Fool for Love: Sam Shepard στο Θέατρο Άλμα

Το βραβευμένο με Pulitzer “Fool for Love” (Τρελός για Έρωτα), του σημαντικού συγγραφέα, ηθοποιού και σκηνοθέτη Sam Shepard, ανεβαίνει από τις 17 Νοεμβρίου στη Β’ Σκηνή του Θεάτρου Άλμα σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου. Έργο βαθιά βιωματικό και επαναστατικό που μιλά για τον Έρωτα στην πιο άγρια, κανιβαλιστική κι αδιαπραγμάτευτη μορφή του, αλλά και την ανεπάρκεια, την ανοησία και την τρέλα του ανθρώπου. Με τον Γιώργο Κέντρο, την Τζένη Θεωνά, τον Γιωργή Τσαμπουράκη και τον Βασίλη Παλαιολόγο.

Το “Fool for Love” είναι το δεύτερο έργο της τριλογίας των Family Plays (οικογενειακών έργων) του Shepard, έργων μεγάλης συγγραφικής δεινότητας, που ανήκουν πλέον στον κανόνα της σπουδαίας σύγχρονης αμερικάνικης δραματουργίας. Ο Shepard φωτίζει με πάθος και ακρίβεια λέιζερ την άλλη, την αληθινή πλευρά της αμερικάνικης οικογένειας: της οικογένειας της υπαίθρου, του West που βίωσε και λάτρεψε. Όχι την γλυκερή και εξιδανικευμένη τύπου “Μικρό Σπίτι Στο Λιβάδι”, αλλά αυτήν του σκληρού πάθους και του αιώνια ανολοκλήρωτου πόθου. Μια οικογένεια βαθιά ριζωμένη στη μυθολογία μιας “άλλης” Αμερικής, μιας οικογένειας με μύθους, ενοχές και στεγανά, όπου το όνειρο είναι ανάγκη ζωτική.

Το “Fool for Love” διαδραματίζεται μέσα στα ελάχιστα τετραγωνικά ενός εξαθλιωμένου δωματίου μοτέλ χαμένου μες την απεραντοσύνη της ερήμου Μοχάμπι. Σ’ έναν σκηνικό χώρο ανάμεσα στον βίαιο εγκλεισμό και τη σαγηνευτική απειλή του ανοιχτού ορίζοντα. Ο Έντι, στραπατσαρισμένος καουμπόι του Ροντέο, μετά από μεγάλο διάστημα εξαφάνισης, ταξιδεύει χιλιάδες μίλια μες στην έρημο με το τροχόσπιτό του, σέρνοντας πίσω τα άλογά του, για να εντοπίσει και να διεκδικήσει ξανά τη Μέη, που έχει βρει κρησφύγετο σ’ ένα ξεπεσμένο μοτέλ στη μέση της ερήμου. Ο έρωτάς τους είναι μοιραίος, προκαθορισμένος, τους ενώνει και τους αλληλοαπωθεί σε μια ιστορία που τους έχει εγκλωβίσει σχεδόν από παιδιά. Ένας έρωτάς χωρίς έλεος, χωρίς προοπτική κι ελπίδα. Η σύγκρουσή τους είναι καταιγιστική κι η έκβασή της κρίνεται με κάθε φράση, ανάσα και χειρονομία.

Διαρκώς επί σκηνής, αλλά και στις παρυφές της δράσης, ο Old Man παρεμβαίνει δίνοντας το κάδρο και τον μύθο. Είναι μια μυστηριώδης φιγούρα που σιγά σιγά αποκαλύπτεται. Σκληρός και ευάλωτος, είναι ο φορέας του καταλυτικού μυστικού που συνδέει το παρόν με το παρελθόν. Εκτός κι αν δεν υπάρχει καν. Ο Μάρτιν, ο κηπουρός της γειτονιάς, έχει ραντεβού με την Μέη για να πάνε σινεμά. Βρίσκεται, όμως, εντελώς απρόσμενα στο κέντρο μιας εκρηκτικής και μη διαχειρίσιμης κατάστασης. Είναι ο ξένος.

