«Η δεσποινίς Μαρία Καλογεροπούλου» στο Μέγαρο

Μια σπάνια πλευρά της Μαρίας Κάλλας (1923–1977) επιχειρεί να αναδείξει η συναυλία με τίτλο «Η δεσποινίς Μαρία Καλογεροπούλου», που είναι αφιερωμένη στα ελληνικά χρόνια της Κάλλας και πραγματοποιείται στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου στις 8:30 το βράδυ, στο πλαίσιο του Αφιερώματος για τα 40 χρόνια από τον θάνατο της απόλυτης ντίβας της λυρικής τέχνης. Οι επετειακές εκδηλώσεις άρχισαν τον προηγούμενο Δεκέμβριο με το γκαλά όπερας «Tutto Verdi» και περιλαμβάνουν, τον προσεχή Μάρτιο, την παρουσίαση της όπερας «Λουτσία ντι Λαμμερμούρ» του Ντονιτσέττι σε συναυλιακή μορφή.

Το πρόγραμμα της συναυλίας «Η δεσποινίς Μαρία Καλογεροπούλου» έχει επιμεληθεί ο λυρικός ερμηνευτής και παιδαγωγός του κλασικού τραγουδιού Άρης Χριστοφέλλης. Θα ακουστούν άριες και τραγούδια που ερμήνευσε η νεαρή Μ. Καλογεροπούλου πριν αναχωρήσει για το εξωτερικό, όπου και πραγματοποίησε την εντυπωσιακή της καριέρα διαπρέποντας στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου. Σε αυτό το πρόγραμμα, μεγάλες άριες του ρεπερτορίου συνυπάρχουν με λιγότερο γνωστά αποσπάσματα από όπερες καθώς και με τραγούδια ξένων –καμιά φορά και ελλήνων– συνθετών, ακόμα και με δημοφιλείς «ελαφρές» επιτυχίες της εποχής όπως η πασίγνωστη «Παλόμα» (!). Οι επιλογές των κομματιών του προγράμματος και οι εναλλαγές τους αποτελούν σημαντικά τεκμήρια για τη συμβολή της Μαρίας Κάλλας στην εξέλιξη της ιστορίας της όπερας, ενώ αναδεικνύουν όλη τη φωνητική γκάμα και τις ασυνήθιστες δεξιοτεχνικές ικανότητες της ανερχόμενης τότε τραγουδίστριας.

Στη συναυλία συμμετέχουν τέσσερεις νέες ελληνίδες σοπράνο με διεθνή καριέρα: η Φανή Αντωνέλου, η Νίνα Κουφοχρήστου, η Μαρία Κωστράκη και η Άρτεμις Μπόγρη. Η καθεμιά τους ερμηνεύει τα έργα που αρμόζουν καλύτερα στη δική της φωνή, και όλες μαζί αποτίνουν έναν φόρο τιμής της νέας γενιάς τραγουδιστριών στη μεγάλη ντίβα. Στο πιάνο, ο Θανάσης Αποστολόπουλος.

Η Κάλλας για τη σημασία της «πρώτης καριέρας» της στην Ελλάδα
«Πρώτη μου καριέρα θεωρώ και ονομάζω εκείνη στην Αθήνα, στη διάρκεια του πολέμου. […] Αυτή είναι που μου πρόσφερε την πείρα μου, είμαι σίγουρη, γιατί εκεί ασκήθηκα, εκεί απέκτησα τις σκηνικές εμπειρίες μου, εκεί είχα τα πάνω μου και τα κάτω μου. Ώσπου να πάω στην Ιταλία –για τη μεγάλη καριέρα, όπως θα μπορούσα να πω–, είχα ήδη μάθει τόσους ρόλους, [αφού] τραγουδούσα επί οκτώ χρόνια. […] Βλέπετε, λοιπόν, [γιατί αργότερα] δεν υπήρξαν εκπλήξεις για μένα. Γι’ αυτό λέω πως αυτή η πρώτη καριέρα ήταν για μένα απόλυτα απαραίτητη.»
Μαρία Κάλλας, συνέντευξη στον Edward Downes, Νέα Υόρκη, 1968

Λίγα λόγια από τον Άρη Χριστοφέλλη
«Για το πρόγραμμα της συναυλίας επιλέξαμε αποκλειστικά έργα που η Κάλλας τραγούδησε σε διάφορες εκδηλώσεις (ωδειακές εξετάσεις και ακροάσεις, γιορτές, ρεσιτάλ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη) με συνοδεία πιάνου […]. Καθοριστικό κριτήριο στην επιλογή του προγράμματος είναι ότι τα έργα που παρουσιάζονται δεν ξαναεμφανίζονται ποτέ πια στο μεταγενέστερο […] ρεπερτόριο της. Έτσι, αποκλείστηκαν άριες από όπερες όπως η “Νόρμα”, η “Αΐντα”, ο “Τροβατόρε” κ.ά., οι οποίες άλλωστε μας είναι γνωστές με τη φωνή της από μεταγενέστερες ηχογραφήσεις. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να συμπεριλάβουμε κάποια έργα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αλλά ελλιπή στοιχεία, όπως τραγούδια των Σούμπερτ και Μπραμς χωρίς όμως συγκεκριμένους τίτλους και χωρίς να γνωρίζουμε σε ποια γλώσσα τραγουδήθηκαν. […]»

«Η Μαρία Κάλλας υπερασπίστηκε τα έργα που τραγούδησε με άπειρη αγάπη και σεβασμό. Η μοναδική της τέχνη στηρίχθηκε στον τέλειο συνδυασμό ενός τεράστιου μουσικού και θεατρικού ταλέντου, με τη βαθιά γνώση της οπερατικής παράδοσης. Αυτός ο μαγικός συνδυασμός συγκλόνισε τις ψυχές μας και επαναπροσδιόρισε τον λόγο ύπαρξης της όπερας.»

Τραγουδούν οι υψίφωνοι
Φανή Αντωνέλου, Νίνα Κουφοχρήστου
Μαρία Κωστράκη, Άρτεμις Μπόγρη

Θανάσης Αποστολόπουλος πιάνο
Άρης Χριστοφέλλης επιμέλεια προγράμματος–καλλιτεχνική επίβλεψη