Τι θα δούμε στα θέατρα της Αθήνας τον χειμώνα;
Ο Στάθης Λιβαθινός σκηνοθετεί τους Γάμους του Φίγκαρο και ο Νίκος Καραθάνος τον Βυσσινόκηπο του Τσέχοφ. Όσα πρέπει να ξέρετε για τον φετινό θεατρικό χειμώνα.
της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη
Ποιες θα είναι οι «παραστάσεις της χρονιάς» από τις 500 –αν δεν προκύψουν περισσότερες– που προγραμματίζονται και κάνουν με ιλιγγιώδη ρυθμό πρεμιέρα η μια μετά την άλλη; Ακόμα και ένας επιμελής θεατρόφιλος αισθάνεται τον πανικό του θεατρικού ρεπόρτερ να ξεχωρίσει την ήρα από το στάχυ ερχόμενος αντιμέτωπος με το τσουνάμι των εκατοντάδων νέων αυλαίων που σηκώνονται ταυτόχρονα. Να ρισκάρουμε να κάνουμε πρόβλεψη για τις παραστάσεις που μπορούν να εξελιχθούν –γιατί έχουν τα κατάλληλα συστατικά– στα γεγονότα της σεζόν;
* Επτά κρεβάτια. Επτά ηθοποιοί. Επτά θεατές. Μαζί, στην ίδια κλίνη. Κι αντί για θεατρική σκηνή, το κέντρο της Αθήνας. Στο πρωτοφανές «Όσα είναι δίπλα μου» του αργεντινού Φερνάντο Ρούμπιο, το ιδιωτικό εισβάλλει επιθετικά στο δημόσιο χώρο κι αποκαλύπτεται όπως δεν έχει ξαναγίνει στη θεατρική πράξη. Από παραλίες της Χιλής και λίμνες της Ολλανδίας, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα μας βάζει από τις 18 ως τις 23 Νοεμβρίου να πλαγιάζουμε στο ίδιο κρεβάτι με γνωστές ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου εντός της πρωτόγνωρης συνθήκης που δημιουργεί ο αργεντινός ηθοποιός και σκηνοθέτης. Για τολμηρούς θεατές.
* Χρεοκοπήσαμε. Και αποτυπώνεται στις ελάχιστες ξένες μετακλήσεις της χρονιάς (με την εξαίρεση της κραταιάς Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών). Στην πρώτη γραμμή τους βρίσκεται με διαφορά η «Κοιλάδα των εκπλήξεων», η νέα δουλειά του μύστη της θεατρικής σκηνής Πίτερ Μπρουκ, η οποία από το παρισινό Theatre des Bouffes du Nord ταξιδεύει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (από την 1η ως τις 6 Δεκεμβρίου), με πρωταγωνίστρια την καθηλωτική ελληνικής καταγωγής ηθοποιό Κάθριν Χάντερ. Ο Μπρουκ εξερευνά το ανεξερεύνητο: τη λειτουργία του εγκεφάλου ανθρώπων που βλέπουν τον κόσμο κάτω από ένα διαφορετικό φως.
* Παίζεται ήδη στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Και δεν πρόκειται μόνο για ένα πολιτικό κείμενο για την διαχρονική αλαζονεία των ιμπεριαλιστικών υπερδυνάμεων –εν προκειμένω, τη Ρωσία– και τη χειραγώγηση, αλλοτρίωση των στρατιωτών. Το αιχμηρό κομψοτέχνημα του Στέφανο Μασίνι για τη δολοφονημένη Ρωσίδα δημοσιογράφο Άννα Πολιτκόφσκαγια «Ανεπίδεκτη Διόρθωσης», στην εξαίρετη μετάφραση του Δημήτρη Αλεξάκη και την εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Μιχάλη Κοιλάκου είναι μια σημαντική στιγμή για το θέατρό μας. Ο σκηνοθέτης μοιράζεται τη σκηνή με την Τάνια Παλαιολόγου, σε μια παράσταση –αποκάλυψη για υποψιασμένο κοινό.
