Το Μεταξουργείο οργιάζει: Νέα από την παλιά γειτονιά
Βολτάρουμε στους ημιφωτισμένους του πεζόδρομους, ανακαλύπτουμε μυστικές γωνιές και νέα στέκια και (ξανα)ερωτευόμαστε το Μεταξουργείο… γι’ αυτό που είναι.
«Πωλούνται κατοικίες 50 έως 200 τετραγωνικά μέτρα» έγραφε η ταμπέλα. Η φωτογραφία δίπλα της έδειχνε μια εσωτερική πισίνα. Το κτίριο επάνω στο οποίο βρισκόταν ήταν από εκείνα τα φανταστικά δείγματα βιομηχανικού design που δεν συναντάς κάθε μέρα στην Αθήνα. Έμοιαζε να έχει ξεφυτρώσει μόλις χτες, απέναντι από το παλιό εργοστάσιο του μεταξουργείου, εκείνο που φιλοξενεί εδώ και μερικά χρόνια τη Δημοτική Πινακοθήκη. Τι συμβαίνει, επιτέλους, στο Μεταξουργείο;
Πολλά και τίποτα –αναλόγως από ποια σκοπιά το κοιτάζεις, πόσο προκατειλημμένος έρχεσαι, και τι είδους παρατηρητής είσαι. Ναι, δίπλα στα design κτίρια υπάρχουν παιδιά που ψάχνουν απεγνωσμένα για φλέβα γερμένα στα πεζοδρόμια. Ναι, για κάθε υπέροχα αναπαλαιωμένο νεοκλασικό υπάρχουν άλλα δύο που σαπίζουν παραδομένα στις οσμές και τις μύγες. Οι πανέμορφες στρογγυλές λάμπες στους πεζόδρομους με το αχνό κιτρινωπό φως τους μπορεί να δημιουργούν ατμόσφαιρα φιλμ νουάρ, ακριβώς από κάτω τους όμως συμβαίνουν όλες εκείνες οι παράνομες δραστηριότητες που μοιάζουν πολύ γοητευτικές σε αυτά τα φιλμ νουάρ και καθόλου στην πραγματική ζωή.
Αν είναι να την αγαπήσεις αυτή τη γειτονιά, μην επιλέξεις να σταθείς μόνο στα hip στέκια της, στα αστέρια Michelin της, στα πανέμορφα μπαράκια της και στις κουκλίστικες «αυλές των θαυμάτων» της. Θα καταλήξεις λουσμένος στον κρύο ιδρώτα, να έρχεσαι και να φεύγεις με τις ασφάλειες κατεβασμένες. Όπως έλεγαν και οι New York Times σε εκείνο το άρθρο τους, το Μεταξουργείο έχει “its fair share of drugs and prostitutes” δίπλα σε γκαλερί μοντέρνας τέχνης, arty μπαράκια και hip εστιατόρια. Όπως και κάθε ενδιαφέρον μέρος αυτού του πλανήτη.
Τρεις γωνιές με Ιστορία στο Μεταξουργείο
Κατ’ εξοχήν μεσοαστική συνοικία της Αθήνας, το Μεταξουργείο υπήρξε, μαζί με τη Νεάπολη, μια από τις πρώτες περιοχές εκτός ιστορικού κέντρου που άρχισαν να αναπτύσσονται στα μέσα του 19ου αιώνα. Τα σπίτια του ήταν κτισμένα γύρω από εσωτερικές αυλές, πίσω από κάθε πόρτα των οποίων ζούσε και μια οικογένεια. Η γειτονιά φημιζόταν για τις νυχτερινές καντάδες και σερενάτες, ενώ πρωταγωνιστούσε και στην αθηναϊκή αποκριά, αφού από εδώ ξεκινούσε το αποκριάτικο γαϊτανάκι. Στον Μεσοπόλεμο υπήρξε μια ακμάζουσα μεσοαστική συνοικία, με έντονη ζωή και θεατρική κίνηση.
