Δουλεύοντας με τους "κολλητούς": Όταν η φιλία γίνεται... επιχείρηση

Όταν οι δουλειές με φίλους πηγαίνουν άσχημα, πηγαίνουν πραγματικά άσχημα.

«Έχω δει πολλές περιπτώσεις όπου τα πράγματα έχουν πάει πολύ λάθος», λέει ο Michael Burd της εταιρίας επαγγελματικών συμβούλων Lewis Silkin. «Οι χειρότερες και πιο τρομακτικές περιπτώσεις είναι οι εταιρίες 50-50 όπου δεν υπάρχει πρόθεση να αντιμετωπιστεί κανένα αδιέξοδο. Ένας άνδρας με τον οποίο συζητούσα πρόσφατα μου είπε: ‘Δε μπορώ να πιστέψω ότι δεσμεύτηκα με έναν ηλίθιο’.

Ο Nick Horswell, που περιγράφει τον εαυτό του ως «θείο των επιχειρήσεων», διακρίνει και το δικό του μερίδιο ευθύνης. «Όταν τα πράγματα πάνε καλά, είναι όλα υπέροχα», λέει. «Αλλά αν τα καλά είναι πολύ καλά, τα κακά είναι τραγικά. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που βουτούν αμέσως στα βαθιά χωρίς συναισθηματισμούς λόγω υπερβολικού ζήλου».

Το να μπλέκει κανείς φίλους και δουλειά είναι δελεαστικό δεδομένου ότι πολλές επιχειρηματικές ιδέες προκύπτουν από κοινωνικές συζητήσεις. Επιπλέον, το να στήσει κανείς μια δουλειά μόνος μπορεί να αποβεί κουραστικό και οικονομικά ασύμφορο. Τι καλύτερο, λοιπόν, από τα να έχει κανείς γύρω του τους κολλητούς του;

Ο Alex Cresswell-Turner και η συμφοιτήτρια και φίλη του Sarah Morison ίδρυσαν το 1998 τη Lombok, μία εταιρία επίπλων, ως συνεργάτες 50-50. «Είναι σα να είμαστε παντρεμένοι», λέει. «Όλα αυτά που περνάς στο ξεκίνημα είναι τόσο έντονα και τόσο δυνατά. Βλέπεις περισσότερο αυτούς αντί για τον/ την σύζυγό σου και μαθαίνεις σιγά-σιγά κάθε πτυχή της προσωπικότητας ή του χαρακτήρα τους».

Ο Mark Christopher, διευθυντής της West Cornwall Cornish Pasty Company και φίλος της οικογένειας που τη διοικεί, εξηγεί ότι η φιλία τους σημαίνει πως μπορούν να επιτρέπουν ο ένας στον άλλο να αναλαμβάνει πράγματα χωρίς να χρειάζεται να παίρνουν ομαδικές αποφάσεις –ειδικά στην αρχή. «Σημαίνει επίσης ότι είναι εκεί ο ένας για τον άλλο όταν έρχονται δύσκολοι καιροί», λέει. «Δεν πρόκειται απλά για δουλειά- πρόκειται για κάτι που έχεις χτίσει μαζί με τον άλλο».

Ο κ. Cresswell-Turner συμφωνεί. «Αν το άλλο άτομο με το οποίο συνεργάζεσαι δέχεται εξωτερικές πιέσεις, τείνεις να δείχνεις μεγαλύτερη κατανόηση αν πρόκειται για φίλο, τον οποίο γνωρίζεις και καταλαβαίνεις και έξω από τη δουλειά».

Η Elisabeth Marx, μία εργασιακή ψυχολόγος στην Heidrick & Struggles, τους «κεφαλοκυνηγούς», λέει ότι είναι συνήθως η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος που προκαλεί τα προβλήματα. Οι άνθρωποι υποθέτουν ότι αφού διασκεδάζουν βγαίνοντας για ένα ποτό με κάποιον, θα απολαμβάνουν εξίσου και το να κάθονται ο ένας απέναντι στον άλλο για εννιά ώρες κάθε μέρα. «Νομίζεις ότι γνωρίζεις τον άλλο και ότι υπάρχει κατανόηση, αλλά όλες οι υποθέσεις που έχεις βασίσει στη φιλία σας μπορεί να αποδειχθούν εντελώς λανθασμένες σε ένα επαγγελματικό πλαίσιο», προσθέτει.

