Παλιές φωτογραφίες: Πώς να τις αποκαταστήσετε

Παλιές, ασπρόμαυρες φωτογραφίες… πηγές αναμνήσεων από μία άλλη εποχή, πρόσωπα προγόνων που αρνιόμαστε να ξεχάσουμε, εικόνες από το παρελθόν που φυλάμε σαν πολύτιμο εχέγγυο για το μέλλον. Τι κάνουμε, όμως, όταν αυτές οι φωτογραφίες φθείρονται; Όταν η πολυκαιρία τις κιτρινίζει και τις κάνει πιο εύθραυστες στο σκίσιμο;

Μην επιχειρήσετε να πειράξετε την ίδια τη φωτογραφία. Αυτό θα μπορούσε, με μεγάλο πάντα ρίσκο, να το κάνει μόνο ένας ειδικός φωτογράφος, αλλά και πάλι θα επηρέαζε την ακεραιότητα της φωτογραφίας. Είναι προτιμότερο να δημιουργήσετε ένα αντίγραφο. Να την επαναφωτογραφήσετε ή έστω να την σκανάρετε. Μία ψηφιακή μεγέθυνση, για την καλύτερη επεξεργασία της φωτογραφίας, και καλή εκτύπωση θα έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Με μερικά καθημερινά εργαλεία, λοιπόν, και κάποιες απλές συμβουλές, μπορείτε να αποκαταστήσετε μόνοι σας από το σπίτι, γρήγορα και εύκολα τις παλιές σας φωτογραφίες και να τις διατηρήσετε έτσι αναλλοίωτες και για τις μελλοντικές γενιές.

Τι θα χρειαστείτε:

* Τις παλιές φωτογραφίες που θέλετε να αποκαταστήσετε (προφανώς).
* Υπολογιστή με σκάνερ (σαρωτή).
* Το αντίστοιχο λογισμικό επεξεργασίας εικόνων (θα το βρείτε στο πρόγραμμα του υπολογιστή σας).
* Εκτυπωτή με laser και φωτογραφικό χαρτί.

Τι βήματα θα ακολουθήσετε:

Βήμα 1ο: Τοποθετήστε την παλιά φωτογραφία στο σκάνερ και σαρώστε την στον υπολογιστή σας. Οι αποδόσεις των σκάνερ σήμερα έχουν βελτιωθεί θεαματικά, ενώ οι τιμές τους είναι σταθερά πτωτικές. Αν δεν έχετε και σκοπεύετε να αγοράσετε σκάνερ, μία εξαιρετική επιλογή είναι ο Epson V700 Photo. Επιλέξτε πάντως κάποιον value for money και φροντίστε η γυάλινη επιφάνειά του να είναι καθαρή και κυρίως να μην έχει σκόνη.

Σκανάρετε σε υψηλή ανάλυση, στο 100% του μεγέθους (μπορείτε και σε παραπάνω του 100% αλλά η ανάλυση θα χαλάσει). Σε ανάλυση 300 dpi, μία φωτογραφία μεγέθους περίπου Α4 θα αποδώσει ένα έγχρωμο (RGB) αρχείο 18mb. Σας προτείνουμε, μάλιστα, να σκανάρετε ακόμα και τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες σας σε RGB γιατί έτσι αιχμαλωτίζονται πολύ λεπτομερέστερα τα φωτεινά σημεία και οι σκιές. Μπορείτε έπειτα να μειώσετε στην κλίμακα «grayscale» αν το επιθυμείτε.

Βήμα 2ο: Χρησιμοποιήστε τον επεξεργαστή φωτογραφιών για να διορθώσετε τα σκισίματα, τις βρωμίτσες και τα ξεθωριασμένα χρώματα. Ταυτόχρονα κοιτάξτε τα τρία βασικά χρωματικά κανάλια (Κόκκινο – Πράσινο – Μπλε) και επιλέξτε αυτό που αντιπροσωπεύει πιστότερα το αυθεντικό χρώμα της φωτογραφίας. «Πειράζοντας» τα διάφορα επίπεδα αυτών των χρωμάτων θα δείτε θαύματα στην πυκνότητα και τον κορεσμό του χρώματος. Λίγες φωτογραφίες άλλωστε είναι καθαρά ασπρόμαυρες. Οι περισσότερες έχουν τόνους του μπλε-μαύρου ή παραλλαγές του sepia και ενδεχομένως να επιθυμείτε να διατηρήσετε και το αντίγραφο έτσι.