Το μεταξουργείο: Το εργοστάσιο μεταξουργίας της οικογένειας Δουρούτη, που έδωσε το όνομά του σε ολόκληρη την περιοχή, λειτούργησε από το 1854 έως το 1875. Απασχολούσε κυρίως γυναίκες εργάτριες, των οποίων το τραγούδι ακουγόταν τα μεσημέρια στη γειτονιά, όπως περιγράφει η Ελένη Πριοβόλου στο βιβλίο της «Όπως ήθελα να ζήσω». Το κτίριο αργότερα διαρρυθμίστηκε σε μικρές κατοικίες, στέγασε άστεγους μετά τον βομβαρδισμό του Πειραιά το 1944, και χρησιμοποιήθηκε ως φρουραρχείο από τον ΕΛΑΣ την ίδια χρονιά.
Το νεοκλασικό στη γωνία των οδών Μυλέρου και Κεραμεικού: Γνωστό και ως Οικία Νεγρεπόντη, ήταν το αρχοντικό της ομώνυμης οικογένειας. Εδώ στεγάστηκε από το 1834 η βρετανική πρεσβεία. Οι σφαίρες που διακρίνονται χαμηλά στους τοίχους του, είναι από τα Δεκεμβριανά του 1944.
Η Πλατεία Μεταξουργείου: Περισσότερο γνωστή ως Πλατεία Καραϊσκάκη, υπήρξε προπύργιο του δηλιγιαννικού κόμματος, και αφετηρία διαδηλώσεων αλλά και φανατικών κομματικών εκδηλώσεων, όπως η «κηδεία» του εν ζωή αλλά ηττημένου στις εκλογές του 1895 Χαρίλαου Τρικούπη. Τα καφενεία γύρω της ήταν ξακουστά για τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, οι οποίες κορυφώνονταν σε περιόδους εκλογών.
Καφεδάκι σε ηλιόλουστες αυλές και ποτό στα ωραιότερα μπαράκια
«Σ’ αυτά τα μέρη, τα δήθεν, να μη με ξαναπάς» λέει ένα γκράφιτι στη Μεγάλου Αλεξάνδρου, συνοψίζοντας τέλεια ολόκληρη τη φιλοσοφία της περιοχής: Τα μπαράκια εδώ είναι λίγο χύμα και πολύ παρεΐστικα, εντελώς αυθόρμητα και καθόλου δήθεν. Είναι μπαράκια και είναι και καφενεία, σερβίρουν και ρακόμελα σε γυάλινα καραφάκια και ελληνικό καφέ σε μπακιρένια μπρίκια –κι αν το φέρουν η στιγμή και η διάθεση, οργανώνουν και αυτοσχέδια live με μια-δυο κιθάρες που κουβαλούν μαζί τους οι θαμώνες τους. Δίπλα τους, υπάρχουν και μερικά πιο «κλασικά» (του θεού η χάρη να μας φυλάει από το mainstream): Εκείνα με τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς και τις funky μουσικές, που σερβίρουν περισσότερο ρούμι και λιγότερο ρακόμελο. Όλα μαζί φτιάχνουν τον νυχτερινό χάρτη της περιοχής.
Lost and Found(Κεραμεικού 53, τηλ.: 210 5246564): Industrial σκηνικό με καλλιτεχνικές πινελιές, «ψαγμένη» μπάρα που σερβίρει ασυνήθιστες ετικέτες των κλασικών ποτών, funk-o-jazz μουσικές, bar theater και πολλά parties στα οποία –ω του θαύματος– ο κόσμος χορεύει. Το ποτό κοστίζει 6€.