Ακόμα κι αν συνεργάζεσαι καλά με τον άλλο, τα προβλήματα μπορούν να προκύψουν οποιαδήποτε στιγμή στο μέλλον- και αυτά καταλήγουν να γίνονται αυτό που ορίζεται ως «το πρόβλημα της ροκ μπάντας». Τι σημαίνει αυτό; Οι ιδρυτές ξεκινούν με τη χαριτωμένη αλλά αφελή ιδέα ότι όλα θα πρέπει να μοιράζονται ισάξια. Μερικά χρόνια αργότερα η μπάντα ανακαλύπτει ότι ένα από τα μέλη είναι καλός στιχουργός και ένας άλλος συνθέτει φανταστική μουσική, ενώ οι άλλοι δύο είναι καλοί στη συνοδευτική μουσική.

Κάποια στιγμή, όταν τα πράγματα πάνε καλύτερα από ότι τα περίμεναν, οι ροκ σταρ διασπώνται και αρχίζει να κάνει ο καθένας το δικό του, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να αποκτά παραπάνω δικαιώματα. Κάνοντάς το αυτό πιστεύουν ότι θα ανταμειφθούν ακόμα περισσότερο, δυσκολεύονται όμως να το συζητήσουν μεταξύ τους και τελικά τα πράγματα στραβώνουν. Αυτός είναι ένας λόγος που πολλές δουλειές βασισμένες σε φιλίες αναπτύσσονται μέχρι ενός βαθμού και μετά αρχίζουν να παρακμάζουν, με αποτέλεσμα συχνά να κινδυνεύει και η ίδια η φιλία.

Ένας τρόπος να αποφευχθούν πολλά προβλήματα είναι να συζητά κανείς το τέλος στην αρχή. Επιβεβαιώστε ότι οι στόχοι σας είναι παράλληλοι. Αποφασίστε αν θέλετε να δημιουργήσετε μία επιχείρηση που θα εισαχθεί π.χ. στο χρηματιστήριο ή που απλά θα σας προσδώσει ένα επιθυμητό lifestyle. Στην πρώτη έξαψη του επιχειρηματικού ενθουσιασμού, πολλοί συνεργάτες απλά περιμένουν ότι όλα θα κυλήσουν ρόδινα.

Στην περίπτωση της Lombok, λέει ο κ. Cresswell-Turner, «Μεθύσαμε πάρα πολύ σε ένα ξενοδοχείο στην Ινδονησία και εκπονήσαμε μία συμφωνία εμπιστευτικότητας μεταξύ μετόχων. Είπα (υποθετικά): ‘Τώρα σε μισώ. Πώς θα σε ξεφορτωθώ αν τα πράγματα δεν πάνε καλά;’ Δε χρειάστηκε να αναφερθούμε ποτέ σε αυτό το έγγραφο αλλά είναι καλό να υπάρχει.»

Φυσικά, αυτά τα πολύπλοκα θέματα προϋποθέτουν ότι η δουλειά πηγαίνει καλά. Αν όμως η δουλειά με το ζόρι τσουλάει ή αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα τότε προκύπτουν αμέτρητα προβλήματα χωρίς το περιθώριο μιας υγιούς χρηματικής εισροής και οι πιέσεις μπορεί να αποδειχθούν πολύ πιο έντονες.

Τελικά, λέει ένας επιχειρηματίας, «Υπάρχει μία παλιά παροιμία που λέει να κάνεις δουλειές με φίλους μόνο αν είσαι έτοιμος να τους χάσεις. Εγώ έχω ταυτιστεί απόλυτα με αυτό.»

Πηγή: FT.com