Ελληνικά νησιά στο… πιάτο: Τι θα φάτε και πού

του Νικόλα Γεωργιακώδη

«Και για πες, τι θα φάμε;». Πιθανότατα η πιο συνηθισμένη ερώτηση των καλοκαιρινών διακοπών εκφράζει την έντονη επιθυμία να γευτούμε τις νοστιμιές του νησιού το οποίο μας φιλοξενεί. Ευτυχώς για εμάς (και το στομάχι μας), οι ευκαιρίες που έχουμε για καλοκαιρινή τοπική γευσιγνωσία είναι δεκάδες μιας και κάθε νησί έχει να περηφανεύεται για τις σπεσιαλιτέ του. Συγκεντρώσαμε τα best of πιάτα των ελληνικών νησιών, έτσι ώστε να μην επιστρέψετε από αυτά παραπονεμένοι ή με… άδειο στομάχι. Τι θα φάμε, λοιπόν;

Κυκλάδες

Πάρος: Γούνα (πεντανόστιμο ψάρι, συνήθως λακέρδα, το οποίο ψήνεται στον ήλιο με μπόλικο αλάτι), χταπόδι λιαστό και ντόπιο κρασί Νάουσας.
Μήλος: Λαζάνια με σκορδαλιά, «πιταράκια» (τυροπιτάκια με ξεροτύρι, δυόσμο και κρεμμύδι), σοροπιαστά σπανακοπιτάκια, «φλάουνες» και «κουφέτο», γλυκά τα οποία προσφέρονται σε γάμους με ψίχα γλυκού κολοκυθιού μέλι και καρύδια.
Νάξος: Πατούδα (γεμιστό αρνί με συκωτάκι, ρύζι και κουκουνάρι), καλόγηρος (μοσχαρίσιο κρέας πάνω σε μελιτζάνες με τυρί και ντομάτα στο φούρνο), πατσίτσιο (όχι όπως το ξέρουμε, γίνεται με γλυκιά κολοκύθα στο τηγάνι και μοιάζει με πίτα) και λικέρ κίτρο για… χώνεψη.
Άνδρος: Φρουταλιά (γιγαντιαίων διαστάσεων ομελέτα με πατάτες, λουκάνικο, τυρί και κολοκυθάκια) και πόντζι, μια δική τους εκδοχή για το ρακόμελο.
Αμοργός: Πατατάτο… all the way, φτιάχνεται με κατσικίσιο ή μοσχαρίσιο κρέας στην κατσαρόλα με πατάτες. Επισης, ξυδάτο (κάτι σαν πατσάς με σκόρδο) και κοφτό (σιτάρι με μυζήθρα).
Σαντορίνη: Ντοματοκεφτέδες (φυσικά), αλλά και άσπρες τηγανιτές μελιτζάνες, φάβα… Π.Ο.Π, σκορδομακάρονα και απαραίτητη συνοδεία για όλα τα φαγητά ένα γλυκό κρασί Vinsanto. Περισσότερα για τα κρασιά της Σαντορίνης εδώ.
Μύκονος: Κοπανιστή, λουβιά (αμπελοφάσουλα που σερβίρονται σκέτα ή με σκορδαλιά), μπούμπουλα (ψητό χοιρινό στον ήλιο με ρίγανη, σαλάχι με σκορδαλιά και σπαγγέτι με σολομό, χαβιάρι και βότκα.
Σίφνος: Ρεβιθάδα που ψήνεται σε πήλινο κλεισμένο με ζύμη, μαστέλο (κρέας μαριναρισμένο σε κρασί μέσα σε πήλινο), καπαροσαλάτα, ρεβυθοκεφτέδες, μαλακιά μυζήθρα.