Χάουζ(Θερμοπυλών 41, τηλ.: 213 0240963): Μια από τις ομορφότερες αυλές ολόκληρης της πόλης κρύβεται πίσω από την στενή πόρτα επί της Θερμοπυλών. Φούξια και μοβ τοίχοι, δεντράκια, ξύλινα παγκάκια φτιαγμένα από παλέτες και ωραίες μουσικές συνθέτουν το καλύτερο σκηνικό για το απογευματινό μας καφεδάκι. Όσο η ώρα περνά, οι τόνοι ανεβαίνουν, η δράση μεταφέρεται στα ενδότερα και το Χάουζ μετατρέπεται σε μπαρ που σερβίρει ωραία καθαρά και οικονομικά (στα 6€) ποτά. Σημειώστε ότι από τις 14.00 ως τις 18.00 όλοι οι καφέδες και τα βιολογικά αφεψήματα κοστίζουν 2€.
Κεραμείο(Πλαταιών 27, τηλ.: 210 3464221): Άλλη μια κουκλίστικη αυλή, με δέντρα, χτιστά καναπεδάκια και καρέκλες καφενείου «κρύβεται» στο… βάθος του παλιού εργαστηρίου κεραμοποιίας. Ωραίος είναι και ο (μονίμως γεμάτος τα βράδια) εσωτερικός χώρος, και οι μουσικές του που κινούνται σε jazz, blues και rock μονοπάτια, με κάποιες freestyle πινελιές. Το ποτό κοστίζει 6€ και ο καφές 2€.
Πλυντήριο(Κολοκυνθούς & Λεοννάτου 5-7, Μεταξουργείο, 6978218867): Ένας εξωγήινος (!) παίζει μουσική –δείχνοντας ιδιαίτερη αδυναμία στη σκηνή του Manchester και της υπόλοιπης Βρετανίας– πλάι σε ένα αμπαζούρ βγαλμένο από γαλλικό μπουντουάρ, ενώ στους τοίχους φιγουράρουν απλωμένες μπουγάδες. Το άρτι αφιχθέν Πλυντήριο είναι από εκείνα τα χειροποίητα στέκια που δεν χορταίνεις να τα χαζεύεις. Οι δε τιμές του είναι από τις καλύτερες της περιοχής: στα 5,50€ το ποτό, στα 7€ τα κοκτέιλ.
Άνθρωπος (Γιατράκου 19 και Μεγάλου Αλεξάνδρου): Από τις πιο σταθερές αξίες στην περιοχή, πιο-freestyle-δε-γίνεται μπαράκι με: ξύλινα έπιπλα που δεν ταιριάζουν επ' ουδενί μεταξύ τους, ένα μαύρο πιάνο, έναν πάγκο γυμναστικής, γυμνούς βιομηχανικούς τοίχους, μωσαϊκό στο πάτωμα, μία γυμνή λάμπα που κρέμεται δίπλα σε έναν πολυέλαιο, ζωγραφιές στο ταβάνι, μία βαθυκόκκινη βελούδινη κουρτίνα και μία… πόρτα με φερμουάρ στην τουαλέτα. Διοργανώνει live, προβολές ταινιών και θεατρικές παραστάσεις, σερβίρει ποτά προς 5€ και δεν μπορούμε να σας πούμε τι μουσική παίζει, γιατί κανείς δεν ξέρει.
Έθνικ μεζεδάκια και αστέρια Michelin
Το Funky Gourmet, στο 13 του υπέροχου πεζόδρομου της Παραμυθίας, αφού κατέκτησε πέρυσι το πρώτο του αστέρι Michelin, ανακηρύχθηκε φέτος ένα από τα δέκα καλύτερα εστιατόρια του κόσμου. «Παιδί» των σεφ Γεωργιάννας Χιλιαδάκη και Νίκου Ρούσσου, σερβίρει δημιουργική κουζίνα που «πειράζει» την ελληνική παράδοση, με βότανα από το δικό τους μποστάνι. Οι τιμές είναι, προφανώς, αντίστοιχες ενός Michelin-άτου εστιατορίου: 70€ το άτομο το οικονομικότερο μενού degustation, χωρίς κρασί, στα 91€ με κρασί. Δείτε αναλυτικά τα μενού εδώ.