* Ποιος θα φανταζόταν ότι ο «Ιμμάνουελ Καντ» του Τόμας Μπέρνχαρντ θα μίλαγε για τη σημερινή χρεοκοπία των ιδεολογιών και της δυτικής σκέψης! Ο εξαιρετικά πολιτικοποιημένος Γιάννος Περλέγκας δεν παίρνει μαζί του τυχαία το σκηνοθετικό βάπτισμα του πυρός, στο ανανεωμένο Θέατρο Τέχνης. «Τα επιτεύγματα της δυτικής σκέψης είναι άρρωστα και ανάπηρα όταν βρίσκονται σε συνδιαλλαγή με το λεγόμενο καπιταλιστικό σύστημα», τονίζει ορμώμενος από το κορυφαίο κείμενο. Το ρόλο του Καντ επωμίζεται ο τραγικά κωμικός και ιλαρά τραγικός Μάκης Παπαδημητρίου. Πρεμιέρα το 2015.
*Η «Ιλιάδα» αποθεώνεται στο εξωτερικό και συνεχίζει ακάθεκτη. Ταυτόχρονα, όμως, ο Στάθης Λιβαθινός κάνει πρόβες με την υπέροχη ομάδα του για τους «Γάμους του Φίγκαρο» του Μπομαρσέ. Η επιλογή έγινε για δυο λόγους: Αφενός βρίσκει το κείμενο που επισκίασε η περίφημη όπερα πολιτικό, αφετέρου θεωρεί ότι μας ταξιδεύει στις πηγές της comedia del’arte. Η πρεμιέρα θα δοθεί τον Φεβρουάριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
* Ό,τι πιάνει γίνεται χρυσός. Μετά την «Γκόλφω», σημείο αναφοράς στη σύγχρονη εγχώρια παραστασιολογία, και το αριστοτεχνικό «Δεκαήμερο» (που συνεχίζει στο Εθνικό Θέατρο ), απαράμιλλο ύμνο στον έρωτα, ο Νίκος Καραθάνος θα δοκιμαστεί στον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ. Του τον εμπιστεύτηκε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και η πρεμιέρα αναμένεται τον Απρίλιο.
* Πριν από 25 χρόνια έδρεψε δάφνη, «φρέσκια» ακόμα αριστούχος απόφοιτος της σχολής του Εθνικού Θεάτρου, ως Κατερίνα στο «Ημέρωμα της Στρίγκλας» στο κτήριο Τσίλερ. Η Ελένη Ράντου επιστρέφει στην «κοιτίδα» της ως Φιλουμένα, στο ομώνυμο έργο του Εντουάρντο ντε Φίλιππο. Μυρίζει επιτυχία η παράσταση και λόγω της σκηνοθετικής υπογραφής της: την φιλόδοξη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου θα διδάξει ο Νίκος Μαστοράκης. Η πρεμιέρα, τον Φεβρουάριο.
* Πώς μεταφέρεται ένα λογοτεχνικό αριστούργημα στο σανίδι; Δεν υπάρχει ασφαλής απάντηση. «Η Μεγάλη Χίμαιρα» του Καραγάτση, σε σκηνοθεσία του εγγονού του, Δημήτρη Τάρλοου, έγινε πάντως δικαίως sold out στο Φεστιβάλ Αθηνών. Από τις 22 Νοεμβρίου επανακάμπτει στο θέατρο Πορεία. Μπορεί να πρόκειται για μια ευθύγραμμη αφήγηση, που σε σημεία αδικεί το πυκνό γεμάτο υγρασίες και υψηλές θερμοκρασίες πρωτότυπο, αλλά επιτυγχάνει δυνατές ερμηνείες, με προεξάρχουσα αυτή της Αλεξάνδρας Αϊδίνη. Εξαίρετος είναι και ο διάλογος των κινηματογραφημένων σκηνών ή τοπίων (κυρίως της συριανής θάλασσας) με τη ζωντανή σκηνική δράση.
