του Θεόδωρου Λέλεκα
Μπορεί να μην το έχετε ακούσει ή δοκιμάσει ακόμα, αλλά το μέλλον του διαγράφεται ρόδινο. Το Viognier (προφέρεται Βιονιέ) είναι μία ιδιαίτερη ποικιλία που μας δίνει ένα πλούσιο, αρωματικό, περίπλοκο κρασί. Οι 700 περίπου παραγωγοί Viognier στον κόσμο συμφωνούν ότι πρόκειται για μία δύσκολη ποικιλία, τόσο στην αμπελουργία, όσο και στην οινοποίηση.
Η σύγχρονη καταγωγή του είναι από την περιοχή του Condrieu, στον Βόρειο Ροδανό της Γαλλίας. Εκεί λέγεται ότι το μετέφεραν οι Ρωμαίοι από την πραγματική του πατρίδα, την Δαλματία, πριν από 2 χιλιετίες.
Τα τελευταία 15 χρόνια, το Viognier ακολουθεί ανοδική πορεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το 1990 και μετά πολλοί παραγωγοί άρχισαν να αναμιγνύουν (blending) το Viognier με άλλες ποικιλίες, τόσο λευκές όσο και ερυθρές, λόγω των αρωματικών του χαρακτηριστικών, αλλά και της ιδιότητάς του να συμβάλλει στη σταθεροποίηση των χρωμάτων και στη λείανση των αδρών χαρακτηριστικών σε γνωστές ποικιλίες, όπως η ερυθρή Syrah.
Σήμερα συναντάμε ολοένα και περισσότερες μονοποικιλιακές ετικέτες Viognier στην Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρώπη (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Αυστρία), αλλά και στον Νέο Κόσμο, και κυρίως στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία.
Στην Ελλάδα η καλλιέργεια του Viognier είναι αρκετά διαδεδομένη, αν και είναι λίγες οι ελληνικές ετικέτες που εύκολα θα βρει κανείς σε κάβες και εστιατόρια. Ο πρώτος Έλληνας οινοποιός που πειραματίστηκε με το Viognier, και μετά από χρόνια μελέτης το ενέταξε εμπορικά στα προϊόντα του, ήταν ο Γιώργος Σκούρας. Μάλιστα, επειδή το Viognier χρειάζεται να ωριμάσει τέλεια πριν τρυγηθεί, ο οινοποιός έχει αναπτύξει συγκεκριμένη τεχνική στην αμπελουργία του Viognier του, τον λεγόμενο ”στραγγαλισμό του τσαμπιού”.
Έτσι, 7-10 ημέρες πριν τον τρύγο, οι τρυγητές μπαίνουν στο αμπέλι και ”τσακίζουν” το τσαμπί στην ένωσή του με το κλήμα. Για τις επόμενες ημέρες μέχρι τον τρύγο, το σταφύλι ωριμάζει κάτω από τον ήλιο, έχοντας όμως σταματήσει να αναπτύσσεται οργανικά. Η τεχνική αυτή εξελίσσει τα όμορφα αρώματα του σταφυλιού και ”ανεβάζει” τα σάκχαρά του, τα οποία θα μετουσιωθούν σε αλκοόλ κατά την ζύμωση που θα ακολουθήσει.
Μιλώντας για αρώματα, το Viognier χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο περίτεχνα αρωματικές λευκές ποικιλίες. Έτσι, στο Viognier μία εκπαιδευμένη μύτη θα διακρίνει αρώματα λουλουδιών, όπως το γιασεμί και το αγιόκλημα, άρωμα μελιού, βερίκοκου, εσπεριδοειδών ή και κάποιων εξωτικών φρούτων. Στο στόμα, ένα καλο Viognier θα μας κερδίσει με την πλούσια και λιπαρή υφή του, ενώ πάνω από τα φρούτα συχνά υπερισχύουν ”ψημένες” γεύσεις, όπως αυτή του φρυγαναρισμένου ψωμιού, ή των ξηρών καρπών.
Με βάση λοιπόν ένα τόσο αρωματικό χαρακτήρα, τόσο στη μύτη, όσο και στο στόμα, το Viognier συνδυάζεται τέλεια με φαγητά που έχουν έντονα αρώματα από βότανα ή αρωματικά. Έτσι, θα το δούμε να δένει αρμονικά με πιάτα από την Κινέζικη, την Ινδική ή την Πολυνησιακή κουζίνα.
Με το ίδιο σκεπτικό βέβαια, δεν πρέπει να διστάσουμε να το ”παντρέψουμε” και με δικά μας πιάτα, της Ελληνικής/Μεσογειακής κουζίνας, που χαρακτηρίζονται από την αρωματικότητα γνώριμων συστατικών, όπως η ρίγανη, το θυμάρι, ο άνιθος, ο μαϊντανός, το σκόρδο, κλπ. Θέλετε να προχωρήσουμε παραπέρα; Μιλώντας με τον Γιώργο Σκούρα για τις συνδυαστικές ικανότητες του κρασιού, μου ”πετάει” την ενδιαφέρουσα ιδέα του συνδυασμού του Viognier με μία ”γήινη” σούπα, όπως π.χ. η Μανιταρόσουπα
(σημείωση: οι σούπες θεωρούνται από τους γευσιγνώστες ως τα πιο δύσκολα πιάτα για συνδυασμό με κρασί, κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας και ανομοιογένειας των συστατικών τους).