Οι gourmet επιλογές, βέβαια, δε σταματάνε εδώ: Στο υπέροχο Αθήρι(Πλαταιών 15, φωτό επάνω) με τον καταπράσινο κήπο ο σεφ Αλέξανδρος Καρδάσης σερβίρει τις δημιουργικές του προτάσεις, ενώ τακτικά προτείνει και ειδικά σχεδιασμένα, οικονομικά μενού της τάξης των 15€ το άτομο. Στο δε Aleria, στο εντυπωσιακό νεοκλασικό του 57 της Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Γκίκας Ξενάκης «πειράζει» δημιουργικά την ελληνική κουζίνα και σαρώνει τα εγχώρια βραβεία υψηλής γαστρονομίας –ανεβάζοντας παράλληλα και τις τιμές του, στα 40-45€ το άτομο.
Όλα αυτά, βέβαια, δε σημαίνουν ότι δεν τρώμε οικονομικά στο Μεταξουργείο –αντιθέτως. Μερικά από τα καλύτερα, και οικονομικότερα, ταβερνάκια και μεζεδοπωλεία της πόλης είναι μαζεμένα εδώ. Έχουμε και λέμε: Στα Κουταλάκια (Θερμοπυλών 39) που σερβίρουν εξαίσια σπιτική ελληνική κουζίνα και κρητικές σπεσιαλιτέ επικρατεί τα μεσημέρια του Σαββατοκύριακου το αδιαχώρητο, ενώ στο φανταστικό πέτρινο διώροφο που στεγάζει το Αυγό του Κόκορα (Μυλλέρου 25) την τιμητική τους έχουν τα «μαμαδίσια» μαγειρευτά αλλά και η σχάρα (μην χάσετε τα μπριζολάκια με τις φρεσκοκομμένες και τραγανές τηγανιτές πατάτες). Λίγο πιο κάτω, στο Μυκηνών Γωνία (Μεγάλου Αλεξάνδρου και Μυκηνών) εκεί όπου παλιά βρίσκαμε τον Αιγύπτιο, οι σχάρες παίρνουν φωτιά και τα τραπεζάκια βγαίνουν στον πεζόδρομο όταν ο καιρός είναι καλός. Και στα τρία αυτά στέκια, οι μουσικές κινούνται στα ωραία παλιά λαϊκά μονοπάτια, και οι τιμές στα 15-20€ το άτομο.
Μια που αναφέραμε τον Αιγύπτιο, να υπενθυμίσουμε ότι όσα μοντέρνα φαλαφελατζίδικα και αν αποκτήσει αυτή η πόλη, ο άνθρωπος που θα φτιάχνει το καλύτερο φαλάφελ της Αθήνας θα βρίσκεται πάντα στο 102 της Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εκεί συνεχίζει να σερβίρει αυθεντικά ανατολίτικο ταμπουλέ, τέλειο ντιπ με γιαούρτι και μυρωδικά για να βουτάμε τα φαλάφελ, αραβικές πίτες αντί για ψωμί, ωραίο χούμους και βουνά από τηγανιτές πατάτες, σε τιμές που κυμαίνονται στα 10-12€ το άτομο, ωραίου κρασιού ή αιγυπτιακής μπύρας περιλαμβανομένων.
