Ακατέργαστη γοητεία, εναλλακτική διασκέδαση, κρυστάλλινες παραλίες, μεσαιωνικά κάστρα και τρία πελάγη στα πόδια μας: Άλλος για Φολέγανδρο;
Παλαιότερο των 360 ημερών
Κάποια νησιά ξεχωρίζουν, ακόμη κι αν έχουν τους πιο φανταχτερούς «γείτονες». Όπως για παράδειγμα η Φολέγανδρος. Μπορεί να μοιράζεται το ίδιο «άγριο» γεωλογικό τοπίο με την Σαντορίνη, αλλά κατορθώνει να διατηρεί αυθεντικό χρώμα, μακριά από την βίαιη τουριστική ανάπτυξη.
Πού αλλού θα βρεις μια χώρα με ένα δίκτυο από μικρές πλατείες; Πού αλλού θα κολυμπήσεις με φόντο τα χαρακτηριστικά πράσινα βράχια του νησιού; Πού αλλού στο Αιγαίο θα βρεις μια καστροπολιτεία που απολαμβάνει θέα στο απέραντο γαλάζιο; Πού αλλού στην Ελλάδα θα συναντήσεις σπιτάκια και ανθρώπους να ζουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα; Ναι, και αυτό γίνεται σε έναν μικρό οικισμό του νησιού, αλλά καθόλου δεν απασχολεί τους ανθρώπους του: Η ακατέργαστη ομορφιά του τόπου σε κάνει να ξεχνάς οτιδήποτε.
Στη μέση τριών πελάγων, του Αιγαίου, του Μυρτώου και του Κρητικού, η Φολέγανδρος έχει χτίσει τον δικό της καλοκαιρινό μύθο την τελευταία δεκαετία, ως «νησί του μέτρου», όπως αρέσει στους ντόπιους να το αποκαλούν. Ναι, η τουριστική ανάπτυξη χτύπησε την κυκλαδίτικη πόρτα του, αλλά οι κάτοικοι του νησιού με το πιο όμορφο όνομα στις Κυκλάδες φρόντισαν να την διαχειριστούν σωστά. Έτσι, ώστε να συνυπάρχει ο κοσμοπολιτισμός με την αυθεντικότητα, η χαλαρότητα με την διασκέδαση, ο ρομαντισμός με το άγριο τοπίο της που σαγηνεύουν όποιον ρίξει άγκυρα εκεί. Κι ίσως είναι γι’ αυτό που όλοι, στον δρόμο της επιστροφής, θα σου ευχηθούν «καλή αντάμωση» και θα το εννοούν. Γιατί οι περισσότεροι όντως επιστρέφουν, και χτίζουν μια ιδιαίτερη σχέση με το νησί και τους ανθρώπους του.
Οι οικισμοί της Φολεγάνδρου Τρία είναι τα βασικά «χωριά» του νησιού: Ο Καραβοστάσης, το λιμάνι δηλαδή της Φολεγάνδρου, η Χώρα και η Άνω Μεριά.
*Καραβοστάσης: Το ήσυχο λιμανάκι θα σας καλωσορίσει κατά την άφιξή σας, με φόντο τους κοκκινωπούς του βράχους, ενός «ανεμοδαρμένου» τοπίου που ωστόσο κρύβει τις καλύτερες αμμουδιές στην βάση του. Εδώ θα βρείτε και λίγα ταβερνάκια, καφέ και ενοικιαζόμενα δωμάτια, αλλά η βάση της διαμονής και των εξορμήσεών σας θα πρέπει να είναι άλλη, δηλαδή…
*Η Χώρα: Βρίσκεται περίπου τρία χιλιόμετρα δυτικά του λιμανιού και αποτελεί μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές και πιο όμορφες κυκλαδίτικες Χώρες. Η ιδιαιτερότητά της είναι οι συνεχόμενες πλατείες που θα συναντήσετε φωλιασμένες ανάμεσα στα ολόλευκα σπιτάκια και τα ασβεστωμένα καλντερίμια. Σε αυτές τις πλατείες είναι που συγκεντρώνεται όλο το νησί τα βράδια για ποτό και τσιμπολόγημα. Ψηλά, στην άκρη του γκρεμού, δεσπόζει το Κάστρο, μια μίνι καστροπολιτεία μέσα στην Χώρα που απολαμβάνει συγκλονιστική θέα προς το υπόλοιπο νησί.
*Η Άνω Μεριά: Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νησιού και αποτελεί την πιο αυθεντική πλευρά του. Ενώ στην Χώρα θα βρείτε τις πιο γραφικές και κοσμοπολίτικες γωνιές, εδώ θα συναντήσετε την αγροτική καθημερινότητα των ντόπιων, όπως απαράλλαχτα την απολαμβάνουν εδώ και πολλές δεκαετίες. Θα περιπλανηθείτε ανάμεσα στις θεμωνιές, τα αγροτικά δηλαδή οικήματα που αποτελούν ολοκληρωμένες αυτόνομες αγροικίες, από τις οποίες οι ντόπιοι εξασφαλίζουν το φαγητό και το εισόδημά τους: Εκμεταλλεύονται και την παραμικρή (σπάνια στο άγονο νησί) καλλιεργήσιμη σπιθαμή γης, ενώ προστατεύονται από τους άγριους βοριάδες που μοιάζουν να έχουν ιδιαίτερη αδυναμία στην Φολέγανδρο, με τα χαρακτηριστικά τους δεντρόσπιτα.