O Shepard γράφει με οίστρο για ζωές ακρωτηριασμένες και νομαδικές. Για ταξιδιώτες της ερήμου, κυνηγούς της επιβίωσης, του βίαιου κι ένοχου πάθους. Συγχρόνως, εντάσσει σταδιακά ό, τι είναι πιο σημαντικό απ’ την ιστορία του θεάτρου και της αέναης ρήξης με τα αρχετυπικά ανθρώπινα ταμπού. Φωτίζει χωρίς να απομυθοποιεί. Το φως του δεν είναι ποτέ εκτυφλωτικό και η γραφή του ποτέ επεξηγηματική. Οι χαρακτήρες του ακροβατούν ανάμεσα στον σκληρό ρεαλισμό και τον ασφυκτικό μύθο. “Πού πήγε πια η φαντασία σου;” φωνάζει ο Old Man στον Έντι. “Νόμιζα πως αυτό κάνεις εσύ. Να υλοποιείς με τη φαντασία σου”.

Μ’ ένα cast εξαιρετικών ηθοποιών, το Fool for Love είναι μια παράσταση καταιγιστική, εμποτισμένη απ’ τον σκληρό ρεαλισμό αλλά και το διαβρωτικό χιούμορ του Shepard. Άλλωστε, η εξωτερική σκληρότητα των χαρακτήρων δεν ανταποκρίνεται υποχρεωτικά στα βαθιά κι ανομολόγητα πάθη τους. Παλεύουν να διαχειριστούν όπως και όσο μπορούν τον εσωτερικό τους κόσμο. Ένας ιδιόμορφος διάλογος στήνεται επί σκηνής ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη φαντασία, στην ψευδαίσθηση κάποιας ελεύθερης βούλησης και τη μοίρα.

Στις 27 Ιουλίου 2017, ο Sam Shepard άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στο Κεντάκι. Η Patti Smith, φίλη του από τα παιδικά τους χρόνια, έγραψε στον New Yorker για τις τελευταίες στιγμές αυτού του γοητευτικού ανθρώπου και μεγάλου συγγραφέα:

“Ο Sam πήγε προς το κρεβάτι του, ξάπλωσε και κοιμήθηκε. Έναν ύπνο στωικό, βαθύτατα κομψό. Έναν ύπνο που έφερε μια στιγμή χωρίς καταγραφή και μαρτυρία, καθώς η αγάπη τον κύκλωνε κι ανέπνεε τον ίδιον με αυτόν αέρα. Έβρεχε όταν άφησε την τελευταία του πνοή, ακριβώς όπως θα το ήθελε αυτός. Ο Sam ήταν άνθρωπος που κατοικούσε μες τον εαυτό του. Κάτι ξέρω απ’ αυτούς τους ανθρώπους. Πρέπει να τους επιτρέπεις να αποφασίζουν μόνοι τους πώς θα φύγουν. Η βροχή έπεφτε κρύβοντας τα δάκρυα.”

Συντελεστές
Μετάφραση: Δάφνη Οικονόμου
Σκηνοθεσία: Γιώργος Οικονόμου
Σκηνικά: Κώστας Βελινόπουλος
Φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος
Κοστούμια: Παύλος Θανόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελίνα Ρίζου
Σχεδιασμός Ήχου: Βασίλης Κορρές
Φωτογραφίες: Μαριλένα Σταφυλίδου
Αφίσα Γραφιστικά: Μαριλίλα Κυρτάτα
Μουσική Επιμέλεια: Γιώργος Οικονόμου

Με τους: Γιώργο Κέντρο, Τζένη Θεωνά, Γιωργή Τσαμπουράκη, Βασίλη Παλαιολόγο