*Το μετέφερε στο σινεμά ακόμα και ο Φριτς Λανγκ. Ο Πουτσίνι και ο Γκέρσουιν ήθελαν να το μελοποιήσουν. Όσο για τους θηριώδεις ρόλους του, τους ερμήνευσαν κορυφαίοι ηθοποιοί τους εξωτερικού και ελληνικοί μύθοι: Σαρλ Μπουαγιέ, Τσαρλς Λώτον, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Ελίας Καζάν, Έλλη Λαμπέτη και Δημήτρης Χορν. Δεν μας εκπλήσσει, με άλλα λόγια, που το «Λίλιομ» του Ούγγρου Φέρεντς Μόλναρ, ένα από τα αριστουργήματα του κεντροευρωπαϊκού θεάτρου, αποφάσισε να το επεξεργαστεί με την θαυμάσια ομάδα του στην «Πόρτα» ο Θωμάς Μοσχόπουλος. Από τις 20 Δεκεμβρίου.
* Ήταν στις προτεραιότητες του μέγιστου Λευτέρη Βογιατζή να τον ανεβάσει. Τελικά, ο ιδιάζων «Φαέθων» του Δημήτρη Δημητριάδη θα κάνει πρεμιέρα στις 20 Ιανουαρίου στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, από ένα νεαρό σκηνοθέτη που ο μεγάλος θεατράνθρωπος εκτιμούσε δεόντως: Τον Δημήτρη Καραντζά, ο οποίος (είναι σύμπτωση;) αποθεώθηκε επίσης με ένα έργο του Δημητριάδη, τον «Κυκλισμό του Τετραγώνου», στο Φεστιβάλ της Αβινιόν.
* Τη ντίβα του αμερικανικού βωβού κινηματογράφου Γκλόρια Σουάνσον θα υποδυθεί στο «Στροχάιμ» του Δημήτρη Δημητριάδη μια ελληνίδα ντίβα, η Καριοφυλλιά Καραμπέτη, μεταμορφωμένη. Η πρεμιέρα στο Από Μηχανής Θέατρο θα δοθεί τον Απρίλιο.
Ποιες θα είναι οι «παραστάσεις της χρονιάς» από τις 500 –αν δεν προκύψουν περισσότερες– που προγραμματίζονται και κάνουν με ιλιγγιώδη ρυθμό πρεμιέρα η μια μετά την άλλη; Ακόμα και ένας επιμελής θεατρόφιλος αισθάνεται τον πανικό του θεατρικού ρεπόρτερ να ξεχωρίσει την ήρα από το στάχυ ερχόμενος αντιμέτωπος με το τσουνάμι των εκατοντάδων νέων αυλαίων που σηκώνονται ταυτόχρονα. Να ρισκάρουμε να κάνουμε πρόβλεψη για τις παραστάσεις που μπορούν να εξελιχθούν –γιατί έχουν τα κατάλληλα συστατικά– στα γεγονότα της σεζόν;
* Επτά κρεβάτια. Επτά ηθοποιοί. Επτά θεατές. Μαζί, στην ίδια κλίνη. Κι αντί για θεατρική σκηνή, το κέντρο της Αθήνας. Στο πρωτοφανές «Όσα είναι δίπλα μου» του αργεντινού Φερνάντο Ρούμπιο, το ιδιωτικό εισβάλλει επιθετικά στο δημόσιο χώρο κι αποκαλύπτεται όπως δεν έχει ξαναγίνει στη θεατρική πράξη. Από παραλίες της Χιλής και λίμνες της Ολλανδίας, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα μας βάζει από τις 18 ως τις 23 Νοεμβρίου να πλαγιάζουμε στο ίδιο κρεβάτι με γνωστές ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου εντός της πρωτόγνωρης συνθήκης που δημιουργεί ο αργεντινός ηθοποιός και σκηνοθέτης. Για τολμηρούς θεατές.