Τι να δείτε στην Φολέγανδρο
*Το Κάστρο: Ανεβείτε στην κορυφή της Χώρας και περιπλανηθείτε ανάμεσα στα κατοικημένα κάτασπρα σπιτάκια που πνίγονται από τις μπουκαμβίλιες. Είναι το πιο παλιό κομμάτι της Χώρας και χτίστηκε τον Μεσαίωνα για να προστατεύει το νησί από τις επιδρομές. Θα φτάσετε με προσοχή στην βόρεια πλευρά της, η οποία «χάσκει» στο χείλος του γκρεμού, πέρα από τον οποίο απλώνεται η υπέροχη θέα που θα σας πείσει να ανέβετε ξανά εδώ την ώρα του ηλιοβασιλέματος. *Την εκκλησία της Παναγίας: Ο κάτασπρος ναός βρίσκεται σκαρφαλωμένος στον βράχο πάνω από την Χώρα, και χτίστηκε στην θέση αρχαιοελληνικού ναού, του οποίου οι επιγραφές είναι ακόμη εμφανείς στην αυλή και στο εσωτερικό της εκκλησίας. Σε αυτή θα φτάσετε παίρνοντας το ανηφορικό λιθόστρωτο μονοπάτι από την πλατεία της Πούντας στην καρδιά της Χώρας – η διαδρομή διαρκεί περίπου ένα τέταρτο. *Την Χρυσοσπηλιά: Σπάνιας αρχαιολογικής και πολιτιστικής αξίας, η επιβλητική αυτή σπηλιά στις ακτές κάτω από την Χώρα, βρίσκεται 30 μέτρα πάνω από τη θάλασσα και διαθέτει δύο κύριους θαλάμους, οι οποίοι κρύβουν αρχαίους θρύλους και πολλή Ιστορία. Πέρα από τους σταλακτίτες, στο εσωτερικό του δυσπρόσιτου σπηλαίου έχουν βρεθεί χαραγμένα τα ονόματα αρχαίων εφήβων, που έφταναν εδώ από όλη την Ελλάδα για να λάβουν μέρος πιθανότατα σε τελετές ενηλικίωσης, μέρος των οποίων ήταν η δοκιμασία της πρόσβασης στην σπηλιά. Αργότερα, εικάζεται πως χρησιμοποιήθηκε από τους ντόπιους ως καταφύγιο προστασίας από τους πειρατές. Η επίσκεψη στην σπηλιά χρειάζεται άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία και εξαρτάται από τους καιρικούς παράγοντες – ο ασφαλέστερος τρόπος να την δείτε είναι με το καραβάκι που ξεκινά από τον Καραβοστάση. *Το Λαογραφικό Μουσείο: Βρίσκεται στην Άνω Μεριά και δεν είναι ένα συμβατικό μουσείο, αλλά μια παραδοσιακή αγροτική οικιστική μονάδα του 19ου αιώνα, μια νησιώτικη «θεμωνιά» που θα σας συστήσει το τυπικό αγροτικό νοικοκυριό της Φολεγάνδρου (ώρες λειτουργίας: 5-8μ.μ, τηλ: 22860413760) *Τον Φάρο της Ασπροπούντας: Χτισμένος πριν από έναν περίπου αιώνα, ο Φάρος υψώνεται 58 μέτρα πάνω από την νοτιοδυτική ακτή του νησιού. Σήμερα, πολλές δεκαετίες από την εποχή που άναβε με φυτίλι, λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια. Ο φάρος προσεγγίζεται από το μονοπάτι που ξεκινά από την Άνω Μεριά ή από την παραλία Λιβαδάκι με 15 λεπτά περπάτημα.
