολογιστή σας μετά το Format. Επίσης σημαντικό, είναι να σκεφτείτε και τα αρχεία που έχουν δημιουργήσει τα προγράμματα αυτά στον υπολογιστή σας και να τα αποθηκέυσετε με κάποιον τρόπο. Παραδείγματος χάρη, αρχεία όπως τα bookmarks του explorer ή τις διάφορες playlists του media player.

Τι είναι τα partitions; (κατατμήσεις)
Κατά την διάρκεια του format είναι πολύ σημαντικό να χωρίσετε τον σκληρό σας δίσκο σε partitions. Πρόκειται για εικονικούς επιμέρους δίσκους, οι οποίοι μπορεί να μην φαίνονται στον χρήστη, αλλά έχουν μεγάλη σημασία για τον υπολογιστή. Δημιουργώντας partitions αφ’ ενός αυξάνετε την απόδοση του υπολογιστή σας, - μιας και τον «διευκολύνετε» στο να ψάξει αρχεία και πληροφορίες - αφ’ ετέρου διευκολύνετε τον εαυτό σας για την επόμενη φορά που θα αποφασίσετε να κάνετε format. Δημιουργώντας partition στο οποίο θα αποθηκεύσετε το λειτουργικό σύστημα και τυχόν προγράμματα, κάθε φορά που θα κάνετε format θα μπορείτε να διαγράψετε μόνο το συγκεκριμένο partition και όχι όλον τον σκληρό σας δίσκο (μουσική, ταινίες, παιχνίδια κτλ.). Υπολογίστε περίπου 4GB χώρο στον σκληρό για τα Windows XP, 16GB για τα Windows 7 και 3-5GB για τις υπόλοιπες εφαρμογές. Δείτε εδώ πληροφορίες  για το πώς θα κάνετε τα partitions.

Τι είναι το “imaging”;
Πρόκειται για μια σχετικά καινούργια μέθοδο που χρησιμοποιείται από αρκετούς χρήστες και «λύνει χέρια» στο format, ιδιαίτερα στην διαδικασία της μετέπειτα εγκατάστασης των προγραμμάτων, των drivers, των crack κ.ο.κ. Υπάρχουν λοιπόν, μερικά προγράμματα τα οποία αποθηκεύουν σε ένα αρχείο image όλη την τρέχουσα κατάσταση του υπολογιστή σας πριν το format. Αντί λοιπόν να ξοδέψετε χρόνο στο να εγκαταστήσετε ένα- ένα τα προγράμματα και τους drivers, έχετε ένα έτοιμο αρχείο το οποίο είναι «φορτωμένο» με το λειτουργικό, τους drivers, τις ανανεώσεις και όλες τις ρυθμίσεις που είχε ο υπολογιστής σας πριν το Format. Τέτοια προγράμματα είναι το Partition Magic και πολλά ακόμα.(δείτε μερικά εδώ)

Επιμέλεια: Νικόλας Γεωργιακώδης
Πληροφορίες: Θανάσης Πάτσιος