Himmelweg: Θέατρο... βαρύ σαν ιστορία στο Altera Pars

Το "Himmelweg" μιλά για μια μασκαράτα, προκειμένου να κρυφτεί η αλήθεια, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης εβραίων. Αυτό υποστηρίζει ο Ισπανός δραματουργός Χουάν Μαγιόρκα, για το έργο του “Himmelweg”, που παρουσιάζεται στο θέατρο Altera Pars κάθε Κυριακή στις 21.15.

Πρόκειται για ένα σύγχρονο έργο που με όχημα το Ολοκαύτωμα μιλάει για κάθε μορφή φασισμού, κατάχρησης εξουσίας, καμουφλαρισμένης γενοκτονίας, χειραγώγησης και φαλκίδευσης της πραγματικότητας. Ο Μαγιόργκα μιλάει για «τα μάτια του κόσμου», που δεν μπορούν πια να δουν πίσω από τα εκτυφλωτικά φώτα των τηλεοπτικών σόου.

Με αφορμή ένα ιστορικό γεγονός του 1944, την επίσκεψη του αντιπροσώπου του Ερυθρού Σταυρού, Μωρίς Ροσέλ, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Τερεζίν, το επονομαζόμενο «γκέτο-μοντέλο», ο Ισπανός συγγραφέας γράφει ένα έργο για την σημερινή πραγματικότητα και για τον σύγχρονο θεατή που αρνείται να «σπρώξει την πόρτα» και να δει με τα μάτια του τη φρίκη. Τον θεατή που αρκείται σε αυτά που του δείχνουν και σε όσα καθησυχάζουν την συνείδησή του.

Η Υπόθεση
Στα μέσα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης Εβραίων στην Τσεχοσλοβακία, το Theresienstadt Concentration Camp, μεταμορφώθηκε σε θέατρο, με σκοπό να υποδεχτεί την πιο φιλόδοξη θεατρική παράσταση της σύγχρονης ιστορίας. Η σύλληψη της ιδέας ανήκε στην ναζιστική κυβέρνηση του Βερολίνου και στόχευε στην διασκέδαση των ανησυχιών της παγκόσμιας κοινής γνώμης σχετικά με τις φήμες που κυκλοφορούσαν για τις συνθήκες διαβίωσης και την τύχη των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πολιτών.

Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο ονομάστηκε «Επιχείρηση Ωραιοποίηση – Operation Embellishment» και για την υλοποίησή του απαιτήθηκε περισσότερο από ένας χρόνος προετοιμασίας: έπρεπε να γραφτεί το «θεατρικό έργο», να γίνει η διανομή των ρόλων, να κατασκευαστούν τα σκηνικά, να ραφτούν τα κοστούμια και φυσικά να γίνουν οι απαραίτητες πρόβες.

Η «πρεμιέρα» ορίστηκε για τις 23 Ιουνίου του 1944, οι «προβολείς άναψαν» και η παράσταση ξεκίνησε: στη σκηνή ανέβηκαν επιλεγμένοι Εβραίοι κρατούμενοι του στρατοπέδου και στις θέσεις των θεατών βρέθηκαν διακεκριμένα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας: ένας εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού και δυο κυβερνητικά στελέχη, που πραγματοποιούσαν προγραμματισμένη επίσκεψη.

Για έξι ολόκληρες ώρες –τόσο κράτησε η «παράσταση»- «ηθοποιοί» και «θεατές» έδιναν ο καθένας την δική του μάχη: οι πρώτοι για να κρύψουν την απάνθρωπη πραγματικότητα που βίωναν και να εμφανίσουν μια ωραιοποιημένη αλλά ψεύτικη εικόνα ζωής, και οι δεύτεροι για να αρκεστούν σε ότι έβλεπαν, σε ότι ήθελαν να δουν, σε αυτό που δεν προσπάθησαν να αναζητήσουν. Την κτηνωδία που κρυβόταν πίσω από την καλοστημένη «ωραιοποίηση», αβασάνιστα χαμένοι μέσα στην αλήθεια και το ψέμα.

Ο συγγραφέας για το έργο
Μιλάει για έναν άνθρωπο που μοιάζει σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους που γνωρίζω. Έχει την ειλικρινή πρόθεση να βοηθήσει τους άλλους. Θέλει να είναι αλληλέγγυος,τον τρομάζει ο ξένος πόνος. Ωστόσο, και πάλι όπως όλοι σχεδόν οι άνθρωποι που γνωρίζω, ο άνθρωπος αυτός δεν είναι αρκετά δυνατός ώστε να αμφισβητήσει ό,τι του λένε και ό,τι του δείχνουν. Δεν είναι αρκετά δυνατός για να δει με τα δικά του μάτια και να ονομάσει με τα δικά του λόγια. Συμβιβάζεται με τις εικόνες που του δίνουν άλλοι. Και με τα λόγια που του λένε άλλοι. Όπως, για παράδειγμα: «δρόμος για τον ουρανό». Δεν είναι αρκετά δυνατός ώστε να ανακαλύψει ότι «δρόμος για τον ουρανό» μπορεί να είναι το όνομα της κόλασης. Δεν είναι αρκετά δυνατός για να δει την κόλαση που απλώνεται κάτω από τα πόδια του.

Η ταυτότητα της παράστασης
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Πέτρος Νάκος
Σκηνικά: Σάββας Πασχαλίδης
Κοστούμια: Δέσποινα Χειμώνα
Μουσική/ Ήχοι: Ορέστης Τάνης
Φωτισμοί: Πέτρος Νάκος Ρίζος Τσιγάρης
Παίζουν: Γιώργος Κροντήρης, Πέτρος Νάκος, Δημήτρης Αγοράς, Ιωάννα Μυλωνά, Κυριακή Στούρου, Βλάσης Πασιούδης