Σποράδες και Βόρειο Αιγαίο

Αλόνησος: Ροφός στιφάδο και ψαρόσουπα και φρέσκος τόνος.
Σκύρος: Αγαλιποκεφτέδες (τους φτιάχνουν με μια μικρή ανεμώνα της θάλασσας) και αστακομακαρονάδα, για την οποία οι ντόπιοι έχουν να περηφανεύονται πως ξεκίνησαν να πρωτοφτιάχνουν ως… φαί του φτωχού.
Σκόπελος: Η ξακουστή σκοπελίτικη σπανακοτυρόπιτα. Έτσι απλά.
Θάσος: Παραδοσιακό κατσικάκι εξοχικό, λιαστά χταπόδια και εκπληκτικοί λουκουμάδες με ντόπιο μέλι.
Χίος: Μαριδόπιτα (ψιλό μαριδάκι με κουρκούτι και μπόλικα ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια στο τηγάνι), τουρσιά όλων των ειδών, χειροποίητα μακαρόνια και φυσικά… άφθονο λικέρ μαστίχα. Για τους γλυκατζήδες, σταθερή αξία το υποβρύχιο μαστίχα.
Σαμοθράκη: Κατσικάκι στη σούβλα και διάσημό σκαθάρι.
Σάμος: Αβρυές (κάτι σαν σπαράγγια), πασπαλάς (παστό χοιρινό αρωματισμένο με θρούμπι), ρεβυθοκεφτέδες, μπουρνελοσαλάτα με ντόπιο τυρί, φαβοκεφτέδες και καμπούνια με αυγά (ομελέτα με φρέσκο κρεμμύδι).

Επτάνησα: Με άρωμα… ιταλικό

Κεφαλονιά: Αλιάδα (κεφαλλονίτικη σκορδαλιά η οποία παρασκευάζεται αποκλειστικά με σκόρδα και πατάτες, χωρίς ψωμί και καρύδια), κρεατόπιτα, μπακαλιαρόπιτα, λαγωτό (κουνέλι με άφθονο σκόρδο) και στιφάδο.
Κέρκυρα: Σοφρίτο (κρέας λεμονάτο με ρύζι), μπουρδέτο (γαύρος, χταπόδι ή σαρδέλες στον φούρνο με σκόρδο ή ντομάτα), παστιτσάδα (κρέας με μακαρόνια), σαβόρο (ψάρι με ντομάτα και δενδρολίβανο) και μαντολάτο.
Ζάκυνθος: Επικό στιφάδο με κουνέλι ή λαγό.
Λευκάδα: Φακές Εγκλουβής (πήραν το όνομά τους από το ψηλότερο χωριό της Λευκάδας, φημισμένο για τις εξαιρετικές φακές του), σαλάμια και λουκάνικα αέρος.
Κύθηρα: Πικάντικο λαδότυρο μητάτο, βρεχτολαδέα (με ντομάτα και το ξακουστό παξιμάδι Κυθήρων), βραχοσαλάτα με γευστικότατα χόρτα από τις ακτές του νησιού και γλυκά όπως τσιριγώτικα σκαλτσουνάκια, γλυκιά κολοκυθόπιτα και πάστα μήλου. Must επίσης είναι και τα θράψαλα (μεγάλα καλαμάρια) του νησιού.
Ιθάκη: Κοτόπουλο με πατάτες και ντομάτες στη τσερέπα, ένα αρχαίο πήλινο σκεύος σαν καπάκι το οποίο σκεύος έχει ζυμωθεί μαζί με... μαλλιά γίδας για να μη «σκορπάει» εύκολα.

Ζηλέψατε μερικά από τα παραπάνω πιάτα και θέλετε να τα γευτείτε (και ) στο σπίτι σας; Ιδού μερικές συνταγές για να φέρετε τα παραπάνω νησιά στην κουζίνα σας.

Τυρόπιτα Σκοπελίτικη

Τι θα χρειαστείτε:
* 500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
* 500 γρ. φέτα σκληρή
* λάδι
* αλάτι

Ετοιμασία: Βάζετε το αλεύρι σε μια λεκάνη και δημιουργείτε στο κέντρο μια μικρή λακκούβα στην οποία ρίχνετε μια κουταλιά της σούπας λάδι και αλάτι. Ζυμώνετε το μείγμα ρίχνοντας σταδιακά νερό μέχρι να γίνει μια ζύμη ούτε πολύ μαλακιά, ούτε πολύ σκληρή. Κόβετε την ζύμη σε τρία μπαλάκια και την αφήνετε για 20 λεπτά. Ρίχνετε στο τραπέζι αλεύρι, τοποθετείτε το ένα μπαλάκι ζύμης και με λεπτό πλάστη ανοίγετε λεπτό φύλλο. Ρίχνετε περιμετρικά το λάδι και παίρνετε ένα κομμάτι φέτας και το τρίβετε πάνω στο φύλλο. Αρχίζετε να τυλίγετε τις δύο αντίθετες μεριές του φύλλου προς το κέντρο και στο τέλος το γυρνάτε σαν σαρίκι. Βάζετε στο τηγάνι μπόλικο λάδι να κάψει και ρίχνετε μέσα την πίτα. Μόλις ψηθεί από την μία μεριά την γυρίζετε από την άλλη. Την βάζετε πάνω σε ένα απορροφητικό χαρτί κουζίνας και την σερβίρετε ζεστή.

