Πότε μπορώ να κάνω μήνυση και πόσο κοστίζει;

Λένε πως για να κάνει κανείς μήνυση χρειάζονται λεφτά και αρκετός ελεύθερος χρόνος. Όσοι έχουν ασχοληθεί το ξέρουν, όμως αν ανήκεις σε εκείνους που στο συγκεκριμένο θέμα δεν ξέρεις τι και πώς, τότε έχουμε τις απαραίτητες πληροφορίες που πρέπει να λάβεις υπόψη σου.

Πού την υποβάλλεις και με ποιον τρόπο;

Η μήνυση είναι έννοια διάφορη της αγωγής. Με την αγωγή, ένας ιδιώτης στρέφεται κατά ενός άλλου ιδιώτη ενώπιον ενός δικαστηρίου με αίτημα την καταβολή ενός χρηματικού ποσού, την αναγνώριση ή τη δημιουργία (διάπλαση) ενός δικαιώματος, την καταδίκη σε ενέργεια ή παράλειψη. Η αγωγή ανήκει στο αστικό δίκαιο, δηλαδή το δίκαιο που ρυθμίζει τις σχέσεις ιδιωτών μεταξύ τους.

Το ποινικό δίκαιο από την άλλη πλευρά, είναι το σύνολο των υποχρεωτικών κανόνων συμπεριφοράς που θεσπίζει μια Πολιτεία έναντι των ιδιωτών. Έχει χαρακτήρα όχι ρυθμιστικό των σχέσεων των ιδιωτών αλλά κυρωτικό καθώς η παραβίαση των ποινικών κανόνων επισύρει ποινές. Κεντρικό ρόλο στο ποινικό δίκαιο διαδραματίζει η Εισαγγελική Αρχή που είναι επιφορτισμένη με την άσκηση ποινικών διώξεων και την εν συνεχεία εισαγωγή των υποθέσεων στο δικαστήριο.

Για την κίνηση της ποινικής δίωξης, ήτοι τη διερεύνηση της τέλεσης μιας αξιόποινης πράξης, απαιτείται η υποβολή μήνυσης ή έγκλησης ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών ή ενώπιον άλλων ανακριτικών υπαλλήλων (π.χ. αστυνομία, πυροσβεστική, τροχαία). Εν συνεχεία, ο Εισαγγελέας παραγγέλλει, δηλαδή διατάζει, τα αστυνομικά όργανα ή τους ανακριτές να διενεργήσουν τις απαραίτητες ανακριτικές πράξεις ώστε να συλλέξουν το αποδεικτικό υλικό και τέλος εισάγει την υπόθεση στο ακροατήριο.

Πότε γίνεται αυτεπάγγελτα;

Κατά κανόνα, η δίωξη των εγκλημάτων είναι αυτεπάγγελτη, δηλαδή κινείται με την υποβολή μήνυσης από οποιονδήποτε ενώπιον του Εισαγγελέα ή της αστυνομίας. Επίσης, στην περίπτωση των αυτεπαγγέλτως διωκόμενων αδικημάτων ο Εισαγγελέας κινεί την ποινική δίωξη, όταν ο ίδιος πληροφορηθεί με οποιονδήποτε τρόπο την τέλεση μιας πράξης, π.χ. εάν για ένα αυτεπαγγέλτως διωκόμενο αδίκημα ενημερώθηκε για την τέλεσή του από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η άσκηση ποινικής δίωξης σε ιδιοκτήτη ΠΑΕ, ο οποίος μπήκε οπλισμένος εντός γηπέδου.

Υπάρχουν εξαιρέσεις;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, που προβλέπονται ρητά στον ποινικό κώδικα ή σε άλλους νόμους, η ποινική δίωξη γίνεται μόνο με έγκληση του παθόντος. Για παράδειγμα για την πράξη της απλής σωματικής βλάβης προβλέπεται ρητά στο ά. 308 παρ. 1 και 2 του Ποινικού Κώδικα ότι απαιτείται έγκληση του παθόντος για την κίνηση της ποινικής δίωξης.

Υπάρχει «ημερομηνία λήξης» για να κινηθεί ποινική δίωξη;

Σημειώνεται ότι όπου ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει έγκληση του παθόντος, αυτή υποβάλλεται εντός τριμήνου από την ημέρα που ο παθών έμαθε για την τέλεση της πράξης, αλλιώς το αξιόποινο της πράξης εξαλείφεται και δεν κινείται η ποινική δίωξη.

Ποια είναι η διαδικασία;

Σε διαδικαστικό επίπεδο, η μήνυση ή η έγκληση ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών υποβάλλεται γραπτώς από τον μηνυτή ή τον εγκαλούντα ή από πληρεξούσιο δικηγόρο τους με εξουσιοδότηση στη γραμματεία της Εισαγγελίας ή στην αρμόδια υπηρεσία της αστυνομίας κτλ. Ενώπιον της αστυνομίας και των λοιπών ανακριτικών υπαλλήλων είναι δυνατή και η προφορική έγκληση - μήνυση, για την οποία συντάσσεται σχετική έκθεση από τους αρμόδιους υπαλλήλους και εν συνεχεία διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα.

Πόσο κοστίζει;

Για την υποστήριξη της κατηγορίας στο ακροατήριο, απαιτείται παράβολο 40 ευρώ και αν η μήνυση κατατεθεί στην εισαγγελία εγγράφως από τον ίδιο τον μηνυτή, απαιτείται επίσης παράβολο 10 ευρώ. 

Σε περίπτωση που δικηγόρος καταθέσει τη μήνυση ή την έγκληση με εξουσιοδότηση απαιτείται επιπλέον γραμμάτιο προείσπραξης 139 ευρώ, πρόκειται δηλαδή για την ελάχιστη αμοιβή του δικηγόρου. 

Για την τυχόν περαιτέρω αμοιβή του δικηγόρου, αυτή εξαρτάται από την εργασία που πρέπει να πραγματοποιηθεί ως προς τη σύνταξη του δικογράφου. Για παράδειγμα, ραντεβού με τον εντολέα, λήψη ακριβούς ιστορικού της υπόθεσης, συγκέντρωση αποδεικτικού υλικού: έγγραφα και εμμάρτυρες καταθέσεις, νομική μελέτη του φακέλου, σύνταξη του αναγκαίου δικογράφου: μήνυσης/έγκλησης, παροχή έγγραφων εξηγήσεων, αγωγής, αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, προσφυγής, αίτησης ακύρωσης κ.α.