Μουσική Βιβλιοθήκη: Τα πάντα για τη μουσική

της Στεφανίας Μεράκου (*)

Πηγή: Classicalmusic.gr

Από το 1997 προσφέρει τις υπηρεσίες της σε μουσικούς, μουσικολόγους, φοιτητές των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών, σπουδαστές Ωδείων αλλά και στο απλό μουσικόφιλο κοινό η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος ”Λίλιαν Βουδούρη”.

Η ιδέα για τη δημιουργία της Βιβλιοθήκης ανήκει στο ”Σύλλογο Οι Φίλοι της Μουσικής” ο οποίος την πραγματοποίησε κατόπιν γενναιόδωρης προσφοράς του Ιδρύματος Βουδούρη και εξειδικευμένης εργασίας ομάδας μουσικολόγων και βιβλιοθηκονόμων υπό την διεύθυνση του μουσικολόγου δρ. Christoph Stroux.

Σκοπός της είναι να προσφέρει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, επιστημονική πληροφόρηση στο χώρο της μουσικής στους επισκέπτες αλλά και στους χρήστες από απόσταση.

Το υλικό της βιβλιοθήκης επικεντρώνεται στη Δυτική Μουσική, καλύπτει την αρχαία, τη βυζαντινή, τη δημοτική, τη ρεμπέτικη και την έντεχνη Ελληνική Μουσική. Η συλλογή ολοκληρώνεται με υλικό γύρω από τις μουσικές παραδοσιακών πολιτισμών ανά τον κόσμο, και τη τζαζ μουσική ενώ αξιόλογες είναι και οι συλλογές για την Αρχαία Ελληνική Τέχνη, το Θέατρο, τη Λογοτεχνία, τη Φιλοσοφία και τις Καλές Τέχνες γενικότερα.

Το έργο της Βιβλιοθήκης είναι πρωτίστως εκπαιδευτικό και έχει στόχο να προσφέρει στους επισκέπτες της τις πηγές και τα μέσα, παραδοσιακά και μοντέρνα, για τη πληροφόρηση, τη γνώση και την έρευνα στον τομέα της μουσικής.

Η ανάγκη αυτή προσδιόρισε καθοριστικά και την μορφή της συλλογή της Βιβλιοθήκης. Μεγάλη σημασία έχει η συλλογή τίτλων αναφοράς (reference) όπως εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, θεματικοί κατάλογοι, βιβλιογραφίες, ιστορίες μουσικής, έργα για τη μουσική των λαών, άλλα και βιβλία αναφοράς από συγγενικούς τομείς όπως η ιστορία, η φιλολογία, η μυθολογία, η φιλοσοφία κ.ά.

Σε μια μουσική βιβλιοθήκη απαραίτητη είναι και η συλλογή παρτιτούρων και ηχογραφήσεων. Με αυστηρά κριτήρια έγινε επιλογή των καλυτέρων εκδόσεων και προτίμηση πάντα δίνεται στις κριτικές εκδόσεις, τις εκδόσεις Απάντων -150 συνθετών μέχρι τώρα- και των μουσικολογικών σειρών (Monumenta), που συμπληρώνονται από πλείστες άλλες μεμονωμένες εκδόσεις.

Ανάλογα κριτήρια διέπουν και την επιλογή ηχογραφήσεων που, όπως και οι παρτιτούρες, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ευρωπαϊκής και έξω-ευρωπαϊκής μουσικής τέχνης από το μεσαίωνα μέχρι τις μέρες μας. Παράλληλα, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον συλλέγεται και σπάνιο υλικό, όπως παλαιές εκδόσεις (συλλογή Chambure), αυτόγραφες παρτιτούρες (κυρίως Ελλήνων συνθετών), χειρόγραφα Βυζαντινής μουσικής (19ου αι.), επιστολές Ελλήνων και ξένων συνθετών, κ.ά.

Χρήσιμο υλικό για τους αναγνώστες υπάρχει και στην κατηγορία οπτικοακουστικού υλικού, που περιλαμβάνει συλλογή LP, CD, DVD για όλα τα είδη μουσικής και CD-ROM που ως επί το πλείστον αποτελούν βάσεις δεδομένων πληροφοριακού υλικού.

Το υλικό, που αυξάνεται καθημερινά, περιλαμβάνει 130.000 βιβλία, ηχογραφήσεις, παρτιτούρες και τίτλους σε μικροφίλμ/μικροφίς, ενώ σε 400 ανέρχονται οι τίτλοι των περιοδικών. Επίσης διαθέτει 88 πολυμέσα και 26 βιβλιογραφικά CD-ROM.

Με τον χρόνο η Βιβλιοθήκη θα αποκτήσει το ρόλο που πρέπει μια Μουσική βιβλιοθήκη να κατέχει στα μουσικά πράγματα της Ελλάδας, ανάλογο δηλαδή με αυτό σε άλλα μέρη του πολιτισμένου κόσμου. Για την ενίσχυση του σκοπού αυτού η Βιβλιοθήκη οργανώνει τακτικά σειρές διαλέξεων με επιφανείς μουσικούς και μουσικολόγους πάνω σε διάφορα θέματα του χώρου της μουσικής. Επίσης, οργανώνει ξεναγήσεις στο φυσικό της χώρο και περιγραφή της συλλογής της σε ομάδες από σχολεία ή ωδεία.

Η Βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική, δίνει όμως κάθε δυνατότητα στους επισκέπτες της να μελετήσουν στο χώρο της. Οι εργαζόμενοι σε αυτήν μουσικολόγοι και βιβλιοθηκονόμοι είναι στη διάθεση του κοινού για συμβουλές και υποδείξεις ως προς την εντόπιση και αξιολόγηση του υλικού που ο αναγνώστης χρειάζεται για την ερευνά του.