Υπάρχουν διάφορα προγράμματα υπολογιστών (για Mac ή PC) τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στην επεξεργασία της φωτογραφίας σας. Σας προτείνουμε το κλασικό Adobe Photoshop, αλλά και την φθηνότερη και αρκετά καλή έκδοση Photoshop Elements, που περιέχει τα περισσότερα από τα εργαλεία τα οποία θα χρειαστείτε. Μία κάρτα γραφικών θα βοηθούσε πολύ, χωρίς να είναι όμως απαραίτητη. Το Photoshop επιτρέπει τη διόρθωση γρατσουνιών, σκισιμάτων, σημαδιών και ξεθωριασμένων χρωμάτων. Διαθέτει άλλωστε υλικό stock που μπορεί να αντικαταστήσει, για παράδειγμα, έναν φθαρμένο ουρανό ή ένα αχανές φόντο.

Σε κάθε περίπτωση πειραματιστείτε! Δοκιμάστε τις δυνατότητες που σας δίνει το Photoshop ακόμα και αν κάνετε λάθη. Πώς αλλιώς θα μάθετε; Μέσω του history palette άλλωστε μπορείτε να επαναφέρετε ανά πάσα στιγμή τις δοκιμές σας, χωρίς να ανησυχείτε ότι τις χάσατε ανεπιστρεπτί.

Βήμα 3ο: Σώστε ένα ψηφιακό αρχείο της επεξεργασμένης εικόνας στον υπολογιστή σας. Σώστε το αρχείο σε μορφή tiff και όχι jpeg που χάνει πληροφορίες κατά τη διαδικασία συμπίεσης. Χρησιμεύει, μάλιστα, να σώσετε παραπάνω από ένα παραλλαγμένα αντίγραφα, με τα οποία θα έχετε πειραματιστεί στα χρωματικά επίπεδα. Ποιος ξέρει, μπορεί κάποτε να σας χρησιμεύσουν ή να επιχειρήσετε ξανά να «πειράξετε» τις φωτογραφίες σας.

Βήμα 4ο: Εκτυπώστε ένα νέο αντίγραφο της παλιάς σας φωτογραφίας στον εκτυπωτή σας με laser, χρησιμοποιώντας το ειδικό, φωτογραφικό χαρτί. Σε πλαστικοποιημένο, γυαλιστερό χαρτί θα δείτε τα καλύτερα αποτελέσματα. Ωστόσο, μπορείτε να βρείτε, αν το επιθυμείτε, και το ίδιο χαρτί, αυτό με την χάρτινη, εξαιρετικής ποιότητας υφή, που χρησιμοποιούνταν πριν χρόνια. Προσέξτε, όμως, γιατί υπάρχει κίνδυνος η λάμπα του εκτυπωτή να επηρεάσει την αντανάκλαση της εικόνας στο χαρτί, αποδίδοντας ένα υπερβολικό λαμποκόπημα.

Υποτίθεται πως οι εκτυπώσεις από απλούς inkjet εκτυπωτές σήμερα μπορούν να διαρκέσουν μέχρι και 30 χρόνια, χωρίς να ξεθωριάσει το χρώμα τους, αν διατηρηθούν σε κάποια κορνίζα, ή έστω κάπου που δεν θα τις «χτυπάει» ο ήλιος. Αυτές που προέρχονται από χρωστικά μελάνια μπορούν να διαρκέσουν φωτεινές για πάνω από 100 χρόνια. Τέτοια αποτελέσματα προσφέρει ο εκτυπωτής Epson Stylus Photo R2400.

Καλή τύχη!

Ε. Μ.