* Χρεοκοπήσαμε. Και αποτυπώνεται στις ελάχιστες ξένες μετακλήσεις της χρονιάς (με την εξαίρεση της κραταιάς Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών). Στην πρώτη γραμμή τους βρίσκεται με διαφορά η «Κοιλάδα των εκπλήξεων», η νέα δουλειά του μύστη της θεατρικής σκηνής Πίτερ Μπρουκ, η οποία από το παρισινό Theatre des Bouffes du Nord ταξιδεύει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (από την 1η ως τις 6 Δεκεμβρίου), με πρωταγωνίστρια την καθηλωτική ελληνικής καταγωγής ηθοποιό Κάθριν Χάντερ. Ο Μπρουκ εξερευνά το ανεξερεύνητο: τη λειτουργία του εγκεφάλου ανθρώπων που βλέπουν τον κόσμο κάτω από ένα διαφορετικό φως.
* Παίζεται ήδη στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Και δεν πρόκειται μόνο για ένα πολιτικό κείμενο για την διαχρονική αλαζονεία των ιμπεριαλιστικών υπερδυνάμεων –εν προκειμένω, τη Ρωσία– και τη χειραγώγηση, αλλοτρίωση των στρατιωτών. Το αιχμηρό κομψοτέχνημα του Στέφανο Μασίνι για τη δολοφονημένη Ρωσίδα δημοσιογράφο Άννα Πολιτκόφσκαγια «Ανεπίδεκτη Διόρθωσης», στην εξαίρετη μετάφραση του Δημήτρη Αλεξάκη και την εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Μιχάλη Κοιλάκου είναι μια σημαντική στιγμή για το θέατρό μας. Ο σκηνοθέτης μοιράζεται τη σκηνή με την Τάνια Παλαιολόγου, σε μια παράσταση –αποκάλυψη για υποψιασμένο κοινό.
* Ποιος θα φανταζόταν ότι ο «Ιμμάνουελ Καντ» του Τόμας Μπέρνχαρντ θα μίλαγε για τη σημερινή χρεοκοπία των ιδεολογιών και της δυτικής σκέψης! Ο εξαιρετικά πολιτικοποιημένος Γιάννος Περλέγκας δεν παίρνει μαζί του τυχαία το σκηνοθετικό βάπτισμα του πυρός, στο ανανεωμένο Θέατρο Τέχνης. «Τα επιτεύγματα της δυτικής σκέψης είναι άρρωστα και ανάπηρα όταν βρίσκονται σε συνδιαλλαγή με το λεγόμενο καπιταλιστικό σύστημα», τονίζει ορμώμενος από το κορυφαίο κείμενο. Το ρόλο του Καντ επωμίζεται ο τραγικά κωμικός και ιλαρά τραγικός Μάκης Παπαδημητρίου. Πρεμιέρα το 2015.
*Η «Ιλιάδα» αποθεώνεται στο εξωτερικό και συνεχίζει ακάθεκτη. Ταυτόχρονα, όμως, ο Στάθης Λιβαθινός κάνει πρόβες με την υπέροχη ομάδα του για τους «Γάμους του Φίγκαρο» του Μπομαρσέ. Η επιλογή έγινε για δυο λόγους: Αφενός βρίσκει το κείμενο που επισκίασε η περίφημη όπερα πολιτικό, αφετέρου θεωρεί ότι μας ταξιδεύει στις πηγές της comedia del’arte. Η πρεμιέρα θα δοθεί τον Φεβρουάριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
* Ό,τι πιάνει γίνεται χρυσός. Μετά την «Γκόλφω», σημείο αναφοράς στη σύγχρονη εγχώρια παραστασιολογία, και το αριστοτεχνικό «Δεκαήμερο» (που συνεχίζει στο Εθνικό Θέατρο ), απαράμιλλο ύμνο στον έρωτα, ο Νίκος Καραθάνος θα δοκιμαστεί στον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ. Του τον εμπιστεύτηκε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και η πρεμιέρα αναμένεται τον Απρίλιο.