Ντοματοκεφτέδες Σαντορίνης

Τι θα χρειαστείτε:
*3 μεγάλες ώριμες ντομάτες
*1 μέτριο ξερό κρεμμύδι τριμμένο
*1 κουταλιά ρίγανη
*2-3 κουταλιές δυόσμο
*αλάτι, πιπέρι
*αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
*αραβοσιτέλαιο
*150 γρ. φέτα σε μικρά κομματάκια (προαιρετικά)

Ετοιμασία: Ξεφλουδίζετε τις ντομάτες και αφαιρείτε τα σπόρια. Τις κόβετε σε χοντρά κυβάκια μέσα σε σουρωτήρι και τις αφήνετε για 30-30 λεπτά για να βγάλουν τα υγρά τους χωρίς να τις στίψετε. Ρίξτε τις σε ένα μπολ και βάλτε όλα τα υλικά και όσο αλεύρι πάρει για να γίνει ένας χυλός (όχι πολύ σφιχτός). Σε αντικολλητικό τηγάνι βάζετε αρκετό αραβοσιτέλαιο να κάψει. Με ένα κουτάλι της σούπας παίρνετε χυλό και το ρίχνετε μέσα. Σκεφτείτε ότι κάθε κουτάλια θα είναι και ένας ντοματοκεφτές. Προσέξτε να μην βάλετε τις κουταλιές πολύ κολλητά για να μην φουσκώσει ο χυλός. Όταν ροδίσουν (2 λεπτά περίπου) τους γυρνάτε από την άλλη πλευρά. Βγάλτε τους από το λάδι και βάλτε τους σε χαρτί κουζίνας για να ρουφήξει το περιττό λάδι.

Μπουρδέτο με χταπόδι από την Κέρκυρα

Τι θα χρειαστείτε:
* 1 μεγάλο χταπόδι
* 1 κιλό πατάτες
* 1 φλιτζάνι του καφέ ξύδι
* 1/1 κουταλάκι του γλυκού κόκκινο πιπέρι
* 1/2 κουταλάκι του γλυκού γλυκό πιπέρι
* 3 κουταλιές της σούπας πελτέ ντομάτας
* 1 φλιτζάνι του τσαγιού λάδι

Προετοιμασία: Βράστε το χταπόδι σε μια κατσαρόλα με το νερό και το ξύδι για πέντε λεπτά και μετά κόψτε το σε κομματάκια. Ξαναρίξτε το στην κατσαρόλα μαζί με τα πιπέρια, τον ντοματοπελτέ και το λάδι και αφήστε το να βράσει για δύο ώρες. Προσθέστε τις πατάτες και βράστε το για άλλη μισή ώρα μέχρι να "δέσει" η σάλτσα. Αν θέλετε μια πιο πικάντικη παραλλαγή, προσθέστε λίγο πιπέρι ακόμα.

Πατατάτο Αμοργού

Υλικά (για 4 άτομα):
2 ½ κιλά κρέας κατσικίσιο (σπάλα ή μπούτι), κομμένο σε κομμάτια με τα κόκαλα
1 φλ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα
6 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες
1 ½ κ.πατάτες ξεφλουδισμένες και χοντροκομμένες
Αλάτι, πιπέρι
2 φλ. ντομάτες κύβους
2 φύλλα δάφνης

Προετοιμασία: Αλατοπιπερώνετε το κρέας και σε μια μεγάλη, φαρδιά κατσαρόλα το ζεσταίνετε και το ροδίζουμε απ’ όλες τις πλευρές. Προσθέτε τα κρεμμύδια και συνεχίζετε ώσπου να καραμελώσουν. Στη συνέχεια προσθέτετε το σκόρδο. Μετά, ρίχνετε τις πατάτες και ανακατεύετε καλά να αλειφθούν παντού με το λάδι. Προσθέτετε τις ντομάτες, τα φύλλα δάφνης και αρκετό νερό ώστε να καλυφθούν όλα τα υλικά. Τα αφήνετε να βράσουν, χαμηλώνετε τη φωτιά σε πιο μικρή ένταση και βράζετε για 1 ½ - 2 ώρες, μέχρι να μαλακώσει εντελώς το κρέας. Κατεβάζετε από τη φωτιά και σερβίρετε.