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ένα κρασί με την πλούσια υφή και τα αρώματα ενός καλού Viognier, μπορούμε να το απολαύσουμε κάλλιστα και μόνο του, στη θέση ενός από τα γνωστά απεριτίφ.
Δοκιμάζουμε:
Domaine de Berlande 2003, Fetzer Echo Ridge 2001, Viognier Eclectique Σκούρα 2004
* Domaine de Berlande
Χρονιά/Εσοδεία: 2003
Ποικιλία: Viognier
Χρώμα: Απαλό λεμονί
Παραγωγός: Jacques & Francois Lurton
Περιοχή (Χώρα): Bordeaux (Γαλλία)
Αλκοολικός Βαθμός: 13%
Τιμή: 9,60 ευρώ (Wine Garage, Εκάλη)
Σχόλια: Ένα κρασί με φίνα αρώματα και λεπτή οξύτητα που ξεδιψάει ευχάριστα. Χωρίς να είναι εξαιρετικό, είναι αρκετά ευέλικτο στον συνδυασμό του με καθημερινά φαγητά, όπως τα γνωστά μας ”λαδερά”. Αυτή πάντως που είναι σίγουρα εξαιρετική, είναι η σχέση ποιότητας-τιμής.
* Echo Ridge
Χρονιά/Εσοδεία: 2001
Ποικιλία: Viognier
Χρώμα: Χρυσοκίτρινο
Παραγωγός: Fetzer Wineries
Περιοχή (Χώρα): Mendocino, California (ΗΠΑ)
Αλκοολικός Βαθμός: 13.5%
Τιμή: 16 ευρώ (Κάβα Ανθίδης, Μαρούσι)
Σχόλια: Ένα παχύ, πληθωρικό κρασί με έντονο άρωμα μέλι τόσο στη μύτη, όσο και στο στόμα. Δεν έχει περάσει από βαρέλι, και έτσι έχει παραμείνει ”κοφτερό”. Η επίγευσή του είναι αρκετά μακρά και αρωματική. Συνδυαστικά, βρίσκεται πιο κοντά στην εξωτική Ασιατική κουζίνα, και δη σε πλούσια πιάτα ψαριού ή ψαρικών. Η τιμή του όμως, σε σχέση με την ποιότητα, είναι ”τσιμπημένη”.
* Viognier Eclectique
Χρονιά/Εσοδεία: 2004
Ποικιλία: Viognier
Χρώμα: Απαλό Λεμονί
Παραγωγός: Γ. Σκούρας
Περιοχή (Χώρα): Σπηλίτσα Κορινθίας (Ελλάδα)
Αλκοολικός Βαθμός: 12,5%
Τιμή: 22 ευρώ (Κάβα Ανθίδης, Μαρούσι)
Σχόλια: Εδώ κάνουμε εσκεμμένα μία παρασπονδία: Βάζουμε ένα σπάνιο Ελληνικό κρασί δίπλα σε 2 κρασιά σαφώς πιο μαζικής παραγωγής. Μας... σώζει το γεγονός ότι δεν κάνουμε σύγκριση, αλλά παρουσιάση. Αν λοιπόν δοκιμάσετε το Viognier Eclectique Σκούρα, θα δείτε ότι μάλλον δεν έχετε δοκιμάσει παρόμοιο λευκό κρασί.
Θα σας χαρίσει ένα γλυκό άρωμα από κάστανο σε μύτη και στόμα, και θα σας αφήσει μία όμορφη και περίπλοκη επίγευση. Ένα κρασί που δεν παράγεται κάθε χρόνο, παρά μόνο όταν κρίνεται ότι πληροί τα αυστηρά κριτήρια του οινοποιού.
Ωριμάζει σε καινούρια Γαλλικά βαρέλια για ένα χρόνο, και εμφιαλώνεται σε 3000 περίπου φιάλες. Ένα από τα λίγα Ελληνικά κρασιά που χρησιμοποιούν το ”στριφτό” πώμα (stelving) στη θέση του φελλού, για την τέλεια διαφύλαξη των αρωμάτων και της φρεσκάδας του. Όσο για την τιμή του, μην σας κάνει εντύπωση. Είναι ένα λογικό τίμημα για την ποιότητα του εκλεκτού αυτού κρασιού στο ποτήρι σας.
Αυτό είναι το Viognier, λοιπόν. Ζητήστε το και δοκιμάστε το την επόμενη φορά που θα αναζητήσετε ένα λευκό κρασί πέρα από τα συνηθισμένα.
Εις υγείαν!