* Πριν από 25 χρόνια έδρεψε δάφνη, «φρέσκια» ακόμα αριστούχος απόφοιτος της σχολής του Εθνικού Θεάτρου, ως Κατερίνα στο «Ημέρωμα της Στρίγκλας» στο κτήριο Τσίλερ. Η Ελένη Ράντου επιστρέφει στην «κοιτίδα» της ως Φιλουμένα, στο ομώνυμο έργο του Εντουάρντο ντε Φίλιππο. Μυρίζει επιτυχία η παράσταση και λόγω της σκηνοθετικής υπογραφής της: την φιλόδοξη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου θα διδάξει ο Νίκος Μαστοράκης. Η πρεμιέρα, τον Φεβρουάριο.
* Πώς μεταφέρεται ένα λογοτεχνικό αριστούργημα στο σανίδι; Δεν υπάρχει ασφαλής απάντηση. «Η Μεγάλη Χίμαιρα» του Καραγάτση, σε σκηνοθεσία του εγγονού του, Δημήτρη Τάρλοου, έγινε πάντως δικαίως sold out στο Φεστιβάλ Αθηνών. Από τις 22 Νοεμβρίου επανακάμπτει στο θέατρο Πορεία. Μπορεί να πρόκειται για μια ευθύγραμμη αφήγηση, που σε σημεία αδικεί το πυκνό γεμάτο υγρασίες και υψηλές θερμοκρασίες πρωτότυπο, αλλά επιτυγχάνει δυνατές ερμηνείες, με προεξάρχουσα αυτή της Αλεξάνδρας Αϊδίνη. Εξαίρετος είναι και ο διάλογος των κινηματογραφημένων σκηνών ή τοπίων (κυρίως της συριανής θάλασσας) με τη ζωντανή σκηνική δράση.
*Το μετέφερε στο σινεμά ακόμα και ο Φριτς Λανγκ. Ο Πουτσίνι και ο Γκέρσουιν ήθελαν να το μελοποιήσουν. Όσο για τους θηριώδεις ρόλους του, τους ερμήνευσαν κορυφαίοι ηθοποιοί τους εξωτερικού και ελληνικοί μύθοι: Σαρλ Μπουαγιέ, Τσαρλς Λώτον, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Ελίας Καζάν, Έλλη Λαμπέτη και Δημήτρης Χορν. Δεν μας εκπλήσσει, με άλλα λόγια, που το «Λίλιομ» του Ούγγρου Φέρεντς Μόλναρ, ένα από τα αριστουργήματα του κεντροευρωπαϊκού θεάτρου, αποφάσισε να το επεξεργαστεί με την θαυμάσια ομάδα του στην «Πόρτα» ο Θωμάς Μοσχόπουλος. Από τις 20 Δεκεμβρίου.
* Ήταν στις προτεραιότητες του μέγιστου Λευτέρη Βογιατζή να τον ανεβάσει. Τελικά, ο ιδιάζων «Φαέθων» του Δημήτρη Δημητριάδη θα κάνει πρεμιέρα στις 20 Ιανουαρίου στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, από ένα νεαρό σκηνοθέτη που ο μεγάλος θεατράνθρωπος εκτιμούσε δεόντως: Τον Δημήτρη Καραντζά, ο οποίος (είναι σύμπτωση;) αποθεώθηκε επίσης με ένα έργο του Δημητριάδη, τον «Κυκλισμό του Τετραγώνου», στο Φεστιβάλ της Αβινιόν.
* Τη ντίβα του αμερικανικού βωβού κινηματογράφου Γκλόρια Σουάνσον θα υποδυθεί στο «Στροχάιμ» του Δημήτρη Δημητριάδη μια ελληνίδα ντίβα, η Καριοφυλλιά Καραμπέτη, μεταμορφωμένη. Η πρεμιέρα στο Από Μηχανής Θέατρο θα δοθεί τον Απρίλιο.