Οι παραλίες της Φολεγάνδρου
Μπορεί το ανεμοδαρμένο τοπίο να «αγριεύει» με την πρώτη όψη τους επισκέπτες του νησιού, αλλά αποζημιώνει με τους ορμίσκους και τις υπέροχες αμμουδιές που σχηματίζονται στις ακτές του και έχουν στην πλειονότητά τους αντισταθεί στην βίαιη εκμετάλλευση – δεν θα συναντήσετε ξαπλώστρες και beach bars. Στις πιο δημοφιλείς παραλίες θα φτάσετε είτε με το καραβάκι που πραγματοποιεί συχνά δρομολόγια με αφετηρία το λιμάνι του Καραβοστάση, είτε οδικώς – αλλά υπολογίστε πως στην δεύτερη περίπτωση θα χρειαστεί και αρκετό περπάτημα μέχρι να φτάσετε στον προορισμό σας. Οι καλύτερες επιλογές για βουτιά είναι οι εξής:
*Κάτεργο: Παρά το… περίεργο όνομά του, αποτελεί μία από τις πιο ειδυλλιακές παραλίες της Φολεγάνδρου, που προσεγγίζεται με καραβάκι. *Οι παραλίες στα πέριξ του λιμανιού: Τα Χοχλίδια (ή Κοχλύδια), στα «πόδια» του οικισμού του Καραβοστάση, θα ικανοποιήσουν τους οικογενειάρχες και όσους αναζητούν ασφαλή βοτσαλωτή παραλία με σκιά από αρμυρίκια και ταβέρνες ή μπαρ σε κοντινή απόσταση. Αν ακολουθήσετε τα πέτρινα σκαλάκια δίπλα από το λιμάνι, θα βρεθείτε στην πιο όμορφη και απομονωμένη παραλία Βάρδια. *Οι παραλίες του Λιβαδιού: Στην παράκτια διαδρομή από το λιμάνι προς τον οικισμό Λιβάδι, θα συναντήσετε τις παραλίες Λατινάκι, Βιτσέντζου και Πουντάκι, μικρά αμμώδη «καταφύγια» για να βουτήξετε με την ησυχία σας. *Αγκάλη: Μία από τις πιο δημοφιλείς παραλίες, η οικογενειακή Αγκάλη προσεγγίζεται οδικώς ή με το καραβάκι. Πολύ κοντά, στον ίδιο μεγάλο όρμο, θα συναντήσετε τον Γάλιφο, την μοναδική τοποθεσία σε ελληνικό νησί όπου προσφέρονται ενοικιαζόμενα δωμάτια χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται άλλη μια ενδιαφέρουσα παραλία, αυτή του Αγίου Νικολάου, ενώ από εκεί και πέρα, αν βρεθείτε στην δυτική πλευρά του νησιού, θα βουτήξετε στο Λιβαδάκι, το Αμπέλι ή τον Άγιο Γεώργιο.
Φαγοπότι στη Φολέγανδρο Η καρδιά της διασκέδασης στο νησί χτυπά στις μικρές πλατείες της Χώρας, όπου αντί να καθίσετε σε συγκεκριμένο μαγαζί, θα πάρετε το ποτό σας και θα καθίσετε στα πεζούλια της πλατείας μαζί με πλήθη κόσμου που σκαρώνει αυθόρμητα επιτόπια γλέντια. Οι «φωλιές» των χαλαρών αυτών και ανεπιτήδευτων «πάρτι» είναι η πλατεία των Ντουνάβηδων, που προτιμάται κυρίως από τους ιταλούς επισκέπτες της πόλης, η πολύβουη πλατεία της Πιάτσας, η πλατεία Κονταρίνη, πλαισιωμένη από όμορφες κυκλαδίτικες εκκλησίες και η πλατεία του Κρητικού, με το θρυλικό στέκι του «Υδροχόου». Προμηθευτείτε ποτό στο χέρι από οποιοδήποτε μπαράκι και μπείτε κι εσείς στην μεγάλη υπαίθρια παρέα.
Όσο για το φαγητό, μερικές από τις πιο νόστιμες επιλογές σας είναι οι μοντέρνες γεύσεις στην λουλουδιασμένη αυλή του Eva’s Garden στην Χώρα, το φρέσκο ψάρι στα ταβερνάκια στην Αγκάλη και τον Καραβοστάση, εξαιρετικά μαγειρευτά στην Πιάτσα στην ομώνυμη πλατεία, υπέροχα σπιτικά πιάτα όπως το «πιπεροφάι» στο μαγειρείο της Μέλισσας, ντόπιο κρέας (χιτ το αρνάκι και το κοντοσούβλι) στον Κρητικό στην ομώνυμη πλατεία και ντόπιες σπεσιαλιτέ όπως ματσάτα (χειροποίητα ζυμαρικά) με κόκκορα ή κουνέλι στην Ειρήνη στην Άνω Μεριά.
Μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε το ντόπιο παστέλι που παράγεται στην Άνω Μεριά, καθώς και καρπουζένια (γλυκιά πίτα από καρπούζι, μέλι και σουσάμι) ή καλασούνα, ήτοι τοπική τυρόπιτα με το ντόπιο λευκό τυρί που ονομάζεται σουρωτό.
Πώς θα πάτε Με τα ταχύπλοα της Sea Jets (καθημερινά από Πειραιά, από 119€ μετ’ επιστροφής και ταξίδι 3 ωρών και 25 λεπτών), με το Αδαμάντιος Κοραής (από 72€ μετ’ επιστροφής και ταξίδι 7-9 ωρών), με το Β. Κορνάρος (64€ μετ’ επιστροφής και ταξίδι 8 ωρών και 25 λεπτών) και με το Aqua Spirit από Φολέγανδρο προς Λαύριο για την επιστροφή (18€ και ταξίδι 12 ωρών και 10 λεπτών).