Οι αναγνώστες μπορούν να κάνουν χρήση του ηλεκτρονικού καταλόγου, της Εργογραφίας και των άλλων ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων, να επιλέξει το υλικό που τον ενδιαφέρει και να κάνει τη μελέτη, την ακρόασή του ή ταυτόχρονα και τα δύο στον ευχάριστο χώρο του Αναγνωστηρίου.

Η Βιβλιοθήκη είναι προσιτή και από το διαδίκτυο μέσω της ιστοσελίδας της http://www.mmb.org.gr. Στη διεύθυνση αυτή εκτός από τον κατάλογο των συλλογών της και την Εργογραφία φέρνει το πλούσιο υλικό της κοντά στους μακρινούς της ”αναγνώστες”.

Στο ηλεκτρονικό περιοδικό της ”Τετράδιο” γίνεται μια προσπάθεια ανάδειξης επίκαιρων θεμάτων που έχουν σχέση με τα αποκτήματα της Βιβλιοθήκης, με τρέχοντα μουσικά προγράμματα και με τις εκδηλώσεις του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Στις δραστηριότητες της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνεται και η συμμετοχή της σε ερευνητικά προγράμματα όπως στο πρόγραμμα Ψηφιοποίησης του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης μέσω του οποίου ψηφιοποιούνται αυτή τη στιγμή σημαντικά αρχεία Ελλήνων δημιουργών, και παλαιότερα στο πρόγραμμα Harmonica, για τον συντονισμό ευρωπαϊκών μουσικών βιβλιοθηκών και ’Ιστός’ για την εφαρμογή νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση.

Υποστηρίζει το ερευνητικό πρόγραμμα ”Καταγραφή, μελέτη και προβολή της μουσικοχορευτικής παράδοσης της Ελλάδος” με πρώτους σταθμούς τη Θράκη και Ανατολική Μακεδονία, την οποία επιμελείται μια ομάδα ειδικών επιστημόνων. Η έρευνα αυτή με συγκριτικό και διεπιστημονικό χαρακτήρα, έχει στόχο της να μελετήσει το τραγούδι, τη μουσική και τον χορό στην αλληλοδιαπλοκή τους σε συνδυασμό με τα πολιτισμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της περιοχής αναφοράς.

Αρχείο Ελληνικής Μουσικής

Η επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ενός φορέα ειδικού στη συγκέντρωση υλικού σχετικά με την Ελληνική μουσική ώστε να αποτελέσει μια δεξαμενή πληροφοριών, ένα κέντρο μελέτης και πληροφόρησης για αυτή, ήταν η αφορμή να συσταθεί το τμήμα ”Αρχείο Ελληνικής Μουσικής” στην Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος ”Λίλιαν Βουδούρη”.

Εδώ συγκεντρώνεται και καταγράφεται ό,τι είδους υλικό έχει σχέση με την αρχαία, βυζαντινή, δημοτική και έντεχνη Ελληνική μουσική. Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του αντικειμένου συγκεντρώνονται έντυπα βιβλία και παρτιτούρες, χειρόγραφα, περιοδικά, προγράμματα, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, μικροφίλμ κ.ά.. Ταυτοχρόνως, ένα πολύτιμο μέρος της συλλογής απαρτίζεται από επί μέρους ”Αρχεία” ιδιωτών τα οποία είτε μέσω δωρεών είτε αγορών περιήλθαν σε αυτή.

Εξυπηρέτηση και ώρες λειτουργίας

Η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη λειτουργεί προς το παρόν, αναμένοντας τη μεταστέγαση της στο νέο κτίριο που βρίσκεται εντός της νεοανεγερθείσας πτέρυγας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, στον 7ο όροφο του Μεγάρου Μουσικής με είσοδο για το κοινό από την οδό Κόκκαλη. Οι ώρες κατά τις οποίες είναι ανοιχτή για το κοινό είναι καθημερινά (εκτός Σαββάτου και Κυριακής) από τις 10.00 έως τις 16.45 ενώ κάθε Τετάρτη η Βιβλιοθήκη ανοίγει στις 10.00 και κλείνει στις 19.00.

Η άρτια εξυπηρέτηση των επισκεπτών είναι ο πρωταρχικός σκοπός των μουσικολόγων και βιβλιοθηκονόμων που απαρτίζουν το προσωπικό της Βιβλιοθήκης. Παράλληλα με τις εργασίες πρόσκτησης υλικού, ταξινόμησης και καταλογογράφησης του, σκοπός μας είναι η κατανόηση και ανάλυση των αναγκών των αναγνωστών και η εξυπηρέτησή τους με τον πληρέστερο τρόπο.

Στα περίπου εννιά χρόνια της λειτουργίας της η Βιβλιοθήκη έχει αποκτήσει 6.225 μέλη και έχει εξυπηρετήσει 28.500 επισκέπτες. Επίσης, έχει εξυπηρετήσει μέσω του διαδικτύου εκατοντάδες χρηστών σε συγκεκριμένες ερευνητικές και πληροφοριακές ανάγκες τους.

Περισσότερες πληροφορίες στο www.mmb.org.gr καθώς και στο τηλέφωνο 210-7282778

(*) Η κ. Μεράκου είναι Διευθύντρια της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος ”Λίλιαν Βουδούρη”.

* Το κείμενο είναι απόσπασμα του αρχικού. Ολόκληρο δημοσιεύεται στο Classicalmusic.gr