Ο θρυλικός Αιγύπτιος, όμως, δεν είναι το μόνο έθνικ στέκι των καλοφαγάδων του Μεταξουργείου: Στην κουκλίστικη Αυλή του Πέτρου (Λεωνίδου 86 και Πλαταιών) δοκιμάζουμε ρουμάνικες σπεσιαλιτέ, όπως τα πικάντικα σουτζουκάκια mici, αλλά και ωραία ψητά στη σχάρα (και τη σούβλα τα Σαββατοκύριακα) ακούγοντας ρεμπέτικα και παλιά λαϊκά και πληρώνουμε περί τα 12-15€ το άτομο, μαζί με κρασί. Στο Balkan (Ακομινάτου 13) που διαδίδεται τελευταία όλο και ταχύτερα από στόμα σε στόμα, τρώμε φανταστικές βουλγάρικες σπεσιαλιτέ όπως τα κεφτεδάκια κοτόπουλο ουστπίτσι, που θυμίζουν κυπριακή σεφταλιά, και ο λογαριασμός δεν ξεπερνά τα 10€ το άτομο. Τέλος, η φημισμένη και κοσμαγάπητη Νούρα (Μεγάλου Αλεξάνδρου 85) σερβίρει λαχταριστές αιγυπτιακές και λοιπές βορειοαφρικάνικες σπεσιαλιτέ, με τη μυρωδιά του ναργιλέ να απλώνεται στον χώρο και τις τιμές να κυμαίνονται στα 12-15€ το άτομο.
Θέλετε κάτι εξίσου… πολυεθνικό, αλλά λίγο πιο εξεζητημένο; Γραμμή για το πολύχρωμο Tamarind (Κεραμεικού 51) που σερβίρει τις λαχταριστές ταϊλανδέζικες συνταγές του σε έναν ταξιδιάρικο χώρο. Το μενού υπογράφει η Άντζελα Γεωργαρά, σεφ του πολυαγαπημένου Bar Guru Bar, τα κοκτέιλ είναι επίσης ένα κι ένα, ενώ οι τιμές κυμαίνονται στα 25€ το άτομο. Και Γαλλία έχει το μενού: Μικρό αλλά θαυματουργό μενού στον industrial χώρο του Polly Magoo(Λεωνίδου 80 και Σαλαμίνος) με τις τιμές να κυμαίνονται στα 30€ το άτομο. Το γνωστό και μη εξαιρετέο Safka(Μεγάλου Αλεξάνδρου 80) κρατά ακόμα ψηλά τα σκήπτρα της μόνης σκανδιναβικής κουζίνας της πόλης, σερβίροντας νοστιμιές όπως ομελέτα με τάρανδο στο κυριακάτικο brunch του και άλλες εξωτικές δημιουργίες στο (πιο τσιμπημένο) καθημερινό μενού του. Οι τιμές κυμαίνονται στα 30€ το άτομο, αλλά κατά καιρούς υπάρχουν προσφορές, όπως το κυριακάτικο brunch για το… degustation του πράγματος.
Και για να κλείσουμε… επιστρέφοντας Ελλάδα, κρατήσαμε για το τέλος δύο εξαιρετικές προτάσεις: Πρώτον, τον Ακροβάτη(Ψαρρών 26 και Μαιζώνος) που στεγάζεται στο καταπληκτικό νεοκλασικό κτίριο όπου γυρίστηκε ο Μπακαλόγατος με τον Χατζηχρήστο. Στο λαχταριστό του μενού περιλαμβάνονται φέτα με μέλι και μαρμελάδα ντομάτας, καναπεδάκια ψητών λαχανικών με ταλαγάνι, απάκι με πορτοκάλι, λουκάνικα Τρικάλων και ολόφρεσκο ζυμωτό ψωμί. Τα ρακόμελα ρέουν άφθονα, και οι τιμές κυμαίνονται στα 10-15€ το άτομο. Και δεύτερον, το υπέροχο νεο-μαγειρείο Rakor(Πλαταιών 10) με τις νοστιμιές του να περιλαμβάνουν πατάτες τηγανιτές με σως φέτας και σύγκλινο Μάνης, μοσχαρίσια μπριζόλα με σάλτσα κάππαρης και σταφίδες, λαχταριστές σαλάτες και τουλάχιστον μία επιλογή κάθε μέρα για τους αδικημένους σε αυτή την πόλη χορτοφάγους. Ο λογαριασμός κυμαίνεται στα 12€ το άτομο, με ωραίο χύμα Ροδίτη.